حضور سرزده یوکیو آمانو مدیر کل سازمان انرژی اتمی در محل مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 (هتل کوبورگ) و امتناع وی از پاسخ دهی به سوالات متعدد خبرنگاران ذهن بسیاری از تحلیلگران مسائل بین الملل را به خود مشغول ساخته است.

یوکیو آمانو که به دلیل رفتار سرد خود با اطرافیان و چهره خاصش به «مرد یخی» مشهور است، به محض حضور جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده و لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه در وین به محل مذاکرات آمد تا با این دو مذاکراتی را پشت درهای بسته صورت دهد.

این مذاکرات ماهیتی محرمانه داشته و از این رو هیچ یک از طرفهای شرکت کننده اطلاعاتی رسمی در خصوص آن منتشر نکرده اند. با این حال پیگیری خبرنگار اعزامی خبرگزاری مهر در محل مذاکرات از منابع دیپلماتیک حاضر در وین حاکی از آن است که دو موضوع «تعیین حدود و ثغور  دقیق بازرسی های سرزده» و «مکانیزم حل و فصل مطالعات ادعایی» محورهای اصلی مذاکرات آمانو و وزرای امور خارجه امریکا و فرانسه را تشکیل داده است. در این خصوص آمانو مواضع رسمی و غیر رسمی آژانس در خصوص این دو موضوع مهم و اختلافی را به لوران فابیوس و جان کری اعلام کرده و سپس محل مذاکرات را ترک کرده است.

عقب نشینی ناقص آمانو

یوکیو آمانو هنگام ورود به محل مذاکرات و خروج از آن ، حاضر نشد به سوال هیچ یک از خبرنگاران پاسخ دهد اما در پاسخی کوتاه و رسمی به سوال یکی از خبرنگاران خارجی اعلام کرد که حل و فصل موضوع فعالیتهای گذشته نظامی ایران پیش شرط توافق نهایی محسوب نمی شود. این موضع گیری قبلا نیز از سوی یوکیو آمانو مورد تاکید قرار گرفته است.

با این حال به نظر می رسد در موضوع بازرسی از اماکن نظامی و هسته ای که جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، کماکان آژانس بر مواضع اولیه خود مبنی بر لزوم اعمال بازرسی های فراپادمانی از ایران پافشاری کرده است. اصرار دو کشورآمریکا و فرانسه بر نقش آفرینی آژانس بین المللی انرژی اتمی در توافق نهایی نشات گرفته از توافقی است که میان غرب و آژانس در این معادله چند مجهولی وجود دارد.

این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به صورتی صریح و آشکار با راستی آزمایی توافق هسته ای توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی مخالفت کرده است. دلیل این مخالفت علنی، سوابق منفی و غیر قابل توجیه آژانس در انتقال اطلاعات محرمانه هسته ای ایران به غرب و سازمانهای جاسوسی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی بوده است.

اصلی ترین ماموریت یوکیو آمانو در دیدار اخیر خود، همسان سازی مواضع و اظهارات خود با مقامات ارشد دو کشور آمریکا و فرانسه بوده است. این همسان سازی بیشتر در حوزه تعیین حدود و ثغور بازرسی های آژانس در توافق نهایی صورت گرفته است. تاکید لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه بر لزوم دسترسی آژانس به اماکن نظامی ایران در توافق نهایی در همین راستا قابل ارزیابی است.