اخوان
فرد در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه پیرامون عدم پایبندی آمریکا
به برجام گفت: قانون موسوم به داماتو به بهانه مباحث حمایت از تروریسم و
همچنین به بهانه حمایت جمهوری اسلامی ایران از گروه های مبارز فلسطینی وضع
شده است لذا این حرکت در اواخر قرن بیستم از سوی آمریکا یک نقطه عطف به
حساب می آید.
وی
با بیان اینکه، از سال 1996 شاهد سیر تکاملی و پیچیده تر شدن قوانین
داخلی آمریکا هستیم اظهار داشت: از این زمان بود که آمریکا برای کشورهای
دیگر تعیین تکلیف می کرد و به خود اجازه می داد تا در امور سایر کشورها
تصمیم گیری کند.
این کارشناس
حقوق بین الملل با بیان اینکه، در متن برجام می بینیم که از متن به برخی
ضمیمه ها اشاره شده است گفت: گاهی اوقات دقت را در مخاطبین نمی بینیم که به
حواشی می پردازند.
وی
با اشاره به اینکه، با قانونگذاری ویژه و با پیچیدگی های خاص در نظام
آمریکا و یا با دبل استاندارد مواجه هستیم افزود: این پیچیدگی ها برای
مخاطبان سردرگمی ایجاد کرده است.
مواد 21, 24 و 26 متن برجام به طور صریح با تمدید ايسا نقض شده است
اخوان
فرد با اشاره به اینکه، مواد21,24 و 26 متن برجام به طور صریح با تمدید
ايسا نقض شده است ادامه داد: از زمان آغاز برجام بارها این معاهده از سوی
آمریکا به صراحت نقض شده است.
وی
با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون برجام اظهار داشت: بدعهدی
آمریکا به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برمی گردد به طوری که معاهده
مودت بارها از سوی آمریکا مورد نقض قرار گرفت.
اخوان
فرد با بیان اینکه، بدعهدی آمریکا سابقه طولانی دارد گفت: الزامات اجرایی
برجام از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده است لذا، در موارد ابهام سند
برجام تفسیر طرف مقابل قابل قبول نیست و نمی پذیریم که تفسیر یک جانبه
باشد.
این
کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، گاهی برخی به این مسئله اصرار
دارند که جمهوری اسلامی ایران برجام را پذیرفته است افزود: جمهوری اسلامی
ایران نه برجام را مطلقا پذیرفته و نه مطلقا نپذیرفته است بلکه شروطی را
برای برجام در نظر گرفت.
وی با اشاره به ماده 3 قانون اقدام متناسب مجلس گفت: در اصل139 این قانون به هر گونه صلح ، سازش و داوری به طور مشخص اشاره شده است.
مهدی
محمدی کارشناس مسائل سیاسی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه، قانون
داماتو دو مرتبه توسعه یافته است گفت: این قانون یک بار در سال2010 و بار
دیگر در سال 2012 توسعه یافت.
وی
با بیان اینکه، در اواخر بحران هسته ای بودیم که اراده ای در آمریکا شکل
گرفت که مرتبط با موضوع هسته ای بود افزود: قانون داماتو در سال 2010 عمدتا
بر روی بحث بنزین و گازوئیل متمرکز شده بود و در سال2012 این قانون توسعه
یافت و موارد متنوعی را شامل می شود.
هدف اصلی قانون داماتو ضربه زدن به اقتصاد ایران است
این
کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه، هدف اصلی قانون داماتو ضربه زدن
به اقتصاد ایران از جمله از کار انداختن بخش نفتی کشور بود اظهار داشت:
قانون ايسا اولین قانون و تحریم ثانویه آمریکا بود.
قانون ايسا مرتبط با بحث هسته ای و با داماتو متفاوت است
وی
با تاکید بر اینکه، قانون ايسا مرتبط با بحث هسته ای و با داماتو متفاوت
است عنوان کرد: توسعه قانون ايسا در بحران هسته ای صورت گرفته است.
دولت آمریکا باید پاسخ گوی قدمی که برداشته باشد
محمدی
با اشاره به اینکه، دولت، حامیان و منتقدین برجام اکنون بر نقض برجام از
سوی آمریکا اجماع نظر دارند افزود: به شیوه های متعددی می توان استدلال کرد
که نقض برجام صورت گرفته است لذا باید دولت آمریکا پاسخ گوی قدمی که
برداشته باشد.
وی
با بیان اینکه، باید خدا را شکر کرد که با یک بحث اختلافی در کشور مواجه
نیستیم بلکه با بحث ملی روبرو شده ایم گفت: امروزه همه با هم اتفاق نظر
داریم که نقض برجام از سوی آمریکا رخ داده است.
