ریاست شورای اجرایی این سند رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و نایب آن وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است.
همچنین چندی پیش دبیرخانه اجرایی سند راهبری خدمات رسانی به رزمندگان توسط معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع تشکیل شد.
متن سند راهبردی خدمات رسانی به رزمندگان به شرح ذیل است:
1- مقدمه
راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران که ابتدا از سوی بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) مطرح و سپس توسط مقام معظم رهبری نهادینه شده است، راهبرد دفاع همهجانبه مردمی است و برخلاف بسیاری از ارتشهای جهان که ساختار ارتش حرفهای مبتنی بر تجهیزات پیشرفته را انتخاب کردهاند، منابع و سرمایههای انسانی نقش اول را در دکترین و راهبرد دفاعی، امنیتی کشور ایفا میکنند.
یکی از دغدغههای حضرت امام خمینی (ره) در پیامهای پس از پایان دفاع مقدس، نگرانی از وضعیت منزلت و معیشت رزمندگان بوده است، آنجا که فرمودهاند:
«من در شما باشم یا نباشم ... نگذارید رزمندگان دفاع مقدس در پیچ و خم روزمره فراموش شوند».
در آموزههای دینی نیز فضیلت رزمندگان و مجاهدین در راه خدا نسبت به کسانی که حتی به دلایل موجه توفیق شرکت در عرصه جهاد را نداشتهاند، تأکید شده است.
«خداوند به هر دو گروه وعده نیکو داده است لیکن رزمندگان از دیگران با نوید پاداشی بزرگ، برتر هستند».
حضرت علی (ع) در عهدنامه مالک اشتر، وی را به رسیدگی به امور رزمندگان و خانواده آنان امر و یکی از علل این موضوع را تمرکز همت و اندیشه آنان در امر جهاد ذکر میفرمایند.
بنابراین ارتقای منزلت و معیشت رزمندگان اقدامی راهبردی در راستای ارتقای امنیت ملی و توان بازدارندگی کشور است. در راستای سیاستهای کلی ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و سازندگی امور ایثارگران ابلاغی مقام معظم رهبری و در اجرای بند «ی» ماده (44) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، این مجموعه به عنوان سند راهبردی خدماترسانی به ایثارگران تدوین شده است.
2- تعاریف و اختصارات
در این سند اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف- رزمنده: کسی که در راه تکوین انقلاب اسلامی و دفاع و حفظ ارزشها و کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار با تأیید مراجع ذیصلاح به طور فعال حضور یافته باشد.
ب- ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح
پ- آجا: ارتش جمهوری اسلامی ایران
ت- سپاه: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
ث- ناجا: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
ج- وزارت: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
چ- نیروهای مسلح: ستاد کل، آجا، سپاه، ناجا، وزارت و سازمانهای وابسته
ح- بنیاد: بنیاد شهید و امور ایثارگران
خ- سازمان: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
د- سند: سند راهبردی خدماترسانی به رزمندگان
ذ- جامعه هدف: رزمندگان، همسر و فرزندان آنان
3- چشمانداز
وضعیت جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی در امر رسیدگی به رزمندگان به منزله یکی از ارکان تأمینکننده امنیت ملی به شرح زیر میباشد:
3-1 پیشرو در تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ارزشهای رزمندگان در نظام اسلامی.
3-2 پیشرو در تأمین رفاه اجتماعی با حفظ منزلت اسلامی رزمندگان.
3-3 سهم برتر منابع انسانی رزمنده در پیشرفت و توسعه فرهنگ، تولید علم و اقتصاد.
3-4 استحکام خانواده رزمندگان و تأمین رفاه مناسب.
3-5 احترام، کرامت، منزلت، امنیت اجتماعی و قضایی رزمندگان با تکیه بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی و ملی.
3-6 تدوین و اجرای قوانین و مقررات مترقی مربوط به رزمندگان در سطح کشور و احقاق حقوق قانونی آنان همچنین تطبیق وضعیت آنان با قوانین و مقررات.
