گروه بین‌الملل مشرق - عربستان یکی از کشورهای بزرگ و ثروتمند در منطقه خاورمیانه می‌باشد که در بسیاری از تحولات این منطقه تاثیرگذار است.

رژیم سعودی سعی کرده که از طریق رسانه‌ها، عربستان را کشوری پیشرفته نشان بدهد که هیچ مشکلی درآن وجود ندارد، اما از نظر بسیاری از کارشناسان متخصص در حوزه عربستان، این مساله درست نیست.

اهمیت این کشور ما را بر آن داشته است تا در سلسله مطالبی با معرفی استان های این کشور، به بررسی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی،مذهبی و سیاسی عربستان از داخل بپردازیم و تصویری روشن و دقیق از این کشور نشان بدهیم.

استان الشرقیه در شرق عربستان محل اصلی زندگی شیعیان این کشور می باشد، این استان به دلیل نفت خیز بودن و نیز سکونت شیعیان از اهمیت زیادی برخوردار است.

الشرقیه؛ بزرگترین استان عربستان

استان الشرقیه بزرگترین استان عربستان از لحاظ مساحت است و در این استان بیشترین حجم ذخایر نفت جهان وجود دارد. استان الشرقیه یک چهارم مساحت عربستان را تشکیل می دهد و حدود دو میلیون و نهصد هزار نفر از مردم عربستان در 540 هزار کیلومتر مربع مساحت استان الشرقیه زندگی می کنند.

استان الشرقیه از ابعاد مختلف دارای اهمیت استراتژیک است، این استان قطب اصلی تولید نفت عربستان است و روزانه میلیون ها بشکه نفت از استان الشرقیه استخراج می شود، همچنین این استان دروازه شرقی عربستان محسوب می شود و این کشور از طریق این استان به چند کشور عربی حاشیه خلیج فارس متصل می شود.

استان الشرقیه 700 کیلومتر ساحل با خلیج فارس دارد و بنادر متعددی برای صادرات و واردات در این استان وجود دارد. همچنین قطب تولید خرمای عربستان در استان الشرقیه می باشد و بیشتر خرمای عربستان در این استان تولید می شود.

نفت عربستان زیر پای شیعیان

تمام تاسیسات استخراج، پالایش و پایانه های صادراتی نفت در استان الشرقیه وجود دارد، علاوه بر این هم بسیاری از تاسیسات پتروشیمی و صنایع وابسته به آن در این استان وجود دارد. به همین دلیل استان الشرقیه بدون هیچ شکی، یک قطب انرژی در عربستان و در سطح منطقه می باشد.

شهر احساء یکی از مهم ترین مراکز اصلی در حوزه های نفت و گاز در جهان است، در این شهر بزرگترین چاه نفت جهان که چاه الغوار نام دارد، واقع است. عربستان هم اکنون به صورت روزانه از این چاه 5.2 میلیون بشکه نفت تولید می کند که این میزان حدودا 55 تا 60 درصد تولید نفت عربستان و شش درصد کل تولید نفت جهان را شامل می شود.

بین سال های 1948 تا 2000، 60 تا 65 درصد تولید نفت عربستان فقط از همین چاه الغوار بود. تا سال 2005 شصت میلیارد بشکه نفت از این چاه استخراج شد و کارشناسان پیش بینی می کنند که در چاه الغوار، 71 میلیارد بشکه نفت دیگر هم باشد.

استان الشرقیه همچنین شرکت نفتی آرامکو را در خود جای داده است. این شرکت، بزرگترین شرکت نفتی در جهان می باشد و به صورت روزانه در شرکت آرامکو ده میلیون بشکه نفت تولید و چهار میلیون بشکه نفت پالایش می شود. مقر شرکت آرامکو در شهر الظهران در استان الشرقیه است و ارزش این شرکت براساس برآوردها بین هفت تا ده هزار میلیارد دلار می باشد.


اهمیت استان الشرقیه در زمینه حمل و نقل

شهر الدمام مرکز استان الشرقیه در زمینه حمل و نقل دریایی و هوایی از اهمیت زیادی برخوردار است، این شهر صاحب یکی از بنادر بزرگ در سواحل خلج فارس است. بندر الدمام یکی از بزرگترین بنادر عربستان و منطقه خلیج فارس می باشد و بسیاری از کالاهای مورد نیاز شهرهای شرقی و مرکزی عربستان از طریق این بندر وارد می شود.

هم چنین یکی از فرودگاه های بزرگ عربستان هم در شهر الدمام است. فرودگاه ملک فهد شهر الدمام یک فرودگاه بین المللی است که به صورت روزانه به ده ها مقصد داخلی و خارجی پرواز دارد و این فرودگاه، فرودگاه اصلی منطقه شرق عربستان می باشد.


پایگاه نظامی عربستان در کنار خلیج فارس

یکی از پایگاه های نظامی بزرگ ارتش عربستان در استان الشرقیه می باشد. پایگاه هوایی ملک عبدالعزیز پایگاه اصلی نیروهای نظامی رژیم سعودی در شرق عربستان است. البته جزئیات چندانی در خصوص این پایگاه نظامی مهم که در نزدیکی شهر الظهران و سواحل خلیج فارس قرار دارد، منتشر نشده است.

استان الشرقیه؛ پایتخت شیعیان عربستان

عربستان به خصوص شرق این کشور از همان قرون اولیه دوره اسلامی محل زندگی شیعیان بود و به این مطلب در بسیاری از کتاب های تاریخی و سفرنامه ها اشاره شده است.

