تسلط آیتالله مؤمن بر علوم دینی از جمله فقه، حتی برای مخالفین او آشکار است؛ آیتالله محمد مؤمن از سوی امام خمینی(ره) به‌عنوان عضو فقهی شورای نگهبان منصوب شد و این نصب چندین مرتبه از سوی مقام معظم رهبری تأیید و تکرار شد و ایشان تا امروز عضو فقهی شورای نگهبان است؛ آیتالله مؤمن از ابتدای انقلاب مسئولیتهای مهمی را در جمهوری اسلامی به‌عهده داشت که عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی قضایی، شورای عالی سیاست‌گذاری و رئیس حوزه علمیه قم، مجمع جهانی اهل بیت(س) و رئیس دادگاه عالی قم از جمله آنهاست.
در انتخابات اخیر مجلس خبرگان رهبری نیز، با رأی قاطع مردم قم، عضویت آیتالله مؤمن در مجلس خبرگان رهبری تمدید شد. در دوره جدید از او به‌عنوان گزینه اصلی ریاست خبرگان یاد میشد اما آیتالله مؤمن از کاندیداتوری ریاست مجلس خبرگان رهبری، استنکاف کرد.
برای مصاحبه با آیتالله محمد مؤمن با دفتر ایشان تماس گرفتیم و ایشان بعد از پیگیرهای متعدد، درخواست ما را پذیرفت؛ خانه‌ای کوچک و کلنگی در محله قدیمی قم که هم دفتر کارش است و همه منزلش؛ دفتری که مزین به تصویر حضرت امام، مقام معظم رهبری و علامه طباطبایی است و دورتادور و بخش قابل توجهی از زمین آن در محاصره کتاب‌های فقهی، فلسفی، حقوقی، سیاسی و... است. میز کاری ندارد و روی زمین می‌نشیند و روی میز کوچکش نیز تنها قرآن است و قانون اساسی.
آیتالله خامنهای تنها یک مرجع تقلید نیست بلکه مرجع تقلیدی ارزشمند و مدیر و مدبر است؛ سه نفهم سال 88 فتنه کردند؛ من هیچ‌گاه نگفتم رد صلاحیت فرد خاصی(حسن خمینی) سیاسی بوده/ تضعیف شورای نگهبان کار دشمن است/ آیتالله جنتی هرکجا که باشد تخریبش می‌کنند؛ اگر کسی در داخل برای رای نیاوردن آیات یزدی و مصباح تلاش کردند، اشتباه کردند چون نبود ایشان برای خبرگان خسارت است.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
از ابتدای زعامت آیتالله خامنهای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و بویژه در سالهای اخیر همواره شاهد هجمه‌های شدید دشمنان علیه ایشان بوده‌ایم و این مسئله از فتنه 88 به این سو رنگ و آب جدیدی نیز به خود گرفته است و ضدانقلاب حتی تلاش کرده است که از درون خانواده انقلاب و حتی یاران سابق امام(ره) در این زمینه برای خود یارگیری کند؛ حضرتعالی به عنوان یکی از یاران امام و منصوبان ایشان در نهاد بسیار مهمی مانند شورای نگهبان، چگونگی اداره نظام جمهوری اسلامی توسط رهبر انقلاب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آیتالله مومن: بسم‌الله الرحمن الرحیم. حُسن کیفیت اداره نظام توسط حضرت آیتالله خامنهای که بعد از امام راحل مدیریت نظام را به عهده گرفتند، برای همه اشخاصی اندکی فکر و تامل دارد، روشن است. حضرت آیتالله خامنهای در دوران زعامت امام خمینی(ره) در مسئولیت‌ها مهم آزمودگی کردند و این مهم حتی انسان ناآزموده را آزموده می‌کند. لطف بزرگی که خدا به ملت ایران کرد این بود که بعد از 20 سال مبارزه، حضرت امام سرپرستی نظام جمهوری اسلامی را عهده دار شدند.
حضرت امام خمینی(ره) از سال 57 تا 68 مسئولیت زعامت نظام اسلامی را عهده دار بودند و این برای کسانی که در کنار امام بودند، سرمشق خوبی بود. لذا حضرت آیتالله خامنه- حفظه‌الله- که از قبل انقلاب، از بزرگان علما بودند و اطلاعات علمی کافی و لازمی نیز داشتند، در دوران رهبری حضرت امام، برای رهبری انقلاب آزموده تر شدند.
