طبق قانون مهریه هم از طریق دادگاه و هم از طریق ثبت اسناد در صورت داشتن ملک و...، قابل به اجرا گذاشتن بود اما چندی است که با دستور رئیس کل دادگستری خراسان رضوی، به اجرا گذاشتن مهریه تنها در ثبت اسناد امکان پذیر است ودرخواست اجرای مهریه از طریق دادگاه های خانواده انجام نمی شود.

با توجه به این موضوع برای بررسی نتایج اجرایی شدن این دستور به ثبت اسناد ناحیه یک مشهد مراجعه می کنم. ثبت  درخواست اجراییه مهریه در طبقه دوم ساختمان قراردارد. تعداد زیادی ازبانوان که بیشترآنها جوان هستند، پرونده به دست از این اتاق به آن اتاق در رفت و آمد هستند یا در سالن روی صندلی ها در انتظار نشسته اند. این جا کسی شاد نیست نه ارباب رجوع و نه کارمند.

در ابتدای سالن و در کنار اولین اتاق برگه ای نصب شده که روی آن نوشته شده است: " قابل توجه مراجعان ارائه درخواست اجرای مهریه از دفترخانه ، همراه داشتن مدارک هویتی الزامی است ،لازم به ذکراست ثبت اسناد ملزم به معرفی ملک به مراجعان برای به اجرا گذاشتن مهریه نیست و معرفی اموال زوج برعهده زوجه است".

دادگاه بهتر است

 بیشتر خانم های مراجعه کننده برای اجرای سند مهریه، تمایل به صحبت کردن ندارند و تنها به گفتن چند جمله کوتاه بسنده می کنند. یکی از بانوان جوان می گوید: از سال گذشته برای اجرای مهریه  به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کرده ام اما هنوز به نتیجه نرسیده ام. به نظرم مراجعه به ثبت اسناد به هیچ عنوان از مراجعه به دادگاه بهتر نیست و روند اجرای مهریه دردادگاه خیلی بهتر از ثبت اسناد و املاک است .

 خانم جوان دیگری نیز اظهار می کند: به نظرمن موظف کردن مردان به پرداخت مهریه اینجا زیاد پیگیری نمی شود و دادگاه از اداره ثبت در این باره  بیشتر پیگیر است .

وی می افزاید: برخلاف دادگاه در ثبت اسناد خودمان باید پیگیر کارهایمان باشیم به عنوان مثال اکنون  چند ماهی است که برای دریافت مهریه ام به ثبت اسناد رفت و آمد دارم اما به نتیجه نرسیده ام به همین دلیل از این روند راضی نیستم .

اما بانویی دیگر با ابراز رضایت از به اجرا گذاشتن مهریه در ثبت اسناد و املاک می گوید: به نظرم پیگیری دریافت مهریه در ثبت اسناد بهتر از دادگاه است زیرا فضای اینجا به دور از فشارهای روحی است که در فضای دادسرا و دادگاه وجود دارد. این جا برای پیگیری روند کار، وارد یک فضای اداری می شویم هر چند در دادسرا نیز بخشی از کارها اداری است اما اسمش دادگاه است و همین امر بر روحیه ام تاثیرخوبی نداشت .

یکی دیگر از مراجعه کنندگان نیز در این باره  می گوید: یک ماه است که برای به اجرا گذاشتن مهریه ام به ثبت اسناد مراجعه می کنم وهنوز کاری از پیش نبرده ام. به همین دلیل  از این که اجرای مهریه تنها در ثبت اسناد قابل پیگیری است، راضی نیستم.

در این حال بانوی دیگری با ابراز رضایت از به اجرا گذاشتن مهریه خود درثبت اسناد اظهار می کند : به نظرم به اجرا گذاشتن مهریه در ثبت اسناد از دادگاه  بهتر است زیرا فضای این جا اداری است نه قضایی. درکنار این موضوع روند کار نیز خوب بود و من توانستم ظرف دو هفته از طریق مسدود کردن حقوق همسرم، بخشی از مهریه ام را دریافت کنم.

گلایه از فشارکاری

یکی از کارکنان ثبت اسناد می گوید: اجرای مهریه فقط در ثبت اسناد در کل کشور، تنها در خراسان رضوی انجام می شود برای این که حجم پرونده ها در دادگستری کاهش پیدا کند؛ اما درمقابل کار مانسبت به قبل 10تا 20برابر شده است .

وی می افزاید: کاری که قبلاً تعداد زیادی از شعب دادگاه انجام می دادند اکنون بایدتنها در یک شعبه ثبت انجام شود که با این کار، در کنارفشارزیاد به کارکنان حقوق زوجین نیز ضایع می شود زیرا اختیاراتی که دادگستری دارد از ثبت بیشتر است و ثبت اسناد تنها می تواند اگر زوج ملکی داشته باشد توقیف یا وی را ممنوع الخروج کند، آن هم اموالی که ثبت شده باشد.

وی اضافه می کند: ماده 2قانون آیین دادرسی مدنی می گوید مرجع تظلم خواهی دادگاه است نه اداره ثبت؛ اما آمده اند به جای این که مسئله را حل کنند، صورت مسئله را پاک کرده اند .

