به گزارش مشرق، رایزنیهای محتاطانه روسیه از دو ماه قبل به موازات پیشنهاد تشکیل ائتلاف واقعی ضد داعش از یکسو با امریکاهایی ها و از سوی دیگر با کشورهای دخیل در بحران سوریه آغاز شد. روسها که دو دور نشست با گروههای مخالف داخلی در بحران سوریه را به پیش برده بودند با توجه به روندهای ناکامی امریکا در ایجاد تشکلهای مسلح معتدل که ترکیبی از نظامیان فراری و با ویژگی لائیک را مبنای آموزش و سازماندهی آنها در ترکیه قرار داده بود، با اقدام غافلگیرانه هم پیمانان القاعده (الجبهة الشامیه)در شمال حلب در دستگیری و ربودن اولین مجموعه اعزامی از ترکیه به داخل سوریه، روبرو شد و عملا نشان داد که دو جریان اصلی تروریستی و تکفیری به نام داعش و النصره و هم پیمانان آنها، جایی را برای نقش آفرینی در داخل سوریه باز نخواهد کرد.
ترکها هم که با مشکلات عدیده سیاسی، اقتصادی و امنیتی در قبال پ ک ک و داعش در محیط درونی خود، در کنار بحران تشکیل کابینه روبرو هستند و از آخرین فرصتهای خود برای فعالتر کردن تشکلهای ویژه و وابسته به جریان اخوانی و یا دستگاههای نظامی و امنیتی این کشور، طرح منطقه امن در شمال حلب و در حاشیه مرزهای خود با سوریه را مطرح کرده که به دلیل عدم همراهی و چراغ سبز امریکا، در نطفه، باقی ماند.
عربستان سعودی هم که موتور محرک تکفیریگری در منطقه و منبع مهم تامین مالی و تسلیحات آنها به شمار میرود، در باتلاق یمن با آسیبهای راهبردی روبروست و راهبردهای «خشک سری» برای بی ثبات کردن و براندازی در سوریه و عراق و قفل کردن روندهای سیاسی در لبنان، آنچنان پر هزینه بوده که امریکاییها ، همانگونه که 14 مارسیها را به دلیل ناتوانی برای مهار و فرسایش حزب الله در سالهای 2006-2005 از زمان خانم رایس وزیر خارجه وقت آمریکا سرزنش کردند، اکنون ناچار است تا عربستان و بقیه شرکای ارتجاع منطقهای را با سرزنش جدید همراه سازد. بن بست راهبردهای رنگارنگ در سوریه و پروژه های منطقهای امریکا، نشانه اولیه برای این امر بود تا به روسها چراغ سبز یک فرآیند برای راهحل سیاسی در سوریه روشن شود.
ملاقاتهای امنیتی و سیاسی و دیپلماتیک در مسقط و دوحه و ریاض و سپس در مسکو تکامل پیدا کرده و طی روزهای گذشته مقامات اماراتی و اردنی و مصری، بر روی مهمترین اصرار سعودیها در حذف بشار اسد از روندهای سیاسی و قدرت، موافقت خود در باقی ماندن بشار اسد را در مسکو اعلام کردهاند.
محتوای طرح مذاکراتی در مسکو ۳ از طریق تقویت و تکمیل طرح اولیه ایران و رایزنی با دمشق و مسکو مبنای مذاکرات جدید است که به موازات پیشنهاد دمیستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل و در کنار آن در حال پیگیریاست تا ژنو 3 را متبلور نماید. چهار کمیته کاری در خصوص عرصه های نظامی، سیاسی، انسانی و امنیتی شکل گرفته اند ولی مبنای هرگونه راهحل سیاسی، از نگاه ایران، روسیه و سوریه، مبارزه با تروریسم در سوریه است که بدون آن، معنای واقعی پیدا نخواهد کرد.
واکنش وزیر خارجه عربستان به مواضع سه کشور عربی در مسکو، تاکید و اصرار بر حذف بشار اسد است که برای ناظران منطقهای و فرا منطقهای، یک موضع مضحک است چرا که رژیم سعودی در همه ابعاد حکومتی و فرهنگی و سیاسی، آنچنان از قافله دموکراسی و مظاهر حقوق مدنی و سیاسی فاصله دارند که چنین درخواستهایی تنها به عنوان نوعی بیماری خودخواهانه از دیکتاتورهای مرتجع صادر میشود.
به همین دلیل راهبرد رژیم سعودی با راهبردهای اعلام شده از سوی مقامات نظامی صهیونیست کاملا منطبق است. نظامیان صهیونیست به تازگی تاکید کردهاند که ادامه بحران و جنگ در سوریه در مسیر منافع رژیم صهیونیستی است و توصیه کردهاند که از نقش علنی مداخله در سوریه پرهیز شود. این هشدار بدلیل حساسیت صحنه معادلات امنیتی و نظامی در سوریه و احتمال بالای آسیب پذیری صهیونیستها بیان شده و به خوبی احساس میکنند که اقدامات عملی صهیونیست ها در درون اراضی سوریه، مجوز و مشروعیت بیشتری برای واکنش و عکس العملهای مقاومت، به ویژه در منطقه جولان و قنیطره را صادر خواهد کرد.
مجموعه شرایط مرتبط با بحران سوریه تاحدی در مسیر رایزنیهای راهحل سیاسی قرارگرفته که برخی از ناظران سیاسی، بهار 2016 را پایان بحران اعلام کردهاند. اگرچه این یک دیدگاه بسیار خوشبینانه از روندهای مرتبط با بحران سوریه است ولی شاخصها و مولفههای موثر در روندهای امنیتی و نظامی و بازیگران مداخله گر، حکایت از آن دارد که با وجود بسیاری از موانع برای تاکید بر راهحلهای نظامی، ورود به ژنو 3 و نتایج احتمالی آن، اهداف اصلی برخی از بازیگران منطقهای و فرا منطقهای را تامین نمیکند و چارهای جز حفظ سقفی محدود از ادامه درگیری و تنش در سوریه ندارند تا از آن به عنوان اهرم فشار در تحقق اهداف سیاسی بهرهمند شوند.
بشار اسد نیز که پیوند بیشتر و عمیقتری در پنج سال گذشته با ایران و روسیه پیدا کرده است هرگونه راهحل در سوریه را صرفا در کنار دو شریک اصلی خود خواهد پذیرفت و لذا رایزنیهای تقریبا نیمه پنهان با طرفهای مختلف، با آرامی و احتیاط کامل در حال پیشرفت است و باید دید حداقلها و حداکثرهای تعریف شده از سوی طرفهای مختلف چه آثاری بر پیش نویس ژنو 3 به جای خواهد گذاشت.