حضرت آیتالله خامنهای حفظه‌الله در دوران حضرت امام، چندین سال به عنوان نماینده ایشان در نیروهای مسلح بودند، بعد از چند سال، 2 دوره رئیس‌جمهور شدند. با توجه به حضور آیتالله خامنهای در کنار امام راحل، باید بگویم که آیتالله خامنهای که از پیش عالمی بزرگ و پخته بودند، برای مدیریت نظام اسلامی پخته‌تر شدند.
بعد از رحلت حضرت امام، آیتالله خامنهای بدون هیچ مشکل و گرفتاری خاصی در حالی که شخصاً تمایل نداشت به عنوان رهبر تعیین و اعلام شد. درباره آیتالله خامنهای باید بگویم که رهبری این نظام بعد از امام به کسی واگذار شد از جهات علمی و فقهی در سطح قابل قبول بود و در طول سالهای تحصیل، مطالعه و مبارزه در حوزه و آزمودگی 11 ساله در کنار امام، بهترین و شایشته‌ترین فرد بود؛ اینطور نبود که آیتالله خامنهای حفظه‌الله بعد از تعیین شدن به رهبری، همانند کسی باشد که گویا روز نخستی است که می‌خواهد کشور و نظام را مدیریت کند بلکه ایشان فردی بود که آموزش لازم را دیده بود.
آیتالله خامنهای در تمام جهات قابل انتظار به لطف خدا، نظام اسلامی را قاطع، زیبا و ستودنی مدیریت کرده است. آیتالله خامنهای به لطف خدا و با درایت ذاتی که داشتند و آموزشی که از امام دیده بودند موفق شدند به درستی به وظیفه شرعی خود عمل کنند.
آیتالله خامنهای بر اینکه اداره کشور مطابق موزاین اسلامی باشد، دقت لازم را داشته و تصمیمات درستی نیز گرفته‌اند. مدیریت نظام اسلامی در 2 جهت قابل بحث است؛ در بحث داخلی، لازم است که رهبر نظام اسلامی اطلاعات علمی و دینی قابل قبولی داشته باشد که الحمدالله آیتالله خامنهای از این خصیصه مهم برخوردار است و باید گفت که ایشان یک تنه در مقابل تمام جنایتکاران جهان ایستاده و مقاومت کرده است.بحث دیگر بحث درباره عملکرد رهبر نظام اسلامی، دفاع از استقلال است. باید بگویم که آیتالله خامنهای از استقلال کشور به درستی دفاع کرده و در مقابل برخی خلاف‌گوی‌ها ایستاده است امروز رهبری توانسته مقابل تمام ابرجنایتکارها بایستاد.
نظام طاغوتی آمریکا بعد از نتیجه نگرفتن از برخی توطئه‌ها، دست به تحریم زد. دشمن می‌خواهد از راه تحریم به نظام اسلامی لطمه بزند، اما رهبر معظم انقلاب اسلامی برای مقابله با این توطئه، تئوری اقتصاد مقاومتی را طرح کردند؛ تاکید بر اقتصاد مقاومتی در راستای ایستادگی در مقابل جنایتکاران غرب است.
به نظر شما جمهوری اسلامی با رهبری آیتالله خامنهای امروز در چه جایگاهی قرار دارد؟
آیتالله مومن: بنا به عملکرد مناسب و شایسته رهبر معظم انقلاب اسلامی، امروز، نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به روزی کلنگ اصل نظام کلنگ زده شده قوی تر شده و بیش از پیش در دنیا می‌درخشد؛ نظام اسلامی امروز آنقدر قدرتمند شده است که همه جنایتکاران جهانی می‌دانند که نمی‌توانند هیچ غلطی علیه نظام اسلامی کنند؛ صلاحیت علمی و دانش فقهی برای رهبر نظام اسلامی، شرط اولی است که در قانون اساسی ذکر شده است؛ "رهبر" باید بتواند در تمام ابواب فقه اجتهاد کرده و فتوا بدهد؛ به نظرم من آیتالله خامنهای از این خصیصه مهم در حد بسیار عالی برخوردار هستند؛ نه تنها برای من بلکه برای همه کسانی که مختصر انسی با ایشان دارند، صلاحیت علمی و اجتهاد در تمام ابواب فقه روشن شده است.
