به گزارش مشرق، به بهانه هفته خوابگاه‌ها و جهت آشنایی بیشتر با شرایط زندگی دانشجویی سری به دو خوابگاه واقع در شمال تهران زدیم تا از نزدیک در جریان زندگی دانشجویان علوم پزشکی قرار بگیریم.

**برش اول**

خوابگاه دخترانه الزهرا با ظرفیت 1000 نفر و چهار بلوک مجزا محل اسکان دانشجویانی است که آرزوها در سر دارند، کسانی که برای قبول شدن در یکی از رشته‌های پزشکی شب بیداری‌ها کشیده و با کسب رتبه‌های برتر، برای ادامه تحصیل دوری خانواده، دوستان و آشنایان را به جان خریده‌اند.

وارد محوطه خوابگاه الزهرا که می‌شویم در نگاه اول بلوک‌های بسیار قدیمی با قدمتی بیش از 25 سال را می‌بینیم که اطراف آن، کارگران مشغول ساخت و ساز مکان‌های جدیدی برای خوابگاه هستند، ظاهرا دانشجویان این خوابگاه در آینده نزدیک صاحب انباری برای قرار دادن وسایل اضافی، ‌آشپزخانه مرکزی جهت توزیع غذا بین خوابگاه‌های دیگر و سالن ورزش همگانی خواهند شد.

آثار گچ و سیمان در راهروی ورودی بلوک 2 دیده می‌شود. ساختمانی با راهروهای بسیار باریک که در هر نیم بلوک 6 اتاق تنگ تقریبا 9 متری با مجموع 18 نفر جمعیت وجود دارد که در انتهای هر نیم راهرو دو حمام و دو دستشویی قرار گرفته است.

با هماهنگی سرپرست خوابگاه که ما را در تهیه گزارش همراهی می‌کند با دانشجویان چند اتاق وارد گفت‌وگو می‌شویم. دانشجویانی که گویا گلایه‌های مشترکی از وضعیت نامناسب ساختمان و نبود امکانات دارند. فضای کوچک اتاق‌ها، محدود‌بودن و خرابی سرویس‌های بهداشتی، نبود وضعیت بهداشتی مناسب، وجود حشرات موذی در راهرو و اتاق‌ها، کوچک بودن یخچال‌ها، سرعت پایین اینترنت، خرابی قفل در اتاق‌ها و سرویس‌های بهداشتی و... از دغدغه‌های مشترک دانشجویان ساکن در این خوابگاه است.

تصویر رویایی از زندگی خوابگاهی

زهرا، دانشجوی رشته پزشکی که از زندگی جمعی و خوابگاهی خسته شده است می‌گوید: قبل از ورود به دانشگاه، استقلال از خانواده و زندگی با هم‌سن و سالان، تصوری رویایی از زندگی خوابگاهی در ذهنم ایجاد کرده بود اما با ورود به دانشگاه و اقامت در خوابگاه با افرادی از فرهنگ‌ها، شخصیت‌های مختلف و زندگی در اتاق‌های کوچک با حداقل امکانات رفاهی و تفریحی، کافی بود تا همه آنچه را که در ذهنم داشتم نابود شود.

وی می‌گوید: گاهی اوقات به فکر انتقال به دانشگاه شهرم می‌افتم اما اسم دانشگاه شهید بهشتی برای من دلگرمی بزرگی است که برای پزشک شدن این مشقت‌ها را تحمل کنم. البته دوستان ترم بالایی همیشه می‌گویند بعد از مدتی به زندگی در این شرایط عادت می‌کنم، به طوری که در پایان دوران تحصیل جدا شدن از دوستان و هم اتاقی‌ها غم بزرگی می‌شود.

این دانشجوی 25 ساله ادامه می ‌دهد: هماهنگ شدن با سلایق گوناگون در فضای متراکم خوابگاهی کار بسیار دشواری است، اما با این وجود برخی دانشجویان در همان ترم اول به شرایط عادت می‌کنند روحیه انعطاف‌پذیری و سازگاری بالایی دارند.

