ايران دومين دارنده منابع نفت و گاز در جهان است كه هر چند از نظر ميزان ذخاير نفتي پس از عربستان قرار مي گيرد و حجم ذخاير متعارف گازي اش از روسيه كمتر است اما با احتساب مجموع ذخاير نفت و گاز بزرگترين دارنده ذخاير متعارف انرژي در جهان تلقي مي شود .
اعمال تحريم ها از سوي آمريكا، پس از پيروزي انقلاب ايران سبب شد بخش انرژي با مشكلات متعددي روبرو شود . سختگيرانه تر شدن تحريم ها در سال هاي ابتدايي دهه نود و ورود اروپا به تحريم خريد نفت از ايران منجر به كاهش قابل توجه توليد و صادرات نفت در ايران شده است . با اين حال بررسي ها نشان مي دهد بخش انرژي ايران همچنان با نگاه ويژه غربيها و شرقي هاي خواستار سرمايه گذاري در ايران، روبروست و يك سر مذاكرات هيات هايي كه راهي تهران مي شوند به وزارت نفت مي رسد . شايد از اين روست كه زنگنه اين روزها با تعدد ديدار با خريداران و سرمايه گذاران و شركت هاي بزرگ نفتي روبروست .
بر اساس اين گزارش نكته مشترك تمام ديدارهاي وزير نفت با مقامات خارجي، انتشار خبرهاي رسمي و عدم ورود به متن مذاكرات است . اين تنها بخشي از مذاكرات ايران در حوزه انرژي را در بر مي گيرد چرا كه اعلام آمادگي مقامات كشورها براي خريد نفت يا مشاركت در توسعه ميدان هاي نفتي و گازي ايران و شرح رايزني هاي مقامات ايران در آن سوي مرزها اين فهرست را طولاني تر خواهد كرد .
ايتاليا
بيژن زنگنه اواسط مرداد ماه با پائولو جنتيلوني، وزير امور خارجه و فدريكا گوئيدي، وزير توسعه اقتصادي ايتاليا و كلوديو دسكالزي، رييس شركت اني ايتاليا ديدار كرد. ايتاليا از ديرباز علاقمندي خود به همكاري نفتي با ايران را نشان داده بود . دارخوين يكي از ميدان هاي مهم نفتي است كه نامه نگاري ها براي حضور اني در آن پيش از اينها آغاز شده است .
ژاپن
ژاپني ها نخستين هيات از شرق قاره كهن بودند ه راهي ايران شدند و سري به وزارت نفت زدند تا در اتاق زنگنه خواسته هايشان را مطرح كنند . ژاپن اهميت فراواني براي ايران دارد چرا كه هم خريدار نفت محسوب مي شود و هم شركت هاي ژاپني خواستار حضور در توسعه ميادين نفتي و صنعت پتروشيمي ايران هستند .
فرانسه
اگر كشورهاي ديگر به يك ديدار با مقامات وزارت نفت بسنده مي كردند، فراسنه دو بار دست به كار شد . هم فابيوس وزير خارجه فرانسه در ساختمان وزارت نفت ميهمان زنگنه بود ، هم مديران شركت هاي نفتي فرانسه كه با هياتي تجاري راهي ايران شده بودند رايزني با وي را در دستور كار گذاشتند .
آلمان
آنها از ابتدا به دعوت زنگنه راهي ايران شدند . به اين ترتيب بخشي از مذاكراي كه ان سوي مرزها آغاز شده بود، در داخل ايران پيگيري شد . آلمان ها كه زماني شريك اول تجاري ايران محسوب مي شدند مشتريان خوبي براي نفت ايران هستند . آلمان ها نه تنها به پتروشيمي ايران مي نگرند بلكه خواسار سرمايه گذاري براي كاهش شدت مصرف انرژي در ايران هستند .
اسپانيا
وزير نفت با وزير سنعت، انرژي و گردشگري اسپانيا ديدار كرد . همكاري هاي آتي ايران و اسپانيا از اهميت فوق العاده اي برخوردار است چرا كه بیژن زنگنه از اعلام آمادگی اسپانیا برای استفاده از پایانههای واردات گاز (ال. ان. جی) این کشور برای ورود ایران به بازار گاز اروپا خبر داده و گفته است مذاکرات ایران و اسپانیا در این زمینه ادامه خواهد یافت. اسپانيا خواستار خريد دوباره نفت از ايران نيز هست
لهستان
وزير نفت مهر ماه سال جاري با معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد لهستان ديدار و گفتگو داشت . اميرحسين زماني نيا ، معاون وزير نفت با ارائه توضيحاتي كلي تاكيد كرد كه يكي از محورهاي مذاكرات ايران با لهستان به صنعت پتروشيمي باز مي گردد .
تركمنستان
وزير امورخارجه تركمنستان در سفر به تهران به ديدار با همتاي ايراني اش بسنده نكرد و بر آن شد ديداري با زنگنه نيز داشته باشد . تركمنستان هر چند بزرگترين عرضه كننده گاز طبيعي به ايران است اما اهميت فوق العاده ديگري نيز در معادلات انرژي ايران دارد . ايران اقتصادي ترين مسير براي دسترسي تركمنستان به بازارهاي انرژي منطقه است.
ارمنستان
وزير نفت براي دومين بار در دو سال اخير با وزير انرژي و منابع طبيعي ارمنستان ديدار كرده است . ايران مسير مطمئن و اقتصادي براي ترانزيت انرژي كشورهاي حاشيه خزر است . موقعيتي كه پس از قطع سواپ از سوي سيد مسعود ميركاظمي، وزير نفت دولت احمدي نژاد آسيبي جدي ديده است و احياي اين موقعيت محور مذاكرات ايران و كشورهاي حاشيه خزر است .
كره جنوبي
كره اي هر چند در دوران سخت تحريم تلاش مي كردند خود را به عنوان شريك استراتژيك معرفي كنند اما در حقيقت چندان به دوستي ديرينه شان پايبندي نداشتند . كره اي ها مشتريان مهمي براي نفت ايران محسوب مي شوند و شركت هايي دارند كه خواستار سرمايه گذاري در صنعت نفت ايران بوده و از ورود به توسعه ميادين نفتي و گازي استقبال مي كنند
اتريش
فعالان اقتصادي اتريش در قالب هيات بلند پايه اي راهي ايران شدند و تقاضايشان براي افزايش خريد نفت از اين را مطرح كردند. اتريشي ها مي گويند قصد دارند پس از در دوران پساتحريم روابط اقتصادي محكم تري خصوصا در حوزه انرژي با ايران داشته باشند .
آفريقاي جنوبي
آنها رسما اسم خود
را به عنوان اولين مشتريان نفتي ايران ثبت كردند . امضاي پيش سندي ميان ايران و
آفريقاي جنوبي سبب مي شود بلافاصله بعد از لغو تحريم ها آفريقاي جنوبي اولين مشتري
نفتي ايران در دوران جديد باشد .