شنیده‌ایم که اوایل رهبری آیتالله خامنهای، شما و برخی دیگر از بزرگان با ایشان جلسات مباحثه علمی داشتید؟ نتایج و فلسفه آن جلسات چه بود و چه کسانی در آن شرکت داشتند؟
آیتالله مومن: در نخستین روزهایی که آیتالله خامنه سرپرستی نظام اسلامی را عهده‌دار شده بودند، برای اینکه دیگر علمای غیرمسئول که از دانش فقهی و علمی ایشان مطلع شوند، با برخی برادران فاضل خدمت آیتالله خامنهای رسیدیم؛ به ایشان عرض کردیم برای اینکه دیگران هم از معلومات و دانش فقهی شما مطلع شوند خوب است جلسه‌ای علمی داشته باشیم؛ یادم هست که ایشان گفتند، فعلاً که مدت کمی است که من به عنوان رهبری تعیین شده‌ام ملاقات‌‌ها برای این کار مانع است، ما گفتیم منظورمان همین امروز و فردا نیست، چند وقت دیگر اجازه بدهید که ایشان قبول کردند.
این جلسات با حضور فقهای شورای نگهبان و برخی بزرگان که به لحاظ علمی شایسته بود و حوزه آنها را به عنوان اعلم قبول داشت، برگزار شد؛ یادم هست از میان علمای قم، جناب آقای کریمی که از علمای بزرگ قم بودند، جناب آقای هاشمی شاهرودی که آن زمان مسئولت نداشتند، آقای حاتم یزدی و برخی بزرگان دیگر مثل جناب آقای مهدوی کنی به این جلسات دعوت شدند، این جلسات برگزار شد و مباحثه‌های علمی و فقهی بین فقها و آیتالله خامنه شکل گرفت و بر همه کسانی که در آن جلسات شرکت کرده بودند، روشن و قطعی شد ایشان در حوزه اجتهاد توانمند هستند و از نظر علمی، شخصیتی بسیار ارزشمند دارند و در تمام ابواب فقه از ملکه اجتهاد برخوردار هستند.
آیتالله خامنهای تنها یک مرجع تقلید معمولی نیستند بلکه یک مرجع تقلید ارزشمند هستند؛ نه اینکه یک مرجع تقلیدی که فرض کنید هفت یا هشت بلکه از 10 یا 20 مرجع بلکه بالاتر. مثل ایشان کمتر(مرجع تقلید) پیدا می‌شود.
چرا ایشان رساله عملیه ارائه نکردند؟
آیتالله مومن: آیتالله خامنهای خودشان نخواستند رساله ارائه کنند. ایشان فتوا در امور مختلف داده‌اند اما خودشان نخواستند مثل سایر مراجع تقلید رساله داشته باشند؛ دفتر ایشان کتاب‌هایی در این باره چاپ کردند که مفید است و همه می‌توانند استفاه کنند.
فتنه 88 یکی از حساس‌ترین برهه‌های زعامت رهبر معظم انقلاب بود. در این برهه عملاً با یک کودتای نرم سهمگین و برنامه‌ریزی‌شده مواجه بودیم که اساس نظام را نشانه گرفته بود و فتنه از سوی دولت‌‌های از نظر مادی ابرقدرت نیز حمایت میشد؛ شما مدیریت مقام معظم رهبری در فتنه 88 را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آیتالله مومن: مدیریت رهبر انقلاب عالی بوده است؛ ایشان هرکجا که برخی در داخل نفهمیده سخن گفتند و یا برخی جنایتکاران داخلی حرف خلافی زده‌اند، موضع‌گیری خوبی داشته است.رهبر انقلاب، فتنه 88 را با حُسن درایت خود مدیریت کردند و نظر مبارک‌شان را هرکجا که صلاح بوده برای مردم بیان کرده‌اند؛ اما مقابله مردم با فتنه 88 دستور یا حکم رهبری نبود وقتی مردم دیدند جنایتکاران خارجی و سه نفهم داخلی که در دامشان گرفتار شده بودند، می‌خواهند غلطی کنند، خودشان به خیابانها آمدند و پاسخ‌شان را دادند. لذا ایشان دستوری ندادند که اگر لازم بود ایشان دستور می‌دادند چرا که خودشان فرموده‌اند کارها حزب اللهی انجام شود و مردم در صحنه باشند. در فتنه 88 مردم به صحنه آمده و ریشه فتنه را زدند؛ خدا نکند روزی باشد که فتنه دیگری به وجود بیایید اما اگر-فتنه‌ای- باشد خود مردم هستند، خدا و پیامبر و امام زمان (عج).
می‌گویند در فتنه 88 برخی بزرگان که از آنها به عنوان خواص یاد می‌شود، رهبری را همراهی نکردند؟ نظرتان در این باره چیست؟
آیتالله مومن: در فتنه 88 مردم به صحنه آمده و ریشه فتنه را زدند؛ خدا نکند روزی باشد که فتنه دیگری به وجود بیایید اما اگر-فتنه‌ای- باشد خود مردم هستند، خدا و پیامبر و امام زمان (عج).
