در ابتدای مراسم جبار آذین منتقد و کارشناس سینما در ارتباط با فیلم «رکن پنجم» گفت: این فیلم به لحاظ ساختاری بسیار گویا است و جزو آثار خوش ساخت هالیوود به حساب میآید و با آنچه که ما از روایت در سینما سراغ داریم این فیلم کمی متفاوت است. انواع خورده پی رنگها را شاهد هستیم که در فیلمنامه به خوبی پرداخت شده است. شخصیتها در این فیلم با هدف چیده شدهاند که ما را سرگرم میکنند.
وی در ادامه افزود: فیلم در سرگرم کردن مخاطب توانسته به توفیق برسد و موفق باشد. این در شرایطی است که زمان فیلم کمی غیر متعارف است اما به دلیل خوش ساخت بودن این موضوع احساس نمیشود. قاب بندی خوب، پرداخت درست کاراکترها کشمکشهای خوب و تعلیقها همگی باعث شده بودفیلم جذاب شود.
او در ادامه گفت: تا اینجا فیلم خوب است و میتواند سرگرم کننده و جذاب باشد اما فیم باید بتواند به نیازهای عاطفی و عقلانی مخاطب پاسخ گو باشد. در این زمینه نیز فیلم توانسته موفق عمل کند البته این فیلم هالیوودی در میان سایر فیلمهای سینمایی که در آنجا تولید میشود خیلی شاخص نیست.
* طوری فیلم میسازند که با محکوم کردن تروریسم ایران محکوم شود
آذین همچنین گفت: روایت اصلی فیلم نسبت به آنچه که در واقعیت وجود داشته است دست کاری شده این فیلم میتواند یک سوپاپ اطمینان برای آمریکا باشد و به خوبی میتوان دستهای پشت پرده آن را شناخت. در بخشهایی از این فیلم به ایران اشاره شد و همچنین برخی کشورهای جهان سوم اما درست در لحظههایی که تروریسم مطرح بود. و میتواند این گونه ذهن مخاطب را به سمتی ببرد که گویا ایران و تروریست و اعتقادهایی که مطرح میشود با هم ارتباطی دارند. و زمانی که تروریست در بخشی از فیلم محکوم میشود ناخود آگاه مخاطب به یاد کشورهایی میافتد که از آنها یاد شده بود که یکی از آنها ایران بود. این فیلم ضد کشورهای آزادی خواه و ایران نیز است.
*در برابر فیلمهای ضد ایرانی تنها با هنرمندانمان بیانیه میدهیم
این منتقد سینما در ادامه با اشاره به اینکه این نوع فیلمها به عدالت خواهان از جمله ایران حمله میکند گفت: فیلمهای این چنینی روز به روز تعدادشان در سینما بیشتر میشود. ما در نهایت کاری که مقابل این نوع فیلمها انجام میدهیم این است که با هنرمندانمان جمع شویم و بیانیه بدهیم.
*به همان اندازه که هالیوود بر ضد ما فیلم میسازد ما فیلمی نمیسازیم
او گفت: درواقع همان قدر که آنها در این زمینهها فیلم میسازند ما مشغول نساختن هستیم. خداروشکر که اگر سینمای ملی نداریم، روز ملی سینما داریم و اگر صنعت سینما نداریم شور و اشتیاق سینما را داریم. آنها فیلم میسازند.
*هشتاد درصد از آثارمان در سینما فیلم نیست/ فیلمسازان خوبی داریم فرصت فیلمسازی به آنها داده نمیشود
آذین گفت: آنها به خوبی به فن آوری تسلط دارند و جلوههای ویژه را به درستی شناختهاند و به کار میگیرند. اگر از این فیلم فن آوری را بگیریم جیزی برای ارائه ندارد و تاحدی افت میکند. اما متاسفانه ما همچنان با سینمای خودمان درگیر هستیم و نمیدانیم که چه میخواهیم. هشتاد درصد از فیلمهایی که در سینمای ما ساخته میشوند را نمیتوان فیلم دانست. این فیلمها همچنان بر دیالوگ استوار هستند در صورتی که باید به دنبال بیان تصویری باشیم. البته که ما فیلم سازان خوب داریم اما متاسفانه فرصت فیلمسازی به این افراد داده نمیشود.
