سریالهای «تبریز در مه»، «سالهای مشروطه»، «كیمیاگر»، «پدرخوانده»، «عمارت فرنگی» و... که هرکدام به بخشهایی از تاریخ شکوهمند کشورمان و دلاورمردی مردمش اشاره کرده است. «معمای شاه» جدیدترین ساخته ورزی قرار است از 15 آبان ماه جمعه شبها ساعت 22 از شبکه یک سیما پخش شود.
این سریال 20میلیارد تومانی فروردین سال 91 در موزه ملت (کاخ سعد آباد)، کلید خورد.«معمای شاه» یک سریال «الف ویژه» و جزو پر بازیگرترین و پر لوکیشن ترین سریالهایی است که در چند ساله اخیر ساخته شده است. در این سریال سه مقطع از زندگی «محمد رضا پهلوی» به تصویر کشیده شده است. با وجود اینکه تا پیش ازاین در سریالهای دیگری مثل«سقوط»، «فراموشخانه»، «طبل توخالی» و... به بخشهایی از فساد دولت پهلوی و زندگی شاه پرداخته شده است، با همه اینها همیشه زندگی، رفتار و سکناتش در حاشیه بوده است، اما این سریال قرار است از نقطه نظر دیگری به این قضیه نگاه کند و به تمام پرسشهای نسل جدید درخصوص شخصیت این آدم و تمامیواقعیتهای دوران پهلوی دوم پاسخ دهد. در این سریال 80 قسمتی که به احتمال زیاد به 100 قسمت هم میرسد، ۱۶۰۰ بازیگر و بیش از ۱۵۰ نفر از عوامل سینمای ایران حضور دارند.این کار حدود 120بازیگر اصلی دارد و در 700 لوکیشنی که برای رخداد قصه فیلم در نظر گرفته شده، فیلمبرداری شده است.
از تمام اسناد استفاده کردهایم
علی لدنی در گفتوگو با خبرنگار ما میگوید: در تمام مراحل این سریال اعم از انتخاب بازیگران و اجرای دکورها سعی شده که بیشترین شباهت به افراد و مکانها رعایت شود، تا جایی که یک گروه مهندسی مسؤول طراحی واجرای دکورهای این سریال بودند. انتخاب بازیگران هم با وسواس و حساسیت خاصی انجام شده است.
وی میافزاید: مخاطبان این سریال قرار است در طول پخش سریال 40 سال از تاریخ معاصر ایران را تماشا کنند که از این مدت بیش از 30 سال، سلطنت خود «محمدرضا شاه» را شامل میشود. در بخشهایی هم سلطنت «رضا شاه»، زمانی که «محمدرضا» ولیعهد است، ازدواج «محمدرضا پهلوی» با «فوزیه» و...را نیز شاهد خواهند بود. لدنی میافزاید: «محمد رضا ورزی» برای نوشتن فیلمنامه از تمام اسناد و مستندهای تاریخی استفاده کرده وسعی کرده به تمام تاریخ آن دوران وفادار باشد.
اسنادی از قبیل مدارک ساواک، نامههای وزارت دربار، خاطرات اشخاص که برخی از آنها شفاهی و برخی دیگر مکتوب است، اسناد مربوط به دوایر دولتی مثل برخی وزارتخانهها که تمام آنها موجود است و در کتابهای مختلفی رونمایی شده و قرار است در این سریال به شکل تصویری ارایه شود و در تمام این مدت از وجود دکتر «حقانی» مورخ سرشناس کشورمان سود جسته تا تمام دیالوگهای سریال از فیلتر ایشان رد شود و مشکلی یا شبهه ای پیش نیاید.
همه بازیگران معمای شاه
یکی از نقاط قوت و قابل تأمل سریال ورزی، انتخاب بازیگران آن است، بازیگرانی که هر کدام برای موفقیت و دیده شدن یک اثر کفایت میکنند: «محمدرضا شریفی نیا»، «گوهرخیراندیش»، «داریوش کاردان»، «محمدعلی نجفی»، «چنگیزجلیلوند»، «جعفردهقان»، «سیامک اطلسی»، «احمد نجفی» و انبوهی بازیگر کهنه کار و جوان دیگر و بدون شک انتخاب بازیگران این سریال برای «ورزی» کار آسانی نبوده است. درهمین رابطه لدنی میگوید: یکی ازمشکلات ساخت این سریال انتخاب بازیگران مناسب و شبیه سازی چهرههای آنها به شخصیتهای واقعی تاریخی بود. به همین دلیل بازیگران گریمهای بسیار سنگینی دارند. شناسایی این بازیگران کار خیلی دشواری بود، اما خدا را شاکرم که این اتفاق افتاد و ما توانستیم بازیگرانی را که مدنظر داشتیم، انتخاب کنیم. برای همین کارگردان درانتخاب هر کدام از بازیگران باید به دو مسأله قدرت در بازی و دیگری شباهت در صورت توجه میکرده است. بعد از تماشای این سریال این قضیه را تصدیق خواهید کرد، چون به جرأت میتوانم بگویم که بیش از 90 درصد از این بازیگران به شخصیتهایی که ایفا میکنند، شبیه هستند.
