به گزارش مشرق، المپیک ۲۰۱۲ لندن آخرین دوره از بازی های المپیک تابستانی بود که ایران در آن شرکت کرد. ۵۳ ورزشکار در ۱۴ رشته ورزشی کاروان اعزامی ورزش ایران را به این بازی‌ها تشکیل دادند.

بر اساس سهمیه‌های به دست آمده در رقابت‌های گزینشی، ۸ ورزشکار زن در کنار ۴۵ ورزشکار مرد برای ورزش ایران در این دوره بازی های المپیک تابستانی به میدان رفتند که نتیجه آن رقم خوردن بهترین نتیجه - از نظر تعداد مدال های به دست آمده - بود با  کسب ۱۲ مدال (۴ طلا، ۵ نقره و ۳ برنز) همراه با قرار گرفتن در رده هفدهم جهان.

حالا ورزش ایران در آستانه یک المپیک دیگر قرار گرفته تا شانزدهمین حضور در این رویداد بزرگ جهانی را تجربه کند. کسب سهمیه برای این حضور بهمن ماه سال گذشته توسط احسان روزبهانی و با پیروزی وی مقابل حریف آفریقایی در مرحله چهارم مسابقات بوکس حرفه ای جهان (صوفیه بلغارستان) آغاز شد و تا به امروز ادامه پیدا کرده است. در مجموع تا به امروز و با احتساب ۵ سهمیه ای که بنا به اعلام فدراسیون جهانی وزنه برداری و برای حضور در المپیک ۲۰۱۶ به ایران اختصاص داده شد و بعد از آن سهمیه هایی که در تکواندو برای ایرانی ها قطعی و نهایی شد، تاکنون ۲۷ سهمیه ورزش ایران برای شرکت در این دوره بازی ها قطعی شده است.

این در حالی است که کمتر از ۸ ماه به آغاز سی و یکمین دور بازی های المپیک در ریودوژانیرو باقی مانده و ورزش ایران برای اینکه حداقل به شرایطی مشابه المپیک پیشین برسد باید در این مدت زمان نه چندان زیاد ۲۶ سهمیه دیگر کسب کند آنهم در شرایطی که تغییرات اعمال شده در قوانین کسب سهمیه، المپیکی شدن در برخی رشته ها مانند دوومیدانی را سخت تر کرده است، برخی رشته ها مانند کشتی هم با کاهش اوزان المپیکی مواجه شده اند و البته هستند رشته هایی که تعداد اوزان المپیکی آنها دو برابر شده است.

با لحاظ کردن تمام تغییرات مثبت و منفی که در توزیع سهمیه المپیکی ورزشکاران رشته های مختلف ایجاد شده، اوضاع ورزش ایران بد نیست اگرچه خیلی خوب و ایده آل هم نیست؛ از مقایسه آماری وضعیت فعلی رشته ها و سهمیه های المپیکی به دست آمده توسط ورزشکاران شان اوضاع و احوال آماری کاروان ایران در المپیک لندن می توان به این مهم پی برد.

کشتی؛ به سقف هم برسیم، کم می آوریم
دو سال پیش و به دنبال برداشته شدن سایه حذف کشتی از المپیک و آسوده شدن خیال مسئولان فدراسیون جهانی از اجرا شدن این طرح توسط کمیته بین المللی المپیک (IOC)، آنها اقدام به ایجاد تغییراتی در قوانین و مقررات کشتی کردند که مهمترین آن کاهش ۷ وزن بازی های المپیک به ۶ وزن مردان در مقابل اضافه شدن ۲ وزن به اوزان المپیکی بانوان بود؛ تغییری که با توجه به تعطیل بودن کشتی بانوان در ایران و از طرفی مدال آوری همیشگی نمایندگان کشتی ایران در ادوار مختلف المپیک، کاملا به ضرر ایران بود.

