در ابتدای این مراسم حجتالاسلام محمدرضا زائری، مدیر موسسه شهدای هفتمتیر(سرچشمه)، با تبریک روز میلاد حضرت معصومه(ع) گفت: نکته اول آن است که ما و نسل ما در یک دوره حساس تاریخی به سر میبریم. هرکسی که در مرحله و نقطه حساس تاریخی قرار دارد خود متوجه حضورش نمیشود. اکنون اگر از تک تک ما سوال کنند که یک لحظه تاریخی را انتخاب کنید که در آن حضور داشته باشید چه لحظهای را انتخاب میکنید اکثر ما بر اساس باورهای دینی خودمان ظهر عاشورا را انتخاب میکنیم. این را فقط ما نمیگوییم. یک ادیب مسیحی میگوید من هیچگاه آرزو نکردم مگر اینکه آرزو کردم با کاروانی که از مدینه به کربلا میرود، باشم.
زائری: ما یک مرحله از تاریخ را رد کردهایم که بسیار بینظیر است
وی افزود: سوال من آن است که آیا همه آن کسانی که در آن کاروان واقع شده بودند میدانستند در کجای تاریخ ایستادهاند؟ خیلی از آنها نمیفهمیدند. ما یک مرحله از تاریخ را رد کردهایم که بسیار بینظیر است. ما و نسل و فرزندان ما یک نقطه عطفی را در در انقلاب اسلامی تجربه کردیم که پیش از آن سابقه نداشته است. دکتر علی شریعتی در کنار اهرام مصر برای آن کارگران زجر کشیده گریه میکند یا آلکس هیلی از بردگان سیاهی میگوید که در آمریکا و در کشتیهای بین راه تلف شدند. هرکدام از شما این مرحلهها را میبینید آرزوی این را دارید که روزی یک جریانی باشد که مقابل استکبار بایستد و حرف بزند. این اتفاق برای اولین بار در انقلاب اسلامی ایران افتاده است.
زائری ادامه داد: بعد از حادثه کربلا، اتفاقی به این گستردگی و عظمت هیچوقت رخنداده است. شکستن این اسطوره و شعار «نه شرقی، نه غربی؛ جمهوری اسلامی» شاید برای ما ساده باشد. یک فرانسوی برای من نقل میکرد که سوار تاکسی بودم و رادیو یک خبر از امام در مورد اسرائیل نقل میکرد و وقتی راننده تاکسی خبر را شنید از ترس رادیو را خاموش کرد. آن فرانسوی به من میگفت که شما خودتان نمیفهمید چه کار کردهاید.
مدیر موسسه سرچشمه تصریح کرد: نسل ما و فرزندان ما، لحظهای را دیده است که سیدحسن نصرالله میگوید به دریا نگاه کنید هماکنون ناو جنگی اسرائیل در دریا فرو میرود. شیعیانی که تا چند دهه قبل در لبنان بالاترین چیزی که می توانستند برای خودشان متصور شوند دستفروشی در خیابان یا واکسزدن کفش دیگران بود، امروز به این جایگاه رسیدهاند. امروز بگونهای شده است که حزبالله لبنان برای آینده جهان معادلات را تعیین میکند.
نویسنده کتاب «فصل بیداری» با اشاره به اینکه بعد از توافق هستهای از یک نمای باز که نگاه کنیم بیرون از ایران میگفتند که جمهوری اسلامی به جایگاهی رسیده است و در مقابل جهان ایستاده است، افزود: سر جایزه گرفتن اصغر فرهادی یک عده اینجا به او فحش میدادند و یک عده سلفی هم در قاهره بدلیل جایزه دادن به یک شیعه علیه او تظاهرات کردند. اگر اینها را کنار هم بگذاریم معادلات فرق کرده است. اینجا بعد از مذاکرات عظمت مکتب شیعه خود را نشان داده است، عظمت مکتبی که فقط شعار نداده و در کف خیابان بوده است و کارآمدی خود را در عمل اثبات کرده است. یک خارجی به ما میگفت که جمهوری اسلامی آمده از یک طرف هنر دارد، علم دارد، پل ساخته است، سیاست دارد و یک از طرف دیگر هم میگوید انرژی هستهای و شما نمیفهمید که چه کار بزرگی کردهاید.
