گروه سیاسی مشرق - تلاشهای جریانهای سیاسی برای حضور پر قدرت در کارزار تصاحب کرسیهای سبز رنگ بهارستان آغاز شده است و آرایش سیاسی کشور در پی مناقشهها، تعاملات و چانهزنیها رنگ انتخاباتی به خود گرفته است. جریان سیاسی اصلاحات بنا بر شرایط حاکم در دوران دولت یازدهم؛ تاکتیک «تحریم» انتخابات را بدون تغییر در مکانیزم انتخابات رد کردهاند و خواهان حضور پرقدرت در رقابت سیاسی اسفند 1392 هستند؛ این جریان سیاسی برخلاف موج رسانهای که از همآوایی اصلاحطلبان حکایت میکند؛ دارای اختلاف و گسست نهادینهٔ در میان خود هستند که با نزدیکشدن به فصل انتخابات، دوران وصال آنان پایان مییابد.
حضور و پذیرش سرلیستی ناطقنوری در انتخابات آتی بهارستان یکی از مهمترین مولفههای اختلاف برانگیز در میان اردوگاه چپنشینان سیاست کشور است؛ حجتالاسلام ناطقنوری، عضو جامعه روحانیت مبارز و جدیترین رقیب رییس دولت اصلاحات که سالیان طولانی از سوی رسانههای زنجیرهای اصلاحات مورد توهین قرار میگرفت؛ از سوی طیفی از حزب کارگزاران سازندگی به عنوان اصلیترین گزینه برای سرلیستی اصلاحطلبان مطرح شده است، هرچند ایشان تاکنون پاسخی نسبت به این ادعا نکردهاند. این پیشنهاد باعث شد که قطببندیها در حزب کارگزاران سازندگی برای انتخابات آتی نمایان شود.
· کارگزاران سازندگی محور انتخاباتی اصلاحات
با پیروزی حجتالاسلام روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، حزب کارگزاران سازندگی به عنوان حامی حزبی اصلی دولت یازدهم خود را برای بازگشت به عرصه کنش سیاسی کشور بازسازی تشکیلاتی کرد؛ این حزب در دوران قبل از انتخابات 92 طبق دستور تشکیلاتی نیمه تعطیل بود، با شرایط جدید در قوه مجریه که کرسی مهم معاون اولی به یکی از اعضای این حزب رسیده است، دوران «پیشفعالی» را در دستور کار قرار دادند؛ به همین دلیل سران کارگزاران برای انتخابات مجلس شورای اسلامی خواهان محوریت انتخاباتی اصلاحات شدند تا بستر را برای افزایش دامنه قدرت خود فراهم بسازند. در همین راستا اسحاق جهانگیری در جلسه شورای مرکزی این حزب در کاخ سعدآباد در مورد چرایی برتری حزبی کارگزاران نسبت به دیگر احزاب اصلاحطلب اظهار داشت: «اولین ویژگی آن کار حزبی قوی است. این حزب در این امر تجربیات خوبی دارد. دومین ویژگی هم ارتباط و نزدیکی آن به دولت است. کارگزاران تا پیش از این تلاش میکرد که نقش میانجی را در معادلات سیاسی ایفا کند. به نظر میرسد کارگزاران امسال باید این نقش را بیش از پیش ایفا کند، زیرا امسال سال انتخابات است، اگر مجلس خوبی شکل نگیرد کار دولت ناتمام خواهد بود.»[1]
· بازسازی تشکیلاتی؛ اخراج هاشمی و برتری کرباسچی
سران حزب کارگزاران سازندگی با توجه به رویکرد فعال در عصر دولت تدبیر و امید، تلاشهای خود را برای بازسازی شورای مرکزی حزب آغاز کردند. حسین مرعشی و غلامحسین کرباسچی از اعضای اثرگذار شورای مرکزی حزب این بازسازی را حضور مخالفان سابق هاشمی در بدنه حزب تعبیر کردند؛ مخالفین سابق پدرمعنوی حزب که حالا معتقدند هاشمی رفسنجانی تغییر کرده است و با هاشمی تغییریافته میتوان شریک سیاسی شد؛ به همین خاطر افرادی مانند محمد قوچانی، علی جمالی و.. به شورای مرکزی اضافه شدند و اولین تغییر ایجاد ترکیب کنشگران سیاسی - رسانه ای به جای فنسالاران بود اما این تغییرات به همین سطح ختم نشد؛ طیف حامی حسین مرعشی - غلامحسین کرباسچی خواهان قدرت یافتن بیشتر بودند و این جنگ قدرت سبب شد محمد هاشمی، از اعضای باسابقه و رییس هیاتموسس حزب کارگزاران سازندگی، از حزب استعفا بدهد و در گفتوگو با روزنامه شرق دلیل تصمیم خود را اینگونه بیان کند که «آنچه اخیراً اتفاق افتاد و به استعفای من منجر شد، ترکیب «شورای مرکزی» جدید بود. بالاخره اشخاصی در این گروه الان حضور دارند که از بدو تأسیس با «کارگزاران» نبودند و دربرهههایی، منتقد «کارگزاران» بودهاند.» و در ادامه عضو هیات مؤسس حزب کارگزاران افزود: «استنباط کردم این ترکیب، از شعارهای اولیه «کارگزاران» فاصله دارد.»[2]
· قطببندی در حزب کارگزاران سازندگی
حزب کارگزاران سازندگی از معدود احزابی است که دارای تیم رسانهای قدرتمند در حوزه نشریات است؛ این حزب از سال 1384 تا 1387 با روزنامه کارگزاران مواضع حزبی خود را برای افکارعمومی تبیین میکرد. در دوران دولت یازدهم حزب کارگزاران با دو رسانه غیررسمی به تحلیل پدیدههای سیاسی و فعالیتهای اعضای حزب پرداخت.. روزنامه آرمان امروز که از سوی حامیان سنتی کارگزاران حمایت میشود و گروه مجلات هممیهن – به خصوص هفتهنامه صدا- که از حمایتهای طیف تجدید نظرطلب شعارهای اولیه کارگزاران یعنی غلامحسین کرباسچی- حسین مرعشی برخوردار است.