3-7 رشد فرهنگ آموزش، پژوهش و تواناییهای علمی و امنیتی در بین جامعه هدف در بالاترین سطح.
3-8 توجه به سطح توانبخشی، سلامت روانی و جسمی و اجتماعی جامعه هدف به منظور تأمین آرامش و سلامت کامل آنان.
3-9 نهادینه شدن فرهنگ رسیدگی به خانوادههای محترم رزمندگان و با استفاده از آخرین امکانات نرمافزاری و سختافزاری و استفاده از آخرین امکانات نرمافزاری و سختافزاری و استفاده از مجربترین افراد و با پشتوانه مالی.
3-10 دفاع از حقوق حقه رزمندگان و استیفای کامل آن.
3-11 ایجاد شبکههای حمایت اجتماعی از رزمندگان به منظور مشارکت نهادها، سازمانها و مردم در طرحهای مربوط به رزمندگان در شرایط عادی و جنگ.
4- اهداف کلان
4-1 رسیدن به بالاترین سطح بهرهمندی از فرهنگ، ایثار، جهاد و صیانت از شأن و منزلت جامعه هدف
4-2 تحقق نظام جامع، پویا، هوشمند و نوین رفاهی و اجتماعی جامعه هدف
4-3 تحقق استقلال معیشتی، خوداتکایی با رویکرد افزایش توانمندی و قابلیتها در تمامی ابعاد زندگی جامعه هدف.
4-4 تعمیق همبستگی نام و جامعه هدف برای تضمین استقلال، اقتدار و امنیت کشور
4-5 رسیدن به بالاترین سطح استفاده بهینه از قابلیتها و ظرفیتهای داخلی کشور برای رسیدگی به جامعه هدف
4-6 حفظ و ارتقای روحیه و انگیزه رزمندگان به عنوان عناصر اصلی دفاعی کشور و نیل به کسب آمادگیهای بیشتر
4-7 دست یافتن به بالاترین سطح رضایتمندی، آرامش خاطر، دلبستگی و وابستگی جامعه هدف به نظام اسلامی.
5- خطمشی کلی
5-1 بهرهمندی از فرهنگ و معارف اسلامی، فضایل اخلاقی و ایمان و روحیه ایثار و جهاد بر پایه قرآن و مکتب اهل بیت (ع) و رهنمودهای حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و فرمانده معظم کل قوا برای رسیدگی به جامعه هدف.
5-2 سازماندهی کارآمد، اثربخش، مشارکتجو، بالنده، دانشمحور، عدالتمحور، پاسخگو، عامل و آم به تکریم جامعه هدف در سطح مدیریت عالی و برنامهریزی و دستگاههای اجرایی برای رفع نیازهای آنان.
5-3 تأمین زیرساختهای پیشرفته و منطبق با علوم و فنآوری نوین با قابلیت سازگاری و یکپارچهسازی در کلیه سطوح برای رسیدگی به جامعه هدف.
5-4 ارتقای مستر کمی و کیفی رفاه و تأمین اجتماعی جامع و تعادل و کفاف در امور معیشتی و اقتصادی توأم با حفظ کرامت جامعه هدف.
5-5 بسترسازی و ایجاد زمینه رشد و شکوفایی استعدادها و تواناییهای جامعه هدف.
5-6 صیانت از جایگاه و منزلت اجتماعی جامعه هدف.
5-7 تعمیق و تحکیم و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و ارزشهای اجتماعی رزمندگان جامعه.
5-8 ایجاد رویکرد حمایتی در تاسیس و بازبینی قوانین و مقررات و جامعیت بخشیدن به آن در خصوص جامعه هدف.
6- اصول و ارزشهای حاکم بر رسیدگی به امور رزمندگان
6-1 تاسی به احکام و تعالیم الهی و ارزشهای انقلابی و تدابیر حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری و فرماندهی معزز کل قوا در خصوص شدن و منزلت و رسیدگی به رزمندگان.
