گروه سیاسی مشرق - "وندی شرمن" معاون وزیر خارجه آمریکا چند روز گذشته در کنفرانس خبری وزارتخانه متبوع خود حاضر شد و گفت که ایران و 1+5 به توافقی بسیار خوب رسیدهاند.
خبرنگاری درباره موضوع احتمال برقراری مجدد تحریمها علیه ایران پس از 10 سال از روز اجرای اولیه توافق ایران و 1+5 پرسید که شرمن در پاسخ گفت: "پنج عضو دائم شورای امنیت تصمیمی سیاسی گرفتند و به دبیرکل سازمان ملل هم اعلام کردند که پس از 10 سال، درخواست تمدید پنجساله این مکانیسم را مطرح خواهند کرد."[1]
از سوی دیگر، دکتر علی لاریجانی در نشست علنی روز سهشنبه (30 تیرماه) مجلس شورای اسلامی در پایان توضیحات وزیر امور خارجه کشورماندر خصوص مذاکرات اخیر هستهای با طرح سؤالی گفت: مواردی در برجام بود که زمان خاتمه بحث تحریمها حداکثر ده سال است و اگر آژانس زودتر نظر خود را ارائه کند زمان پایینتر مبنا قرار خواهد گرفت اما اخیراً نماینده آمریکا مطلبی مطرح کرده است که ما بنا داریم پنج سال به این ده سال اضافه کرده برای برگشتپذیری که این موضوع بهطورقطع تناقض بوده و تخلف است و مجلس قبول ندارد که خارج از چارچوب برجام چنین تحلیلی ارائه شود.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سؤال گفت: ما به این حرفها که زدهشده بهشدت اعتراض کرده و بهطور حتم پیگیری خواهد شد و ارزشی نیز ندارد و قطعنامه کاملاً صریحاست که در پایان ده سال و نظارت شورای امنیت بر موضوع هستهای خاتمه خواهد پیدا کرد.[2]
حال با توجه به متن قطعنامه میتوانیم به این نتیجه برسیم که آیا لغو تحریمها در 10 سال صورت میگیرد و به آن شکلی که وزیر خارجه میگوید، صریح است یا ابهاماتی وجود دارد که دست 1+5 بهخصوص آمریکا را برای تمدید 5 ساله یا بیشتر، باز میگذارد.بند هشتم قطعنامه 2231 شورای امنیت درباره لغو تحریمها میگوید:
Decides, acting under Article 41 of the Charter of the United Nations, that on the date 10years after the JCPOA adoption day, as defined in the JCPOA, all the provisions of this resolution shall be terminated, and none of the previous resolutions described in paragraph7(a) shall be applied, the Security Council will have concluded its consideration of the Iranian nuclear issue, and the item "Non-proliferation” will be removed from the list of matters of which the Council is seized[3]
ترجمه: تصمیم میگیرد که تحت بند 41 منشور ملل متحد، 10 سال پس از روز پذیرش برجام که در سند برجام تعریفشده است، تمام تمهیدات این قطعنامه لغو گردند و هیچکدام از قطعنامههایی که در زیر پاراگراف a از پاراگراف 7 گفته شد، نباید اجرا شوند. در این زمان، شورای امنیت در رسیدگی به موضوع هستهای ایران به جمعبندی میرسد و گزینه «عدم اشاعه» از فهرست موضوعات موردتوجه شورای امنیت خارج میشود.
آنچه در این متن مورد توجه است، معنای کلمه concluded، است؛ اگرچه این کلمه دوپهلو، در معنای عرفی با ترجمه "تمامشدن" یا "جمعبندی نهایی" به کار میرود ولی در ادبیات انگلیسی میان دو کلمه concluded و Closed تفاوت شفاف وجود دارد.
اگر بهجای کلمه concluded، از کلمه Closed استفاده میشد، معنای ترجمه بدین شکل تغییر مییافت: «در این زمان، رسیدگی به موضوع هستهای ایران توسط شورای امنیت بسته خواهد شد» ولی آنچه در حال حاضر در متن بهکار رفته است، استفاده از کلمه concluded به معنای "گزارش جمعبندی نهایی [پس از پایان برهه 10 ساله]" است و ممکن است در این جمعبندی، شورای امنیت به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران نرسد، لذا 1+5 بهراحتی میتواند با هر بهانهای، پرونده هستهای ایران را باز گذاشته و به تعبیر وندی شرمن، پنج سال و چهبسا بیشتر، بر 10 سال اضافه کند.
اکنون سؤال این است که در کجای این متن، قاطعیت و شفافیت درباره لغو تحریمها پس از 10 سال وجود دارد و کدام قسمت متن، از تمدید این 10 سال جلوگیری میکند؟