سرویس فرهنگ و هنر مشرق -  قوه قضائیه مشی مهربانانه‌ای را سالهاست با هنرمندان در پیش گرفت است. این قوه سر هنرمندان را هیچگاه شیره نمالیده است تا از آنان رای جمع آوری کند و در بزنگاه های چالش برانگیز مهم قضایی و حتی امنیتی،  یاور هنرمندان بوده است. این قوه اجرایی نقش پدرانه ای را در پرونده‌های اخلاقی و سیاسی هنرمندان ایفا کرده است.

قوه قضائیه، قوه مهریه است نه قوه قهریه

اگر حفاظت و رازداری این قوه نبود قطعا موجی از بی اعتمادی به هنرمندان شکل می‌گرفت و رفتار پدرانه قوه قضائیه وقتی نمود با ارزشی پیدا می کند که هیچگاه ابعاد گسترده ازدواج‌ها و طلاق‌های پی در پی هنرمندان اخبارش از دادگاه‌های این قوه به بیرون درز نمی کند.

بی نهایت هنرمندانی که در میهمانی‌ها و پارتی‌های شبانه دستگیر می شوند و از جانب مراجع اجرایی پلیس تحویل مراجع قضایی می‌شوند اما نامشان در جریده و رسانه ای افشا نمی شود. چند خبر دستگیری پیاپی هنرمندان اخیرا در فضای مجازی منتشر شد اما نام هیچ هنرمندی افشا نشد.

خیلی از هنرمندان با عطوفت و بخشش قوه قضائیه مواجه می‌شوند و رفتار پدرانه «قوه مهریه»  موجب می شود احکام صادره در پرونده های اخلاقی هنرمندان به هیچ وجه در رسانه ها بازتاب نداشته باشد.

وقتی هنرمندان با شکایت های اخلاقی مواجه می شوند امکان نداشته که پرونده با ظرافت و حکمیت قوه در مورد هنرمندان اعمال نشود. قوه قضائیه به شاکیان اخلاقی هنرمندان نیز توصیه می کند که از رسانه‌ای کردن چنین پرونده هایی خودداری کنند. پس حفظ آبروی هنرمندان و عطوفت پدرانه بخشی از شاخصه های این قوه در مواجهه با پرونده هنرمندانی است که همواره با ظرافت خاصی پیگیری شده است. قوه ای که رسانه های معاند و مهاجم داخلی و خارجی سعی می کنند تصویری وارونه از آن در برخورد با پرونده‌های هنرمندان ترسیم کنند و قوه قضائیه را قوه قهریه توصیف کنند در صورتی که در برخورد با پرونده‌های مرتبط با اهالی هنر، این قوه، لبریز از عطوفت است تا قهر.

به عنوان نمونه حکم خانم بازیگر «پ. ا » به دلیل فعالیت‌های سیاسی چندین بار مورد بازبینی اساسی قرار گرفت و نحوه رفتار با این بازیگر به گونه‌ای بود که مادرش (از تهیه کنندگان مشهور سینماست) باورش نمی کرد که دخترش پس از آن آتش‌های سیاسی پروپاگاندایی که به متن جامعه افکند، قضات مهربانانه با پرونده او برخورد کنند وگرنه با توجه به موارد امنیتی ذکر شده، خانم بازیگر به جای دریافت جایزه ویژه فیلم فجر، روزگارش را باید در اوین سپری می کرد.

بسیار از هنرمندان دستگیر شده در وقایع پسا انتخابات 88 با مهربانی ویژه این قوه بخشیده شدند و هنرمندان سینما  نمی توانند منکر عطوفت قضایی قوه مهریه شوند.

این مقدمه با اشراف کامل به روند فعالیت‌های قوه  قضائیه در مواجهه با هنرمندان به خصوص سینماگران دستمایه استدلالی محکم و در خور است برای اتفاقاتی که اخیرا روی داده است.