در هر صورت مسابقات اخیر کشتی قهرمانی جهان با اعمال این تغییرات در آمریکا برگزار شد که طی آن  ایران از ۶ سهمیه ممکن صاحب ۵ سهمیه در کشتی آزاد و ۳ سهمیه در کشتی فرنگی شد. در واقع بر خلاف چهار سال پیش که سهمیه های المپیکی کشتی در جریان چند رویداد نهایی شد، این‌بار بخش زیادی از سهمیه ها از یک رویداد به دست آمد اما با این حال و برای نزدیک‌تر شدن همزمان به سقف سهمیه ها و رکورد المپیک پیشین (به لحاظ تعداد سهمیه) باید تلاش ها برای کسب تک سهمیه باقی مانده در سنگین وزن کشتی آزاد و سه سهمیه دیگر کشتی فرنگی ادامه داشته باشد.

کشتی ایران برای المپیک لندن از ۷ سهمیه ممکن به ۷ سهمیه در کشتی آزاد و ۶ سهمیه در کشتی فرنگی دست یافت و اتفاقا با حضور موفق در این دو بخش به ترتیب صاحب ۲ مدال برنز و  ۳ مدال طلای المپیک شد. با این اوصاف اگر کشتی ایران از حداکثر تعداد سهمیه توزیعی برای المپیک سال آینده استفاده ببرد و در هر دو بخش آزاد و فرنگی به سهمیه کامل دست یابد بازهم نسبت به دوره پیش المپیک یک کشتی گیر المپیکی کمتر خواهیم داشت.

دوومیدانی؛ محدودیت‌های مادر
به نظر می رسد عمده مشکل ورزش ایران برای تشکیل هرچه بهتر و گسترده تر کاروان المپیک مربوط به دوومیدانی باشد؛ رشته ای که باتوجه به تغییرات ایجاد شده درمورد چگونگی توزیع سهمیه المپیکی ورزشکارانش، به نوعی دغدغه مسئولان ورزش شده است. برای المپیک لندن دوومیدانی کاران ایران و جهان این امکان را داشتند که از هر دو گروه A و B صاحب سهمیه شوند. بر همین اساس و از میان ۱۰ دوومیدانی کار ایرانی اعزامی به المپیک ۲۰۱۲، ۹ نفر از گروه B کسب سهمیه کردند و احسان حدادی تنها ورزشکاری بود که از گروه A به این سهمیه دست یافت که اتفاقا در ماده پرتاب دیسک هم صاحب مدال نقره شد.

این درحالی است که با توجه به تغییرات ایجاد شده توسط فدراسیون جهانی دوومیدانی، تنها راه ورود ورزشکاران این رشته به المپیک آتی، کسب سهمیه از گروه A است و این یعنی سخت تر شدن کار برای تکرار ۱۰ سهمیه المپیک لندن؛ البته تا به امروز و از این گروه ۳ سهمیه به دوومیدانی کاران ایران اختصاص پیدا کرده و امیدواری برای کسب ۳ سهمیه دیگر هم وجود دارد که حتی اگر این مهم هم اتفاق بیفتد بازهم در این رشته ۴ سهمیه کمتر از قبل خواهیم داشت.

تکواندو؛ نوری در تاریکی
در مقابل تغییراتی که در قوانین و مقررات مربوط به توزیع سهمیه رشته های کشتی و دوومیدانی ایجاد شده و عملا تاثیر منفی در تعداد ورزشکاران المپیکی خواهد داشت، در رشته ای مانند تکواندو اعمال تغییرات اینچنینی امیدواری ها را نسبت به بالا رفتن کمیت کاروان المپیکی ایران بیشتر کرده است.

برای المپیک لندن تکواندو ایران در بخش مردان از هر دو وزن المپیکی به سهمیه رسید در بخش بانوان هم موفق به کسب یک سهمیه از دو سهمیه ممکن شد و اینگونه صاحب ۳ نماینده در این دوره بازی ها شد اما برای المپیک برزیل تعداد اوزان المپیکی تکواندو از ۲ وزن به ۴ وزن افزایش پیدا کرده و این یعنی فرصت طلبی برای اضافه کردن به المپین های تکواندو ایران در ریودوژانیرو.