نشریه صدا تریبون طیف چپ حزب کارگزاران سازندگی پیرامون سرلیست اصلاحات مدعی است که حجتالاسلام ناطقنوری بهتر گزینه برای امتداد پروژه اعتدال است و بنابراین بار دیگر محمدرضا عارف از گردونه انتخابات انصراف بدهد در همین راستا محمد قوچانی نایب رییس کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی در یادداشتی نوشت: «نقشی که ناطقنوری در این مرحله از تاریخ جمهوری اسلامی میتواند ایفا کند از عهده هیچ کس برنمیآید، نامزدی ناطقنوری در انتخابات مجلس دهم را فقط میتوان با نامزدی هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاستجمهوری گذشته قیاس کرد که اصلاحطلبان (اکثریت اصلاحطلبان و نه فقط کارگزاران) بیش از اصولگرایان مشتاق آن بودند با این تفاوت که احتمال رد صلاحیت ناطقنوری در انتخابات مجلس دهم محال است و این یک فرصت طلایی است و بازآفرینی دوم خرداد این بار در شکل تازهای رخ میدهد.»[3]
اما روزنامه آرمان امروز که تریبون طیف راست کارگزاران سازندگی است؛ از پیشنهاد کمیته سیاسی این حزب استقبال نکرد و در مخالفت با تصمیم طیف چپ کارگزاران سازندگی نوشت: «برخی سهواً یا عمداً مسیر را اشتباه میروند و سعی دارند شخصیتی هر چند محبوب و با سابقه را مطرح و دیگران را مجاب به حمایت از او کنند و این اصرار در حالی است که عقلای جریان اصلاحات هنوز تصمیمی برای بیان گامهای بعدی در راستای آشتی ملی و پیروزی در انتخابات مجلس بیان نکردهاند.» همچنین در ادامه مطهره شفیعی نوشت: «نمیشود بیگدار به آب زد چراکه اینگونه گمانهزنیها در زمانی که ناطق صریحاً اعلام کرده قصدی برای حضور ندارد فقط فضاسازی است و محلی از اعراب ندارد.»[4]
به هرجهت، شرایط حاکم بر معادلات سیاسی در اردوگاه اصلاحطلبان نشان میدهد که اختلافها در ماههای آینده نمایانتر خواهد شد و حتیها قطببندیهای جدی در حزب کارگزاران سازندگی که محوریت انتخاباتی اصلاحات را برعهده دارد؛ در حال شکلگیری است.
از سوی دیگر، مرتضی مبلغ عضو شورای راهبردی اصلاحطلبان در گفتوگو با روزنامه اعتماد بر این قطب بندی در کارگزاران صحه گذاشت؛ او معتقد است که طبق نگاه اکثریت اصلاحطلبان «شخصیتی مثل آقای عارف درصورت حضور، سرلیست خواهد بود» و حزب کارگزاران را همسو با تصمیم دیگر احزاب اصلاحطلب میداند و در پاسخ به این که سؤال که حزب کارگزاران سازندگی به دنبال چهرههایی مثل ناطق و لاریجانی برای ائتلاف رفته است؛ اظهار داشت: «اعضای اصلی کارگزاران همسو و در جلسات، فعال هستند. البته ممکن است برخی تکپرانیها هم باشد»[5] به نظر میرسد افرادی که «تکپرانی» در حزب کارگزاران میکنند همانطور که محمد هاشمی را مجبور به استعفاء کردند؛ خواهان استیلای نظر خود پیرامون سرلیستی فردی به جز محمدرضا عارف بر اعضای «اصلی» حزب کارگزاران سازندگی هستند و احتمال افزایش اختلافات در ماههای آینده میان دوقطب کارگزاران وجود دارد.