اولین روحانی بلژیکی زبانی که شهید شد
جمشید بیات ترک کارگردان فیلم مستند «ققنوس» در ابتدای مراسم با توضیحاتی گفت: این مستند با موضوع مقایسه اسلام تکفیری و اسلام واقعی ساخته شده است و به ترور و شهادت یک روحانی بلژیکی مغربی‌الاصل شیعه در مسجدی در بروکسل و نشانه رفتن انگشت اتهام به سمت نیروهای تندرو تکفیری هم چون داعش می پردازد.
وی در ادامه افزود: حجت الاسلام والسلمین شیخ عبدالله دحدوح در کشور بلژیک به دنیا آمد. وی که مغربی الاصل بود تحت تأثیر معارف اهل بیت به مذهب تشیع گروید و به علت علاقه شدید به اسلام و فرهنگ اهل بیت در سال 1359 برای تحصیل علوم حوزوی وارد حوزه علمیه قم شد. وی پس از طی یک مرحله تحصیل و کسب نخستین مبانی و معارف اسلامی، جهت تبلیغ مسائل اسلامی به کشورش بلژیک بازگشت و در کنار فعالیتهای خود مدرک کارشناسی علوم طبیعی را نیز از دانشگاهای بلژیک دریافت کرد.
کارگردان مستند «ققنوس» گفت: عمران که رهبر سازمان شریعت بلژیک است که به خاطر تهدیدهایی که در جامعه بلژیک داشته است در حال حاضر در زندان به سر می برد. او بارها عنوان کرده است که باید نماد بت پرستی را در بلژیک پایین بریزیم. او صحبت‌هایی انجام می‌دهد که به بحث ما در فیلم کمک می‌کند. او در جایی رسما به مسیحی‌ها و اروپایی‌ها اعلام می‌کند که باید از این جا بروید این یکی از موضوعاتی است که در فیلم به روی آن تاکید شده است. گویا اسلام صحبتی از دموکراسی ندارد این فرد در سال 2014 این فرد به طور آزادانه در بلژیک فعالیت داشته و اعلام می کرده که ادیان دیگر باید از بین بروند. در مورد این فرد فیلم های زیادی ساختند یکی از ویژگی‌های این فرد این است که به 4 زبان صحبت می‌کند.
وی در ادامه گفت:ما در ادامه کارمان متوجه شدیم که بسیار قبل تر از این که داعش مطرح شود پرچم داعش دیده می شود این در حالی است که برخی از این تصاویر در سال 2010 گرفته شده درست زمانی که در سوریه و دیگر کشور های خاورمیانه داعش مطرح نبود و وجود نداشت. از دیگر نکاتی که در فیلم وجود دارد این است که ما متوجه می شویم نزدیک به 2000 جنجوی داعشی که در سوریه وجود دارد اروپایی هستند. آنها یا والدینی اروپایی داشتند یا نسل دوم مهاجرین هستند. از این تعداد 500 نفر داعشی از کشور بلژیک هستند. در حال حاضر دغدغه اروپا و بلژیکی ها این است که اگر قرار باشد این افراد بعد از جنگ به اروپا بازگردند قرار است چه اتفاقی بیافتد؟!
او همچنین در ادامه درباره حضور وزیر کشور بلژیک بر سر صحنه شهادت دحدوح گفت: او اعلام می‌کند که ما اقدام تروریستی به وجود آمده را محکوم می کنیم از آنجایی که بلژیک کشوری است که تمام ادیان در کنار هم زندگی می کنند این رفتار ها نیز به دلیل این می واند باشد که چهره خود را حفظ کنند.
بیات در ادامه گفت: یکی از نکات جالب این است که بر خلاف این که همواره بعد از رخ دادن چنین اتفاقاتی تنش های قومی و قبیله ای به وجود می آید و تمام افراد در انتظار نوع برخورد شیعیان بودند اما آن ها تصمیم می گیرند به صورت قانونی و به دور از تشنج این مسئله را پی گیری کنند. حجت الاسلام والمسلمین شیخ عبدالله دحدوح رابطه بسیار خوبی با جوان ها داشت در حقیقت بار ها بار ها در فیلم توسط افراد مختلف می بینیم که به این موضوع اشارهشده است.