تکواندو ایران که اتفاقا در المپیک لندن یک مدال نقره هم به دست آورد، خیلی پیش از این در دو وزن صاحب سهمیه شده بود. با حضور در مسابقات جهانی مکزیک کسب این دو سهمیه قطعی و نهایی شد ضمن اینکه در یک وزن دیگر هم به سهمیه رسیدیم.

علاوه بر این با توجه به پتانسیل موجود در بخش بانوان این امید وجود دارد که تکواندو برای المپیک سی و یکم همچون المپیک لندن در این بخش هم صاحب نماینده شود. به هر حال کیمیا علیزاده و اکرخدا بنده امیدهای المپیکی بانوان تکواندو ایران هستند. البته برای نهایی شدن وضعیت آنها باید تا مسابقات قهرمانی آسیا (اردیبهشت ماه ۹۵ - فیلیپین) باید صبر کرد اما در هر صورت برای تکواندو شرایط مهیاست تا نسبت به المپیک قبل با تعداد بیشتری نماینده در المپیک آینده حاضر شود.

دوچرخه سواری؛ چرخ هایی که نه به جلو حرکت داشتند نه عقب
در میان ورزشکاران ایرانی اعزامی به المپیک لندن، ۳ دوچرخه سوار هم حضور داشتنذ که هر سه در بخش جاده با حریفان المپیکی خود رقابت کردند. اتفاقا تا به امروز سه سهمیه المپیکی ایران در این رشته و بازهم در بخش جاده قطعی شده است البته فرصت هایی هم برای کسب سهمیه دربخش پیست وجود دارد اگرچه امیدواری ها برای نتیجه گرفتن در این بخش خیلی خیلی کم است.

در کل در دوچرخه سواری تا به امروز و به نسبت سهمیه های کسب شده برای المپیک لندن، اگر حرکت رو به جلویی انجام نشده، عقب گردی هم نداشتیم و همین جای امیدواری و دلگری دارد.

بوکس؛ هچنان باید مشت زد
اولین رشته ای که ورزش ایران را به معنای واقعی در مسیر المپیک برزیل قرار داد، بوکس بود و ظاهرا ورزشکاران این رشته باید تا انتهای این مسیر پیش روند تا از امیدها و فرصت های باقی مانده المپیکی شدن هم به نتیجه برسند و هم به شرایطی برای تکرار؛ تعداد ۴ بوکسور از ایران در المپیک لندن حضور داشت اما تا به امروز و بعد از گذشت ۱۰ ماه از آغاز سهمیه آوری ایرانی ها تنها یک بوکسور موفق به کسب سهمیه این حضور شده است.

البته برای افزایش تعداد المپین های بوکس فرصت هایی وجود دارد که مسابقات قاره ای چین (فروردین ماه) و تورنمنت بین المللی آذربایجان (اردیبهشت ماه ۹۵) از آن جمله است. البته مسابقات لیگ حرفه ای بوکس جهان (APB) و به کسب کمربند طلایی این رقاب ها هم فرصت دیگری است برای المپیکی شدن. به غیر از احسان روزبهانی که از همین رقابت ها به اولین سهمیه المپیکی ایران دست یافت، سه بوکسور ایرانی دیگر در این رقابت ها حضور دارند و قرار است دو ایرانی دیگر هم به این رقابت ها اضافه شوند.

در هر صورت باید بوکس ایران سه سهمیه دیگر کسب کند تا در شرایط ۴ سهمیه المپیک لندن دست یابد.