کار ثبت 10برابر شده است

"غلامرضا رحمتی زاده" مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان رضوی نیز دراین باره می گوید: قبل از دستور رئیس کل دادگستری در خصوص به اجرا گذاشتن مهریه در ثبت اسناد نیز اگر زوجه درخواست اجرای مهریه خود را از طریق توقیف املاک و اموال زوج توسط ثبت اسناد داشت، این کار درثبت اسناد انجام می شد اما با شرایط جدید که دادگاه ها دیگر به اجرا گذاشتن مهریه را نمی‌پذیرند، کار ما 10برابر شده است.

وی می افزاید: با بهره مندی از امکانات موجود، مهریه را به درخواست زوجه به اجرا می گذاریم اما این در صورتی است که زوجه مالی را به ما معرفی کند؛ این غیر از یک خانه و یک خودرو در شأن زوج است و آن را نمی توان توقیف کرد.

  اجرا ی مهریه در ثبت بهتر از این است که پای زوجین به دادگاه باز شود

 

وی با بیان این که قاضی هم فراتر از قانون دربحث اجرای مهریه نمی تواند عمل کند و درکنار توقیف اموال می تواند حکم حصر"بازداشت"بدهد، اظهار می کند: اما آیا حصر مشکل را حل می کند ؟ حصر زوج برای مهریه تنها مشکلات جانبی دیگری به ویژه برای فرزندان به وجود می آورد لذا به اجرا گذاشتن مهریه در ثبت اسناد بهتر از این است که پای زوج و زوجه به دادگاه باز شود و امکان آشتی احتمالی از میان برود.

رحمتی زاده تصریح می کند:طبق قانون اساسی مرجع تظلم خواهی محاکم هستند اما رئیس کل دادگستری استان معتقد است اگر یک مرجع قانونی دیگر بدون ایجادمسائل جانبی و حضور زوج و زوجه دردادگاه بتواند مشکل را حل کند، بهتر است.

وی با بیان این که با به اجرا گذاشتن مهریه تنها در ثبت اسناد خراسان رضوی درصدر صدور اجراییه مهریه در کشور قرار گرفته است، می افزاید: درسال 94ثبت اسناد خراسان رضوی 5هزارو100پرونده اجرای مهریه داشته  و تهران با توجه به گستردگی 3هزارپرونده ثبت کرده است که این نشان می دهد با قبول نکردن اجرای مهریه در دادگاه های استان، مردم به ثبت مراجعه کرده اند.

مدیرکل ثبت اسناد با بیان این که با ارجاع اجرای مهریه  به ثبت اسناد روند صعودی طلاق کاهش یافته است، اضافه می کند: قبلاً اجراییات مهریه زیر مجموعه اداره ثبت اسناد مشهد بود که برای سرعت بخشیدن به کار آن را به یک اداره مستقل تبدیل کرده ایم اما کار ما دولتی است و نمی توانیم خودمان اراده کنیم که 50نفر نیرو اضافه کنیم و برای این کارباید روند قانونی استخدام  انجام شود؛ با این حال تمام توانایی خود را برای اجرای مهریه درثبت اسناد به کار گرفته ایم.

هدف احقاق راحت تر حقوق بانوان بوده است

حجت الاسلام دکتر"علی مظفری" رئیس کل دادگستری خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که چرا برای اجرای مهریه بانوان باید به ثبت اسناد مراجعه کنند می گوید: می خواهیم با این کار بانوان راحت تر به حق و حقوقشان برسند که در این راستا ثبت اسناد نیز انصافا خوب کار کرده و ورودی تعداد زیادی پرونده را به دادگستری کاهش داده است.

وی می افزاید:  بانوان هنگام ثبت ازدواج در محضر سندی را دریافت می کنند که می توانند مهریه خودرا  از طریق دفاتر ثبت به اجرا بگذارند درحالی که اگر مهریه خود را دردادسرا به اجرا بگذارند، باید حق دادرسی وحق الوکاله بپردازند و پروسه  طولانی دادرسی را طی کنند تا برگه توقیف اموال دریافت کنند در حالی که با سند ازدواج بدون پرداخت این هزینه ها و پروسه طولانی همین کار انجام می شود.

گلایه از وکلا

مظفری اضافه می کند : ما از برخی وکلا گلایه داریم که به جای ارشاد و اطلاع رسانی به موکلان خود برای استفاده از این مزیت تلاش می کنند جلوی این خدمت را بگیرند زیرا اگر وکیلی مزایای به اجرا گذاشتن مهریه در ثبت اسناد را به موکل خود بگوید هیچ فردی حاضر نیست حق الوکاله سنگین را پرداخت کند.

وی با بیان این که با ارجاع اجرای مهریه در ثبت اسناد در استان، ضمن احقاق حق، در زمان و هزینه ها صرفه جویی می شود، اظهار می کند:برخی وکلا معتقدند با به اجرا گذاشتن مهریه در دادسرا شوهر بازداشت می شود اما می گوییم در قانون جدید بازداشت برای جرایم مالی سخت شده است، افزون بر این برای زنی که شوهرش را بازداشت کند ایجاد آشتی و صلح به منظور زندگی مجدد امکان ندارد.

رئیس کل دادگستری خراسان رضوی می افزاید: ثبت اسناد استان اعلام کرده است که با اجرا شدن این روش 20درصد از آمارطلاق کم شده آیا این اتفاق بدی است ؟ لذا باید از اجرا شدن آن حمایت کرد.