این
کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه، برجام تا آنجا که به موضوع تحریم
مرتبط است به چهار روش می تواند نقض شود تصریح کرد: ایران می تواند ادعا
کند که گروه1+5 و آمریکا برجام را نقض کرده است.
محمدی با اشاره به پاراگراف26 از متن برجام گفت: اگر تحریم جدید مرتبط با موضوع هسته ای اعمال و یا معرفی شود نقض برجام است.
این
کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به گذشت یک سال و نیم از اجرایی شدن برجام
افزود: در طی این مدت6-7 مورد تحریم علیه برنامه موشکی ایران از سوی آمریکا
اعمال شده است.
محمدی
با اشاره به اینکه، در تحریم های امنیتی برنامه موشکی ایران به عنوان
برنامه ای مستقل تلقی نمی شود اضافه کرد: آنها برنامه موشکی را بخشی از
برنامه هسته ای می دانند.
وی
با بیان اینکه، اگر قانون ايسا به حال خود رها می شود فردای31 دسامبر یعنی
اول ژانویه2017 چیزی به نام قانون ايسا وجود نداشت ادامه داد: وقتی قانونی
خود به خود منقضی میشود و مجددا آن را اعمال می کنیم تحریم جدید محسوب
میشود.
وی
با تاکید بر اینکه، تمدید قانون ايسا نقض برجام است گفت:در بند 8 از
مقدمه برجام بحث تحریم نیست بلکه بحث درباره قوانین و آیین نامه های
تبعیض آمیزی است که می خواهد جانشین تحریم هایی شود که در برجام تعلیق شده
است.
وی
با بیان اینکه اگر تحریم های تعلیق شده در برجام مجددا اعمال و یا معرفی
شود نقض برجام صورت گرفته است گفت: ماده29 برجام نه حرف از تحریم و نه حرف
از قانونگذاری دارد بلکه حرف از سیاست است لذا اگر دولت آمریکا سیاستی در
پیش بگیرد که در بهبود روابط ایران با خارج اختلال ایجاد کند نقض برجام
محسوب میشود.
محمدی
در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه حرف هایی که دولت آمریکا ظرف دو
سه روز گذشته زده متفاوت با حرف هایی است که در شش هفت ماه گذشته زده شده
گفت: اگر به جلسات استماع کنگره مراجعه کنید، وزیر خزانه داری آمریکا به
زبان بی زبانی عنوان می کند که تمدید قانون ایسا نقض برجام است و به گونه
ای به کنگره یادآور می شود که این تحریم ها در جاهای دیگر نیز مطرح است و
نیازی به تمدید این قانون نیست.
وی ادامه داد:
همچنین در زمان لابی کری با سناتورها مضمون حرف هایی که وی به سناتور ها می
زند این است که اگر شما است قانون را تمدید کند گرفتار می شوید بنابراین
دولت آمریکا در فرآیند لابی خود با کنگره ظرف شش هفت ماه گذشته تیم مسئله
را تلویحا پذیرفته و نهایتا در مذاکرات نیز صریحا پذیرفته است که تصویب
قانون موسوم به لیست نقض برجام است.
این کارشناس
مسائل راهبردی تصریح کرد: مهمترین استدلال طرف آمریکایی این است که تعهد
منطق برجام این نبوده است که قانون جدیدی وضع نشود بلکه تعهد منطق برجام
این بوده که هر قانونی که وضع شد، تحریم های مرتبط با برجام را شناسایی
کرده و طبق اختیاراتی که رئیس جمهور آمریکا دارد آن ها را متوقف سازند.
محمدی
ادامه داد: لذا استدلال اصلی آنها این است که این قانون دوباره تمدید می
شود و ما بخش های مرتبط با برجام را در آن معلق می کنیم، بنابراین ما نقض
عهدی انجام ندادیم و تحریم جدیدی اعمال نکرده ایم.
وی
اظهار داشت: پاسخ به آن ها این است که شما براساس بند ۸ مقدمه برجام موظف
بودید که رگولاتوری جدیدی در این حوزه نکنید که برعکس این اتفاق درحال رخ
دادن است، تحریمی که منقضی شده و تمام شده مصداق اعمال مجدد تحریم ها است
بنابراین اگر دولت آمریکا می خواست به وظیفه خود طبق اختیارات دولت عمل کند
آقای اوباما نباید این قانون را امضا می کرد بلکه باید آن را وتو می کرد.