از نمونه سختی فرآیند انتخاب بازیگران میتوان به وسواس انتخاب بازیگر مورد نظر کارگردان برای بازی در نقشهای «امام (ره)»، «آیت ا... رفسنجانی»، «آیت ا...بروجردی» با بازی داریوش ارجمند و از همه مهمتر نقش «مقام معظم رهبری» اشاره کرد که برای این کار، گریم «علیرضا مهران» برای حضور در این نقش تا به اینجا به دل محمدورزی نشسته است.
دوبله خیلی کم بوده است
به جز انتخاب بازیگران، یکی دیگر از موارد قابل توجهی که در این سریال قرار دارد، صداهایی است که قرار است روی این شخصیتها بنشیند.
لدنی در توضیح این قضیه میگوید: چون کار به صورت صدا سر صحنه است، از دوبله خیلی کم و محدود استفاده میکنیم، اما برخی از شخصیتهایی که احساس کردیم بهتر است صدای مناسب تری داشته باشند، آنها را دوبله کرده ایم؛ همچنان که این اتفاق برای تعدادی از نقشها افتاد و کار دوبله شده است.
بعد از گذشت بیش از دو سال و اندی از شروع کار این سریال و با توجه به اینکه تقریباً بیش از 85در صد از کل سریال تصویر برداری شده است، اما طبق پیش بینیها حدود یک سال دیگر فیلمبرداری این پروژه به طول خواهد انجامید، چون به جز بخشهایی از صحنههایی را که باید در خارج از کشورضبط میکردیم، بقیه را در داخل شهرک سینمایی بازسازی کردیم، ولی برای ضبط برخی سکانسها مثل بخشهای خرید عروسی فرح و سفر ثریا و شاه باید در فرانسه تصویر برداری شود.
وی در پاسخ به این پرسش که فکر میکنید این سریال تا چه اندازه بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند، میگوید: بشدت منتظریم بازخوردهای مخاطبان را در خصوص قسمتهای مختلفی از سریال که پخش میشود، ببینیم و این احتمال میرود که با وجود بازخوردها، بخشهای باقی مانده از فیلمنامه را تغییردهیم و من از همین جا به شما قول میدهم که «معمای شاه» یکی از پرمخاطب ترین و جذابترین سریالهای سالهای اخیرتلویزیون باشد و میتواند اطلاعات جامعی در خصوص زندگی و حکومت پهلوی را که مطمئنا خیلیها از آن بی خبرند، در اختیار مخاطبان قرار دهد.
هفت ترانه
برای هر سریالی موسیقی و ترانه آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است و «معمای شاه» هم از این قاعده مستثنا نیست.ترانه ابتدایی این فیلم را «امیر یل ارجمند» و ترانههای میانی و پایانی کاررا «سالار عقیلی» بر روی موسیقی «بابک زرین» اجرا خواهند کرد. هفت ترانه دیگرهم توسط «امیریل ارجمند» با اشعاری از «افشین یداللهی» خوانده خواهد شد كه حال و هوای دهههای 40 و 50 را خواهند داشت.
خوب است در پایان مروری داشته باشیم به برخی نقشها و ببینیم هر نقش را چه بازیگری بازی کرده است: مهراوه شریفی نیا در نقش «ثریا»،حدیث فولادوند در نقش «فوزیه»، مژگان ربانی در نقش «اشرف»، ساغر عزیزی در نقش «فرح دیبا» ،علی دهکردی در نقش «آیتا... طالقانی»، داوود رسولیان در نقش «آیت ا... بهشتی»، محمد رضا شریفی نیا در نقش «آیتا... کاشانی»، قطب الدین صادقی در نقش «شاپور ریپورتر»، محمدعمرانی در نقش«جلال آل احمد»، حسام الدین نواب صفوی در نقش «سید مجتبی نوابصفوی»، داریوش ارجمند در نقش «آیت ا... بروجردی»، سعید نیک پور در نقش«دکتر وزیری» و...که فقط تعداد اندکی از فهرست بلند بالای بازیگران این سریال تاریخی هستند.