اگر اندکی به عقب بازگردیم باید بپرسیم چهکسی این جمله سید نصرالله را به یاد ندارد که ده سال پیش در اوج رویارویی مردان مقاومت با دشمنان اسرائیل گفت: نگاه کنید، قایق جنگی اسرائیلی که زیرساختها و منازل و مردم ما را هدف قرار داد، در ساحل بیروت در آتش میسوزد.
هنگام سخنرانی نصرالله میلیونها عرب با حضور در خیابانها عکسها و پرچمهای حزبالله را در دست داشتند و در ذهن خود تصویر جمال عبدالناصر رئیس جمهور پیشین مصر را به خاطر میآوردند.
چند هفته قبل نیز سید نصرالله همه و شاید حزبالله را نیز غافلگیر کرد و گفت: «شرافتمندانهترین و بهترین و بزرگترین کاری که در زندگیام انجام دادهام، سخنرانیای است که در دومین روز جنگ عربستان علیه یمن بر زبان آوردم».
به کار بردن صفتهای شرافتمندانهترین، بهترین و بزرگترین در اظهارات دبیرکل حزبالله به این معنی است که عربستان خطرناکتر از اسرائیل بوده و دفاع از یمن واجب شرعی و دینی است.
سید نصرالله سپس در چهلمین روز درگذشت شهید مصطفی بدرالدین معروف به ذوالفقار مصادف با جمعه گذشته بار دیگر سخنرانی کرد تا به این ترتیب حمله خود بر عربستان را کامل کرده و این بار خاندان حاکم در بحرین را نشانه رفت و علاوه بر این با فاش کردن اینکه تمام هزینههای حزبالله از سوی ایران تأمین میشود، همه را غافلگیر کرد.
اکنون سؤال این است: هدف نصرالله از این اظهارات چیست؟
امروز بهسختی بتوان به سخنان دبیرکل حزبالله اشاره کرد، بدون اینکه در صف متحدان و یا دشمنان قرار نگرفت زیرا همه لبنانیها ابزار خائن دانستن دیگران را حاضر و آماده دارند.
علاوه بر این دستهبندی شدید در دو سطح منطقهای و بین المللی همه طرفها را بهسمت تلاش برای از بین بردن دیگری با استفاده از همه ابزارهای موجود سوق میدهد.
بنابراین بهمنظور اجتناب از این وضعیت در اینجا تلاش میشود سخنرانی نصرالله را بهشکل موضوعی و مستند مورد بررسی قرار داد، به این معنی که محور این بررسی بیشتر بهروی فعلهایی است که نصرالله در سخنرانی خود به کار برد نه کل جملات او.
در ارزیابی سخنرانی دبیرکل حزبالله لبنان باید گفت: اولاً، این سخنرانی در درجه اول مذهبی و دینی بود، زیرا نام خداوند را بیش از 70 بار تکرار کرد که با توجه به ماه مبارک رمضان و مناسبت چهلمین روز درگذشت بدرالدین طبیعی است.
نصرالله در سخنرانی خود ریاض و منامه را نشانه رفت
اما تکرار نام عربستان و خاندان سعودی و نیز خاندان حاکم بحرین در 54 مورد بهروشنی نشان میدهد که هدف قرار دادن ریاض و منامه در این سخنرانی بخش اصلی آن به شمار میآمد، حال آنکه فقط چهار بار از اسرائیل نام برده شد هرچند نصرالله قول داد که جمعه آینده همزمان با روز قدس در مورد اسرائیل سخنرانی کند، اما باید در نظر داشت که این اولین سخنرانی دبیرکل حزبالله نیست که در آن لحن او در خصوص عربستان با این شدت و فراتر از شدت لحن او در قبال اسرائیل بهعنوان دشمن تاریخی حزبالله بود.
استفاده از نام اسرائیل بیشتر مربوط به پیشرفت روابط عربی و اسرائیلی و کنفرانس هرتزل و کشمکش عربی ــ اسرائیلی بود که در اینجا نیز باز منظور نصرالله عربستان بود.
اما نام حلب را فقط یک بار تکرار کرد که این مقدمهچینی روشن برای نبرد قریب الوقوع و سخت در این استان است و سید نصرالله نیز در این باره گفت که نبرد در حلب در راستای دفاع از سایر مناطق سوریه و دمشق و لبنان و عراق و نیز اردن جا دارد.
وی همچنین تأکید کرد که حضور در حلب گستردهتر خواهد شد و عقبگرد جایز نیست.
سخنان نصرالله شببه دستور جنگ به رزمندگان مقاومت
دبیرکل حزبالله سپس گویی دستور جنگ را به رزمندگان مقاومت میدهد، گفت: شما طرحهای تکفیری و فتنه انگیزی و سلطهجویی را در منطقه ناکام خواهید گذاشت همانطور که در جنگ تابستان 2006 انجام دادید.