6-2 لزوم حفظ و ارتقاء کرامت، منزلت، صیانت، سربلندی و قدرشناسی از رزمندگان.
6-3 رعایت عدالت در خدمترسانی به جامعه هدف.
6-4 لزوم حمایت همه جانبه معنوی و مادی و استیفای حقوق جامعه هدف با تاکید بر تسریع و تسهیل در انجام امور مرتبط.
6-5 تامین آرامش معنوی و تحکیم پیوندهای عاطفی رزمندگان با آحاد مردم به ویژه نیروهای مسلح.
6-6 حفظ و انسجام جامعه رزمندگان به عنوان سرمایههای ارزشمند انسانی و عناصر اصلی بنیه دفاعی و اقتدار و امنیت ملی.
6-7 ترویج فرهنگ ایثار و جهاد و تقویتکننده روحیه سلحشوری آحاد مردم به ویژه نیروهای مسلح.
6-8 نیل به کسب آمادگی دفاعی لازم و تامین منبابع انسانی در شرایط تهدید و بحران و کاهش آسیبهای ناشی از جنگ و بحران.
6-9 تقویت کننده زینههای مشارکت فعال و مؤثر و همکاری و تعامل دستگاهها، سازمانها، نهادهای ذیربط در امور رزمندگان.
6-10 تعیین وظایف و مسئولیتها واختیارات مبادی ذیربط در سطوح تصمیمگیری و اجرایی در حوزه امور رزمندگان.
6-11 لزوم حسن اجرای قوانین و مقررات و اعطای امتیازات مصوب به جامعه هدف.
7- راهبردها
مجموعهای از جهتگیریها، اقدامات و برنامههای کلی است که به منظور تحقق هر یک از اهداف کلان مورد نیاز میباشد که به شرح زیر تعیین میشود.
راهبردهای هدف شماره یک
1- پاسداشت ایثار و جهاد رزمندگان با توجه به نقشی که در عزت، اقتدار و امنیت کشور و مقابله با دشمنان انقلاب اسلامی داشتهاند.
2- صیانت از جایگاه و منزلت اجتماعی رزمندگان و حفظ عزت روحیه سلحشوری و شئون رزمندگی.
3- توسعه آثار ارزشی رزمندگی، یادمانها و سازههای هنری و معماری جذاب و قدردانی نمادین از رزمندگان.
4- بهرهمندی حداکثری از ارزشهای رزمندگی و فرهنگ ایثار و جهاد و فرهنگ بومی به منظور مقابله با تهاجم فرهنگ غربی و عوامل کاهنده فرهنگ ایثار و جهاد.
5- بهرهگیری از ظرفیتهای موجود رسانهای و شبکههای ارتباطی (تصویری، مکتوب، صوتی و مجازی) برای معرفی رزمندگان و فرهنگسازی برای نسلهای آینده.
راهبردهای هدف شمال دو
6- توسعه و ارتقای سطح پژوهش و تحقیق در زمینه نیازمندیها و چگونگی انجام خدمات رسانی بهنیه و موثر به جامعه هدف.
7- رسیدگی وحمایت همه جانبه معیشتی، ایجاد اشتغال، بیمه، خدمات درمانی و سایر تسهیلات و امتیازات مورد نیاز جامعه هدف.
8- ایجاد نظام جامع کارا، اثربخش، عادلانه و به موقع در ارائه خدمات، تسهیلات و امتیازات
راهبردهای هدف شماره 3
9- بالا بردن دانش، تخصص و مهارتهای فنی و حرفهای جامعه هدف.
10- ایجاد سازوگار لازم به منظور شناسایی، حمایت و افزایش انگیزه مخترعان- نوآوران، ایده پردازان و کارآفرینان.
11- ایجاد سازوکار لازم به منظور افزایش انگیزه و زمینه تحصیل علم و کسب تخصص و مهارت و رشد و شکوفایی استعدادها و تواناییهای علمی جامعه هدف.