زائری: بار دراماتیک انقلاب اسلامی میتوانست مبنای تولید صدها کتاب و فیلم شود
زائری ادامه داد: عظمتی که اکنون در جمهوری اسلامی شکل گرفته است اگر در هر جای تاریخ بود، خودتان تصور کنید که چه کاری با آن میکردند. من کاری با ارزش ندارم اما بار دراماتیک هرکدام از اینها را شما تصور کنید که چند رمان، کتاب و فیلم میتوانست از آنها تولید شود. در روسیه یک سرباز جنگ را برای کودکان مدارس به شدت بزرگ میکردند اما اینجا یک سردار دفاعمقدس در زیرپله دستفروشی میکند در حالی که زندگی و تاریخ خودش رمانها و فیلمها در میآید. هیچ جایی را در دنیا نمیشناسید که داشتههای خود را اینچنین ارزان بفروشند. الان نسل بعد از ما میآید و اینها را تجربه نکردهاند چگونه باید از این مطالب و اتفاقات مطلع شوند؟
زائری: جنس هنر و فرهنگ و ادبیات شابلونی نیست
وی افزود: اگر قرار باشد این ارزشها به جایی برسد. مخاطب باید با آن ارتباط داشته باشد. متاسفانه برخی خواسته یا ناخواسته اصرار دارند، ما را به سمتی میبرند که جامعه دوقطبی باشد. چه در مسائل ارزشی و اعتقادی و فرهنگی و اجتماعی. در قالب شعرایی که ائمه از آنها تقدیر میکردند آیا آنها همیشه شعر در مورد ائمه میگفتند؟ خیلی از اشعار آنها قابل نقل نیست. در دوره معاصر هم همین است. در عالم هنر و فرهنگ نمیتوانید بگویید که کسی در قالب ما نمیگنجد و ما نمیتوانیم مامور بگذاریم که خلوت او را رصد کنیم. جنس هنر و فرهنگ و ادبیات شابلونی نیست.
مدیر موسسه سرچشمه تصریح کرد: اینگونه نیست که ما بتوانیم که سری دوزی کنیم و از آنطرف قزوه و سیار و مودب و شعیبی و آبیار بیرون بیاوریم. اتفاقا آن رها بودن و آزادبودن هنرمند است که اگر دلبست، شیفته شد و آمد آن وقت پابست امام میشود. بسیاری از چهرههای شاخص روشنفکری شیفته امام شده و تمام توان خود را برای انقلاب گذاشتند. باید با دل آمد. اگر هنرمند و ادیب با دل آمد همه چیز درست میشود. اگر بخواهیم چارچوب بگذاریم هیچچیزی درست نمیشود.
زائری: نگذاریم جبهه فرهنگی انقلاب به آفت تظاهر و ریا دچار شود
زائری افزود: متاسفانه برخی در حوزه فرهنگ این فضای دوقطبی را تشدید میکنند. روزهای گذشته در اینستاگرام برایم نوشته بودند که چرا برای فلان موضوع موضعگیری نکردی یا چرا در مورد مهدی هاشمی چیزی نگفتی؛ انگار که من باید در مورد همه چیز نظر بدهم. این برخوردها نتیجهاش جداشدن آن فرد است یا مبتلا شدن به نفاق و ریا که از همه چیز بالاتر است. اثر هنری وقتی ارزش دارد که با دل طرف باشد. نگذاریم جبهه فرهنگی انقلاب به آفت تظاهر و ریا دچار شود. خود خدا هم اگر میخواست مردم مثل هم باشد، میتوانست این کار را انجام دهد.
وی در پایان گفت: اگر قرار باشد که هرکس که در این راه متفاوت باشد را بیرون کنیم، هیچکس را در قد و قواره امام پیدا نمیکنیم. همین امروز در تدبیر و مدیریت رهبر انقلاب چه کسی را پیدا میکنیم؟ اما آیا این به معنی این است که عالم دیگری را نادیده بگیریم؟ حالا ممکن است یک هنرمند به عدالت توجه داشته باشد و دیگری نداشته باشد، آیا آن دیگری از دایره عدالت خارج است و باید بگوییم او ضد عدالت است؟ به صرف اینکه یک نفر برای شعرا شعر دارد و دیگری ندارد باید بگوییم که او ضدشهدا است؟ یکی از اشتباهات ما در سال 88 آن بود که نشان دادیم عدهای عکس امام را پاره کردهاند. به دوستان میگفتیم این کار اشتباه بود اما قبول نمیکردند. اگر کسی حتی به امام حسین(ع) اهانت کرد باید بگوییم که تو منظورت چیز دیگری بود. ما نباید کاری کنیم که قبح گناه بریزد. ما چقدر مادر و خواهر شهید مانتوی داریم. نباید بگذاریم که فضای دوقطبی بوجود بیاید و هنر ما آن است که قشر خاکستری را به سمت خودمان جذب کنیم. همه جای دنیا قشر خاکستری است. نباید کاری کنیم که آنهایی این وسط و قشر خاکستری هستند از ما دور شوند. هنر ما آن است که با این افراد خاکستری طرف باشیم.
