به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، کشف اهداف هوایی یکی از نکات اولیه و در عین حال کلیدی در بحث دفاع هوایی در جهان به شمار می آید. امروزه این اهداف طیف وسعیی از اشیاء پرنده مثل هواپیماهای رزمی، موشک های کروز، پهپادها و بالگردها را که عمدتا از خواص رادارگریزی بهره می برند را شامل می شود.

انواع و اقسام رادارها و سامانه های کشف و شنود در مدل های زمین پایه، دریاپایه و هواپایه این وظیفه را بر عهده دارند. حالت های کشف و شناسایی این سامانه ها نیز متفاوت بوده و به دو دسته فعال و غیر فعال تقسیم می شود. در یک تعریف به زبان ساده، سامانه های کشف فعال با ارسال سیگنال و دریافت بازتاب حاصل از برخورد آنها به اهداف مورد نظر آنها را کشف کرده و سامانه های غیرفعال با دریافت انواع امواج ساطع شده از اهداف مختلف، مکان آنها را کشف می کنند.

این سامانه در حقیقت یک سیستم کشف اهداف به صورت غیرفعال در کنار توانایی های ELINT برای بحث شنود سیگنالی، است که می تواند با استفاده از دریافت امواج مختلفی مثل سیگنال های ماهواره ای، پادهای اخلالگر، سیگنالهای راداری از اهداف هوایی، دریایی یا زمینی، امواج سامانه های تشخیص دوست از دشمن IFF اهداف مورد نظر را خود را کشف کرده و در صورت لزوم اطلاعات را با واحدهای دفاع هوایی مثل سامانه اس 300 به اشتراک بگذارد.

Avtobaza M در فرکانس های 0.2 تا 18 گیگاهرتز فعالیت کرده و می تواند به صورت همزمان تا 150 هدف را در فاصله تا 400 کیلومتری کشف و رهگیری کند. در این فرکانس ها، سامانه Avtobaza M تقریبا قادر است تمام فرکانس های راداری مورد نظر را کشف کند. این سامانه ظرف 45 دقیقه برپا شده و می تواند اطلاعات تا حدود 2000 هدف مختلف را در حافظه خود ذخیره کند.

این سامانه به صورت معمول شامل 5 خودرو مختلف است که در فاصله 20 الی 30 کیلومتری از یکدیگر قرار گرفته و به عملیات می پردازند و با توجه به اینکه اطلاعات اندک و معدودی درباره شیوه کار و اجزا این سامانه تاکنون منتشر شده، از جمله سامانه های مرموز و خاص برای شناسایی جنگنده های آمریکایی محسوب می شود.

یکی از نکاتی که سازندگان این سیستم درباره آن اعلام کردند توانایی Avtobaza-M در کشف و رهگیری رادارهای با احتمال پایین رهگیری "LPI" به حساب می آید. این رادارها معمولا با توان 500 مگاهرتز فعالیت کرده و در یک فرکانس بیش از 2 ثانیه فعال نیستند و به همین دلیل کشف و رهگیری آنها بسیار مشکل است. 

هواپیماهای اف 18 در سری سوپر هورنت و همچنین هواپیمای پنهانکار اف 22 رپتور و همچنین رادار بمب افکن پنهانکار B-2 از جمله هواپیماهایی محسوب می شوند که از رادارهایی با توان LPI بهره می برند. این سامانه اولین بار در جریان نمایشگاه هوایی ماکس 2013 در روسیه به نمایش درآمده و تقریبا می توان آن را یکی از جدیدترین و در عین حال پیشرفته ترین سامانه های کشف و شناسایی حال حاضر در دنیا به حساب آورد.

اگرچه این سامانه مهم و مدرن جزء اجزای استاندارد پدافند موشکی اس 300 محسوب نمی شود اما با توجه به قابلیت شبکه شدن با این سامانه یا برخی دیگر از اجزاء شبکه یکپارچه پدافندی کشورمان، می تواند نقش مهمی در ارتقاء این بخش ایفا کند که جدای از اهمیت اس 300، این سامانه را نیز می توان به طور مستقل مورد توجه و بررسی قرار داد.