او درباره ساخت این مستند گفت: از آنجایی که تهیه کننده این مستند خود تحقیقات گسترده ای دباره مسلمان ها و شیعه ها در اروپا داشته بلافاصله بعد از این اتفاق و شهادت حجت الاسلام والسلمین شیخ عبدالله دحدوح به بلژیک رفیتم تا ببینیم که این رخداد آیا ارزش مستند سازی دارد یا خیر؟! در مجموع سه سفر با آنجا داشتیم و از تصاویری که از دوربین های ضبط شده نیز که به دستمان رسید در مستند استفاده کردیم. او با سفری که به ایران انجام می دهد به امام رضا(ع) علاقه مند می شود. او در سفر به ایران عاشق اهل بیت شد و ارادت عجیبی به امام رضا (ع) پیدا کرد. اما این فرد سنی که بعد شیعه شد در نهایت روحانی و امروز نیز شهید شده است توانست توجه جوان ترها را به خود جلب کند و این نکته بسیار مهمی بود جوان ها بدون دحدوح سرگردان بودند. شهیدی که رفتنش جوان تر ها را سرگردان کرد.
زوایای دوربین مانع کسالت آوری مستند شد
عباس کریمی منتقد و کارشناس سینما گفت: بهتر است که ابتدا از نام فیلم شروع کنیم فکر می کنم که اسم فیلم بسیار درست انتخاب شده است روحانی که سوژه اصلی فیلم هستند در آتش می سوزند و به شهادت می رسند در پایان هفت هزار نفری را که مشاهده می کنیم برای اعتراض آمده اند گویا از تفکر این شهید پیروی می کنند. ما با یک مستند پرتره روبرو هستیم که محور اصلی فیلم قرار دارد و با افراد دیگر متفاوت است دلایل این تفاوت عبارت است از این روحانی شهید ابتدا اهل تسنن بوده و بعد شیعه شده است، اولین روحانی بوده که به زبان بلژیکی تسلط داشته است و با جوان‌ترها ارتباط خوبی داشته است، این ها مواردی بوده که می تواند توجه به چنین سوژه ای را بیشتر کند. در حقیقت اولین روحانی بلژیکی زبان به شهادت رسیده که توانسته توجه افراد بسیاری را به خود و دین اسلام جلب کند.
وی در ادامه افزود: جایگاه قرار گرفتن دوربین ها در برخی از موارد کمی کسالت را به مخاطب انتقال می داد این در شرایطی است که ما فیلم را با یک حادثه شروع می کنیم برای این که ریتم بیشتر شود اگر با دو دوربین برخی از صحنه ها فیلمبرداری می شد شاید این حس بهتر انتقال پیدا می کرد و همچنین دست تدوین گر برای خلاقیت باز تر بود. دوربین از زوایای مختلف باعث می شود که مخاطب تغییر دیدگاه بدهد و بتواند از زاویه های گوناگون به سوژه ها نگاه کند.
این منتقد سینما در ادامه اظهار داشت: مصاحبه هایی که در فیلم شاهد هستیم به نظرم خوب انجام شده است کمتر فیلم مستندی را دیده ایم که از مصاحبه به نوعی استفاده کند که فیلم به سمت یک مستند به سمت گزارش نرود اما در این مستند مصاحبه ها به اندازه بود. از طرفی مصاحبه شونده ها افرادی بودند که به روند فیلم کمک می کردند. انتخاب افراد یکی دیگر از نکات مهم در این شیوه کار است که در این جا به درستی اتفاق افتاده است. در جایی از فیلم که اشاره دارد و اعلام می شود که این افراد دیگر به سوریه و لبنان و یمن نمی روند تا بجنگند اما باید به طور واضح گفته می شد که اگر این افراد نمی روند برای این که با نیروهای کاذب و داعشی همراه نشوند.
کریمی در ادامه افزود: در مصاحبه هایی که شاهد بودیم نیز بهتر بود از دو دوربین استفاده می شد که بتوان از کسالت بیننده فاصله گرفت و او نیز بتواند از سایر زاویه های دیگر به آنها نزدیک شود. البته با این که پلان های خارجی با یک دوربین گرفته شده است موافق هستم.
عباس کریمی در پایان خاطر نشان کرد: کارهایی که توسط گروهک های تروریستی در منطقه انجام می شود باعث تخریب چهره مسلمان ها در جهان شده است. ما به عنوان یک ایرانی و مسلمان به راحتی این تفکیک را بین خودمان و آن ها انجام می دهیم اما در سایر کشور ها و دیگر مردم جهان این گونه نیست. ساختن چنین فیلم هایی که مرز بین حق وباطل را به تصویر می کشد بسیار لازم است و امیدوارم برای ساخت آثاری از این دست برنامه های بلند مدتی نیز وجود داشته باشد.
چهل و نهمین جلسه سینما روایت، عصر یکشنبه 21 تیر ماه در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.