قزوه: حضرت امام و شهدا دلواپسان آینده ما بودند و نگذاریم برخی مانند تلویزیون بیبیسی این واژهها را خراب کنند
علیرضا قزوه، مدیر مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری نیز در بخشی از این نشست گفت: من امروز خبرها را میخواندم و این خبر را شنیدم که مسئولان بسیج 500 دانشگاه از مسئولان خواستهاند که مانور موشکی برگزار شود و این یک آگاهی بزرگ است که فقط از بچههای بزرگ بسیج دانشگاههای کشور برمیآید. من کاری به خط و خطوط سیاسی ندارم به رئیسجمهور فعلی هم احترام میگذارم. رئیس جمهور قبلی هم برای شهر ماست و رئیسجمهور فعلی هم همینطور. دوست دارم که یک واژه بسیاری خوبی را اصلاح کنم.
وی افزود: یک واژهای که با معنی مادری خیلی نزدیک است و آن واژه «دلواپس» است و امروز به معنی توهین شده است و عدهای دارند این واژه را خراب میکنند. این واژه معنی مادری و معنی ضدبیخیالی را دارد. خیلیها دوست دارند که مردم و دانشجویان ما بیخیال باشند و دنبال کسانی میگردند که خط و خطوطی نداشته باشند تا آنها را سر مسئولیت بگذارند. این خیلی بد است و من میخواهم از این واژه دفاع کنم. حضرت امام و شهدا دلواپسان آینده ما بودند و نگذاریم برخی مانند تلویزیون بیبیسی این واژهها را خراب کنند و بیایند برای ما تصمیمگیری کنند. شهدای ما همه دلواپسان بودند و نگذاریم که برای ما درصد تعیین کنند. ما پشت سر امام و رهبری هستند و همین شهدای غواص هم که آمدند خط مذاکرات را به سمت همان چیزی که باید باشد بردند که بعد از این در تفسیرها باید راه شهدا باشد. دانشجویان هم نباید در این راه کوتاه بیایند. دانشجویان هم نباید بیخیال باشند.
قزوه: نیمی از ادبیات انقلاب مدیون استاد سبزواری است
قزوه با اشاره به استاد سبزواری گفت: امشب از استاد سبزواری هم در این نشست تقدیر میشود او کسی است که واقعا نیمی از ادبیات انقلاب ما مدیون اقدامات او است و در اگر جزء خط امام و انقلاب و شهدا را رفته بود اکنون او را بت کرده بودند و این مظلومیت در بین بچههای ما وجود دارد.
مودب: اگر نتوانیم به بچههایمان تصویر و شعر برسانیم، 10 سال بعد دیگر بچههای ما نخواهند بود
علی محمدمودب، مدیر موسسه شهرستان ادب نیز در بخشی از این نشست گفت: ما در اردوگاهی هستیم که در آن برای ما تهدید بسیاری است و یک سریال که در مکزیک ساخته میشود برای دختر کوچک من تهدید است اما برای آن آدم مکزیکی شاید تهدیدی نباشد. ما باید با یک حوصله بیشتری به تنوع سخنان و حرفهای هنرمندان خودمان احترام بگذاریم و اینها جبههای را میسازند که ما پشت آنها میتوانیم بچههایمان برای خودمان تربیت کنیم.
مودب: جنگ بزرگی است و اگر ببازیم حاصل تمام آن جنگ بزرگ گذشته را از دست میدهیم
وی افزود: روزگاری شده است که از این محتوا گریزی نیست و این محتوا هرروز دارد بر سر ما تصویر میریزد. اگر نتوانیم به آنها حرف و تصویر و شعر بدهیم؛ آنها 10 سال بعد بچه ما نیستند و بچههای دیگران خواهند بود. ما باید به تولید بومی احترام بگذاریم و هرکسی که در این کشور قلم میزند را باید احترام بگذاریم. در کنار این مجاهده ما به بحث ترویج بسیار نیاز داریم و خیلیها باید مولفان ما را بشناسند و شما دانشجویان در دانشگاهها باید مرکز تشعشع فرهنگی باشید. این جنگ بزرگی است و اگر ببازیم حاصل تمام آن جنگ بزرگ گذشته را از دست میدهیم.
سیار: اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در حال تجربه غلبه فضای فرهنگی بر سیاسی در دانشگاه است
محمدمهدی سیار هم در ادامه گفت: این جمع را قدر بدانید و این جمعی است که غلبه فضای فرهنگی بر سیاسی را در دانشگاه در حال تجربه کردن است و این برای دانشگاه و برای فرهنگ و برای سیاست بسیار برکت خواهد داشت. در کنار هم قرار دادن سینما، شعر و دیگر هنرها کنار هم واقعا دوست داشتنی است و مثلا آن حرفهای آقای قزوه و مودب را که با سیاست تنه میزند را نباید در قالب سیاست دید. خود من یا دوستان دیگر را نباید در قالب سیاست شنید و دید و با آن چارچوب در نظر گرفت.