عباس عمرانی دیگر منتقد و کارشناس سینما بود که در این جلسه حضور پیدا کرد و گفت: مدتی است که یک تفکر غلط رایج شده و آن هم این است که همه ما فکر میکنیم که اگر آمریکا فیلمی ضد ایرانی درست کرده حتما بیکیفیت و غیر سینمایی است. ما بعد از فیلم سینمایی 300 بلافاصله فیلمهایی از این دست را محکوم میکنیم. شخصاً ابتداکه میخواستم فیلم را ببینم با این تصور آمدم که فیلم ضعیفی را ببینم اما کیفیت اثر با آنچه که در ذهن داشتم بسیار متفاوت بود. این فیلم شاخصههای خوبی داشت و قوی بود همچون فیلم سینمایی «آرگو» که خیلیها اعتقاد دارند فیلم ضعیفی است من فکر میکنم آن هم یک اثر خوب و قوی است.
وی در ادامه گفت: فیلم در شکل ساختاری خوب عمل میکند. شاخصههای سینمایی خوبی دارد یکی از آنها ریتم فیلم است. تعداد پلانهای زیاد موسیقی پر حجم و متنوع از دیگر ویژگیهایی این فیلم سینمایی بوده است. در واقع با رعایت قواعد سینمایی این فیلم به مخاطب امان نمیدهد تا لحظهای از فیلم رها شود. خورده پی رنگهای زیادی را در فیلم میبینیم که همگی در جهت اصلی فیلم حرکت میکنندتا محتوای اصلی را کامل کنند آنقدردرست این روند ادامه دارد که هیچ کدامشان از دل روایت اصلی جدا نمیشود.
او گفت: نباید فکرکرد که «رکن پنجم» یکی ازفیلمهای شاخص هالیوود است بلکه جزو فیلمهای متوسط و خوب است اما از سینمای ما بسیار قویتر است. آنها توانستند با رعایت قواعد با همان فیلم «آرگو» که ضد ایرانی است بر مخاطب ایرانی تاثیر بگذارند آنها به خوبی فهمیدهاند که باید چه کنند. درلایههای زیرین این فیلم به مسائل هستهای ایران اشاره شده و بسیاری از موارد ناخوشایند را مرتبط به جهان سوم میکند. آنها در نسبت دادن موارد تخریبی بسیار هوشمندانه عمل میکنند.
* گافهایمان در پرداخت شخصیت زیاد است/ ذائقه مخاطب امروز آنجلو پلوسی نیست
عمرانی همچنین گفت: فراموش نکنیم که سینمای آمریکا یک سینمای قهرمان پرور است. آنها زمانی که میخواهند فیلمنامهای را بنویسند به نویسنده تاکید میکنند که حتما از شخصیت تحلیل داشته باشند تا مخاطب را با خود همراه کند و از طریق آن شخصیت است که فیلم ساز حرف خود را میزند. عمدتاً همین مشکل را ما در سینمایمان داریم که هیچ تحلیلی ازشخصیت نمیدهیم. کاراکترهای فیلم د فضای آن رها هستند. و به دل مخاطب نمینشینند تا آن را با خود همراه کنند. گافهای شخصیت در فیلم نامههای ما زیاد است. تغییرها در لایههای زیرین شخصیت اتفاق میافتد. ذائقه مخاطب امروز آنجلو پلوسی نیست. او نمیتواند در شرایط کنونی پلانهای طولانی را تحمل کند. یکی از شاخصههای سینمای امریکا در آثارش استفاده از رنگهای متونع است. شک نکنیم که آنها برای استفاده از رنگ هم اتاق فکر دارند.
*هالیوود در فکر جذب حداکثریت مخاطب/ سینمای آمریکا به دنبال تعریف خود و تحریف دشمن
او همچنین در پایان خاطرنشان کرد: نباید فکرکرد که دغدغه آنها دائما ما هستیم و میخواهند فیلمهای ایران هراسی بسازند آنها به دنبال اجرای اهداف گسترده خود هستند که یکی از آنها جذب حداکثریتی مخاطب است. در واقع ما جزئی از برنامههای آنها هستیم. سینمای آمریکا به دنبال تعیرف خود است و سپس تحریف دشمنش.
پنجاه و هفتیمن جلسه سینما روایت روز یکشنبه 22 تیرماه در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.