الهام، دانشجوی رشته پروتزهای دندانی ساکن این بلوک از فضای کوچک اتاق‌ها انتقاد می‌کند و می‌گوید: فضای اتاق‌ها به اندازه‌ای کوچک است که سه نفری با حالت ایستاده نمی‌توانیم نماز بخوانیم. حتی در برخی اتاق‌ها چهار نفر نیز زندگی می‌کنند. از طرف دیگر فاصله بین اتاق‌های دیگر کمتر از نیم متر است. این خوابگاه به هیچ عنوان برای اسکان دانشجویان مناسب نیست. ای کاش به جای بازسازی، ساخت و سازهایی که صورت می‌گیرد محل خوابگاه را تغییر می‌دادند.

جای خالی آب سردکن در راهروها

وی ادامه می‌دهد: امکاناتی که در اختیار دانشجویان قرار داده می‌شود جوابگوی نیازها نیست. مثلا خوب بود داخل راهروهای حداقل یک دستگاه آب سردکن نصب می‌کردند. یخچال‌های داخل اتاق‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که دانشجویان نمی‌توانند مواد غذایی خود را در آن جا دهند.

کیفیت نامناسب غذاهای خوابگاهی

این دانشجوی اهل میانه یادآور می‌شود: یکی دیگر از مشکلات این خوابگاه عدم نظارت بر کیفیت غذاهای توزیع شده است. اگر چه من حساسیتی به این موضوع ندارم اما بسیاری از دانشجویان نمی‌توانند غذای خوابگاه را استفاده کنند و مجبور به آشپزی می‌شوند. بنابراین در زمان صرف غذا، صف‌های طولانی را در آشپزخانه خوابگاه شاهدیم که منتظر خالی شدن اجاق گاز هستند. چرا که برای هر 6 اتاق، دو اجاق گاز در نظر گرفته شده که برخی از شعله‌های آن نیز خراب شده‌اند. دانشجویان مجبور هستند سریع غذای ساده درست کنند تا نوبت به دوستان دیگر نیز برسد.

انتظار از دانشگاه شهید بهشتی بیشتر بود

یک دانشجوی دیگر اهل ساری ساکن خوابگاه می‌گوید: تمامی دانشجویانی که در این بلوک‌ها ساکن هستند رتبه‌های قبولی آنها یک، دو و در نهایت سه رقمی است بنابراین انتظار نداشتیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی چنین خوابگاه‌هایی را در اختیار ما قرار دهد. داخل هر اتاق 9 متری حداقل سه نفر زندگی می‌کنند. تخت‌های بسیاری از این فضا را نیز اشغال کرده‌اند. سه نفر باید در زمین یک و نیم متری زندگی کنند و این میزان فضا با سرانه‌ای که مسئولان آن را 10 متر برای هر دانشجو اعلام می‌کنند هیچ تناسبی ندارد.

قوانین سختگیرانه ورود و خروج

این دانشجو که رتبه قبولی او در کنکور 13 است ادامه می‌دهد: قوانین و مقررات ورود و خروج به خوابگاه خیلی سختگیرانه است. دانشجویان موظف هستند تا ساعت 8:30 دقیقه شب در خوابگاه حاضر باشند. این ساعت با توجه به ترافیک و برخی مسایلی که وجود دارد مناسب نیست و اگر دانشجویی به دلایلی در ساعت مقرر حاضر نشود، طبق مقررات خوابگاه همان شب خانواده دانشجو در جریان قرار می‌گیرند و این امر گاهی موجب نگرانی آنها می‌شود. با این شرایط گاهی وقت‌ها فکر می‌کنیم در کانون اصلاح و تربیت هستیم.

سمپاشی‌هایی که دیگر اثرگذار نیست

وی همچنین با بیان اینکه خوابگاه از نظر بهداشتی در شرایط مطلوبی قرار ندارد می‌افزاید: در این زمینه قبل از اینکه من چیزی بگویم شما می‌توانید با نگاهی کوتاه به محیط در خصوص آن قضاوت کنید. باید بگویم دیگر زندگی با حشراتی مانند سوسک و موش دراین بلوک برای ما عادی شده است. اگر چه مسئولان به محض اطلاع، خوابگاه را سمپاشی می‌کنند اما گویی مشکل با این راهکارها قابل رفع نیست و شما اگر نگاهی به راهرو داشته باشید به راحتی سوراخ موش را می‌بینید.

**برش دوم**

به گزارش ایسنا؛ در ادامه سری به یکی دیگر از خوابگاه‌های دخترانه که در اوین منطقه شمال تهران واقع شده است زدیم. اگر چه برخی ناهماهنگی‌های مسئولان دلسردمان می‌کند و تصمیم می‌گیریم قید تهیه گزارش را بزنیم اما در نهایت همه شرایط برای حضور در خوابگاه دخترانه فاطمه الزهرا یا همان شهران به عنوان یکی از بزرگترین خوابگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی بهزیستی و توانبخشی فراهم می‌شود.