همکاری سینما و ماهواره

ماجرای پخش تیزر فیلم های سینمایی از شبکه های ماهواره‌ای پرونده بسیار طولانی و مفصلی است. واقعیت این است تذکرات شفاهی و کتبی وزارت ارشاد (سازمان سینمایی) در مورد عدم همکاری با شبکه های ماهواره‌ای آنچنان مورد توجه سینماگران قرار نگرفت و پس از بی اعتنایی اجرایی نسبت به اخطار های اداره نظارت و ارزشیابی، قوه قضائیه وارد این ماجرا شد. همکاری با شبکه های ماهواره ای از آذرماه سال گذشته آغاز شد و همچنان مجموعه شبکه های GEM با کیفیت بسیار بالایی تیزز شبکه های ماهواره ای را پخش می کنند.

چرا پخش تیرز از شبکه های ماهواره ای تخلف است؟

قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مشتمل بر یازده ماده و چهار تبصره در جلسه روز یکشنبه بیست و سوم بهمن ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه (بیست و یکسال قبل ) مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ بیست و ششم بهمن ماه به تأیید شورای نگهبان رسیده است.در ‌ماده 10 این مصوبه آمده است "وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارت پست و تلگراف و تلفن وسازمان‌های ذیربط موظفند با استفاده از اهرم‌های حقوقی و‌بین‌المللی در جهت حراست از مرزهای فرهنگی کشور و حفظ کیان خانواده علیه برنامه‌های مخرب و مبتذل ماهواره اقدام لازم را انجام دهند. "


گوش شنوایی، صدای وزارت ارشاد را نشنید!

سخنگوی وزارت ارشاد چندین بار در اعلام نظرهایش هشدار می‌دهد که دفاتر پخش سینمایی به همکاری با شبکه های ماهواره ای پایان دهند.  اما این هشدار جدی گرفته نمی شود. اداره نظارت و ارزشیابی چندین بار به صورت مکتوب به دفاتر پخش کننده فیلم‌هایی سینمایی هشدار جدی می‌دهد اما پخش تیزرهای تلویزیونی دربازه زمانی اکران های نوروزی تا نیمه خرداد همچنان ادامه پیدا می کند.



برخورد قوه قضائیه با متخلفان تعاملی بود

پس از تعطیلات نوروز با در نظر گرفتن موضع مهربانانه ارشاد، قوه قضائیه و معاونت حقوقی سازمان صدا و سیما وارد عمل شدند و در نخستین روزهای اردیبهشت ماه، سعید ملکان، منصور سهراب پور-امیر پروین حسینی، مصطفی شایسته تهیه کنندگان ابد و یک روز، من سالوادور نیستم و 50 کیلو آلبالو  به دادسرا احضار شدند.

وقتی در این گزارش موضوع احضار به دادسرا اعلام می شود ذهنیت  نه چندان مطلوبی نزد افکار عمومی شکل می گیرد؛ اما واقعیت این است که دادسرا رفتن اهالی سینما مثل مردم عادی نیست و برخی رسانه‌های از همکاری دو جانبه سینما و قوه قضائیه تصویر معکوس و وارونه‌ای را ارائه می‌کنند، اما قوه قضائیه بهشت هنرمندان و هر احضار و مراجعه‌ای دستاوردی برای سینماگران داشته است. نحوه ورود سینماگران به دادسرا آنقدر سهل و آسان است که منصور لشگری قوچانی پس از  احضار با خود عکاس مطبوعاتی داخل دادگاه برد و با زرنگی و رندی عکاسش، عکسی از خود و ریاست این قوه در رسانه ها منتشر می‌شود تا طوری القا شود که پرونده‌ همکاری اش با GEM  توسط رسانه های پیگیری نشود و نزد سایر سینماگران موضع خود را حل شده اعلام کند.


