به گزارش مشرق، اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌المللی در یادداشتی به قلم آنتونی کوردزمن می‌نویسد: بیشتر انتقادات به توافق هسته‌ای پیشنهادی با ایران بر این واقعیت متمرکز شده که این توافق امکان انتقال تسلیحات متعارف به ایران را ظرف پنج سال میسر می‌سازد، البته در صورتی که ایران به همه ابعاد دیگر آن پایبند بماند. در عمل، این توافق هیچ کشوری را متعهد به فروش تسلیحات به ایران نمی‌کند و تأثیری نیز بر محدودیت‌های ایالات‌متحده و اروپا برای فروش سلاح به این کشور ندارد، اما می‌تواند به فروش تسلیحات قابل توجهی از طرف روسیه و چین و به‌طور بالقوه کشورهای دیگر منجر شود.
• نیاز شدید ایران به نوسازی سامانه‌های تسلیحاتی خود•
ایران شدیداً به نوسازی نیروی هوایی قدیمی، دفاع موشکی سطح به هوا و بسیاری دیگر از عناصر سامانه‌های تسلیحاتی خود نیازمند است- همچنین در نظر دارد برای بالا بردن توان جنگی خود به فناوری گستره وسیعی از سامانه‌های حسگر، جاسوسی، تعقیب و مراقبت، شناسایی و دیگر پیشرفت‌ها دست یابد. اما در نظر داشتن چنین تهدیداتی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. ایران هم‌اکنون می‌تواند از شبکه وسیعی از سازمان‌های مخفی برای خرید فناوری‌های مهم و ضروری، قطعات و تجهیزات نظامی دیگر بهره‌مند شود. حتی زمانی که تسلیحات خریداری‌شده تحویل شوند، ایران با مشکلات عدیده‌ای جهت بکارگیری آنها رویرو خواهد بود.
• پیشتازی کشورهای عرب خلیج فارس نسبت به ایران در تأمین تسلیحات متعارف•
کشورهای عرب خلیج فارس تقریباً در همه ابعادِ تسلیحات متعارف به استثنای نیروی نظامی انسانی از ایران به شدت پیشی گرفته‌اند. همچنین مشارکت راهبردی با ایالات‌متحده منجر به تحویل برخی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های جهان به کشورهای عرب خلیج فارس شده و نقل و انتقالات جدید و گسترده‌ای به همین میزان نیز در دست انجام است.
• مقایسه انتقال تسلیحاتی توسط ایران و کشورهای عرب خلیج فارس•
به‌طور کلی، کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس از سال ۱۹۹۷ دست‌کم شش برابر بیشتر برای نیروهای نظامی متعارف خود هزینه کرده‌اند و پیشتازی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به‌طور پیوسته توسعه یافته است. در مورد سال ۲۰۱۴ برآوردهای قطعی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد کشورهای شورای همکاری خلیج فارس حدود ۱۱۴ میلیارد دلار برای سیستم دفاعی خود هزینه کرده‌اند، در حالی که در مورد ایران این رقم ۱۶ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
عربستان سعودی به تنهایی حدود ۵/۵ برابر ایران برای تجهیزات نظامی خود صرف کرده و هزینه‌کرد امارات متحده عربی در این مدت تقریباً دو برابر ایران بوده است. و همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در مجموع، بیش از ۹ برابر ایران برای نیروهای نظامی خود هزینه کرده‌اند.
بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا، ایران در طی سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ معادل ۴/۳ میلیارد دلار تسلیحات جدید تحویل گرفت که این رقم در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۸۰۰ میلیون دلار بود و البته به‌طور کلی، به تسلیحات مدرن و پیشرفته دسترسی نداشت. اما کشورهای عرب خلیج فارس بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ معادل ۶/۲۲ و ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۹/۱۵ میلیارد دلار تسلیحات جدید دریافت کردند.
اگر به مجموع سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۱۱ توجه کنیم، انتقال تسلیحات برای ایران ۲/۴ میلیارد دلار و برای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ۵/۳۸ میلیارد دلار – یعنی بیش از ۹ برابر بیشتر بوده است، ضمن اینکه این کشورها به برخی از پیشرفته‌ترین تسلیحات موجود دسترسی داشته‌اند.
مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا همچنین برآورد کرده که سفارش تسلیحات جدید برای ایران در دو بازه زمانی ۲۰۰۴-۲۰۰۷ و ۲۰۰۸-۲۰۱۱ به ترتیب ۱/۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بوده که باز هم به‌طور کلی به خرید تسلیحات مدرن و پیشرفته دسترسی نداشته است. اما کشورهای عرب خلیج فارس ۵/۳۰ میلیارد دلار در سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ و ۶/۷۵ میلیارد دلار در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ برای سفارش تسلیحات جدید خود هزینه کرده‌اند.
