به گزارش مشرق، روزنامه الکترونیکی «رأیالیوم» در مقالهای در ستون «سخن سردبیر» به قلم «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب نوشت: حالتی از سرخوردگی آمیخته به خشم شدید بر محافل معارضان سوری بهویژه بر گروههای سیاسی نخبه آنها، که در پایتختهای عربی و غیرعربی بهسر میبرند، حاکم شده است و درز بخشهای تکاندهنده از گفتوگوها میان «جان کری» وزیر خارجه آمریکا و معارضان سوری در حاشیه گردهماییهای مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک طی هفته پیش، دلیل این سرخوردگی است.
پنج دلیل اصلی پشت این حالت خشم معارضان وجود دارد که چهار دلیل آنها بر زبان کری جاری شد و پنجمین دلیل نیز به موضع اتحادیه عرب درباره تحولات جاری در حلب و حملات هوایی روسیه و سوریه در پی نقض آتشبس، برمیگردد.
نخست: کری با صراحت به معارضان اطلاع داد که «دعوتش برای اقدام نظامی علیه نظام بشار اسد (رئیسجمهوری سوریه) در میان مسئولان دولت کشورش گوش شنوایی ندارد.»
دوم: تاکید بر این موضوع که هرگونه تلاش آمریکا برای تسلیح معارضان یا پیوستن به جنگ علیه روسیه نتایج معکوسی بهدنبال خواهد داشت.
سوم: کری به معارضان با صراحت اطلاع داد که ماموریت شما این است که به خاطر ما بجنگید ولی ما به خاطر شما نمیجنگیم.
چهارم: پیشنهاد کری به معارضان سوری مبنی بر مشارکت در انتخاباتی، که بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه را شامل شود. این پیشنهاد پس از 5 سال درخواست «باراک اوباما» رئیسجمهوری آمریکا به کنارهگیری اسد، مطرح شد.
پنجم: واکنشهای رسمی اتحادیه عرب درباره افزایش شمار کشتهها و مجروحان در حلب «ضعیف و سرد» بوده است. اتحادیه عرب به صدور بیانیهای کوتاه بسنده کرد که در آن «به ضرورت مداخله کشورهای ذینفوذ و تاثیرگذار به متوقف کردن کشتارها» تأکید شده است. کویت نیز همین موضع را تکرار کرده و خواستار برگزاری نشست اتحادیه عرب و سازمان ملل شده است، در حالیکه موضعگیریهایی قوی توسط دیگر کشورهای عربی حوزه خلیجفارس مانند عربستان سعودی و قطر صادر نشده است.
ابراز خشم و ناامیدی امری طبیعی و مشروع است ولی پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که معارضان سوری چه اقدامات «عملی» میتوانند در رویارویی با این «تحقیر» فاحش و قابل پیشبینیِ آمریکا انجام دهند آن هم در شرایطی که نیروهای ارتش سوریه به سمت بخش شرقی حلب در حال پیشروی هستند؟ و نیز هواپیماهای روسی طبق روال بمباران را ادامه میدهند؟
همه گروههای معارض سوری پس از گذشت پنج سال از عمر بحران و از زمانیکه بیشتر تخممرغهایشان را از یک سو در سبد آمریکا و از سوی دیگر در سبد کشورهای عربی و ترکیه ریختند، خودشان را در ضعیفترین موضع میبینند.
«منذر ماخوس» سخنگوی کمیته عالی مذاکرات، که مقر آن در ریاض است، این وضعیت را در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «اورینت» اینچنین تشریح کرد: «دولت آمریکا از معارضان خواسته است در حال حاضر درنگ کنند تا انتخابات آمریکا تمام شود.» او افزود: زمانیکه از آنها پرسید که آیا در مقابل روسیه میایستند؟ پاسخ دادند «در صورت پیروزی هیلاری کلینتون، بله.»
این سخن بدین معناست که معارضان سوری حداقل به مدت یکسال به خواب زمستانی میروند آن هم در صورتیکه کلینتون پیروز شود؛ زیرا نامزد پیروز در انتخابات (ریاستجمهوری آمریکا) پستش را اوایل سال آینده تحویل میگیرد و به 6 ماه زمان نیاز دارد تا اعضای دولتش را انتخاب و سیاستهایش را اعلام کند، البته اگر مدت بیشتری طول نکشد. بعید نمیدانیم که در صورت تداوم بمبارانها توسط روسیه و پیشروی ارتش سوریه با همین سرعت کنونی، اوضاع حلب و همچنین «ادلب» و «جسر الشغور» مشخص شود.