حلب صحنه نبرد واقعی در سوریه و منطقه
استفاده از عبارتهای «جنگ ویرانگر»، «کاروان شهدا» و «شهادت حامل پیروزی است» بهروشنی به نبرد بزرگ در حلب اشاره دارد به این معنی که سید نصرالله گفت که نبرد واقعی و راهبرد بزرگ سوریه و منطقه اکنون در حلب است.
در این میان این سؤال مطرح است: اگر روسیه همچنان به مخالفت خود با نبرد حلب ادامه دهد چه؟
در پاسخ باید گفت که سید نصرالله در سخنرانی اخیر خود در درجه نخست اعتراف کرد که آمریکا و شورای امنیت روسیه و جامعه جهانی را تحت فشار قرار دادند و آتشبس را بر همه تحمیل کردند.
وی در سرزنش آشکار مسکو این سؤال را مطرح کرد: چهکسی از آتشبس در حلب سود برد؟ کسانی که اکنون هزاران مبارز و تانک و توپ و مهمات با خود آوردهاند.
دبیرکل حزبالله ادامه داد: این وضعیت بهطور غیرمستقیم به این معنی است که به آنان اجازه نخواهیم داد آتشبسی را که تناسبی با ما ندارد، برای بار دوم بر ما تحمیل کنند.
سوریها بدون حضور روسیه هم چهار سال مبارزه کردند
در اینجا نصرالله بهعمد پیام روشنی را به مسکو و همه کسانی داد که همواره در تلاش هستند اعلام کنند که حضور روسیه در سوریه به نبردهای این کشور شتاب زیادی بخشید زیرا اظهار داشت: همواره باید به یاد داشته باشیم که سوریها و دوستان آنان چهار سال مبارزه کردند حال آنکه هیچیک از جنگندهها و یا پایگاههای نظامی روسیه و نه چیزی شبیه آن وجود نداشت.
در سخنرانی نصرالله ده بار از کلمه بانک و مشتقات آن نیز استفاده شد که دقت در آن نشان میدهد این اظهارات بهنوعی تهدیدآمیز است مبنی بر اینکه «هیچکس نمیتواند از رسیدن پول به دست ما جلوگیری کند» و هرکس معترض است «از آب دریا بنوشد».
فراخوان حضور در نبرد حلب
بههرحال هیچ سخنرانی بدون هدف نیست و هدف نخست آن همواره تأثیرگذاری بر مردم و جذب آنان به انجام یک کار مشخص است، از همین رو نصرالله نیز در سخنرانی خود جوانان مقاومت را به حضور در نبرد حلب فرا خواند و با لحن هشدارآمیز در مورد هرگونه تعرض مالی به مقاومت هشدار داد و همین لحن هشدارآمیز را در مورد بحرین و سرکوب تکاپوی مسالمت آمیز مردم این کشور نیز به کار برد.
جای خالی نام قطر در سخنرانی نصرالله
اما سکوت او فقط در مورد قطر بود، به این معنی که حتی یک بار هم نام آن را بر زبان نیاورد که بیتردید این نیز از روی سهلانگاری و اشتباه نبوده بلکه باید پرسید: آیا قطر در قبال سوریه، ایران، عراق و یمن تغییر موضع داده است یا اینکه نصرالله اکنون عربستان را اولویت قرار داده است؟
به هر حال در ارزیابی کلی از سخنرانی اخیر دبیرکل حزبالله لبنان میتوان این سخنرانی را اینگونه خلاصه کرد که وی عملاً مقدمات نبرد حلب را فراهم کرده و به بخش بانکی لبنان نیز هشدار داد و عربستان را مسئول اوضاع جاری در بحرین دانست و سطح رویارویی با آن را شدت بخشید.
سید نصرالله در این سخنرانی نه مانند رهبر مقاومت بلکه بهمثابه جزئی از ساختار منطقهای سخن گفت که نبرد آن از لبنان تا حلب در سوریه و از آنجا تا یمن و خلیج فارس امتداد مییابد و این ساختار شعار مقاومت را برای افکار عمومی عربی (هرچند تعداد آنان بسیار کمتر از گذشته شده است) سر داده است اما اسلام را بر عربیت مقدم دانسته و ایران را نیز در صدر قرار داد بهاضافه اینکه وی برخی کشورهای عرب خلیج فارس را در صدر کشورهایی قرار داد که باید با آنان مبارزه کرد.
چهبسا لحن سخنان نصرالله انتقاد برخی عربها در لبنان و بیرون از آن را بهدنبال داشته باشد زیرا آنان مایلند سخنان او به روال طبیعی گذشته یا همان مقاومت در برابر اسرائیل بازگردد و معتقدند نصرالله شخصاً باید از درگیر شدن هرچه بیشتر در جنگهای منطقهای که چهبسا بر عمق عربی مقاومت تأثیر منفی داشته باشد، اجتناب کند.
به هر حال اینکه نصرالله اعلام کرد که نبرد علیه عربستان و اسرائیل و تروریسم یکی است، نشان میدهد که جنگی طولانی و سخت در راه است.