حضرت آقا در فتنه 88 از بی بصیرتی برخی خواص سخن گفتند، بصیرت را شما چگونه تعریف می‌کنید؟
آیتالله مومن: بصیرت لازمه یاری کردن نظام اسلامی و رهبری نظام است. بصیرت یعنی اطلاع داشتن از وظیفه دینی و ملی. قهراً مردمی که جبهه را اداره کردند، بصیرت دارند. مردم و جوانان حزب‌اللهی ما آمادگی و بصیرت دارند، امروز می‌توان گفت که جوانان 20 ساله ما از جوانان اول انقلاب نیز بهتر هستند و اطلاعات لازم را برای دفاع از انقلاب دارند. به نظرم جوانان 20 ساله ما از دوران 20 سالگی پدرشان بهتر هستند و مسائل نظام برایشان مغفول نمانده است.
آدم فهمیده با اطلاع نمی‌تواند بصیرت نداشته باشد.من کسی که شناخته شده باشد و کار و سمتی در نظام داشته باشند که در فتنه با مقام رهبری مخالفت کرده باشد را نمی‌شناسم؛ البته ممکن است برخی ابراز موافقت با از بین بردن فتنه و مسئله حضور مردم در صحنه برای از بین بردن فتنه را خیلی ابراز نکردند، خب کم فهمی خودشان بود اما در بین بزرگان نیست و نداشتیم لذا من برخی حرف‌ها که می‌گویند برخی اشخصاص شناخته شده با اوامر رهبری مخالفت کرده‌اند را قبول ندارم و چنین اشخاصی را هم سراغ ندارم.
به نظر شما مصداق بصیرت در فتنه 88 چه بود؟
آیتالله مومن، بصیرت یعنی بینایی کامل و درست فهمیدن. مصداق بصیرت در فتنه 88 این بود که کسی حرفی نزند و کاری نکند که منافقین لعنتی و جنایتکاران خارجی می‌گویند؛ بصیرت یعنی در مواقعی چون فتنه88 بفهمیم که چه‌کار باید کنیم.
فکر می‌کنید دشمن در فتنه 88 دنبال چه چیزی بود و هدفی را دنبال می‌کرد و چرا حامیان فتنه شورای نگهبان را تخریب می‌کنند؟
آیتالله مومن: اولین و آخرین برنامه و هدف دشمن، تضعیف رهبری نظام است. دشمن هر نهاد که موجب تثبیت نظام می‌شود را تخریب و تضعیف می‌کند که یکی از آنها شورای نگهبان است؛ دشمن بعد از رهبری، هر نهاد و فردی که در تثیبت نظام موثر است را تضعیف می‌کند؛ شورای نگهبان را تخریب می‌کند چون شورای نگهبان نهادی است که صلاحیت رئیس‌جمهور و نمایندگان مجلس را تائید می‌کند و نظارت استصوابی دارد. شورای نگهبان صلاحیت کاندیدای مجلس را با دقت بررسی می‌کند حال تعداد کاندیدا چند نفر باشد یا 12هزار نفر که اخیر در انتخابات مجلس داشتیم؛ هرکس با شورای نگهبان مخالفت کند، با نظام مخالف است.
تحلیل شما از تخریب‌هایی که علیه آیتالله جنتی صورت می‌گیرد چیست؟ آیا اگر ایشان در مسولیت دیگری بودند، بازهم تخریب می‌شدند؟
آیتالله مومن: آیت الله جنتی سال‌‌هاست وقت خود را صرف شورای نگهبان می‌کند؛ دشمن، دبیر شورای نگهبان را تخریب می‌کند چون ایشان موثر است؛ برخی مخالفین نفهم داخلی علیه شورای نگهبان و دبیر آن حرف می‌زنند اما شورا توجهی به این حرف‌ها ندارد و مقابل همه خلاف‌ها ایستاده است؛ شورای نگهبان به خاطر دوستی کسی را برای ریاست‌جمهوری و مسئولیتهای دیگر تائید نکرده و نمی‌کند چون تنها به وظیفه الهی خود عمل می‌کند.
