به گزارش گروه تاریخ مشرق؛ پس از عزل بنی‌صدر از فرماندهی كل قوا، در 20 خرداد 60، مهدی نصیری لاری برای نخستین بار در مجلس درباره عزل رئیس‌جمهور سخن گفت و پس از آن 120 نفر از نمایندگان مجلس طرح بررسی عدم كفایت سیاسی بنی‌صدر برای ریاست جمهوری را به مجلس ارائه كردند. این طرح كه با اكثریت 2/3 آرای نمایندگان به مجلس تقدیم شده بود نشان می‌داد كه نظر اكثر نمایندگان بر عدم كفایت سیاسی رئیس جمهور است.

پس از تصویب طرح بررسی عدم كفایت سیاسی بنی‌صدر از سوی مجلس، تعداد زیادی از مردم مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع كرده و خواهان رسیدگی فوری به مسئله كفایت سیاسی بنی‌صدر شدند.

*بررسی طرح عدم كفایت بنی‌صدر از سوی مجلس

روز شنبه 30 خرداد 60، طرح بررسی عدم كفایت بنی‌صدر در مجلس آغاز شد و در آن جلسه ابتدا عزت‌الله سحابی و سپس معین‌فر به عنوان مخالفان بركناری بنی‌صدر صحبت كردند. معین‌فر در ابتدا با بیان اینكه به علت سخنرانی در حمایت از بنی صدر دیگر تأمین جانی نخواهد داشت، سعی در تحت تأثیر دادن نمایندگان داشت. وی در ادامه عنوان كرد شرایط موجود را شرایط خوبی برای مطرح كردن این طرح نمی‌داند و سعی كرد نشان دهد كه اگر اشكالاتی هم در عملكرد رئیس جمهور وجود داشته باشد تنها تخلف او را اثبات می‌كند. وی سعی كرد به صورت ضمنی این طرح را به سلایق حزبی اكثریت مجلس ارتباط دهد. این سخنان معین‌فر، روز بعد توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مورد نقد و رد قرار گرفت.

پس از سخنان حامیان بنی‌صدر، دكتر ولایتی به عنوان موافق طرح بركناری رئیس جمهور، دلایلی در موافقت با این طرح اعلام كرد از جمله: 1- بنی‌صدر تفكیك كننده قوا بود 2- رفتار وی در طول این مدت حاكی از دورویی و دوچهرگی و غدر و حیله بوده است 3- عدم صداقت سیاسی بنی‌صدر 4- ترویج اخلاق استكباری توسط او 5- ترویج و اعمال خودمحوری 6- اتحاد با دشمنان قسم خورده داخلی و خارجی اسلام 7- تلاش برای بی‌اعتبار كردن نهادهای انقلابی كه استوانه‌های این انقلاب هستند 8- بی‌اعتبار كردن اسلام و رشد ملی‌گرایی و هر نوع مكتب و تفكر ضد اسلامی در مقابل اسلام 9- بی اعتبار كردن یاران امام(ره) 10- متشكل كردن ضدانقلاب زیر چتر دفتر هماهنگی (اسنادی كه از دفتر هماهنگی به دست آمده این را نشان می‌دهد) 11- ایجاد جو روانشناسی تخریب و....

در ادامه دكتر زرگر صحبت كرد و به طرح‌های مختلف برای انحراف سایر انقلاب‌ها اشاره كرد. وی سپس حضور بنی‌صدر را با طرح و برنامه برای انحراف انقلاب ایران دانست و به سیر حضور او از پیش از انقلاب تا آن زمان اشاره كرد.

روز 31خرداد 1360 اولین ناطق، علی‌اكبر معصومی بود كه درباره التقاط فكری بنی‌صدر صحبت كرد و پس از او خلخالی به شورش‌های مسلحانه تهران و لزوم رسیدگی به پرونده بنی صدر اشاره كرد. علاوه بر این، ارتباط رئیس جمهور با آمریكا و نیز اغتشاشات روزهای گذشته به عنوان دلایلی بر عدم كفایت سیاسی بنی صدر مطرح شد.

در نهایت ساعت 4:30 بعدازظهر تصمیم مجلس مبنی بر تصویب عدم كفایت بنی‌صدر با 177 رای موافق، 12 رای ممتنع و یك رای مخالف اعلام شد. به دنبال عزل بنی‌صدر، حجت‌الاسلام قدوسی دادستان انقلاب اسلامی حكم دستگیری وی را صادر كرد.

*نامه رئیس وقت مجلس به امام(ره) درباره تصویب طرح عدم كفایت سیاسی بنی‌صدر

پس از تصویب طرح عدم كفایت سیاسی بنی‌صدر توسط مجلس شورای اسلامی، رئیس مجلس وقت نامه‌ای را به امام خمینی(ره) نوشت كه در آن نامه آمده بود:

«بسم‌الله الرحمن الرحیم

محضر شریف حضرت آیت ‏اللّه‏ العظمی امام خمینی ـ ادام ‏اللّه‏ ظله

محترماً به عرض می ‏رساند، رأی مجلس شورای اسلامی در جلسۀ مورخ 1360/3/31 پس از بحث و بررسی با حضور 190 نفر به شرح زیر:

آرای موافق: 177

رأی مخالف: یك نفر

آرای ممتنع: دوازده نفر

در مورد آقای سید ابوالحسن بنی‏ صدر بر این قرار گرفت كه "آقای ابوالحسن بنی ‏صدر برای ریاست جمهوری اسلامی ایران كفایت سیاسی ندارد" به موجب اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مراتب برای اتخاذ تصمیم به خدمت امام عظیم ‏الشأن گزارش می‏ گردد.

رئیس مجلس شورای اسلامی

60/3/31 ـ اكبر هاشمی رفسنجانی»



* صدور حكم عزل بنی‌صدر توسط امام خمینی(ره)

در روز اول تیرماه 1360 نیز امام خمینی(ره) با صدور حكمی عزل بنی‌صدر از مقام ریاست جمهوری را رسما اعلام كردند. متن حكم امام (ره) به شرح زیر است:

«بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم

پس از رأی اكثریت قاطع نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینكه آقای ابوالحسن بنی‏ صدر برای ریاست جمهوری اسلامی ایران كفایت سیاسی ندارد، ایشان را از ریاست جمهوری اسلامی ایران عزل نمودم.
اول تیرماه 60

روح‏ اللّه‏ الموسوی الخمینی»

*مرکز اسناد انقلاب اسلامی