نرگس آبیار: یکی از افتخارات من آن است که زیر تیغ نقد دانشجویان قرار بگیرم
بهروز شعیبی کارگردان نیز با اشاره به تاثیرگذاری اینچنین نشستها، از نرگس آبیار کارگردان شیار 143 دعوت کرد که بر روی سن قرار بگیرد. نرگس آبیار هم با اشاره به بارها حضور خود در جمع دانشجویان سراسر کشور گفت: یکی از افتخارات من آن است که زیر تیغ نقد دانشجویان قرار بگیرم چرا که آنها نگاه نقادانه و دقیقی دارند و امیدوارم این مسیر برای اثر بعدی من ادامه داشته باشد.
سرشار: برخورد ما با جریانهای غیردینی باید حالت خوف و رجا باشد
محمدرضا سرشار، در این نشست با اشاره به طرح «فرصت برابر» انجمن قلم ایران گفت: این طرح برای این ایجاد شده است که یک شرایطی که در تهران برای استعدادهای ادبی وجود دارد به اقصی نقاط کشور ببرد. در هر شهرستانی غیر از تهران که انجمن ادبی وجود داشته باشد، انجمن قلم این آمادگی را دارد که در سه شاخه مبانی شعر، مبانی داستان و مبانی ادبیات کودکان و نوجوان مدرسان درجه یک را با هزینه انجمن اعزام کند.
مدیرعامل انجمن قلم ایران افزود: آن تشکلهای ادبی فقط بلیط رفت و برگشت و محل اسکان را فراهم کنند تا آن استاد 16 جلسه را در آن شهرستان آموزش بدهد. هنر مهارت است و هر مهارت آموختنی است و هرکس که زمینههایش را داشته باشد میتواند در این کلاسها شرکت کند و میتواند موفق باشد.
سرشار در پایان گفت: دو قطبی شدن جامعه خوب نیست و نهایت آن لبنان سوریه یمن یا مصر میشود. اما همیشه باید به شبه روشنفکری داشت و اگر مطلقا مطمئن شوند عصیان میکنند و اگر مطمئن نشوند به گونهای دیگر عمل میکنند. اینها را فراموش نکنید ما اینها را دشمن نمیدانیم اما برخی حالاتی دارند. برخورد ما با جریانهای غیردینی باید حالت خوف و رجا باشد. ما صلح کل نیستیم و اشدا علی الکفار و رحما بینهم هستیم. البته این به معنی دشمنی، اهانت و ستیزه نیست و منطق وجود دارد. هرچیزی را جای خود را دارد. اصل رحمت در دین است و به صرف اختلاف سلیقهای نباید به دشمنی بیانجامد و آدمها میآیند و میروند و نباید برای نامزد ریاست جمهوری خودکشی کرد در حالی که باید پشت سر رهبری ایستاد و روی آن پافشاری کرد.
کرمیار: امیدوارم به داشته عظیم سیدمهدی شجاعی در ادبیات داستانی توجه کنیم
صادق کرمیار، رماننویس و کارگردان در بخش دیگری از این نشست گفت: من خودم را در جایگاهی نمیدانم که از من تقدیری صورت بگیرد ولی اکثر دوستانی که اینجا نشستند را من میدانم که حداقل یکی از کتابهای سیدمهدی شجاعی را خواندهاند. سیدمهدی شجاعی از کسانی که در 30 سال گذشته بیشترین تاثیرگذاری را در ادبیات دینی داشته است. چه در زمینه انتشار و پرورش افرادی که در این حوزه فعالیت میکنند و چه قلم خودشان. امیدوارم به این داشته عظیم در ادبیات داستانی توجه کنیم.
کرمیار: دانشجویان بار دیگر نامه رهبر انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی را بخوانند
صادق کرمیار افزود: دانشجویان آزادگی خود را حفظ کنند و توصیه میکنم که یک بار نامهای که رهبر انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی نوشتهاند را بخوانند؛ فکر کنید که این نامه را برای شما هم نوشتهاند یک بار دیگر آن را بخوانید.
عرفانی: دانشجویان قدر تمام لحظههای خود را بدانند
خانم سارا عرفانی، نویسنده و رماننویس در بخش پایانی این نشست گفت: قدر این لحظههای خاص را بدانید و همین قدر دانستن برای پلههای بعدی زندگی کافی است.