تیراندازی: بانوان پرچم را بالا نگه داشتند
تیم تیراندازی اعزامی ایران به المپیک لندن را دو ورزشکار در بخش بانوان و یک ورزشکار در بخش مردان تشکیل می داد؛ تا به امروز و برای المپیک برزیل هر دو سهمیه بخش بانوان تکرار شده اما احتمال اینکه سهمیه دیگری به این تعداد سهمیه اضافه شود و حداقل در بخش مردان هم تیرانداز المپیکی داشته باشیم، خیلی خیلی کم است به خصوص اینکه مسابقات کویت هم از فهرست رقابت های گزینشی المپیک حذف شد. البته تیراندازان ایران طی ماه های آینده در یک دوره مسابقه که هند میزبانی آن را بر عهده دارد، شرکت خواهند کرد و در ماده های تفنگ ۱۰ متر، تپانچه، تفنگ سه وضعیت، اهداف پروازی و تراپ با حریفان شان رقابت می کنند اما بعید است از این رقابت ها سهمیه جدیدی عاید ورزش و تیراندازی ایران شود.

تیر و کمان؛ ناجی از غیب رسید
در حالیکه تا همین دو سه هفته پیش هیچ یک از کمانداران ایران موفق به کسب سهمیه المپیک نشده بودند، زهرا نعمتی، کماندار معلول ایران که تجربه حضور در پارالمپیک لندن و مدال آوری در این دوره بازی ها را هم دارد با حضور در رقابت های قهرمانی آسیا موفق شد به عنوان اولین ورزشکار معلول ایرانی، سهمیه المپیک بگیرد. نعمتی با کار بزرگی که در تایلند انجام داد، تیر و کمان ایران را در فهرست رشته های اعزامی به المپیک ریو قرار داد.

معلوم نیست اگر زهرا نعمتی تصمیمی به حضور در رقابت های تیر و کمان گزینشی المپیک نمی گرفت، ورزشکار دیگری از این رشته می توانست صاحب سهمیه ریو شود یا نه؟ البته تا چندی دیگر مسابقات جهانی تیر و کمان در ترکیه برگزار می شود که طی آن سهمیه تیمی المپیک برزیل میان بهترین های شرکت کننده توزیع خواهد شد. اگر ایران در این بخش بتواند صاحب سهمیه شود در عمل سه نماینده به کمانداران اعزامی به ریو اضافه خواهد شد که علاوه بر بخش تیمی می توانند در بخش انفرادی این بازی ها نیز حضور داشته باشند.

البته اما و اگرهای زیادی در پس المپیکی شدن یا نشدن تیم تیر و کمان ایران قرار دارد و این در حالی است که کاروان ایران در هر دو بخش مردان و زنان تیر و کمان المپیک پیشین صاحب یک نماینده بود.

وزنه برداری؛ المپیکی شدن به لطف اوضاع و احوال پارسال
استفاده کامل از حداکثر سهمیه ممکن برای اعزام ۶ وزنه بردار به المپیک همراه با کسب یک مدال طلا، ۲ نقره و یک برنز همراه با یک عنوان پنجمی وزنه برداری را در جایگاه یکی از بهترین رشته های اعزامی به المپیک لندن قرار دارد؛ رشته های که به خصوص با توجه به آسیب دیدگی ناگهانی بهداد سلیمی این روزها حال و روز خوشی در ایران ندارد. این را می توان به وضوح از نتایج کسب شده در مسابقات جهانی دریافت. این رقابت ها همین ۱۰ روز پیش در هیوستون آمریکا در حالی به پایان رسید که از میان کاروان هفت نفره ایران فقط یک نفر موفق به کسب مدال شد - نه به رنگ طلا - و در نهایت ایران صاحب عنوان نه چندان در خور شان پانزدهمی جهان شد.

اگرچه در پایان این مسابقات و بنا به اعلام رسمی فدراسیون جهانی، وزنه برداری ایران صاحب ۵ سهمیه برای المپیک برزیل شد اما بر هیچ کسی پوشیده نیست که این اختصاص این تعداد سهمیه به ایران با لحاظ کردن ۱۷۳ امتیاز ثبت شده برای وزنه برداری کشورمان است که ۱۱۹ امتیاز آن مربوط به مسابقات جهانی سال گذشته قزاقستان است و درواقع سهم مسابقات جهانی آمریکا و در واقع تاثیرگذاری اوضاع و احوال این روزهای وزنه برداران در کسب این تعداد سهمیه به اندازه ۵۴ امتیاز بوده است!