12- ایجاد حداقل وضعیت مطلوب در فرایند گزینش، جذب، استخدام،امتیازات اداری و اشتغالزایی جامعه هدف.
راهبردهای هدف شماره 4
13- توسعه و حمایت از تشکلها از جمله موسسات، هیأتها، انجمنها و کانونهای فرهنگی، مذهبی، علمی، ورزشی رزمندگان به منظور حفظ انسجام و حضور مستمر رزمندگان در صحنههای مختلف اجتماعی در سطح کشور.
14- افزایش رویکرد دلبستگی وتعلق خاطر به حفظ استقلال، اقتدار و امنیت کشور در بین جامعه هدف اهل سنت و رزمندگان مرزنشین با توجه به جایگاه ویژه آنان در این زمینه.
15- تقویت روحیه همبستگی و هویت جمعی جامعه هدف.
16- بهبود و نظاممند نمودن برقراری و تعمیق روابط عاطفی و معنوی دستگاهها، سازمانها و نهادها خصوصا مسئولین در سطح کشور با جامعه هدف.
راهبردهای هدف شماره 5
17- به کارگیری ظرفیتهای کشور و مشارکت آحاد مردم، دولت و نیروهای مسلح در ارتقا سطح خدمات رسانی، حمایت و رسیدگی معنوی و مادی به جامعه هدف.
18- بهرهگیری و همافزایی ظرفیتها و منابع و توانمندیهای دستگاهها و نهادهای متولی رسیدگی به امور رزمندگان در سطح کشور.
19- جلب همکاری، مشارکت و افزایش روحیه تعاون در بخشهای خصوصی و سازمانهای مردم نهاد در حمایت از جامعه هدف.
20- گسترش و توسعه ارتباط علمی، تخصصی با مراکز آموزشی، پژوهشی نیروهای مسلح، نهادهای معین در امور ایثارگران و سایر مراکز علمی و آموزشی کشور به منظور تقویت سطح تخصص و دانش کارکنان شاغل در امور ایثارگران و روشهای رسیدگی به امور رزمندگان و ایثارگران.
راهبردهای هدف شماره 6
21- ایجاد آمادگی در تشکیلات امور ایثارگران در سطح نیروهای مسلح و کشور در مقابله با بحرانها، تهدیدات و جنگهای احتمالی آینده به منظور حمایت از جامعه هدف.
22- تداوم حضور رزمندگان در امور دفاعی به منظور توانمندسازی و پاسخگویی کشور و نیروهای مسلح ومقابله با دشمنان نظام.
23- توسعه اقدامات و ارتقا سطح پژوهش وتحقیقات کاربردی دفاعی به منظور پیشگیری و کاهش آسیبپذیری در انجام ماموریتهای نظامی.
راهبردهای هدف شماره 7
24- دسترسی آسان، سریع و کم هزینه تمامی آحاد جامعه هدف به امتیازات، تسهیلات و خدمات تعیین شده.
25- حفظ حقوق، تامین عدالتمحوری، استیفای حقوق برای حفظ کرامت و منزلت جامعه هدف.
26- بهبود کمی و کیفی ارائه امتیازات تسهیلات و خدمات متناسب با نیازهای جامعه هدف.
8- اقدامات
مجموعهای از نظامها، طرحها و برنامههای اجرایی است که به منظور تحقق هر یک از راهبردها مورد نیاز میباشد. اقدامات هر راهبرد مجریان وهمکاران آن بر اساس جدول پیوست تعیین میشود.
9- خطوط راهنمای سند
9-1 مناطق جنگی، عملیاتی وامنیتی (عملیاتی نامنظم) از طریق ستاد کل اعلام میشود.
9-2 رزمندگان در این سند از نظر شغلی و وضعیت استخدامی و نحوه حضور در مناطق جنگی و عملیاتی و امنیتی (موظف یا داوطلبانه) به چهار گروه تقسیم میگردند:
الف: گروه اول) رزمندگان کادر نیروهای مسلح و سایر کارکنان دولت که موظف به خدمت در مناطق جنگی یا عملیاتی و یا امنیتی میباشند «موظفی».
