به گزارش مشرق، کارشناسان زیادی پس از کودتای نافرجام نظامیان در ترکیه انگشت اتهام را به
سوی سازمان جاسوسی آمریکا نشانه رفتهاند.
پروفسور «ویلیام انگدال»
نویسنده، استاد دانشگاه، پژوهشگر و کارشناس مطرح مسائل استراتژیک که
اصالتا آلمانی و ساکن آمریکاست، از جمله افرادی است که این کودتا را صددرصد
آمریکایی میداند.
تحلیلهای وی در مورد تحولات اخیر ترکیه این روزها در
خبرگزاریهای معتبر جهانی منتشر میشود. انگدال که نویسندۀ تحلیلها و
تحقیقات مهم در حوزه مسائل استراتژیک هم میباشد با ارائه شواهدی نشان
میدهد بذر کودتا در ترکیه را آمریکا سالها پیش در این کشور کاشته تا در
زمان مناسب از آن بهرهبرداری کند. کیهان در این باره گفتوگویی با این
کارشناس انجام داده که در ادامه میخوانید.
ادعایی در افکار عمومی جهان
مبنی بر نقش آمریکا در کودتای ارتش علیه اردوغان مطرح شده است. آیا اسنادی
هم وجود دارد که این ادعا را تایید کند؟
من در رابطه با نقش آمریکا در
کودتای ترکیه بسیار نوشته و خیلی هم صحبت کردهام. من این نقش آمریکاییها
را قسمتی از «اولیگارشی قدیمی» آمریکا میدانم. افرادی همچون «دیوید
راکفلر» یا «جرج سوروس» و دیگر نامها که ما تا به حال آنها را ندیدهایم
اما بسیار از آنها شنیدهایم، دچار توهم هستند و هراز گاهی اظهار نظرات
عجیبی میکنند. آنها معتقدند که آمریکا باید جهان را مدیریت کند. همانطور
که میدانید «راکفلر» در مقالات مختلف خود بارها به «دولت جهانی واحد»
اشاره کرده است.
طرح کودتا و براندازی دولت رسمی ترکیه را آمریکا و ناتو
در سال 1980 کلید زدند. آنها از سالهای بسیار دور روی نقاط بسیار حساس و
کلیدی ترکیه سرمایهگذاری کردهاند و افراد مطلوب خود را پرورش دادند. این
نقاط مهم شامل ارتش، پلیس ملی، قوه قضاییه و از همه مهمتر وزارت آموزش
است.
آنها در عملیاتی کردن کودتا نیز از «گولن» استفاده کردند. «گولن»
را میتوان یکی از چندین شخصیت تاثیرگذار ترک در خدمت آمریکا دانست. «گولن»
چهرهای بود که برای تسخیر ترکیه انتخاب شده بود. سیا و ناتو دو شخصیت
برجسته آمریکایی را برای جهت دهی به کودتا برگزیده بودند. شخصیت اول
«گراهام فولر» بود،کسی که اتفاقا ایرانیها وی را خوب میشناسند.
فولر
در سال 1980، در جریان جنگ ایران و عراق مسئول اتخاذ سیاستهای غیرایرانی
آمریکا بود تا ایران را به سوی شکست بکشاند. شخصیت دیگری که در کنار «گولن»
بوده و بسیار هم تاثیرگذار است، «هنری بارکی» است.وی متخصص
سیاستگذاریهای طولانی مدت برای ایجاد دولت مستقل «کردستان» در منطقه است.
آنها برای ایجاد دولت مستقل کردستان بسیار تلاش میکنند تا بتوانند آن را
به خود متکی سازند و از وجود آن بهره ببرند. بر اساس اطلاعاتی که من از
برخی خبرنگاران ترکیهای به دست آوردهام، هر دوی این شخصیتها زمان وقوع
کودتا در هتلهای لوکس اسلامبول اقامت داشتهاند.
طبق اعلام پلیس ترکیه
آنها میزبان 17 «مهمان» خارجی که نام آنها هیچگاه افشا نشد، بودهاند.
هتل آنها در جزیرهای در فاصله 20 دقیقهای اسلامبول قرار داشت. «فولر» و
«بارکی» هر دو از مشاوران با سابقه سیا هستند. «گراهام فولر» رئیس سابق
ایستگاه سیا در آنکارا بود. آنها همچنین به کمک هم، کتاب «سؤالات کردهای
ترکیه» را نوشتهاند. اما واقعا بخش نظامی کودتا را فرد دیگری رهبری
میکرد. ژنرال «جان کمپل» افسر به ظاهر بازنشسته که فرمانده ارتش آمریکا در
افغانستان هم بود، هشت ماه پیش، طی دستوری مأموریت مخفی به وی محول شد که
براساس آن رهبری نظامی کودتا در ترکیه مهندسی شد .
