گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
مهمترین محورهای که امروز روزنامههای زنجیرهای اصلاحات به آن پرداختند، عبارتاند از:
2. کاهش خسارت محض؛ گسست در ائتلاف خرداد 92 در خرداد 95 نمودار خواهد شد؛ بنابراین اصلاحطلبان درصدد کاهش «خسارت» حاصل از تبعات رقابت برای ریاست مجلس هستند؛ محمدعلی وکیلی از منتخبان مردم تهران در مجلس شورای اسلامی دهم در روزنامه ابتکار نوشت: «رقابت میتوان خسارات آن را مشروط به رعایت نکات زیر کاهش داد:
1. این
رقابت نباید دفتر پارادایم جدید را ببندد و ما را به مواضع پیشا 92 بازگرداند. به عبارتی
باید ائتلاف امید در هر صورت حفظ گردد.
2. حفظ ائتلاف در عین رقابت، تنها با رعایت اصول اخلاقی "امید" امکان پذیر است. باید با وجود رقابت در رأس هرم، تعامل در بدنه هرم از میان نرود.
3. در صورت رقابت، فرد پیروز، مجلس را به انحصار خود در نیاورد و شیوه تعامل در موعد انتخابات اسفند 94 را ادامه دهد. نباید نتایج انتخاب رییس مجلس را با روش پیشا 92 تبیین کرد. و از پارادایم جدید عدول نمود.»
3. خبری از شکوفایی اقتصادی پسابرجام نیست؛ فریبرز رییس دانا در گفتوگو با روزنامه آرمان امروز پیرامون سخنان حجت الاسلام روحانی اظهار داشت: «دولت آقای روحانی دوران پس از توافق هستهای را به نام «دوران پسا برجام» نامگذاری کرده به معنای این است که ایشان برجام را نقطه عطف تاریخ قلمداد میکند. آقای روحانی گمان میکند با پیروزی برجام اقتصاد ایران شکوفا خواهد شد. به نظر من این دیدگاه صحیح نیست و دارای پشتوانه علمی و کارشناسی نیست. مشکلات اقتصادی ایران تنها به دلیل تحریمهای بینالمللی به وجود نیامده که با برداشتهشدن تحریمها از بین برود. ساختار اقتصادی و شاکله اقتصادی ایران دارای مشکل و نقصان است و هیچ ارتباطی به تحریمهای بینالمللی ندارد.»
4. رأی 15 میلیونی احمدینژاد در خرداد 96؛ اصلاحطلبان رقبای روحانی در خرداد 1396 را معرفی میکند؛ از منظر آنان اصلیترین رقیب حسن روحانی، رییس جمهور دولت نهم و دهم است. صادق زیباکلام در گفت وگو با روزنامه آرمان امروز اظهار داشت: «من اعتقاد دارم همین الان که اردیبهشت ۹۵ است، اگر انتخاباتی با حضور احمدینژاد برگزار شود وی حدود ده تا پانزده میلیون رأی خواهد آورد و این رأی مطلقاً ربطی به عملکرد احمدینژاد ندارد. احمدینژاد دارای کاریزمای مخصوص به خود است و در جوامع توسعه نیافته کاریزما بسیار مهم است...واقعیت این است که اگر اصولگرایان میخواهند در ۹۶ حضور جدی داشته باشند، میدانند تنها کسی که میتواند درسال ۹۶ به رقابت با روحانی برخیزد و برای وی چالش ایجاد کند، احمدینژاد است. البته من منظورم این نیست که وی پیروز میشود. اعتقاد دارم که حضور وی میتواند صحنه انتخابات را جدی کند.»
5. همه علیه حجاریان؛ مخالفتها با ایدههای سعید حجاریان در میان اردوگاه اصلاحطلبان پررنگتر میشود و پس از مخالفت جدی با ایده پارلمان در سایه نوبت به تقسیمبندی مجلس دهم رسیده است. مصطفی کواکبیان در مخالفت با سعید حجاریان در روزنامه مردمسالاری نوشت: «قطعاً با عنایت به تشکیل همزمان دو فراکسیون در بعدازظهر روز شنبه 18/02/95 و مشارکت رئیس مجلس نهم در فراکسیون اصولگرایان و در کنار کسانی که قطعاً تا آخرین نفس با برجام مخالفت داشتهاند بیپایگی {تقسیمبندی مجلس دهم به برجامیان و غیربرجامیان} را برملا میسازد. اکثریت نصف به علاوه یک اعضای مجلس دهم را اصلاحطلبان تشکیل میدهند. هر چند این افراد طرفدار برجام بوده و هستند؛ اما هرگز نمیخواهند هویت واقعی و ماهیت اصلی اصلاحطلبانه خویش را صرفاً به یک توافقنامه بینالمللی بفروشند.»