محمدی
همچنین بیان داشت: یک مرجع حقوقی معتبر در آمریکا گفته بود اگر واقعا دولت
آمریکا نمی خواست تعهد خود را نقض کند باید اجازه قانون ایسا منقضی می شد و
سپس یک قانون جدیدی پیشنهاد می کرد که در آن قانون هیچ یک از تحریم های
مرتبط با برجام در آن لحاظ نمی شد و آن قانون را در کنگره تصویب می کرد
بنابراین ملاحظه می کنید که به لحاظ حقوقی این بسترسازی و قانون گذاری که
آمریکایی ها کردند مشخصا خلاف تعهدی است داخل برجام است.
بعید است که اوباما طرح تمدید تحریم موسوم به ایسا را وتو کند
این
کارشناس مسائل راهبردی با بیان اینکه بسیار بعید است که آقای اوباما تصویب
این قانون را وتو کند گفت: اگر آقای اوباما این قانون را وتو کند، این
قانون مجددا به کنگره بر می گردد و دوباره رای گیری می شود و باتوجه به
اینکه اکثریت مجلس نمایندگان و سنا به این قانون رای داده اند به احتمال
زیاد وتوی اوباما را رد می کنند.
زیرساخت تحریم ها با تمدید این قانون همچنان باقی خواهد ماند
محمدی
با بیان اینکه اوباما سه تا چهار هفته دیگر کاخ سفید را ترک خواهد کرد
گفت: اگر اوباما واقعا میخواست به تعهدات خود طبق برجام عمل کند اصلا
نباید این قانون را امضا می کرد بلکه باید آن را وتو کند چراکه با امضای
این قانون توسط اوباما عملا زیرساخت تحریم ها باقی خواهد ماند.
وی
در ادامه به بیانیه های سناتورهای آمریکایی بعد از تمدید این قانون اشاره
کرد و گفت: تمام سناتورها در متن بیانیه شان تلویحا گفته اند که ما با
اوباما کار نداریم بلکه با این تمهدیدی که کرده ایم، اختیاراتی را برای
رئیسجمهور بعدی آمریکا فراهم کرده ایم که بتواند براساس این زیرساخت
قانونی، تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال کند. بنابراین از لحاظ سیاسی نیز
توقف بخش های مرتبط با برجام در قانون ایسا پس از امضا توسط اوباما اقدام
بی ارزشی است که ارزش حقوقی و سیاسی ندارد و این چیزی نیست که بتوانند با
آن جمهوری اسلامی ایران را راضی کنند.
در ادامه
این بحث اخوان فرد کارشناس حقوق بین الملل نیز درباره اینکه تعلیق بخشی از
قانون ایسا توسط رئیس جمهور یا وزیر خارجه آمریکا می تواند به نوعی مانع
نقض برجام باشد اظهار داشت: بحث اساسی به یک ضعف بنیادی بر می گردد که ما
نیز بارها تذکر دادیم که با توقف یا تعلیق این حرکت موافق نیستیم چراکه
سابقه آن ها و همچنین حرکت زیگزاگی شان در یک سال و اندی پیش نشان داده که
هیچ تضمینی وجود ندارد.
وی در ادامه به فرمایشات
رهبری اشاره کرد و یادآور شد: ایشان فرموده بودند که تصمیم مناسب اخذ شود
وحتما ما در این رابطه باید به یک نکته کلیدی پی ببریم و آن این است که از
خرد جمعی و هیات های اندیشه ورزی بهره بگیریم و صرفا به تعداد محدودی اکتفا
نکنیم.
این کارشناس حقوق بین الملل همچنین با
اشاره به فرمایش رهبری مبنی بر این که« در مذاکرات مقداری عجله کاری شده
است» و شاید ما با متن تنظیم شده طرف آمریکایی مواجه شدیم ادامه داد: ای
کاش در آن زمان از خرد جمعی بیشتر استفاده می شد و در
این
مقطع نیز باید از این حرکت استقبال کنیم و از متخصصین ذی ربط در عرصه های
مختلف بهره بگیریم و به نظر می رسد در این رابطه جای عجله کاری نیست زیرا
که بیان هر مطلب و اعلام موضعی ممکن است بعدها علیه جمهوری اسلامی ایران
بکار برود.
اخوان فرد با بیان اینکه هیچ تضمینی
از سوی آمریکا مبنی بر تعلیق بخشی از قانون ایسا وجود ندارد تاکید کرد:
دشمن ما، دشمن فریبکار و حیله گری است که مدام نقض عهد می کند.
تمدید قانون ایسا اتفاق عجیب، غریبی نبود
محمدی
در بخش دیگری از این برنامه درباره اینکه برجام چه تعهداتی برای ایران و
آمریکا داشته و این تعداد تاکنون چگونه پیگیری شده است گفت: تمدید قانون
ایسا اتفاق عجیب و جدیدی نیست چراکه رویه دولت آمریکا در طول یک سال و نیمی
که از اجرای برجام می گذرد این بوده که به هیچ یک از تعهدات کلیدی خود که
عمدتا مربوط به کاهش، تعلیق و یا متوقف کردن تحریم ها بوده است عمل نکرده و
به طرف های دیگر ( طرف اروپایی) نیز اجازه نداده که به تعهدات خود در این
حوزه عمل کند.
وی با بیان اینکه متاسفانه رویه
آمریکا در طول یک سال و نیم گذشته بعد از برجام اطلاع رسانی زیادی نشده
گفت: آنچه که هم تاکنون اتفاق افتاده این است که رویه پس پرده و اعمالی
آمریکا اعلامی شده و آن ها عدم عمل به تعهداتشان در برجام را رسمی، علنی و
وقیحانه کرده اند.
این کارشناس مسائل راهبردی با
بیان اینکه آمریکا در این مدت مکررا برجام را نقض کرده است بیان داشت: اگر
بخواهیم اقدامات و مقرراتی را که آمریکایی ها بعد از اجرای برجام، علیه ما و
برجام را انجام داده اند بشماریم این اقدامات بیش از بیست، سی مورد بوده
اما دوستان ما تقریبا هیچ واکنشی نشان نداده اند.
هزینه نقض برجام برای آمریکا، صفر بوده است
محمدی
با تاکید بر اینکه هزینه نقض برجام برای آمریکا، تقریبا صفر بوده است گفت
کار به جایی رسیده که مقام معظم رهبری نیز بیان می کنند که برجام در حال
تبدیل شدن به عاملی برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران شده است در
حالیکه نظام با این هدف از خودگذشتگی کرد و برجام را پذیرفت که تحریم ها
سبک شود.
وی افزود: محاسباتی که در ذهن آمریکایی
ها شکل گرفته مبتنی است بر اینکه، برجام آنقدر برای برخی افراد در داخل
ایران موضوعیت دارد که هر تحریم جدیدی هم که بخواهد اضافه شود واکنش قوی از
جانب ایران وجود نخواهد داشت.
این کارشناس مسائل
راهبردی اظهار داشت: در یکی دو سال قبل آدرس های غلطی از داخل ایران بیرون
رفته مبنی بر اینکه آماده برجام های بعدی هستیم و وقتی شما به طرف
آمریکایی می گویید که من آماده برجام های بیشتر به این معنی است که آماده
ارایه امتیازات بیشتر هستم و این یعنی استقبال از فشار و تحریم های جدید.
محمدی
افزود: محاسبه طرف آمریکایی این است که اگر تحریم یک برجام خلق کرد
بنابراین تحریم های بیشتر می تواند برجام های بیشتری خلق کند.
وی
بیان داشت: دولت آمریکا از افزایش قدرت منطقه ای و توان موشکی و تسلیحاتی
ایران نگران است لذا برای تحریم های بیشتر بسترسازی می کند، اوباما
بسترسازی می کند که ترامپ تحریم های بیشتری اعمال کند.
اخوان فرد در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه از لحاظ موازین
حقوقی نمی توانیم بپذیریم که یک معاهده بین المللی باعث محدودیت های بیشتری
برای ما شود گفت: ذهنیتی که آمریکایی ها دارند این است که می خواهند از خط
مقاومت عبور کنند ولی واقعیت است که جمهوری اسلامی ایران تنها یک مرز
جغرافیایی نیست بلکه نگاه استقلال طلبانه در کشورهای منطقه آنقدر گسترده
شده که حتی وقتی فلان حادثه در آمریکایی لاتین پیش می آید آن ها به دنبال
ارتباط آن با جمهوری اسلامی ایران می گردند ( پرونده آمیا).
وی
با بیان اینکه در طول یکسال و نیم گذشته ده ها مورد طرح های تحریمی علیه
ما وضع شده که در یک مقطع حدود ۷۰ مورد را شناسایی و برای برخی مسئولین
ارسال کرده ایم گفت: هیچ یک از این تحریم ها به شفافیت بحث ایسا نبوده است.
یکی از برکات تحمیلی برجام این بود که ماهیت واقعی آمریکا را بیشتر بشناسیم
تیم
کارشناس حقوق بین الملل با اشاره به نگاه مثبت برخی افراد نسبت به غرب و
آمریکا اظهار داشت: یکی از برکات تحمیلی برجام بر ما این بود که ماهیت
واقعی دشمن استکباری خود را بیشتر بشناسیم.
