به گزارش مشرق، «بایزید کاراتاش» معاون حزب وطن ترکیه و فرمانده سابق نیروی هوایی ترکیه، در خصوص تحولات ترکیه و منطقه به سوالات خبرنگاران پاسخ داد که بخش اول این مصاحبه از نظر خوانندگان می‌گذرد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که پس از کودتای نافرجام 15 جولای در ترکیه، دولت در حال انجام تحرکات جدیدی علیه مخالفان خود است، این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کاراتاش: تشکیلات فتح‌الله گولن در حالی امروز به عنوان گروه تروریستی «فتو» و «دولت موازی» در ترکیه نام برده می‌شود که در گذشته با عنوان بنیاد خیریه‌ای که در تمام نقاط جهان مدرسه می‌سازد، شناخته می‌شد. این تشکیلات در طول دهه‌های 80 و 90 میلادی و حتی پس از شروع حاکمیت حزب «عدالت و توسعه» قدرت یافت.
«دوغو پرینچک» از حزب کارگر ترکیه نخستین بار ماهیت این تشکیلات را فاش کرد. تشکیلات گولن با سوء استفاده از احساسات دینی مردم ترکیه و به اسم دین اعتقادات مردم را مسموم کردند. پس از کودتای 12 سپتامبر 1980 در ترکیه، نفوذ تشکیلات فتح‌الله گولن درون نهادهای قضایی و امنیتی بیشتر شد. این تشکیلات در دهه 90 میلادی قدرتمندتر شد و توانست ارتباط‌های زیادی با نهادهای دولتی برقرار کند.
البته یک نکته قابل تأمل هم وجود دارد و آن هم اینکه درست زمانی که «عبدالله اوجالان» سرکرده حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) دستگیر و به ترکیه آورده شد، فتح‌الله گولن هم به آمریکا رفت. در ترکیه وقتی ترورهای ارمنی تمام شد ترورهای پ.ک.ک شروع شد، این بازی‌هایی که بر سر ترکیه آمده است، زیر سایه حمایت‌های آمریکا، سازمان سیا و سرویس‌های اطلاعاتی بعضی از کشورهای غربی است. فتح‌الله گولن یک پروژه آمریکایی است که پس از دوران جنگ سرد به وجود آمد. آمریکا و غرب برای مهار روسیه و قدرت‌های آسیایی از پروژه گفتگوی ادیان استفاده کرد. فتح‌الله گولن کسی بود که در سال 1999 از ترکیه برای این پروژه انتخاب شد. وی مدارس زیادی در سراسر جهان تأسیس کرد که برخلاف تبلیغاتی که وانمود می‌کرد در این مدارس به زبان ترکی استانبولی تدریس انجام می‌شود، ولی در واقع به زبان انگلیسی تدریس صورت می‌گرفت.
معلمان این مدارس از طرف سازمان جاسوسی سیا تربیت می‌شدند و آمریکا قدرت نرم خود را از این طریق در آن کشورها اعمال می‌کرد. تشکیلات فتح‌الله گولن برای تأمین مالی خود از راه‌هایی مثل کمک‌های مالی مردم، شانتاژ سرمایه‌داران و فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌کرد به طوری که این تشکیلات توانست در سال 2003 حدود 25 میلیون دلار سرمایه برای خود جذب کند و این سرمایه در حال حاضر به بیش از 100 میلیون دلار رسیده است.
تشکیلات گولن در سال 2002 با حزب عدالت و توسعه متحد شد و پس از به قدرت رسیدن این حزب توانست در ساختار دولتی ترکیه نفوذ زیادی داشته باشد. در صدر مخالفان تشکیلات گولن، نیروهای مسلح ترکیه و بعضی از روزنامه‌نگاران و روشنفکران حضور داشتند که همه این مخالفان با پرونده‌سازی‌های تشکیلات گولن مانند «بالیوز» و «ارگنه کن» روانه زندان شده و از میان برداشته شدند و راه تشکیلات گولن تا حدود زیادی باز شد و نفوذی‌های این تشکیلات در داخل نیروهای مسلح ترکیه توانستند در سال 2012 تا حد زیادی ترفیع بگیرند و همین ترفیع گرفته‌ها و ژنرال‌ها بودند که کودتای نافرجام 15 جولای ترکیه را انجام دادند.
تشکیلات فتح‌الله گولن، حساب یک جا را نکرده بودند و آن هم به وجود آمدن اختلاف گولن و اردوغان بود. آنان گولن و اردوغان را به منزله یک روح در دو بدن تصور می‌کردند و هیچگاه فکر نمی‌کردند روزی برسد که گولن و اردوغان رو در روی هم قرار بگیرند.