6. هشدارمنفعتطلبی در میان اصلاحات؛ هشدار رنگ و بوی مجلس ششم و شورای شهر اول را دارد؛ بار دیگر اصلاحطلبان «مردم» را فراموش کردند. احمد خرم در یادداشت روزنامه اعتماد نوشت: «موضوع مهم مجلس دهم نه ریاست مجلس بلکه موضعگیری و رفتار در قبال بزنگاههای مهمی همچون برجام، مسائل اقتصادی و سیاست داخلی است. بر همین اساس انتخاب بین عارف و لاریجانی نباید تبدیل به خط و مسیری شود که یک دو قطبی جدید با وزنکشیهای متفاوت در بهارستان ایجاد کند. قربانی کردن همه مسائل به پای گرایشهای سیاسی رفتاری مذموم بود که در سالهای اخیر ائتلاف مخالفان و نفیکنندگان آن قدرتمندتر از قبل شده بود. شدت گرفتن اختلاف بر سر کرسی ریاست مجلس دوباره سیاستورزی را در جامعه همردیف منفعتطلبی صرف قرار میدهد.»
7. تقابل اطرافیان روحانی با اصلاحطلبان؛ جریان اصلاحات مدعی است که با حضور بهارستان دهم باید تغییر و تحول در کابینه جدی و سهم آنان از کیک قدرت بیشتر شود اما اطرافیان روحانی «محافظه کار» هستند؛ علی صوفی در یادداشت روزنامه آرمان امروز نوشت: «دولت نیاز دارد که مدیریت را متناسب با اهداف خود، تعیین کند و در این راستا نیاز است به میزانی در ساختار دولت تجدید نظر صورت گیرد. شجاعت تغییر کابینه در آقای روحانی دیده میشود اما بدنه دولت یازدهم بسیار محافظهکار هستند و روحیه آنها به نحوی است که در مقابل تحول و تغییر مقاومت میکنند. در راستای تغییر کابینه آقای روحانی و معاون اول یعنی آقای جهانگیری میتوانند نقش بسزایی داشته باشد.»
8. پرچم سفید دولت در انتخابات ریاست مجلس؛ یک سر رقابت میان عارف ولاریجانی، نظر دولت یازدهم در قبال این رقابت وجود دارد؛ دولت خواهان بیشترین امتیاز از رییس بهارستان دهم است بنابراین «سکوت» را بر «تصمیم» ترجیح داده است احمد شیرزاد در گفت وگو با روزنامه همدلی اظهار داشت: «من فکر میکنم که برای دولت نباید تفاوتی وجود داشته باشد اینکه کدام یک از این دو رئیس مجلس شوند. آقای لاریجانی در گذشته اثبات کردهاند که یک استراتژی حمایتی از روحانی دارد و یا حداقل در صدد تقابل با دولت او نیست. به خصوص در مهمترین اقدامی که در دوره ریاستش بر مجلس داشت، هدفش جمع و جور کردن موضوع برجام بود که این مهم انجام گرفت. در عین حال آقای عارف هم از اصلاحطلبان جا افتاده کشور است و در مجموعه اصلاحطلبان جا دارند و اصلاحطلبان هم بدنه اجتماعی حامیان دولت را تشکیل دادند و در واقع در دید آقای روحانی اصلاحطلبان بودند که نقش جدی و مهم داشتند. بنابراین من فکر هر کدام از این دو رئیس مجلس شوند در روند کار دولت تفاوت اساسی نخواهد داشت.»