جودو؛ این المپیک تلخ نیست
همه به یاد دارند که یکی از تلخ ترین اتفاقات المپیک لندن در جودو رقم خورد؛ جاییکه محمدرضا رودکی تنها نماینده المپیکی شده ایران در این رشته به دلیل مصدومیت از مبارزه با حریفانش در این رویداد بزرگ بازماند تا کاروان ایران در المپیک ۲۰۱۲ عملا بدون جودوکار باشد اما برای المپیک در پیش رو اینچنین نخواهد شد البته اگر اتفاق غیرقابل پیش بینی رخ ندهد.

توزیع سهمیه المپیکی در جودو بر اساس رنکینگ جهانی و به فرد داده می شود. بر این اساس تا به امروز المپیکی شدن دو جودوکار ایران یعنی جواد محجوب و سعید مولایی تا حد زیادی قطعی شده اگرچه به خاطر اینکه پرونده رقابت های کسب سهمیه هنوز بسته نشده، به طور رسمی و قطعی توسط فدراسیون جهانی اعلام نشده است. در کل بر خلاف خیلی از رشته ها اوضاع جودوی ایران برای المپیک برزیل - به لحاظ حضور - خوب است و نگرانی خاصی هم وجود ندارد تا حدیکه حتی احتمال کسب سهمیه از قاره آسیا و افزایش تعداد سهمیه های المپیکی تا سقف سه سهمیه هم وجود دارد.

شمشیربازی؛ چند قدم مانده به ریو
شمشیربازی ایران بعد از چند دهه غیبت در بازی های المپیک در المپیک ۲۰۱۲ حضور داشت. این حضور تنها توسط مجتبی عابدینی و در اسلحه سابر انجام شد؛ البته حالا هم شمشیربازی در موقعیتی خوب و نزدیک به المپیک قرار دارد اگر چه همچنان باید صبوری کرد تا از این موقعیت به نتیجه رسید.

بر خلاف چهار سال پیش که عابدینی از حضور در آخرین فرصت کسب سهمیه یعنی مسابقات زون آسیا صاحب کسب سهمیه شد، اینبار شمشیربازی این شانس را دارد که از رنکینگ جهانی صعودی مستقیم به المپیک ۲۰۱۶ داشته باشد؛ البته دو سه رویداد باقی مانده که جزو مسابقات تاثیرگذار در امتیاز المپیکی شمشیربازان شرکت کننده است، تعیین کننده وضعیت نهایی شمشیربازان اسلحه سابر برای المپیکی شدن شان است اما در مجموع آنها به خصوص عابدینی فعلا موقعیت خوبی در رنکینگ جهانی دارند اگرچه هنوز هیچ سهمیه ای برای شمشیربازی ایران قطعی نیست.

تنیس روی میز؛ بازهم المپیکی می شویم؟
کسب دو سهمیه در تنیس روی میز برای المپیک دوره پیش، آنهم یکی در بخش مردان و دیگری در بخش بانوان از اتفاقات خوب چهار سال گذشته در این رشته بود؛ اتفاقی که تا امروز هنوز تکرار نشده چون هنوز زمان برگزاری مسابقات انتخابی این رشته که در سطح قاره و البته به صورت منطقه ای برگزار می شود، فرا نرسیده است. اما در هر کل از اوضاع و احوال این روزهای پینگ پنگ بازان به این می رسیم که کسب دوباره سهمیه نباید خیلی دور از دسترس باشد، کمااینکه سرپرست فعلی فدراسیون که البته همین روزها باید مدیریت فدراسیون را به طور رسمی به رئیس منتخب مجمع ۱۶ آبان ماه تقدیم کند، امیدوار به کسب بیش از دو سهمیه است.

در هر صورت وقتی پرونده مسابقات گزینشی تنیس روی میز بسته شد،مشخص خواهد شد که این رشته در ریو ورزشکار ایرانی خواهد داشت یا نه.