با نگاهی کلی به سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۱۱ می‌توان دریافت که ایران برای سفارش تسلیحات جدید ۴/۲ میلیارد دلار و کشورهای عرب خلیج فارس ۱/۱۰۶ میلیارد دلار هزینه کرده‌اند و باز هم پیشتازی اعراب در طی سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ به‌طور چشمگیری رشد داشته است. مجموع هزینه‌کرد اعراب برای سفارش تسلیحات بیش از ۴۰ برابر ایران بوده است.
• میزان بالای تعهد راهبردی ایالات‌متحده به کشورهای حاشیه خلیج فارس•
البته در این ارقام، به‌روزرسانی نیروهای ایالات‌متحده در منطقه خلیج فارس و سرمایه‌گذاری فراوان آمریکا در زمینه حسگرهای فضایی و انواع دیگر حسگرها، همچنین انحصار آمریکا در سامانه‌های کلیدی مانند جنگنده‌های مخفی لحاظ نشده است. شاید به سختی بتوان معنای این آمارها را بی‌اهمیت بودن انتقال تسلیحات به ایران در آینده دانست، اما ارقام به خوبی نشان می‌دهند که کشورهای عرب خلیج فارس به راحتی می‌توانند این پیشتازی قاطع و مزیت تکنولوژیکی بر ایران را حفظ کنند. همچنین این آمارها نشانگر میزان بالای تعهد راهبردی ایالات‌متحده به کشورهای حاشیه خلیج فارس است و اینکه آمریکا قصد ندارد به بهای از دست دادن کشورهای عرب به سمت ایران چرخش کند. از مجموع ۶/۲۲ میلیارد دلار تسلیحاتی که در بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ به کشورهای عرب خلیج فارس تحویل شد، معادل ۳/۷ میلیارد دلار و نیز از مجموع ۹/۱۵ میلیارد دلار تسلیحات تحویل شده به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۴/۹ میلیارد دلار از طریق ایالات‌متحده آمریکا بوده است.
• آمریکا و تأمین تسلیحات جدید برای کشورهای عربی •
نقش ایالات‌متحده در سفارش تسلیحات جدیدی که توازن نظامی در خلیج فارس را شکل خواهد داد، حتی از این هم مهم‌تر است. ایالات‌متحده آمریکا فروش معادل ۹/۷ میلیارد دلار از مجموع ۵/۳۰ میلیارد دلار سفارش تسلیحات جدیدی که کشورهای عرب خلیج فارس در بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ ثبت کردند و معادل ۵/۶۴ میلیارد دلار از مجموع ۶/۷۵ میلیارد دلار سفارش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ را به عهده داشته است. در گزارش بروز شده‌ی مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا، انتقال تسلیحات از این کشور در طی اکتبر ۲۰۱۰ تا اکتبر ۲۰۱۴ تنها به عربستان سعودی مجموعاً ۴۳۵/۹۰ میلیارد دلار بوده است.
منبع: اشراف
ایران شدیداً به نوسازی نیروی هوایی قدیمی، دفاع موشکی سطح به هوا و بسیاری دیگر از عناصر سامانه‌های تسلیحاتی خود نیازمند است- همچنین در نظر دارد برای بالا بردن توان جنگی خود به فناوری گستره وسیعی از سامانه‌های حسگر، جاسوسی، تعقیب و مراقبت، شناسایی و دیگر پیشرفت‌ها دست یابد. اما در نظر داشتن چنین تهدیداتی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. ایران هم‌اکنون می‌تواند از شبکه وسیعی از سازمان‌های مخفی برای خرید فناوری‌های مهم و ضروری، قطعات و تجهیزات نظامی دیگر بهره‌مند شود. حتی زمانی که تسلیحات خریداری‌شده تحویل شوند، ایران با مشکلات عدیده‌ای جهت بکارگیری آنها رویرو خواهد بود.
• پیشتازی کشورهای عرب خلیج فارس نسبت به ایران در تأمین تسلیحات متعارف•
کشورهای عرب خلیج فارس تقریباً در همه ابعادِ تسلیحات متعارف به استثنای نیروی نظامی انسانی از ایران به شدت پیشی گرفته‌اند. همچنین مشارکت راهبردی با ایالات‌متحده منجر به تحویل برخی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های جهان به کشورهای عرب خلیج فارس شده و نقل و انتقالات جدید و گسترده‌ای به همین میزان نیز در دست انجام است.
• مقایسه انتقال تسلیحاتی توسط ایران و کشورهای عرب خلیج فارس•
به‌طور کلی، کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس از سال ۱۹۹۷ دست‌کم شش برابر بیشتر برای نیروهای نظامی متعارف خود هزینه کرده‌اند و پیشتازی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به‌طور پیوسته توسعه یافته است. در مورد سال ۲۰۱۴ برآوردهای قطعی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد کشورهای شورای همکاری خلیج فارس حدود ۱۱۴ میلیارد دلار برای سیستم دفاعی خود هزینه کرده‌اند، در حالی که در مورد ایران این رقم ۱۶ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
عربستان سعودی به تنهایی حدود ۵/۵ برابر ایران برای تجهیزات نظامی خود صرف کرده و هزینه‌کرد امارات متحده عربی در این مدت تقریباً دو برابر ایران بوده است. و همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در مجموع، بیش از ۹ برابر ایران برای نیروهای نظامی خود هزینه کرده‌اند.
بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا، ایران در طی سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ معادل ۴/۳ میلیارد دلار تسلیحات جدید تحویل گرفت که این رقم در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۸۰۰ میلیون دلار بود و البته به‌طور کلی، به تسلیحات مدرن و پیشرفته دسترسی نداشت. اما کشورهای عرب خلیج فارس بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ معادل ۶/۲۲ و ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۹/۱۵ میلیارد دلار تسلیحات جدید دریافت کردند.
اگر به مجموع سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۱۱ توجه کنیم، انتقال تسلیحات برای ایران ۲/۴ میلیارد دلار و برای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ۵/۳۸ میلیارد دلار – یعنی بیش از ۹ برابر بیشتر بوده است، ضمن اینکه این کشورها به برخی از پیشرفته‌ترین تسلیحات موجود دسترسی داشته‌اند.
مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا همچنین برآورد کرده که سفارش تسلیحات جدید برای ایران در دو بازه زمانی ۲۰۰۴-۲۰۰۷ و ۲۰۰۸-۲۰۱۱ به ترتیب ۱/۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بوده که باز هم به‌طور کلی به خرید تسلیحات مدرن و پیشرفته دسترسی نداشته است. اما کشورهای عرب خلیج فارس ۵/۳۰ میلیارد دلار در سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ و ۶/۷۵ میلیارد دلار در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ برای سفارش تسلیحات جدید خود هزینه کرده‌اند.
با نگاهی کلی به سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۱۱ می‌توان دریافت که ایران برای سفارش تسلیحات جدید ۴/۲ میلیارد دلار و کشورهای عرب خلیج فارس ۱/۱۰۶ میلیارد دلار هزینه کرده‌اند و باز هم پیشتازی اعراب در طی سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ به‌طور چشمگیری رشد داشته است. مجموع هزینه‌کرد اعراب برای سفارش تسلیحات بیش از ۴۰ برابر ایران بوده است.
• میزان بالای تعهد راهبردی ایالات‌متحده به کشورهای حاشیه خلیج فارس•
البته در این ارقام، به‌روزرسانی نیروهای ایالات‌متحده در منطقه خلیج فارس و سرمایه‌گذاری فراوان آمریکا در زمینه حسگرهای فضایی و انواع دیگر حسگرها، همچنین انحصار آمریکا در سامانه‌های کلیدی مانند جنگنده‌های مخفی لحاظ نشده است. شاید به سختی بتوان معنای این آمارها را بی‌اهمیت بودن انتقال تسلیحات به ایران در آینده دانست، اما ارقام به خوبی نشان می‌دهند که کشورهای عرب خلیج فارس به راحتی می‌توانند این پیشتازی قاطع و مزیت تکنولوژیکی بر ایران را حفظ کنند. همچنین این آمارها نشانگر میزان بالای تعهد راهبردی ایالات‌متحده به کشورهای حاشیه خلیج فارس است و اینکه آمریکا قصد ندارد به بهای از دست دادن کشورهای عرب به سمت ایران چرخش کند. از مجموع ۶/۲۲ میلیارد دلار تسلیحاتی که در بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ به کشورهای عرب خلیج فارس تحویل شد، معادل ۳/۷ میلیارد دلار و نیز از مجموع ۹/۱۵ میلیارد دلار تسلیحات تحویل شده به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ معادل ۴/۹ میلیارد دلار از طریق ایالات‌متحده آمریکا بوده است.
• آمریکا و تأمین تسلیحات جدید برای کشورهای عربی •
نقش ایالات‌متحده در سفارش تسلیحات جدیدی که توازن نظامی در خلیج فارس را شکل خواهد داد، حتی از این هم مهم‌تر است. ایالات‌متحده آمریکا فروش معادل ۹/۷ میلیارد دلار از مجموع ۵/۳۰ میلیارد دلار سفارش تسلیحات جدیدی که کشورهای عرب خلیج فارس در بین سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۷ ثبت کردند و معادل ۵/۶۴ میلیارد دلار از مجموع ۶/۷۵ میلیارد دلار سفارش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۱۱ را به عهده داشته است. در گزارش بروز شده‌ی مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا، انتقال تسلیحات از این کشور در طی اکتبر ۲۰۱۰ تا اکتبر ۲۰۱۴ تنها به عربستان سعودی مجموعاً ۴۳۵/۹۰ میلیارد دلار بوده است.
منبع: اشراف