در
بخش دیگری از این برنامه محمدی کارشناس مسائل راهبردی نیز در تشریح جایگاه
قدرت نظام کنونی آمریکا در نظام بین الملل گفت: یکی از سناریوهایی که راجع
به تیپی مثل ترامپ که با رای ضعیفی بر سر کار آمده این است که برای اینکه
بتوانند اوضاع داخلی خود را کمی سر و سامان بدهند، بخواهند در بیرون از
مرزهای خود نزاع به راه بیاندازند.
وی تصریح کرد:
اما تفاوتی که با گذشته وجود دارد این است که آمریکا امروز دچار یک آچمز
استراتژیک است چراکه نمی تواند مداخله در بیرون از مرزهای خود ترتیب دهد
چراکه این مداخله نیازمند اقتصاد قدرتمند، متحدان پایه کار و اعتبار بین
المللی است و اگر بخواهد درون گرایانه نیز رفتار کند دچار بحران خواهد شد.
این
کارشناس مسائل راهبردی با بیان اینکه عده ای برجام را شاهدی بر تغییر
ماهیت و تغییر راهبرد آمریکا در قبال اسلام می دانستند گفت: تمدید قانون
ایسا آن هم توسط دولتی که برجام را توافق کرده است علامتی است مبنی بر
اینکه هرگونه سوء تفاهم در مورد تغییر ماهیت آمریکا در رابطه با ایران
سوءتفاهم بسیار خطرناکی است.
آمریکا سعی دارد تحریم ها را تشدید و ساختار برجام را حفظ کند
محمدی
خاطر نشان ساخت: امروز تمدید قانون ایسا به ما می گوید که برجام برای
آمریکا تا جایی موضوعیت دارد که مانع تشدید تحریم ها نشود، مهمترین کاری که
الان امریکایی ها می کنند این است که تحریم ها را تشدید اما خود برجام را
حفظ کنند؛ لذا باید راهکاری پیدا کنیم تا از این وضعیت خارج شویم و الا
گمان می کنم که تحریم های خیلی نگران کننده ی دیگری در راه باشد.
وی
تصریح کرد: این حرکت دولت اوباما علامتی است مبنی بر اینکه آمریکا در عدم
عمل به تعهداتش در برجام مشکل تکنیکی نداشته بلکه این سیاست دولت آمریکا
است که تحریم ها برقرار بماند و این سیاستی است که به طور غیر رسمی توسط
خزانه داری آمریکا در یک سال و نیم گذشته پیگیری می شده و امروز هم به صورت
رسمی توسط رئیس جمهور این کشور دنبال می شود.
در
ادامه این بحث اخوان فرد کارشناس حقوق بین الملل نیز در خصوص چگونگی
پیگیری حقوقی نقض برجام توسط آمریکا نیز بیان داشت: در حال حاضر مصوبه مجلس
تحت عنوان اقدام متناسب و متقابل مطرح است ضمن اینکه می توان موضوع را در
شورای امنیت و کمیته تخصصی برجام در مجمع عمومی سازمان ملل دیوان بین
المللی دادگستری و معاهده مودت دولتین ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی
ایران دنبال کرد.
این کارشناس حقوق بین الملل با
تاکید بر اینکه چشم بستن به مجامع حقوق بین الملل که تا این زمان خیری
برای ما نداشته اند نمی تواند برای ما راهگشا باشد تاکید کرد: بهترین راه
این است که متکی به حرکت درونی باشیم ضمن آنکه ضرورت تدوین دیپلماسی جمهوری
اسلامی ایران در عرصه حقوق بین الملل توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز
احساس می شود.
در قسمت پایانی این برنامه محمدی
نیز در همین رابطه بیان داشت: در حال حاضر آمریکایی ها دو محیط را پایش می
کنند که یک محیط محیط اجماع ملی است تا متوجه شوند که پس از انجام این
اقدام توسط آنها تا چه اندازه خواهیم توانست که اجماع ملی در مقابل آن
ایجاد کنیم.
وی افزود: موضوع دیگر این است که
آنها ببینند آیا قادر به پاسخگویی خواهیم بود یا نه که در اینجا الزام به
پاسخگویی بیشتر از آن که یک الزام حقوقی باشد یک الزام استراتژیک است، اگر
امروز پاسخ مناسبی به این اقدام اوباما ندهیم ظرف ماه های آینده و روی کار
آمدن ترامپ با سیل تحریم ها مواجه خواهیم شد لذا امروز باید یک تصمیم
راهبردی و بازدارنده اتخاذ کنیم.