شنا؛ هنوز تنی به آب نخورده
شنای ایران هم از جمله رشته هایی بود که در المپیک لندن با داشتن حداقل نماینده خودی نشان داد اما فعلا از اعزام ورزشکار در یکی از ماده های این رشته به المپیک سال آینده خبری نیست چون هنوز سهمیه ای کسب نشده است. البته شنای ایران برای ورود به دوباره به المپیک شانس دارد و جمال چاوشی فر، آریا نسیمی شاد، مهدی انصاری، احمدرضا جلالی، آرشام میرزایی، احسان شفاعیان و افشین عسگری به همراه هفت شناگر دیگر در تمرینات متمرکز و غیرمتمرکز تیم ملی برای رسیدن به سهمیه این بازی ها تلاش می کنند. این شناگران مسابقه انتخابی انگشت شماری پیش روی ملی پوشان قرار دارد که باید با حضور در آنها به رکوردهای ورودی المپیک برسند. رسیدن به زمان های تأیید شده فینا مأموریت سخت اما ممکن است.

قایقرانی؛ عقب تر از همه روی مدار صفر درجه
اولین حضور قایقرانی ایران در المپیک مربوط می شود به المپیک ۲۰۰۰ سیدنی که طی آن نادر عیوضی توانست در ماده کانو صاحب سهمیه شود. در المپیک ۲۰۰۴ پکن هم ایران دو پارون در ماده روئینگ داشت اما قایقرانی ایران بهترین دوره المپیکی خود - به لحاظ کسب تعداد سهمیه - را در المپیک لندن تجربه کرد که طی آن در دو رشته سرعت و روئینگ توسط دو ورزشکار زن و دو ورزشکار مرد صاحب ۴ سهمیه شد.

به واقع پاروزنان تا دوره پیش المپیک و برای حضور در ادوار مختلف این بازی ها سیر صعودی داشتند (از نظر تعداد ورزشکار اعزامی)؛ سیر صعودی که به نظر نمی رسد تا المپیک برزیل پیش رود؛ برای حضور در این دوره بازی ها هنوز حتی یک سهمیه هم به قایقرانی ایران اختصاص پیدا نکرده است. اگرچه مسئولان مربوطه امیدواری هایی دارند که در مدت زمان ۸ ماه باقی مانده تا آغاز المپیک سی و یکم، قایقرانان ایران صاحب سهمیه شوند اما آنچه مسلم است فرصت کسب سهمیه در آب های آرام از دست رفته و فقط مانده مسابقات روئینگ و اسلالوم و امید به کسب سهمیه از این ماده ها.

تمام المپین های  ایران تا امروز

ورزشکاران ایرانی که تا به امروز موفق به کسب سهمیه المپیک ۲۰۱۶ برزیل شده اند عبارتند از:

* کشتی آزاد: حسن رحیمی در وزن -۵۷، مهدی تقوی در وزن -۶۵، علیرضا قاسمی در وزن -۷۴، احسان لشگری در وزن -۸۶ و رضا یزدانی در وزن -۹۷
* کشتی فرنگی: سعید عبدولی در وزن -۷۵، حبیب اله اخلاقی در وزن -۸۵ و قاسم رضایی در وزن -۹۸
* دوومیدانی: محمد حسین ابارقی (دو ۲۰۰ متر)، لیلا رجبی (پرتاب وزنه)، رضا قاسمی و حسن تفتیان (دوی ۱۰۰ متر)
* تکواندو: فرزان عاشوری در وزن -۵۸، مهدی خدابخشی در وزن -۸۰ و سجاد مردانی در وزن ۸۰
* تیر اندازی:  الهه احمدی و نجمه خدمتی
* بوکس: احسان روزبهانی
* تیر و کمان: زهرا نعمتی
* وزنه برداری: کسب ۵ سهمیه برای ایران قطعی شده است
دوچرخه سواری: کسب ۳ سهمیه برای ایران قطعی شده است.