اهمیت این موضوع آنقدر بالا است که "شوراي بريتانيا" (British Council) که متولی آموزش زبان انگلیسی در راستای دیپلماسی عمومی انگلیس در سرتاسر دنیاست، چندی پیش گزارشی برای نیازهای زبانی این کشور با عنوان «زبانهای آینده» منتشر کرد.
این گزارش در رابطه با زبانهایی که در آینده، کشور انگلیس در حوزههای مختلف به آنها نیاز خواهد داشت، شرح داده است.
این شورا معتقد است که نگرش عمدهای وجود دارد که انگلستان فاقد مهارتهای زبانی لازم برای آینده است؛ این امر تاحدی ناشی از وضعیت زبان انگلیسی به عنوان زبان ارتباطات بینالمللی است.
این گزارش بهدنبال ارائه تحلیلی استراتژیک از نیازهای زبانی بلندمدت کشور انگلیس است و با نگاه به گونههای اقتصادی، جغرافیایی، فرهنگی و آموزشی دست به ارزیابی زبانها و امتیازدهی آنها کرده است.
شوراي بريتانيا چندی پیش گزارشی برای نیازهای زبانی کشور انگلیس با عنوان «زبانهای آینده» منتشر کرد (دانلود)
شوراي بريتانيا 10 شاخص برای زبانهایی که کشور انگلیس در آینده نیاز دارد و از اهمیت حیاتی برای رونق، امنیت، و اثرگذاری در جهان در سالهای پیشرو برای انگلستان برخوردارند، مشخص کرده است:
· صادرات کنونی در بخش تجاری انگلیس،
· زبان مورد نیاز برای کارهای تجاری نگلیس،
· اولویتهای تجاری دولت انگلیس،
· بازارهای نوظهور و بهشدت در حال رشد،
· اولویتهای دیپلماتیک و امنیتی،
· منافع زبانی عمومی،
· مقاصد خارجی بازدیدکنندگان،
· اولویتهای استراتژی آموزش بینالمللی دولت انگلیس،
· سطوح رونق زبان انگلیسی در دیگر کشورها،
· رواج دیگر زبانها در اینترنت.
این گزارش بر اساس تحلیل زبانها طبق این مشخصهها ــ که شامل اولویتهای فرهنگی و آموزشی و نیز اقتصادی است ــ فهرستی از 10 زبان مهم برای آینده انگلیس بهدست آورده که به ترتیب عبارتند از: 1. اسپانیایی 2. عربی 3. فرانسوی 4. چینی 5. آلمانی 6. پرتقالی 7. ایتالیایی 8. روسی 9. ترکیهای 10. ژاپنی
فهرست 10 زبان مهم برای آینده انگلیس که بر اساس امتیازدهی "شورای بریتانیا" نیاز است در این کشور یادگیری آن آغاز شود
بررسی این شورا نشان میدهد که سه چهارم مردم انگلیس نمیتوانند برای انجام یک مکالمه به خوبی از این زبانها استفاده کنند.
این گزارش با بررسی این اطلاعات، به نتیجه لزوم توسعه یادگیری زبانها توسط دولت انگلیس میرسد: «این یافتهها نشان نمیدهد که مردم انگلیس در حال یادگیری زبانهای "نادرست" هستند، بلکه حاکی از این است که انگلستان نیاز دارد تا کفایت و شایستگی شهروندان خود را در حوزه وسیعتری از یادگیری زبانها توسعه دهد تا بتواند از فواید اقتصادی و فرهنگی آن که نزد کسانی است که از این مهارتها برخوردارند، بهرهمند شود».
نتیجه این تحلیل این است که انگلیس باید رویکردی استراتژیک در طراحی توسعه موثر قابلیت زبانی اتخاذ کند که این کشور بدان نیازمند است.
بررسی مهارتهای زبانی جمعیت انگلیس: سه
چهارم مردم انگلیس نمیتوانند برای انجام یک مکالمه به خوبی از این زبانها
استفاده کنند
این گزارش برای تحقق این موضوع الزاماتی را پیشنهاد میدهد که 4 کشور انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی با اجرای آن شرایط یادگیری زبانهای مورد نیاز را فراهم کنند. این الزامات به شرح زیر است:
· چهار دولت انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی؛ در ارتباط دادن سیاست آموزش زبان به تمایلات ملی به منظور مواجهه بینالمللی در حوزههای تجارتی، آموزشی و فرهنگی.