دکتر ابراهیمی مدیرکل امور دانشجویی به همراه برخی مسئولان خوابگاه ما را در تهیه گزارش همراهی می‌کنند.

خوابگاه شهران با ظرفیت اسکان 700 دانشجو در 8 طبقه و قدمت چهار ساله ظاهری کاملا متفاوت‌تری از خوابگاه‌های دیگر دارد. با ورود به این مجتمع اولین چیزی که جلب توجه می‌کند بنر بزرگی است که بر روی آن منشور اخلاقی دانشجویان درج شده است. فضای کلی خوابگاه ساکت و خلوت است. اینجا از تردد و هم همه دانشجویان زیاد خبری نیست. به نظر می‌آید بیشتر دانشجویان در این ساعت روز دانشگاه باشند. با این حال خوابگاه خالی از دانشجو نیست. خانم محمدی ورود نامحرم را به دانشجویان متذکر می‌شود. صدای بسته شدن درها به گوش می‌رسد و دختران از راهروها و فضای بیرونی به داخل اتاق‌ها می روند. وارد بخش‌های مختلف می‌شویم. به نظر می‌رسد این خوابگاه وضعیتش نسبت به بسیاری از خوابگاه‌های دیگر بهتر است.

دکتر ابراهیمی تاکید می‌کند بازدید را ابتدا از طبقات زیر زمین که تمام امکانات رفاهی خوابگاه در آنجا قرار دارد شروع کنیم. سالن ورزش مجهز به امکانات،‌ سالن نمایش فیلم،‌ آشپزخانه مرکزی به همراه دستگاه صنعتی غذا گرم‌کن، سرویس‌های بهداشتی تمیز، بوفه، اتاق ملاقات و مشاوره، اتاق مراقبت‌های اولیه پزشکی، نمازخانه بزرگ،‌ کتابخانه مجهز، اتاق سایت، ‌اتاق مخزن کتاب،‌ سوئیت یا محلی برای خشک کن لباس و مکانی برای استراحت نیروهای خدماتی از امکاتات رفاهی دانشجویان مستقر در این خوابگاه است. به نظر می آید ساکنان خوابگاه شهران دانشجویان خوش اقبالی باشند چرا که به صورت محدود می‌توان خوابگاه دولتی با چنین امکانات رفاهی پیدا کرد. رغبتمان برای گفت‌وگو با دانشجویان بیشتر می‌شود. منتظر آسانسور می‌شویم. خرابی آسانسور تنها مشکلی است که در نگاه اول می‌شود از این خوابگاه تقریبا مجهز به امکانات، گزارش داد.

سرعت پایین اینترنت پای ثابت اعتراض‌ها

مریم، دانشجوی تبریزی می‌گوید: خدا رو شکر می‌کنم این خوابگاه به نسبت جاهای دیگر امکانات رفاهی خوبی دارد. من دوره کارشناسی خود را در دانشگاهی دیگر بودم وضعیت خوابگاهم شرایط بسیار نامناسبی داشت. اما با این وجود هنوز در شرایط ایده آل و مطلوب قرار ندارد. مثلا نمونه بارز آن کندی سرعت اینترنت و گاهی نیز قطعی آن است که واقعا به معضل بزرگی برای دانشجویان تبدیل شده است.

توزیع جیره‌های خشک اتفاقی نادر بین دانشجویان

وی ادامه می‌دهد: مشکل دیگری که وجود دارد کیفیت نامناسب غذاهای توزیع شده در این خوابگاه است. ترجیح می‌دهیم خودمان آشپزی کنیم. البته نگرانی زیادی در این زمینه و وجود ندارد چرا که در روزهای تعطیل جیره‌های خشک بین دانشجویان توزیع می‌کنند که واقعا کمک کننده است و نیاز ما را برطرف می‌کند.

این دانشجو در خصوص توزیع جیره‌های خشک می‌گوید: دو نوع جیره خشک در خوابگاه تقسیم می‌شود. یکی از این جیره‌ها شامل ( روغن، لبنیات،‌ خرما، ماکارونی، قند،‌ شکر، شکلات صبحانه و غیره) فصلی است که در سه فصل بهار، پاییز و زمستان توزیع می‌شود. مبلغی که بابت آن پرداخت می‌کنیم حدود 25 هزار تومان است در حالی که ارزش جیره به 100 هزار تومان نیز می‌رسد.