آیتالله جنتی چه کار کرده جز اینکه دنیایی ندارد؟ آیت الله جنتی قبل از نظام اسلامی عضو جامعه مدرسین بود و برخی جلسات جامعه در منزل ایشان تشکیل میشد؛ ایشان همان منزلی که در قم داشتند را دارند؛ در تهران هم همان 2 اتاق کار را دارند؛ خب می‌خواهند دنیای آیتالله جنتی را خرب کنند؟ در حالی که ایشان که دنیایی ندارد. تخریب آیتالله جنتی حفظه‌الله تنها به خاطر عضویت در شورای نگهبان نیست ایشان اگر رئیس قوه قضائیه هم بودند بازهم تخریب‌شان می‌کردند چون "موثر" است و نظام طاغوتی هرکس که موثر باشد را تخریب می‌کند، دشمنان خارجی می‌گویند و ممکن است برخی نفهم‌های داخلی تبعیت کنند اما مردم ما به این حرف‌ها گوش نمی‌کنند.
حاج آقا در برخی محافل، نقل قولی از شما مطرح است که می‌گویند شما گفته‌اید رد صلاحیت آقای سید حسن خمینی سیاسی بوده و نه علمی. این نقل قول صحت دارد؟
آیتالله مومن: من اینطور حرفی نزده‌ام. همه چیز طبق ضوابط و قانون بوده است. طبق ضوابطی که هست، هرکسی که می‌خواهد نامزد عضویت در مجلس خبرگان باشد، باید فقهای شورای نگهبان از علمیت و جهات دیگر آن اطلاع پیدا کنند؛ اگر علمیت آنها برای فقها روشن باشد، رای به صلاحیت می‌دهد و اگر نباشد، تائید نمی‌کنند؛ نمی‌گویم کسانی که تائید نمی‌شوند بی‌سواد هستند بلکه می گویم برای فقها روشن نمی‌شود که اینها سواد دارند. فقهای شورای نگهبان وظیفه‌مند هستند که بعد از روشن شدن صلاحیت افراد، آنها را تائید کنند و در این بحث نیز برای هرکسی که اتفاق افتاده(عدم احراز صلاحیت) بر اساس ضوابط بوده و اینکه جنبه‌های سیاسی داشته باشد اصلا مطرح نبوده است.
برخی منتقدان می‌گویند شورای نگهبان چطور برخی را بدون آزمون تائید کرده اما احراز صلاحیت آقای حسن خمینی را مستلزم امتحان دانسته است؟
آیتالله مومن: بله، ممکن است فردی صلاحیتش برای ما محرز باشد که نیازی به حضور او آزمون نیست اما برخی که آزمون نداده‌اند ما اطلاع از علمشان نداریم. البته ممکن است کسی سواد داشته باشد اما سوادش برای فقهای شورای نگهبان روشن نباشد؛ اگر روشن نباشد چه کار کنند؟، بگویند سواد دارد؟این افراد، قهراً باید امتحان بدهند.
شما به کسانی که دعوت به آزمون شده بودند، گفته بودید که اگر نیایند، صلاحیتشان محرز نخواهد شد؟
آیتالله مومن: بله. به کسانی دعوت به امتحان شدند گفته شد اگر نیایند نمی‌‌توانیم تائید کنیم؛ شورای نگهبان نظارت استصوابی دارند و باید اعلمیت را احراز کند.
در انتخابات اخیر خبرگان، رسانه‌های انگلیسی رسما علیه آیات جنتی، یزدی و مصباح فعال شدند تا آنها وارد خبرگان نشوند به نظر شما چرا تمرکز این رسانه روی این سه شخصیت بود؟
آیتالله مومن: چون اینها را می‌شناسند و می‌دانند که چقدر به درد بخور هستند. به همین خاطر است که به اینها انگ می‌زدند؛ رسانه انگلیسی برای رای نیاوردن اینها تلاش کرد اما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، رای نیاوردن آیات یزدی و مصباح برای مجلس خبرگان خسارت است. همه می‌دانند که آیتالله مصباح یزدی و آیتالله محمد یزدی صالح هستند و اعلمیتشان برای همگان مورد قبول است. لذا، به نظرم رای نیاوردن آیتالله یزدی و آیتالله مصباح هیچ جسارت و لطمه به شخصیت این بزرگان نبود بلکه تنها یک خسارت برای مجلس خبرگان بود.
در رسانه‌ها دیده می‌شود که برخی از امروز درباره رد صلاحیت و یا تائید صلاحیت کاندیدای احتمالی ریاست‌جمهوری سال 96 سخن می‌گویند آیا این اظهارات مبنای حقوقی دارد؟
آیتالله مومن:این حرف‌ها از نظر شورای نگهبان هیچ اعتباری ندارد و آقایان باید بعد از مشخص شدن کاندیدا و بررسی‌های لازم نظرشان را بدهند.