9. فرصت طلبی دولتیها؛ فرصت انتقام دولتیها از سرافراز مهیا شده است؛ آنان اقبال بد سرافراز را دراثر تضاد با پایگاه اجتماعی دولت معرفی کردند. محمد سلطانیفر در روزنامه دولتی ایران نوشت: «تقابل با دولتی که برخاسته از رأی و نظر مردم است، نشان دهنده فاصله گذاری صدا و سیما با مخاطبان داخلی خود است. این تقابل، در مسأله ملی برجام که دربرگیرنده منافع همه مردم بود نیز ادامه یافت. در کنار این شاخصهای سیاسی، بیتوجهی صدا و سیما به خواست تفریحی و سرگرمی مردم و فقدان نوآوری در این زمینه، سبب دلسردی مردم شده است. در چنین شرایطی، از مدیر جدید صدا و سیما انتظار میرود منافع ملی را به قربانگاه جناح بندیهای سیاسی نبرد. زیرا رسانه ملی صحنه منافع ملی است و نباید از برنامههای این رسانه، رویکرد تقابل با دولت و ملت، نتیجهگیری شود.»
10. خط فقر در حقوق های نجومی؛ موج فیش حقوقی از حقوق های سرسام آور مدیران بیمه آغاز شد و حالا ابراهیم نکو از نمایندگان مجلس نهم در گفتوگو با روزنامه شرق از حقوق مسئولین کشور خبر میدهد و در همین اظهار داشت: «حقوق نمایندگان مجلس حدود پنج میلیون است که با کسورات قانونی، حدود چهار میلیون تومان دریافت میکنند و اصلاً چیزی در قالب پاداش و مزایا و... وجود ندارد. دستمزد یک وزیر هم چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است. در نظام درآمدی پس از رئیسجمهور، این وزرا هستند که بالاترین دستمزدها را باید داشته باشند. بعید میدانم چیزی بالاتر از این رقم وجود داشته باشد و استثنایی در نظر گرفته شود.»
حضور عارف برای ریاست بهارستان قطعی شد/ کنارهگیری؛ پیام اصلاحطلبان به علی لاریجانی
سرانجام اصلاحطلبان به نتیجه رسیدند؛ محمدرضا عارف برخلاف تصمیم پدربزرگهای سیاست به کارزار رقابت با علی لاریجانی خواهد رفت تا مرد «انصرافی» خرداد 95 لقب نگیرد. گروه سیاسی روزنامه مردم سالاری از تصمیم قطعی حضور عارف خبر داد و در همین راستا نوشت: «داستان خیلی ساده است؛ مردمیکه به لیست امید رأی دادهاند میخواهند عارف رئیس مجلس شود. اما بعضی معتقدند مصلحت حکم میکند که همچنان علی لاریجانی صندلی ریاست را حفظ کند. اما آنچه محرز شده است اینکه، اکثریت مجلس آینده با ائتلاف اصلاحطلبان خواهد بود و همین امر باعث میشود ریاست مجلس نیز به گزینه فراکسیون اکثریت برسد. محمدرضا عارف گزینه بلامنازع اصلاحطلبان و ائتلاف حامیان دولت برای ریاست مجلس دهم است.»
اصلاح طلبان مدعیاند که باید ازخودگذشتگی عارف در انتخابات ریاست جمهوری و همچنین رأی قاطع مردم تهران به عنوان نفر اول با ریاست وی بر بهارستان تکیمل شود؛ محمد جواد حق شناس در یادداشتی روزنامه شرق نوشت: «اگر مبنا و معیار این تغییر را اراده ملت و نیاز ملی بدانیم، باید بپذیریم که ریاست مجلس به عهده کسی باشد که عزم و آهنگ تغییر دارد؛ کسی که برآمده از پیام تحولخواهی ملت باشد و دکتر عارف نماد و چهره شاخص تحولخواهی ملت و حائز همه ویژگیها و شرایط لازم در این برهه است. دکتر محمدرضا عارف، یکی از کلیدهای اصلی فرایند تحول و مظهر ازخودگذشتگی و تقدم منافع ملی بر منافع جناحی و فردی در گام اول بود؛ وقتی که در فرصتی شایسته، در اقدامی شجاعانه، برای تحقق خواست ملت و انبوه جوانان اصلاحطلب، در کنار آقای دکتر روحانی ایستاد و اکنون محور و نماد تکمیل فرایند تغییر و اصلاح در گام دوم است.»