· دولتها و تجار؛ آنها باید با کمک هم دست به توسعه سیاست آموزشی و اولویتهای مرتبط با زبانها بزنند.
· بنگاههای تجاری؛ آنها باید در توسعه مهارتهای زبانیای سرمایهگذاری کنند که در آینده بهطور مستقیم از آنها بهره میبرند.
· سیاستگذاران، تجار، جامعه یهودیان و اقلیتها؛ آنها باید این اطمینان را به وجود آورند که مهارتهای زبانی و فرهنگی این گروهها در نظام آموزشی و در جهت اهداف تجاری استفاده میشود.
· برنامه درسی مدارس در هر چهار کشور؛ این برنامهها باید با گنجاندن زبانهای جدید و تمرکز فزاینده بر درک دیگر فرهنگها خود را غنی سازند.
· جوانان و والدینشان؛ آنها باید بهدنبال فرصتهای باشند تا بتوانند زبانهای دیگر را بیاموزند، دیگر فرهنگها را تجربه کنند ــ هم در مدرسه و هم در خارج آن ــ و در خصوص فواید انجام این کار بیشتر توصیه شوند.
· شرکای بینالمللی انگلیس که دارای موسسات زبانی و فرهنگی دیگر کشورها هستند و امکان دسترسی به منابع، حمایت، و آموزش و یادگیری زبانها را فراهم میآورند.
· بزرگسالان انگلیس که در حال حاضر به هیچ یک از زبانهای کلیدی صحبت نمیکنند، باید تلاش کنند تا مبانی یکی از آن زبانها را بیاموزند.
این گزارش با توجه به چالشهای زبانی مجموع 4 کشور انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی و برآورد از آینده جریان این کشورها در حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به ضرورت یادگیری این 10 زبان برای مردم این چهار کشور رسیده است.
نتیجه این تحلیل این است که انگلیس باید رویکردی استراتژیک در طراحی توسعه موثر قابلیت زبانی اتخاذ کند که این کشور بدان نیازمند است
ضرورت برآورد از نیازهای زبانی ایران در آینده
ماهیت گزارشی که موسسه دولتی "شوراي بريتانيا" (British Council) برای نیاز زبانهای این کشورها در آینده انجام داده، میتواند الگوی مناسبی برای تحقیقی مشابه در رابطه با نیاز ایران برای یادگیری زبانهای بینالمللی به غیر از انگلیسی در آینده باشد.
زبان دوم در هر کشوری متناسب با ارتباطات تجاری، سیاسی و فرهنگی مردم و دولت آن کشور با جوامع و دیگر کشورها است و متناسب با نیاز هر جامعهای یادگیری زبانها در اولویتها قرار میگیرد. در ایران زبان دوم، انگلیسی تعریف شده است اما هیچ تحقیقی در رابطه با نیاز ایران به یادگیری زبانهای بعد از انگلیسی انجام نشده تا مردم ضمن آشنا شدن با زبان این کشورها متناسب با نیازشان، از دانش و تجارب آنها نیز برای تداوم مسیر پیشرفت، بهره ببرند.
هیچ تحقیقی در رابطه با نیاز ایران به یادگیری زبانهای بعد از انگلیسی انجام نشده تا مردم ضمن آشنا شدن با زبان این کشورها متناسب با نیازشان، از دانش و تجارب آنها نیز برای تداوم مسیر پیشرفت، بهره ببرند
امروزه در جهان به صدها زبان گوناگون سخن گفته میشود؛ گویندگان بعضی از این زبانها بیش از یک میلیارد نفرند و به بعضی دیگر تنها معدودی سخن میگویند و به همین دلیل تمام اطلاعات در دنیا در رابطه با فناوری و نقاط قوت دیگر کشورها که مورد نیاز بخشی از جامعه ایران است، به زبان انگلیسی نیست و همین علت موجب میشود که نیاز به یادگیری زبانهای به غیر از انگلیسی نیز در کشور احساس شود.
با این توصیف لزوم انجام تحقیق گسترده در این رابطه توسط نهادهای دولتی مانند وزارت علوم و تحقیقات پیش از پیش ضروری بهنظر میرسد تا ابتدا برای دولت میزان نیاز به هر زبانی در حوزههای مختلف مشخص گردد و سپس با فراهم کردن ملزومات این مهم، اقدام به فرهنگسازی لازم کنند تا افکار عمومی جامعه متوجه شوند که انگلیسی صرفاً زبان حاکم نیست و فراگرفتن سایر زبانها متناسب با نیاز هر فردی در آینده نیز دارای اهمیت است.