دود حاصل از کشیدن سیگار برای شخصی که آن را دود میکند فقط 30 درصد ضرر دارد و به افرادی که درمعرض این دود قرار دارند تا 70 درصد آسیب میرساند.
حتما برایتان هم پیش آمده است که مصرف سیگار فرد دیگری موجب آزار شما شود. در پارکها، کافهها،ایستگاههای مترو، معابر و بسیاری از نقاط شهری کشور این واقعه در حال رخ دادن است.
در تاکسی رانندگان بدون در نظر گرفتن مسافر اعم از کودک و بزرگسال با بیان اینکه زندگی سخت است، مرگ را به ریههای مسافران می فرستند. تبلیغات زیادی در ارتباط با عدم مصرف سیگار و ممنوعیت دخانیات در کشور از طریق بیلبوردهای شهری، رسانه ها و ... انجام می شود اما آیا «فرهنگ مصرف سیگار» نیز به افراد یاد آور شده است؟
63000000000 نخ در سال
روز جهانی بدون دخانیات، ۱۰ خرداد ماه است و از تاریخ 4 تا 10 خرداد در ایران هفته «بدون دخانیات» نام گذاری شده است. ایران کشوری است که بیش از 15 میلیون نفر در آن سیگار مصرف میکنند. این مقدار با توجه به جمعیت 83 میلیونی ایران به این معنا است که بیش از 5 درصد آن سیگار میکشند. میزان مصرف سیگار در کشور سالانه 63 میلیارد نخ است.
براساس آمار ارائه شده در سال 94، 370 هزار نفر در کشور فوت کرده اند؛ آمارها از مرگ سالیانه 63 هزار نفر در کشور به علت مصرف سیگار حکایت دارند.
فرهنگ گنگ کشیدن سیگار
در سال های اخیر کشیدن سیگار در محل کار، دانشگاه ها (توسط اساتید و دانشجویان)، ایستگاه مترو، پارک ها، کافه ها، منازل افزایش یافته است. همین موضوع موجب می شود تا سن مصرف دخانیات کاهش یابد. در این راستا کاهش سن مصرف قلیان نیز در میان دختران قابل توجه بوده است.
« حمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات گفت: دخانیات دروازه ورود به اعتیاد است و طبق بررسی انجام شده در سالهای 82 و 86 میزان گرایش دختران 13 تا 15 سال به مصرف قلیان از 9 درصد به 19.5 درصد افزایش یافته است.»
مصرف سیگار در پارک های شهری درست زمانی که دیگران برای دور شدن از فضای گنگ و خسته کننده شهر به آن پناه آوردهاند، نه تنها موجب آزار و اذیت افراد میشود بلکه افراد را از حضور دوباره در چنین مکانهایی دور میکند. همچنین در ایستگاههای مترو تهران مصرف سیگار دیده میشود؛ هرچند تدابیری در این راستا در نظر گرفته شده است اما همچنان در برخی ایستگاهها شاهد مصرف سیگار هستیم. عدم فرهنگسازی صحیح در چگونگی مصرف دخانیات نیز مسئله مهمی است که به آن پرداخته نشده است.دقیقا افرادی که سیگار میکشند چه وظایفی نسب به سایر افرد به عهده دارند.
فیلتر سیگار مرکز تجمع مواد سمی داخل سیگار است
سیگاریهایی که در معابر بدون هیچ توجهای فیلتر سمی آن را پای درختان میاندازند، بدون توجه به اینکه 4000 ماده سمی که در اثر کشیدن سیگار وارد فیلتر آن شده است به شدت برای محیط زیست آسیبزا است. این امر نه تنها موجب تخریب درختان میشود بلکه ظاهری نامناسب به شهر می دهد. ایرنا در اسفند ماه 93 به قول از مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست می نویسد: «فیلترهای به جا مانده از سیگار در طبیعت و محیط زیست سالانه 1 میلیارد متر مکعب آب شرب را آلوده و از مصرف خارج می کند. »
محمد درویش گفته بود: «آرسنیک موجود در فیلتر سیگار موجب آلوده شدن یک میلیارد متر مکعب آبی می شود این میزان مورد نیاز 14 میلیون نفر در سراسر جهان است. فیلتر سیگار مرکز تجمع مواد سمی داخل سیگار است. براساس یک گزارش اگر به آمار موجود درباره افراد سیگاری و تعداد ته سیگارهایی که در طول سال بر زمین انداخته می شوند توجه کنیم، می بینیم که از میان 75 میلیون ایرانی، 15میلیون نفر سیگاری سالانه 371هزار و 430 کیلوگرم ته سیگار را زیر پا له می کنند.»