درصورتی که قوه قضاییه فراموشخانه‌ای نیست که تخلفات گذشته افراد را در نظر نگیرد. فراموش نکنیم تیزر فیلم‌های قوچانی در مورد خاص و ویژه  فیلم «کوچه بی نام» با بیشترین تعداد و تنوع به شبکه GEM ارسال شده است که انشالله در بزنگاه معقولانه، برخورد قضایی منطقی با تخلفات او یا هر شخص دیگری که این خطا را مرتکب شده باشد، صورت خواهد پذیرفت.

سینماگران هشدار قوه قضائیه را جدی نگرفتند

با وجود هشدارهای مکرر مسئولان قضایی، روند پخش تیزر فیلم‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان متوقف نشد و حتی با وجود تأکید لغو پروانه نمایش فیلم‌های اکران دوم نوروز، دفاتر پخش یا شخص یا هرجای دیگری همچنان تیزرها را به شبکه های ماهواره ای ارسال می کرد. در مورد این پرونده ویژه، قوه قضائیه حوصله فراوانی به خرج داد و پس از اینکه همچنان رویه قصور از قانون و مصوبه مجلس (قید شده در طور پیشین) ادامه پیدا کرد، دادستانی در نامه‌ای به سازمان سینمایی تأکید کرد از این پس تمامی فیلم‌هایی که تبلیغات ماهواره‌ای داشته باشند، توقیف می‌شود.


در واکنش به این اقدام؛ شورای عالی تهیه کنندگان در نامه‌ای سرگشاده خطاب به دادستانی که با کلام امام خمینی مبنی بر اینکه: «بدترین فیلم ایرانی از بهترین فیلم خارجی بهتر است» آغاز شده بود، خواستار تجدیدنظر در این ماجرا شد. در ادامه شنبه 22 خردادماه جلسه‌ای شبانه میان کارگردان‌ها و تهیه کنندگان سینمای ایران تشکیل و درباره این بحران تبادل نظر شد و از آن پس، کمیته‌ای ویژه با حضور 9 سینماگران تشکیل شد تا در خلأ تلاش دولت برای رفع چالش، راساً با مسئولان قضایی مذاکره کند. مازیار میری، محمد بزر‌گ‌نیا و علیرضا داودنژاد به نمایندگی از کانون کارگردانان سینمای ایران، منوچهر شاهسواری، غلامرضا موسوی و یک تهیه کننده دیگر به عنوان نماینده شورای عالی تهیه کنندگان و سه بازیگر سینما ، ترکیب این کمیته 9 نفره را که مأموریت رایزنی با قوه قضائیه را بر عهده دارند، تشکیل می‌دهند.

کمیته ویژه‌ای انتخاب شد تا  ضمن ملاقات با مسئولین قوه قضاییه به ویژه دادستان محترم دادسرای رسانه با نزدیک کردن نظریات کارشناسانه دوطرف، موجبات حل مشکل پیش‌آمده را فراهم کنند. کمیته تشکیل شده با شگردهای خاصی سعی می کرد که قوه قضائیه را دور بزند و روند پخش تیرزهای ماهواره ای ادامه پیدا کند تا با گذشت زمان (با تصورات خودشان) موضوع پخش تیزرهای ماهواره‌ای مشمول زمان شود.

از سوی دیگر پرونده شکایت سازمان صدا و سیما از فیلمهایی که تواما تیزرهایشان از تلویزیون و شبکه های ماهواره ای پخش می شد،  مسیرهای قانونی خود را همچنان طی می کرد تا اینکه 12 خرداد ماه امسال فیلم عادت نمی‌کنیم (ابراهیم ابراهیمان) اکران شد و با پخش تیزرهایش از مجموعه شبکه های «GEM» هنوز پرونده احضار تهیه کنندگان حل نشده بود که دادستان تهران در بیست و ششم خرداد  دستور توقیف فیلم عادت نمی‌کنیم  را صادر کرد . مقام قضایی مستقیم دستور اجرایی در مورد این پرونده صادر کرد و البته بازهم با رویکرد تعاملی قوه قضائیه این مشکل حل شد و  فیلم عادت نمی کنیم دوباره اکران شد و بازهم برای مدتی پرونده تبلیغات ماهواره ای بسته شد تا قوه قضائیه تحقیقات خود را کامل کند.