آمار رسمی که از تعداد شیعیان عربستان وجود ندارد، اما براساس برآوردها ده تا پانزده درصد جمعیت بیست میلیونی عربستان از شیعیان اثنی عشری هستند که بیشتر آنها در استان الشرقیه زندگی می کنند.

شهرهای قطیف، احساء، سیهات، صفوی و العوامیه و مناطق و روستاهای اطراف آن از جمله مناطق شیعه نشین استان الشرقیه است که اغلب ساکنان این مناطق از شیعیان می باشند. اما در شهرهای دیگر استان الشرقیه همچون الدمام، الظهران و الخبر، شیعیان در اقلیت هستند.


تبعیض رژیم سعودی در حق شیعیان عربستان

شیعیان استان الشرقیه از تبعیض های زیادی رنج می برند، آنها علاوه بر اینکه از بسیاری از آزادی های مذهبی برخوردار نیستند، از سوی شخصیت های وابسته به حکومت به عنوان کافر و جاسوس معرفی می شوند و شیعیان در مناصب نظامی و دولتی عربستان جایی ندارند.

وهابی ها تندترین مواضع را نسبت به شیعیان دارند و پیروان این فرقه تکفیری در کشورهای مختلف دست به کشتار شیعیان می زنند، به همین دلیل عجیب نیست که رژیم سعودی هم که جریان وهابیت بر آن سیطره دارد، در حق شیعیان عربستان ظلم کند.

عربستان کشوری است که نهادهای مختلف حکومتی آن بر ضد شیعیان فعالیت می کنند، مطبوعات و رسانه های این کشور هم به صورت روزانه مطالبی را برای ضربه زدن به اعتقادات شیعیان منتشر و آنها را گروهی کافر معرفی می کنند.

مشکلات اقتصادی شیعیان عربستان

شیعیان عربستان از لحاظ اقتصادی وضعیتی پایین تر نسبت به دیگر ساکنان این کشور دارند و این به دلیل تبعیضی است که رژیم سعودی در حق آنها روا می دارد. این در حالی است که در مناطق شیعه نشین عربستان تاسیسات بزرگ نفتی وجود دارد که این تاسیسات روزانه میلیاردها دلار برای رژیم سعودی درآمد دارد، اما از این درآمدهای نفتی مبلغ مناسبی برای ایجاد زیرساخت های مناطق شیعه نشین عربستان تخصیص داده نمی شود.

در مناطق شیعه نشین عربستان زیرساخت های کافی وجود ندارد و این مناطق از بسیاری از امکانات محروم هستند. بسیاری از شیعیان عربستان در خانه های قدیمی زندگی می کنند، بیشتر محلات شیعه نشین عربستان هم به دلیل بی توجهی رژیم سعودی شبیه محلات فقیرنشین در کشورهای دیگر است.


شیعیان عربستان محروم از آزادی های مذهبی

شیعیان عربستان حتی در استان الشرقیه هم از آزادی های کمی در حوزه مذهب و فرهنگ برخوردار هستند، رژیم سعودی به شیعیان در مناطقی از استان الشرقیه اجازه تاسیس مسجد یا حسینیه جدید را نمی دهد، این رژیم حتی منازلی که در آن نماز جماعت برگزار می شود را هم پلمپ می کند و صاحبان این منازل را به جرم برپایی نماز بازداشت می نماید.

رژیم سعودی همچنین مانع از ورود کتاب ها، مجلات و محصولات فرهنگی شیعی به مناطق شیعه نشین این کشور می شود، البته شیعیان عربستان در کنار تمام این محدودیت ها در مدارس این کشور هم مجبور هستند که تعالیم فرقه وهابیت را بیاموزند، اما با این وجود آنها شدیدا به مذهب خود پایبند هستند.

رژیم سعودی علاوه بر این طی برنامه ای مستمر به دنبال تغییر بافت جمعیتی استان الشرقیه است تا شیعیان در این استان را از اکثریت به یک اقلیت تبدیل کند. این رژیم برای این هدف سعی کرده کارگران و کارمندان سنی را از مناطق دیگر به استان الشرقیه بیاورد تا بافت جمیعتی این استان تغییر دهد و شیعیان در استان الشرقیه به یک اقلیت تبدیل شوند.

گلوله؛ جواب رژیم سعودی به اعتراضات شیعیان

پس از پیروزی انقلاب اسلامی روند اعتراضات شیعیان عربستان به اقدامات رژیم سعودی شدت گرفت، اعتراضاتی که البته به صورت مسالمت آمیز و با هدف بهبود وضعیت شیعیان عربستان بود، اما رژیم سعودی به این اعتراضات با شدت پاسخ داد.

هر گونه اعتراض خیابانی از سوی شیعیان عربستان با سرکوب شدید رژیم سعودی و گلوله باران مردم مواجه می شود و تاکنون ده ها از شهروندان شیعه عربستان طی تظاهرات های مسالمت آمیز به ضرب گلوله نیروهای رژیم سعودی به شهادت رسیدند.

رژیم سعودی حتی تاب اعتراضات زبانی شیعیان عربستان را هم ندارد و شیخ نمر باقر النمر از روحانیون برجسته عربستان را به جرم درخواست بهبود وضعیت شیعیان این کشور اعدام کرد.

البته تا زمانی که رژیم سعودی به دنبال پاسخ دادن به خواسته های به حق شیعیان عربستان نباشد و نگاه تبعیض آمیز این رژیم نسبت به شیعیان این کشور ادامه یابد، اعتراضات مردم شیعه عربستان به شکل های مختلف ادامه خواهد داشت، اعتراضاتی که حتی می تواند بخش انرژی عربستان را تحت الشعاع قرار دهد.