سرویس جهان مشرق- محمد بن نایف ولیعهد پادشاه عربستان سعودی حدود 20 روز پیش به ترکیه سفر کرد و با مقامات این کشور دیدار داشت.

این سفر پس از آن صورت گرفت که ریاض با وجود همکاری‌های آنکارا در قضیه سوریه و حتی تکرار سخنان نماینده عربستان در اجلاس سازمان همکاری اسلامی که سه ماه پیش از کودتا در استانبول برگزار شده بود، واکنش سردی پس از کودتای نیمه ژوئیه داشت. بنابر این عربستان می‌دانست مقامات ترکیه در سفر به این کشور پیشقدم نخواهند شد و خود اقدام کرد.

رجیب طیب اردوغان تلاش کرد این سفر را به معنای تغییر رویکرد ریاض توصیف کند از این رو از اعلام «همبستگی» محمد بن نایف با آنکارا سخن گفت. بن نایف برای اینکه تغییر سیاست خارجی ترکیه پس از کودتا را برای دول رقیب کمرنگ جلوه دهد، سخن را در «استقبال گرم» و «مهمان‌نوازی» مقامات آنکارا به درازا کشاند.

سپس برای اینکه رنجش اردوغان را کاهش دهد، تأکید کرد «ما همواره و به جد همکاری قدرتمند با کشور برادر، ترکیه را در نظر داشته‌ایم، زیرا واقعاً به یکدیگر نیاز داریم». اما با همه این تلاش‌ها و حتی با همراهی وزرای خارجه و دارایی،‌ فقط توانست یک یادداشت تفاهم در زمینه اشتغال از او بگیرد. [1]

اینکه هدف اصلی از سفر، عذرخواهی بود آن‌قدر روشن است که صراحتاً در بیان چاوش‌اغلو نخست‌وزیر ترکیه آمد. او دو هفته پیش در پاسخ به خبرنگاران دلیل سفر بن نایف را عذرخواهی از نقش برخی دستگاه‌ها و شاهزاده‌های عربستان در کودتای ناکام اعلام کرد. [2]

 استقبال اردوغان از بن نایف در کاخ مشهور آنکارا

اما چرا از میان مقامات عربستان، بن نایف به این سفر رفت؟ اشاره به نقش «برخی دستگاه‌های» عربستان در کودتای ترکیه یعنی اردوغان در ریاض دشمنانی دارد که آنها را می‌شناسد. استقبال گرم از محمد بن نایف در حالی که محمد بن سلمان دائماً برای تأیید ولیعهدی خود به کشورهای مختلف سفر می‌‌کند،‌ این شبهه را پیش می‌آورد که وزیر دفاع و رقیب اصلی بن نایف یکی از موافقان کودتا بوده و حالا صدرنشین کاخ آنکارا با پذیرش ولیعهد به جای جانشین ولیعهد، قصد حمله متقابل به آینده سیاسی بن سلمان را دارد.

ممکن است یکی از دلایل تنش میان اردوغان و بن سلمان این باشد که محمد نیز مانند رجب، داعیه کدخدایی در منطقه را دارد و اساساً از همین جهت مخالف ولیعهدی بن نایف است.

تمایل به پادشاهی محمد بن سلمان پس از پدرش تلویحاً از سوی مقامات واشنگتن و مسکو بیان شده، بنابر این اردوغان در صورتی که در حمایت از رقیب او پافشاری کند، ممکن است با پاسخ‌های تلخ از جمله افزایش ناامنی و تکرار انفجارهای مرگبار مواجه شود.

آخرین حادثه به یک هفته پیش برمی‌گردد که در اثر انفجار یک خودروی بمب‌‌گذاری شده نزدیکِ یک ایستگاه پلیس در استانبول، 5 نفر زخمی شدند. [3]انفجارهای متناوب که هر یکی‌دوماه به سراغ مردم ترکیه و گردشگران می‌آید، ضربه مهلکی به صنعت پردرآمد گردشگری در این کشور است.

آمار ورود گردشگران به ترکیه نشان می‌‌دهد همواره از سال 2008 تا کنون در میانه سال میلادی (اوج گردشگرپذیری) بیش از 5 میلیون نفر از مناطق مختلف در این کشور بازدید کرده‌اند، اما امسال در ژوئیه به 3.5 میلیون نفر هم نرسید. [4]این یک نمونه از حوزه‌های اقتصادی در ترکیه است و تداوم این روند قطعاً در سال بعد وضع را وخیم‌تر می‌کند، به ویژه اگر آنکارا بخواهد بیش از این در کشورهای همسایه ماجراجویی نظامی صورت دهد.

دعوای لفظی اردوغان و العبادی، رئیس‌جمهور عراق نقل این روزهای پایگاه‌های خبری است. ورود نظامی و بدون اجازه آنکارا به شمال عراق کار را به رویارویی دو ارتش کشاند، گر چه درگیری قابل ملاحظه‌ای گزارش نشده است. آنکارا رسماً می‌گوید به دلیل وجود اقلیت کرد ناراضی در کشورش، هر اتفاقی برای کردها در کشورهای همسایه بیافتد به آن مرتبط است و به آن ورود می‌کند.

این روش در برخورد با کشورهای همسایه ممکن است موجبات تنش سیاسی و در نتیجه اعمال محدودیت در مرزها را فراهم کند که به نوبه خود به معنای کاهش گردشگر و تجارت است. آنکارا شاید بتواند در داخل ترکیه هزاران نفر را بدون اعتراض دولت‌های دیگر دستگیر و زندانی کند، یا هر جا دلش خواست تانک براند، اما قطعاً این روش در خاک همسایگان غیرقابل تحمل است.

منابع: