بی تردید این تلاش ستودنی و ارزشمند اشخاص و نهادهای دولتی و خصوصی اثر مهمی در انقلابی ماندن ایران داشته و خواهد داشت لکن همه می دانند که هنوز بخش زیادی از خاطره ها و گفتنی های جنگ در سینه های مردم خاک می خورد و تاریخ از شنیدن آنها محروم است. اینکه گفتیم سینه های مردم خودش بخشی از حقیقت دفاع مقدس است. دفاعی که مردمی بود و حفظ و نشر آثار آن هم باید مردمی باشد. این حرف به معنای نادیده گرفتن مسئولیت نهادها و دستگاههای حاکمیتی در این مقوله نیست ولی باید توجه داشته باشیم همانطور که در آن هشت سال مردم جنگ را اداره کردند در اینجا هم بدون حضور عاشقانه مردم کار به سرانجام نمی رسد.
امروزه با پیشرفت و فراگیر شدن تکنولوژی ثبث خاطره های مربوط به دفاع مقدس هم آسان شده است. همین تلفن همراه که مدلهای مختلف آن در جامعه دیده می شود بهترین و کارآمدترین وسیله برای ضبط خاطره هاست. جمع آوری خاطره نخستین و مهمترین گام استخراج و انتشار حفظ تاریخ و فرهنگ دفاع مقدس است. بدیهی است که در گام های بعدی امکان استفاده های مختلف از اسناد گردآوری شده فراهم خواهد بود.
توجه به این نکته هم ضروری به نظر می رسد که برای ثبت خاطره دنبال مطالب تکان دهندۀ اعجاز گونه نباشیم. یقین داشته باشید که نوع نگاه ما به یک موضوع ساده داشته های آن را نمایان می کند. به عنوان مثال شاید در نگاه نخست یک رزمنده ای که چند ماهی در جبهه بوده و سمت و مسئولیتی هم نداشته حرف چندانی برای گفتن نداشته باشد اما اگر پای حرف های همین شخص بنشینیم چیزهای زیادی برای شنیدن پیدا خواهیم کرد. از اعزام و زندگی در جمع رزمنده ها گرفته تا حضورش در عملیات ها، جانبازی و شهادت رفقا و هزاران مطلب دیگر. کمترین اثر این حرکت آشنایی با واقعیت های جنگ است.
نکتۀ مهم و قابل توجه دیگری هم در اینباره وجود دارد که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد. خاطرات جنگ فقط در سینۀ رزمنده ها نیست. مادر یک جوان رزمنده صدها سخن شنیدنی دارد. آیا تا بحال کسی حرفهای رانندۀ کامیونی که مایحتاج دفاع را به جبهه ها می رسانده ، مهماندار قطاری که به مقصد اندیمشک حرکت می کرده ، دانش آموزی که برای کمک به جبهه چول تو جیبی اش را هزینه کرده ، پستچی ها زندانبان های اردوگاه اسرای عراقی در ایران و دیگرانی که در موقعیتهای مشابه قرار گرفته اند را شنیده است؟ از این دست آدمها در جامعۀ پیرامونی من و شما فراوان هستند. اگر این واقعیتها به درستی از دل آن هشت سال استخراج شوند همۀ اقشار ملت را بهرمند خواهد کرد. اصحاب رسانه ، نویسنده ها ، اهالی هنر ، اساتید دانشگاه ، سخنران های مذهبی ، پژوهشگران اجتماعی و سایر مردم می توانند به قدر نیاز خود از این گنجینۀ ارزشمند استفاده کنند.
زمان منتظر من و شما نمی ماند. خدا کند که در گذار و گذر فرصتها شرمندۀ تاریخ نشویم.
*حمید بناء