به گزارش مشرق،مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: «مَن عَرَفَ نَفسَهُ عَرَفَ رَبَّهُ»؛ کسی که نفس خود را بشناسد خدا را شناخته است. یعنی معدن صفات و اخلاق خوب، نفس خود انسان است. هر حدیثی که در کتاب ها می‌خوانی خزانه‌اش در نفس خود شماست، سرچشمه‌اش در نفس خود شماست. کمی تلاش کنید تا خاک و گِل دنیا عقب رود آن گاه از چشمه آب می‌خورید. دیگر مجبور نیستید کوزه را به این طرف و آن طرف ببرید.

اگر هم از بیرون آب آوردی، ببین آبش با آب حیات خودت چه تفاوتی دارد. اگر آبش بهتر است، ببین چه کرده که بهتر شده است. این که انسان کتاب کسی را نمی‌خواند برای این نیست که مومنین را دوست ندارد، بلکه به خاطر این است که قلب خودش آب‌دار شده است، از چشمه حیات خودش می‌آشامد. فقط اگر آب دیگران گواراتر و خوش عطرتر شده است، می‌رود ببیند آنها چه کرده‌اند تا او هم همان را انجام دهد. پس مطالعه روایات ائمه(ع) و دیدار مومنین لازم است. اصلاً سیر انسان همین است.

از امور معنوی هم که بگذریم می‌بینیم که مردم دنیا هم از کمی آب وحشت دارند؛ آن را سهمیه‌بندی می‌کنند. قرآن می‌فرماید: «قُل أَرَءَیتُم اِن اَصبحَ مائُکُم غَوراً فَمن یأتیکُم بِماء مَعینً» می‌توان گفت: این آیه، هم به علم‌های ظاهری مربوط می‌شود که اگر عالمی پیر شد و مطالب را از یاد برد چه کسی به داد او می‌رسد و هم به آب چشمه‌هایی که از آن برای باغ‌های و مزارع استفاده می‌شود مربوط می‌گردد؛ که اگر آب چشمه به آخر رسید چه کسی به شما آب گوارا می‌دهد. خدای متعال می‌فرماید: خودم به شما آب می‌دهم.

کتاب طوبی محبت – ص 190
مجالس حاج محمد اسماعیل دولابی