وی ادامه می‌دهد: نوع دیگری از جیره‌های توزیعی هفتگی است. یعنی دانشگاه در روزهای تعطیل و اواخر هفته، پنج‌شنبه‌ها ناهار و شام، جمعه نیز ناهار بین دانشجویان خوابگاهی توزیع می‌کند. مبلغی هم که پرداخت می‌کنیم 950 تومان یا تعرفه اعلامی وزارت بهداشت است.

سعیده دانشجوی رشته روانشناسی می‌گوید: یکی از انتظاراتی که از مسئولات داریم سمپاشی به موقع خوابگاه است. اگر چه حشرات کمتر در این خوابگاه مشاهده می‌شود ولی اگر سمپاشی به موقع باشد وضعیت بهتر نیز خواهد بود.

این دانشجوی یزدی اضافه می‌کند: یکی دیگر از مسایلی که وجود دارد این است که در هر سوییتی فقط یک دستشویی وجود دارد. برای حمام کردن نیز مجبور هستیم به زیر زمین ساختمان برویم این شرایط کمی برای ما دشوار است. ای کاش در هر سوییتی یک حمام وجود داشت.

اسکان بیش از ظرفیت وجود ندارد

شهلا یکی دیگر از دانشجوی دوره کارشناسی ارشد نیز می‌گوید: خوشبختانه تعداد دانشجویانی که در اتاق‌های یک سوییت زندگی می‌کنند کمتراز ظرفیت است. اما با توجه به اینکه این محل یک مجتمع مسکونی بوده و برای اسکان خوابگاهی ساخته نشده است بنابراین دیوارها بسیار کاذب هستند و سرو صدای بیرون وارد اتاق‌ها می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: یکی از اقداماتی که قرار است در خوابگاه ما صورت بگیرد این است که اداره خوابگاه به دانشجویان رابط یا همان شهردار سپرده شود. ما مخالف این تصمیم هستیم چرا که دانشجو فرصت و تجربه کافی برای اداره خوابگاه را ندارد این مسئولیت فشار مضاعفی را به دانشجویان تحمیل می‌کند.

نیازمند فضای شاد در خوابگاه هستیم

این دانشجوی دوره کارشناسی ارشد اضافه می‌کند: درست است این مجتمع نسبت به بسیاری از خوابگاه‌ها از نظر امکانات رفاهی در حد نسبتا مطلوبی قرار دارد اما فضای سبز و دلبازی برای هوا خوری نداریم ای کاش مسئولان حداقل در جشن‌ها و اعیاد با دعوت از گروه‌های موسیقی و طنز و امثال آن یک فضای شادی در خوابگاه ایجاد می‌کردند تا کمی روحیه بچه‌ها عوض شود.

اگر چه ایده آل‌ترین خوابگاه‌ها نیز بدون نقص و ایراد نیستند، اما دانشجویان مجبورند با تمام کمبودها و سختی‌ها یکی از دوست داشتنی‌ترین خاطرات زندگی خود را در این مکان‌ها رقم بزنند. جایی که می‌توان زندگی گروهی، قدرت انعطاف پذیری، اجتماعی شدن، از خودگذشتگی و مهربانی را در آن آموخت. چهاردیواری که بسیاری از دانشمندان، مدیران و سیاستمداران نیز در آن روزگار گذرانده‌اند. اما به گفته دکتر فراهانی معاون دانشجویی، فرهنگی و امور مجلس وزارت بهداشت" در حال حاضر بیش از یک میلیون دانشجو در خوابگاه‌ها ساکن هستند که 80 هزار نفر آن دانشجویان علوم پزشکی هستند. توجه به این بخش از زندگی معیشت دانشجویان باید یکی از مهم‌ترین رسالت آموزش عالی در کشور باشد. چرا که اهداف آموزش و تربیت محقق نخواهد شد مگر اینکه دانشجو از نظر اسکان و معیشت تامین باشد".

امیدواریم با اقدامات و برنامه های وزارت بهداشت در حوزه ساخت خوابگاه استاندارد، تا حدودی وضعیت معیشت دانشجویان تامین شود.