اما تصور عمومی این بود که با درخواست مهدی فخیم زاده برای پخش تیزرهای  فیلم های سینمایی از شبکه های ماهواره‌ ای در افطاری رئیس جمهور، با وساطت دولت و وزیر فرهنگ و ارشاد و اسلامی این پرونده به نفع سینماگران پایان خواهد پذیرفت.

 چون هفتاد درصد ملت ماهواره دارند باید قانون زیر پا گذاشته شود؟!


قوه قضائیه  بر صراط مستقیم خودش استوار است

روز گذشته خبری در خروجی رسانه ها منتشر شد که دادستانی تهران با صدور نامه ای به ممنوع الفعالیت کردن سینماگرانی پرداخته که آثارشان از این شبکه ها تبلیغ شده است. حبیب ایل بیگی رییس اداره نظارت هم با تأیید این خبر از حکم دادستانی برای ممنوع الفعالیت شدن این گروه از سینماگران خبر داد. ایل بیگی در اداره نظارت و ارزشیابی ارشاد این حکم را به صورت تک تک به این سینماگران ابلاغ کرده است.

صاحبان فیلمهای «بارکد»، «زاپاس»، «دراکولا»، «دختر» و «آب نبات چوبی» از جمله سینماگرانی بوده اند که روز گذشته  به اداره نظارت مراجعه کرده و حکم دادستانی به آنها ابلاغ شده است. چهره هایی نظیر علی سرتیپی، مصطفی کیایی، عبدا.. علیخانی، رضا میرکریمی، محمدرضا صابری و امیر پروین حسینی از جمله تهیه کنندگان و پخش کنندگانی بوده اند که حکم دادستانی به آنها ابلاغ شده است. البته دادستانی امروز تائید کرد احکام صادره در مورد افراد نیست بلکه در مورد دفاتر پخش آثار است.

ابلاغ این احکام نشان از قاطعیت قوه قضائیه دارد.این قوه با توقیف و رفع توقیف فیلم عادت نمی کنیم هشدار های جدی را کتبی ، شفاهی در چندین نوبت به سینماگران اعلام کرد و احتمالا پس از اینکه اطمینان حاصل کرد روند این تخطی خاتمه نیافته است برای صدور احکام وارد فاز جدی تری شد و این امید را نزد افکار پدید آورد که روند قاطعانه اش همچنان ادامه خواهد داشت.

حکم قوه قضائیه در مورد ممنوع الفعالیتی دفاتر پخشی که همکاری آنان با شبکه های ماهواره ای کاملا قابل اثبات است خدمت بزرگی به پیکره هنر و صنعت سینماست. 

البته قبل از انتشار این گزارش ریاست محترم سازمان سینمایی به ممنوع الکاری سینماگران واکنش نشان داد گفت : یقین دارم که این حکم قوه محترم قضاییه با گفت‌وگو حل خواهد شد.



قوه قضائیه وارد حوزه نظارتی بر سینما خواهد شد؟

نحوه برخورد با ملاحظه سازمان سینمایی به عنوان نماینده قوه مجریه و ترفند و خدعه های صنفی سینمایی موید این مهم است که سینماگران طی هفت سال اخیر با ترفندهای رسانه ای قوانین نظارتی در حوزه اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی را به خوبی دور زده اند. با توجه به اینکه فیلمی خاص در نیمه نخست شهریور اکران می شود که به مخالفت هایی منجر خواهد شد، چنین رویدادهایی به صلاح امنیت ملی نیست. قوه قضائیه به عنوان بازوی نظارتی می تواند وارد حریم نظارتی سینما شود و معترضان آثار سینمایی به جای تخلف در تجمعات خیابانی می‌توانند به مدعی العموم مراجعه کنند و اعتراضات خاص خود را از طریق مراجع قضایی دنبال کنند.