گروه بینالملل مشرق- اندیشکده آمریکایی "بنیاد هریتیج" که در اردوی مخالفان توافق هسته ای غرب با ایران است طی مقالهای کاملاً انتقادی نسبت به توافق هستهای اخیر میان آمریکا و ایران مینویسد: بهترین راهحل برای مسئله هستهای ایران یک توافق دیپلماتیک و بر اساس مذاکره بود. همه (شاید بیش از هر کس دیگری مقامات اسرائیلی) این عقیده را دارند، اما سؤالی که بلافاصله پس از حصول توافق اخیر مطرح میشود این است که آیا اکثریت مردم آمریکا که از دیپلماسی برای برخورد با ایران دفاع میکنند، از یک توافق بد هم حمایت میکنند؟ پاسخ، قطعاً منفی است. اما معیار قضاوت درباره توافق کنونی با ایران چیست؟ از کجا میتوان فهمید که این توافق، خوب است یا بد؟ پاسخ به این سؤال آنچنان هم دشوار نیست. کافی است به 5 سؤال ساده پاسخ دهیم:
1- آیا این توافق جلوی رسیدن ایران به ظرفیت ساخت سلاح هستهای را میگیرد؟ با توجه به اینکه از مدتها پیش، هدف اعلام شده آمریکا و جامعه جهانی همین بوده است.
2- آیا این توافق، زمانی که محدودیتهایش علیه ایران منقضی شود، مانع از ساخت سلاح هستهای در کوتاهمدت توسط تهران میشود؟
3- آیا این توافق زمان مورد نیاز ایران برای ساخت سلاح هستهای را به اندازهای چشمگیر افزایش میدهد؟
4- آیا این توافق، واقعاً قابل راستیآزمایی است؟
5- آیا کاهش تحریمها تدریجی است و به اندازه کافی طول خواهد کشید؟ و آیا مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها تعبیه و تضمین شده است؟
پاسخ همه این سؤالات، "نه" است. اکنون یک سؤال دیگر: چگونه شد که ما در این باتلاق افتادیم؟ پاسخ این سؤال هم واضح است:
- دولت [آمریکا] تکتک قوانین یک مذاکره خوب را زیر پا گذاشته است.
- به جای آنکه با تحریمهای بیشتر، فشار را بر تهران افزایش دهند، تحریمها را کاهش دادند تا به قول خودشان ایران را دور میز نگه دارند. این در حالی است که همین تحریمها بود که تهران را پای میز مذاکره کشاند.
- به جای آنکه به ایران نشان دهند آنها بیشتر از ما به توافق نیاز دارند، دقیقاً عکس این را نشان دادند؛ که دولت آمریکا محتاج به یک توافق است. ایرانیها هم از همین "احتیاج" نهایت استفاده را کردند. دیدیم که چگونه در دقایق آخر بر پایان تحریمهای تسلیحاتی اصرار نمودند.
- به جای آنکه اصرار کنند ضربالاجل یعنی ضربالاجل، به ایرانیها اجازه دادند هر مرتبه که ضربالاجل فرا رسید و گذشت، چند امتیاز جدید بگیرند.
- مهمتر از همه، به جای رعایت خطوط قرمز درباره مسائل اساسی (مبنی بر تقویت یا تضعیف منافع امنیتی آمریکا) که در خوب یا بد بودن توافق تعیینکننده بودند، امتیاز پشت امتیاز به ایرانیها دادند.
قطعاً اگر کسی همان دو سال پیش میخواست نتیجه مذاکرات را پیشبینی کند، هیچ نیازی نبود از عالم غیب خبر داشته باشد. جالب [و خندهدار] اینکه دولت اوباما هنوز هم حرفهای خود را میزند: "ما توافق بد را نخواهیم پذیرفت." "اگر ایران به تعهداتش پایبند نباشد، مذاکره را رها خواهیم کرد." "هنوز هیچکس نمیداند نتیجه چه خواهد شد، چون توافق بر سر هیچ چیز وجود ندارد، مگر آنکه بر سر همه چیز وجود داشته باشد!"
تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای ایران
تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای ایران