ب: گروه دوم) کارکنان وظیفه نیروهای مسلح «موظفی».
پ: گروه سوم) بسیجیان، جهادگران و نیروهای مردمی رزمنده، کارکنان شاغل و بازنشستگان دستگاههای اجرایی، سازمانها، نهادها و شرکتها و موسسات دولت یا تحت پوشش قانون کار و مقررات تامین اجتماعی و قوانین خاص «داوطلبانه».
ت: گروه چهارم) بسیجیان، جهادگران و نیروهای مردمی رزمنده صاحبان شغل آزاد و شاغل در شرکتها و موسسات خصوصی، صنوف آزاد و افراد بدون شغل (دانشجویان، دانشآموزان و افراد فاقد کار) «داوطلبان».
تبصره 1- آن دسته از کارکنان دولت که در اجرای وظایف سازمان متبوع خود در طول جنگ تحمیلی در شهرهای مناطق جنگی و یا منطقه جنگی حضور داشتهاند حسب مورد با تائید دستگاه/ سازمان مربوط، رزمنده موظف تلقی می شود.
تبصره 2- آن دسته از کارکنان نیروهای مسلح که بر اساس اختیار خود و داوطلبانه در ماموریت جنگی شرکت میکنند از امتیازات داوطلبین برخوردار خواهند شد.
تبصره 3- رزمندگان دوران دفاع مقدس در بهرهمندی از خدمات این سند در اولویت میباشند.
9-3 میزان حضور و امتیاز بندی شاخص پایه برای حضور افراد در جبهه، مناطق جنگی و عملیاتی و امنیتی به عنوان رزمنده موضوع بند الف 2-9 ، حداقل چهل و پنج روز اعم از داوطلبانه و یا موظفی به طور مستمر و یا متناوب تعیین و به شرح جدول موضوع بند 4-9 امتیازات آنان محاسبه میشود:
9-5 ارائه امتیازات، تسهیلات و خدمات به رزمندگان در این سند شامل موارد زیر میباشد:
الف) امتیازات ارزشی و معنوی، تسهیلات و خدمات
ب) امتیازات، تسهیلات و خدمات حمایتی
پ) امتیازات، تسهیلات و خدمات تکلیفی با رعایت قوانین و مقررات مربوط
9-6 امتیازات، تسهیلات و خدمات به رزمندگان اعم از ارزشی، معنوی و حمایتی و تکلیفی، شامل موارد مندرج در جدول پیوست که حسب مورد براساس میزان امتیازات مورد اشاره به بند 9.4 ارائه میشود.
9-7 ارائه امتیازات، تسهیلات و خدمات به رزمندگان با لحاظ وضعیت استخدامی، شغلی و وضعیت معیشتی، اقتصادی و اجتماعی و مدت حضور داوطلبانه و موظفی در مناطق جنگی و عملیاتی توسط دستگاه اجرایی ذیربط اولویت بندی خواهد شد.
9-8 تائید مدت حضور در مناطق جنگی، عملیاتی و امنیتی درگیر جهت بهرهمندی رزمندگان از امتیازات، تسهیلات و خدمات حسب مورد برعهده مراجع ذیل میباشد:
الف) معاونت نیروی انسانی هر یک از ردههای نیروهای مسلح در مورد رزمندگان متبوع خود.
ب) معاونت نیروی انسانی سازمان بسیج مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مورد بسیجیان و نیروهای مردمی اعم از مستخدمین دولت و صاحبان مشاغل و صنوف آزاد و افراد فاقد شغل.
پ) معاونت توسعه و منابع انسانی وزارت جهاد کشاورزی در مورد جهادگران.