آیا این قانون اجرا می شود؟
متاسفانه فروش نخی سیگارها در مغازه ها و دکه های سطح کشور موجب شده تا نوجوانان بسیاری در سن پایین تر از 18 سال به کشیدن سیگار روی آورند.
این در حالی است که مصرف سیگار برای افراد زیر 18 سال در ایران ممنوع است. همچنین براساس ماده 6 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات ، کلیه فرآورده های دخانی باید در بستههایی با شماره سریال و برچسب ویژه دخانیات عرضه شوند.
درج عبارت «مخصوص فروش در ایران» بر روی کلیه بستهبندیهای فرآوردههای دخانی وارداتی الزامی است. همچنین براساس ماده 12 این قانون، فروشندگان مکلفند فرآوردههای دخانی را در بستههای مذکور در ماده (6) عرضه نمایند، عرضه و فروش بستههای بازشده فرآوردههای دخانی ممنوع است. متخلفین به جزای نقدی از پنجاه هزار (50000) ریال تا دویست هزار (200000) ریال محکوم میشوند.
تاثیر برچسب های ویژه دخانیات
در دهه اخیر روی پاکت های سیگار برچسب هایی را می چسبانند که افراد را ازکشیدن سیگار منع کند و یا به آن ها هشدار دهد که مصرف سیگار خطرناک است.
براساس ماده (5) قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، پیامهای سلامتی و زیانهای دخانیات باید مصور و حداقل پنجاه درصد سطح هر طرف پاکت سیگار (تولیدی - وارداتی) را پوشش دهد. همچنین ممنوعیت استفاده از تعابیر گمراهکننده مانند ملایم، لایت، سبک و مانند آن در تبصره همین ماده آورده شده است.
برچسب معروفی که دو ریه سالم و ناسالم را نشان می دهد که یکی پس از کشیدن سیگار و دیگری ریه یک فردی که سیگار مصرف نمی کند را نشان می دهد، این عکس با عبارت «خودتان قضاوت کنید» چندین سال است که روی پاکت ها سیگار نقش بسته است.
از دیگر عبارت های استفاده شده روی پاکت های سیگار می توان به «دخانیات عامل اصلی سرطان و برای سلامتی زیان آور است» و همچنین تصویر کفشی که تعدادی سیگار زیر پا گذاشته و در متن این تصویر آمده است: « ترک سیگار موجب سلامتی و افزایش طول عمر می شود.» اشاره کرد.
رییس مرکز تحقیقات دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 92 نوشته بود، «تصاویر بهداشتی فعلی روی پاکتهای سیگار، گویا و موثر نیستند.»
رییس مرکز تحقیقات دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به پژوهش انجام شده درباره تاثیرگذاری تصاویر بهداشتی روی پاکتهای سیگار بر کاهش یا عدم مصرف مواد دخانی اشاره کرد و گفت: «در این تحقیق، حدود 70 تا 80 درصد سیگاریها عنوان داشتند که این تصاویر تاثیری بر روی استفاده کردن یا نکردن آنها از سیگار نداشته است.»
قوانین منع سیگار در کشورهای مختلف جهان
تصویر زیر نمای کلی از قوانین منع سیگار در کشورهای مختلف جهان است، این تصویر بر اساس رنگ مشخص شده است:
کشورهایی که اطلاعاتی از قوانین منع و محرومیت سیگار کشیدن در آنها در دسترس نیست.
اجرای قانون بصورت اندک یا ناقص.
بدون اعمال هیچ قانون محدودیت منع سیگار بصورت ملی، دربرخی محلات دارای محدودیت های جامع تر داخلی هستند.
اعمال قوانین منع دود در بخشهای عمومی بجز رستورانها و مکانهای سرگرمی و تفریح.
اعمال قانون ممنوعیت استعمال دخانیات بصورت ملی برای فضاهای عمومی به جز مکانهای سرگرمی و رستوران ها، برخی از محلات محدودیت های جامع داخلی دارند.
دارای قانون جامع منع مصرف سیگار در تمام مناطق عمومی داخلی (گاهی اوقات همراه با استثنائات خاص)
منبع: روزنامه ابتکار