نکته حائز اهمیت در سخنان وزیر خارجه آمریکا، که به بیرون درز کرده، اظهارات وی درباره ضرورت مشارکت آنها (معارضان سوری) در انتخابات ریاستجمهوری آینده است که در آن بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه مشارکت میکند. این سناریو همان سناریویی است که «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه طراحی کرده و آمریکاییها در چارچوب تفاهمهای میان دو ابرقدرت بر سر آن توافق کردهاند.
پنج دلیل اصلی پشت این حالت خشم معارضان وجود دارد که چهار دلیل آنها بر زبان کری جاری شد و پنجمین دلیل نیز به موضع اتحادیه عرب درباره تحولات جاری در حلب و حملات هوایی روسیه و سوریه در پی نقض آتشبس، برمیگردد.
نخست: کری با صراحت به معارضان اطلاع داد که «دعوتش برای اقدام نظامی علیه نظام بشار اسد (رئیسجمهوری سوریه) در میان مسئولان دولت کشورش گوش شنوایی ندارد.»
دوم: تاکید بر این موضوع که هرگونه تلاش آمریکا برای تسلیح معارضان یا پیوستن به جنگ علیه روسیه نتایج معکوسی بهدنبال خواهد داشت.
سوم: کری به معارضان با صراحت اطلاع داد که ماموریت شما این است که به خاطر ما بجنگید ولی ما به خاطر شما نمیجنگیم.
چهارم: پیشنهاد کری به معارضان سوری مبنی بر مشارکت در انتخاباتی، که بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه را شامل شود. این پیشنهاد پس از 5 سال درخواست «باراک اوباما» رئیسجمهوری آمریکا به کنارهگیری اسد، مطرح شد.
پنجم: واکنشهای رسمی اتحادیه عرب درباره افزایش شمار کشتهها و مجروحان در حلب «ضعیف و سرد» بوده است. اتحادیه عرب به صدور بیانیهای کوتاه بسنده کرد که در آن «به ضرورت مداخله کشورهای ذینفوذ و تاثیرگذار به متوقف کردن کشتارها» تأکید شده است. کویت نیز همین موضع را تکرار کرده و خواستار برگزاری نشست اتحادیه عرب و سازمان ملل شده است، در حالیکه موضعگیریهایی قوی توسط دیگر کشورهای عربی حوزه خلیجفارس مانند عربستان سعودی و قطر صادر نشده است.
ابراز خشم و ناامیدی امری طبیعی و مشروع است ولی پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که معارضان سوری چه اقدامات «عملی» میتوانند در رویارویی با این «تحقیر» فاحش و قابل پیشبینیِ آمریکا انجام دهند آن هم در شرایطی که نیروهای ارتش سوریه به سمت بخش شرقی حلب در حال پیشروی هستند؟ و نیز هواپیماهای روسی طبق روال بمباران را ادامه میدهند؟
همه گروههای معارض سوری پس از گذشت پنج سال از عمر بحران و از زمانیکه بیشتر تخممرغهایشان را از یک سو در سبد آمریکا و از سوی دیگر در سبد کشورهای عربی و ترکیه ریختند، خودشان را در ضعیفترین موضع میبینند.
«منذر ماخوس» سخنگوی کمیته عالی مذاکرات، که مقر آن در ریاض است، این وضعیت را در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «اورینت» اینچنین تشریح کرد: «دولت آمریکا از معارضان خواسته است در حال حاضر درنگ کنند تا انتخابات آمریکا تمام شود.» او افزود: زمانیکه از آنها پرسید که آیا در مقابل روسیه میایستند؟ پاسخ دادند «در صورت پیروزی هیلاری کلینتون، بله.»
این سخن بدین معناست که معارضان سوری حداقل به مدت یکسال به خواب زمستانی میروند آن هم در صورتیکه کلینتون پیروز شود؛ زیرا نامزد پیروز در انتخابات (ریاستجمهوری آمریکا) پستش را اوایل سال آینده تحویل میگیرد و به 6 ماه زمان نیاز دارد تا اعضای دولتش را انتخاب و سیاستهایش را اعلام کند، البته اگر مدت بیشتری طول نکشد. بعید نمیدانیم که در صورت تداوم بمبارانها توسط روسیه و پیشروی ارتش سوریه با همین سرعت کنونی، اوضاع حلب و همچنین «ادلب» و «جسر الشغور» مشخص شود.
نکته حائز اهمیت در سخنان وزیر خارجه آمریکا، که به بیرون درز کرده، اظهارات وی درباره ضرورت مشارکت آنها (معارضان سوری) در انتخابات ریاستجمهوری آینده است که در آن بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه مشارکت میکند. این سناریو همان سناریویی است که «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهوری روسیه طراحی کرده و آمریکاییها در چارچوب تفاهمهای میان دو ابرقدرت بر سر آن توافق کردهاند.