بر اساس گزارشها،
«جان کمپل» در روزهای قبل از وقوع کودتا دو بار به صورت مخفیانه از مقر
نظامی آمریکا در شهر «ارزروم» و همین طور «اینجرلیک» بازدید کرده است.»
نکته
جالب دیگر آن که، وی مبلغی معادل 2 میلیارد دلار را برای سوء استفاده از
پلیسهای ترکیه در کودتا هزینه کرده است. تراکنشهای مالی که منجر به
فرستاده شدن این مبلغ به حساب افسران پلیس ترکیه شده از شعبه نیجریه «بانک
متحد آفریقا» آغاز شده است. به این معنا که طراحان کودتا پولهای مورد نیاز
را از آن بانک آفریقایی به حساب کودتاچیان ترکیه ریختهاند. بنابراین
میتوان گفت خیلی از افسران نظامی ترکیه که از طرفداران «گولن» به حساب
میآیند با اخذ دو میلیارد دلار به کشورشان خیانت کردند.
بعد از کودتا،
اردوغان از طرفی شروع به محاکمه گسترده عناصر پشت صحنه کودتا کرد و از طرف
دیگر بسیاری از نظامیان و دانشگاهیان را از محل خدمت اخراج کرد. به نظر شما
مردم ترکیه تا کجا از این اقدامات ترکیه حمایت خواهند کرد؟
آنها قویا
از وی حمایت خواهند کرد.برخلاف آن چه که رسانههای غربی سعی در نمایش آن
دارند، چند هزار نفری که بازداشت شدهاند، بیگناه نیستند.
عناصر«فتح الله گولن» از ماهها قبل شناسایی شده بودند. البته تعدادی که به اشتباه دستگیر شده بودند، فورا آزاد شدند.
به
عقیده من گولن شبکه گستردهای در ترکیه دارد و اگر این شبکه چند لایهای
به کلی در هم شکسته نشود، احتمال وقوع کودتای مجدد در ترکیه بسیار زیاد
است. مخصوصا که آنها از سوی نیروهای اطلاعاتی آمریکایی هم حمایت میشوند.
اگر در اوج اعتراضات مردمی به تصاویر راهپیماییها توجه میکردید، متوجه
میشدید که مردم ترکیه به جای بنرهای حزب خاصی، پرچمهای ترکیه را در دست
داشتند. امروز مسئله ترکیه مربوط به جریان خاصی نیست بلکه بر سر موضوع یک
پارچگی ترکیه است و مردم به خوبی این مسئله را فهمیدهاند.»
ترکیه
همواره شریک قابل اعتمادی برای عربستان محسوب میشده است، با این وجود وزیر
خارجه عربستان ساعاتی پس از آغاز کودتا در ترکیه گفت که کشورش در امور
داخلی ترکیه دخالت نمیکند. چرا عربستان علیرغم اعلام وفاداری به ترکیه از
اردوغان حمایت نکرد؟
عربستان و یا بهتر بگویم وزیر دفاع و فرزند 31
ساله پادشاه این کشور بسیار ناپختهتر از آن است که تصمیمات منطقی بگیرد.
سازمان اطلاعات خارجی آلمان اخیرا با انتشار گزارشی از اقدامات ناپخته وزیر
دفاع عربستان ابراز نگرانی کرد.
وی عامل حمله ناعاقلانه کشورش به یمن
بود.فاجعهای که همچنان برای این کشور ادامه دارد. سلمان قصد دارد تا تمام
ذخائر نفت و گاز عراق و سوریه را در اختیار بگیرد. درست قبل از کودتا بود
که ترکیه طی چرخشی بیسابقه از روابط مجدد با روسیه خبر داد. به نظر میرسد
که کنار گذاشتن «احمد داوود اوغلو» منجر به تغییرات در سیاست خارجی ترکیه
شده است.جنگ علیه اسد و روسیه اصلا منافع ترکیه را تامین نمیکرد.
به نظر شما واکنش ایران در برابر کودتای ترکیه چگونه بود؟
بر
اساس مشاهدات من، ایران در برابر این موضوع مسئولانه عمل کرد. درست بر عکس
آمریکا، اتحادیه اروپا و مخصوصا آلمان. این کشورها به جای محکوم کردن
کودتا از گولن و کودتاچیان حمایت کردند.