10- ترتیبات و ملزومات اجرایی
10-1 سازمان تشکیلات: به منظور سیاست گذاری و تحقق اهداف این سند، شورای هماهنگی اجرای سند راهبردی خدمات رسانی به رزمندگان که از این پس در این سند شورا نامیده میشود با ترکیب زیر تشکیل میشود:
الف) ترکیب شورا:
رئیس ستاد کل (رئیس شورا)
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (جانشین رئیس شورا)
رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
وزیر آموزش و پرورش
وزیر امور اقتصاد و دارایی
وزیر راه و شهرسازی
وزیر صنعت، معدن و تجارت
وزیر دادگستری
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزیر اطلاعات
وزیر جهاد کشاورزی
معاون ارکان و امور مشترک نیروهای مسلح و یا معاون نیروی انسانی ستاد کل
فرماندهان کل آجا، سپاه و ناجا
فرمانده یا رئیس سازمان بسیج مستضعفین
رئیس سازمان صدا و سیما
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس
مسئول امور ایثارگران و رزمندگان ستاد کل (دبیر شورا)
ب) وظایف شورا:
1- ایجاد زمینه های لازم جهت تحقق منویات و تدابیر حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا و تحقق سیاستهای کلی نظام در امور رزمندگان.
2- ایجاد هماهنگیهای لازم جهت تحقق و اجرایی اهداف، راهبردهای و اقدامات مذکور در این سند در سطح کشور.
3- سیاست گذاری، تعیین خط مشی و راهبردهای اساسی در امور رزمندگان.
4- نظارت عالیه بر برنامهها و طرحهای اساسی دستگاههای اجرایی در امور رزمندگان.
5- هدایت عمومی مبادی ذیربط در امور رزمندگان به منظور هماهنگی و ایجاد وحدت رویه.
6- حمایت از نهادهای ایثارگری در سطح دستگاههای لشکری و کشوری.
7- ایجاد هماهنگی بین نهادها و دستگاههای لشکری و کشوری در امر رسیدگی به امور رزمندگان
8- بسترسازی جهت حفظ کرامت، منزلت، صیانت ، عزت و قدرشناسی از رزمندگان در سطح کشور
9- بررسی مسائل و مشکلات و پایش میزان اجراء و عدم اجرای قوانین و مقررات رزمندگان در سطح کلان.
10- پیشنهاد لوایح مورد نیاز.
11- تهیه دستوالعملهای مرتبط با امور رزمندگان.
12- اتخاذ تصمیم در خصوص تسریع و تسهیل در تحقق اهداف موضوع این سند.
13- شورا در چارچوب قوانین و مقررات وظایف یاد شده را انجام خواهد داد و در مواردی که نیاز به اصلاح قانون یا مقرره باشد پیشنهاد لازم برای تصمیم گیری به مراجع ذیربط ارائه خواهد شد.
پ) دبیرخانه شورا:
1- دبیرخانه شورا بدون ایجاد پست سازمانی جدید و با استفاده از امکانات موجود در وزارت تشکیل میشود.
2- راهبردی، تدوین و ارائه کلیه آیین نامه، دستورالعملها و بخشنامههای اجرای مفاد این سند با دبیرخانه شورا خواهد بود.
تبصره 1- شرح وظایف دبیرخانه توسط شورا تعیین و تصویب خواهد شد.
تبصره 2- به منظور تسهیل در اجرای وظایف، شورا میتواند کارگروههای تخصصی مربوط را تشکیل دهد.
ت) سایر
1- راهبردها و سیاستهای اجرایی مندرج در این سند متناسب با تامین اعتبار و پیش بینی بار مالی در بودجه سنواتی و سایر منابع و امکانات داخلی دستگاههای اجرایی ذیربط به طور تدریجی اجرا خواهد شد.
2- وزارت مکلف است ضمن پیگیری اجرای مفاد سند مذکور گزارش سالیانه اقدامات را به هیات وزیران و سایر مراجع ذیربط ارائه نماید.
3- مفاد این تصویبنامه مانع اجرای سایر وظایف قانونی دستگاههای اجرایی در خصوص رزمندگان نخواهد بود.