به گزارش مشرق، اختلافات روزافزون آمریکا و روسیه بر سر متن توافق آتش بس در سوریه که از شامگاه دوشنبه گذشته اجرایی شد، امکان دارد سبب از بین رفتن آن و بازگشت جنگ و درگیری به جبهه های نبرد در سوریه شود.
ابهامات مربوط به تفاسیر و برداشتهای این توافق به صورت واضح در جمعه گذشته خود را نشان داد و در پی آن نشست شورای امنیت که قرار بود در آن تصمیمی درباره این توافق اتخاذ شود، لغو شد.
«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مسائل خاورمیانه با مقدمه فوق و با انتشار یادداشتی در وبگاه خبری «رأی الیوم» به بررسی ابعاد آتش بس در سوریه پرداخت و نوشت: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه علت لغو این نشست را اصرار آمریکا بر عدم اطلاع اعضای شورای امنیت از بندهای این توافق اعلام کرد و از این کشور خواستار شفافیت بیشتر در این زمینه شد. آمریکا نیز ضمن عدم تکذیب این اتهام، گفت که خواهان افشای بندهای توافق نیست و اعلام کرد که علت این مسئله حفظ سلامت برخی از گروههایی است که آنان را معارض میانه رو مینامد و از آنان حمایت می‌کند.
تلاش برای فهم حقیقت در میان این حجم عظیم از اتهاماتی که میان مسکو و واشنگتن رد و بدل میشود، دشوار است، ولی درباره عوامل اصلی این اختلاف باید مسائل زیر را در نظر گرفت:
نخست؛ عدم تعهد آمریکا به اجرای نکاتی که در این توافق آمده است که بر اساس آن باید میان گروههای معارض میانه رو و تندرو (تروریستی) تمایز قائل شده و ارتباط معارضان نخست را با گروه دوم منفک کند.
دوم؛ اختلاف روزافزون در دولت آمریکا بر سر این توافق؛ اختلافی که میان وزارت خارجه و وزارت دفاع این کشور وجود دارد؛ زیرا خبرهایی شنیده میشود که «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا با این توافق شدیدا مخالف است.
سوم؛ موفقیت آمیز بودن و تداوم این توافق به معنای آغاز بمباران هوایی جبهه فتح الشام (جبهه النصره سابق) و احرار الشام توسط آمریکا و روسیه است و قرار است که این بمباران روز دوشنبه آتی یعنی یک هفته بعد از اجرای توافق آغاز شود؛ مسئله ای که آمریکا خواهان آن نیست.
چهارم؛ عدم پذیرش این اتفاق از سوی بیشتر گروههای تروریستی، قطع ارتباط با جبهه النصره با تحریک کشورهای حامی این گروهها در منطقه خلیج فارس، ایجاد شکاف بزرگ در میان معارضان بر سر این مسئله، انتقادات گسترده این گروهها از آمریکا، عربستان و ترکیه و متهم کردن آنان به خیانت و رها کردن معارضان و افتادن در دام روسیه.
پنجم؛ آمریکا نتوانست به تعهد خود درباره قطع ارتباط گروههای مسلح موسوم به میانه رو با جبهه النصره یا فتح شام عمل کند و این مسئله علت عقب نشینی این کشور است. پوتین نیز آمریکا را متهم کرد که این کشور تمایل دارد قدرت نظامی خود را برای مبارزه با دولت قانونی بشار اسد حفظ کند؛ دولتی که به آتش بس کاملا پایبند بوده است.
عطوان در ادامه گزارش خود می‌نویسد، توافق آتش بس در حال تزلزل و نقض آن در بیشتر مناطق سوریه در حال افزایش است. جان کری وزیر خارجه آمریکا بر خلاف روسها هیچ سخنی در این باره نمی‌گود. معارضان نیز از آغاز با این توافق موافق نبودند؛ لذا احتمال دارد که اختلاف روسیه و آمریکا به سر حد انفجار رسیده و روسیه علنا بندهای توافق را منتشر کند تا آمریکا را به درد سر بیاندازد و نشان دهد که این کشور به تعهدات خود در آتش بس عمل نکرده است.
به گفته وی، شکست توافق به معنای تنش نظامی گسترده و مداخله هر چه بیشتر آمریکا و روسیه است که در حال حاضر وارد جنگ نیابتی در سوریه شده اند. ولی بعید نیست که آمریکاییها احساس کنند که فریب خورده و در دام روسیه گرفتار شده اند؛ زیرا این کشور مایل است که برخی از بندهای توافق را بازبینی و اصلاح کند، ولی مشخص نیست که مسکو با این مسئله موافقت کند. البته نشست روز چهارشنبه لاوروف و کری درباره بحران سوریه این مسئله را مشخص خواهد کرد. به هر حال آنچه که قابل پیش‌بینی است احتمال تداوم اختلافات از تداوم توافق بیشتر است؛ زیرا روسیه به بمباران تروریستها و معارضان ادامه خواهد داد.