اختلافات گولن و اردوغان در سال 2010 شروع شد و «برهان بورسالی» اولین شخصی بود که این اختلافات را فاش کرد. تشکیلات فتح‌الله گولن با نفوذی که در ساختار امنیتی ترکیه کرده بود توانست در سال 2012 مذاکرات اسلو را که بین سازمان اطلاعات ترکیه (میت) و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) انجام شده بود، فاش کند و برای «هاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، بحران ایجاد کند.
تشکیلات گولن همچنین توانست سخنان جلسه امنیتی ترکیه که بین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، داوود اوغلو و سازمان اطلاعات ترکیه انجام شده بود را در سطح عمومی منتشر کند.
اوج اختلافات گولن و اردوغان در عملیات ضد فساد مالی در 17 الی 25 دسامبر 2013 رخ داد. جایی که فسادهای مالی اردوغان و نزدیکانش توسط تشکیلات گولن فاش شد. عملیات 17 الی 25 دسامبر با این هدف انجام شد که تشکیلات گولن به دلیل داشتن مخالفانش در ترکیه نمی‌توانست به راحتی سیاست‌های خود را اعمال کند. برای اعمال سیاست‌هایی همچون قطع ارتباط ترکیه با کشورهای همسایه از جمله ایران، تشکیل کریدور اسرائیل-آمریکا در منطقه خاورمیانه و تشکیل اسرائیل دوم (کردستان بزرگ) نیاز بود که مخالفان داخلی تشکیلات گولن تصفیه شوند.
قرار بر این بود که اردوغان سرنگون شود و رژیم ترکیه تغییر یابد و این سیاست‌ها اعمال شوند اما عملیات 17 الی 25 دسامبر تشکیلات گولن با شکست مواجه شد. در همان سال «یالچین آکدوغان» معاون نخست‌وزیر وقت ترکیه اعتراف کرد که با همکاری تشکیلات گولن علیه برخی از نظامیان ترکیه پرونده‌سازی شده بود. نظامیانی که علیه آنان پرونده‌سازی شده بود و در زندان به سر می‌بردند در سال 2014 آزاد شدند. آنان پس از آزادی از مبارزان اصلی مقابله با تشکیلات گولن بودند که رهبری آن مبارزان را حزب وطن ترکیه و اتحادیه جوانان ترکیه (TGB) بر عهده داشتند.
کودتای نافرجام 15 جولای ترکیه از طرف نظامیان وابسته به تشکیلات فتح‌الله گولن انجام شد، ولی با حمایت نکردن فرماندهان وطن‌دوست ارتش و حمایت مردم از دولت ترکیه این کودتا شکست خورد. این کودتا با پشتیبانی و همکاری مشترک آمریکا، سازمان سیا، موساد و سرویس‌های اطلاعاتی برخی کشورهای اروپایی انجام شد.
کودتای نافرجامی که انجام شد نتوانست مثل کودتاهای سابق ترکیه به پیروزی برسد، چرا که امروزه شبکه‌های اجتماعی حضور پررنگی در زندگی مردم دارند و مردم را در کمترین زمان از همه چیز آگاه می‌کنند و همین هم باعث شد که مردم از همان ساعات اولیه کودتا به خیابان‌ها بریزند و به مقابله با کودتاگران بپردازند.
حزب وطن اسامی خائنان را قبلاً به دولت ترکیه داده بود و هر دولت برای محافظت از خود تدبیرهای لازم را در نظر می‌گیرد و کشوری در دنیا وجود ندارد که برای مقابله با تهدیدات این چنینی تدابیر لازم را اتخاذ نکند. اردوغان 15 دقیقه قبل از آغاز کودتا خبردار شده بود و از طریق شبکه‌های تلویزیون از مردم خواست به خیابان‌ها بریزند، بلندگوهای مساجد مردم را به مبارزه با کودتاگران دعوت می‌کردند و با همکاری نظامیان وطن‌دوست، کودتا شکست خورد. مطمئن باشید که این کودتا توسط آمریکا، سازمان سیا، موساد و سرویس‌های جاسوسی برخی کشورهای اروپایی طراحی شده بود و خوشبختانه با تدابیر دولت و حمایت مردم شکست خورد، اما یک نکته منفی در این کودتا در تاریخ ترکیه ثبت شد و آن هم درگیری نیروهای مسلح ترکیه و مردم با یکدیگر بود.
پس از شکست کودتای نافرجام 15 جولای، دولت ترکیه از این اتفاق نهایت استفاده را کرد و با اعلام وضعیت اضطراری در سراسر ترکیه، به مقابله با تشکیلات فتح‌الله گولن و مخالفان خود پرداخت. صدها هزار نفر از کار خود اخراج شدند. چهار هزار نفر از پرسنل ارتش ترکیه زندانی شده و 16 هزار نفر اخراج شدند. بنده از اخراج آنان ناراحت نشدم چرا که زمانی که تشکیلات گولن برای ما پرونده‌سازی کرده و ما را روانه زندان کرد، آنان سکوت کرده بودند. در بین آنان بی‌گناهانی هم وجود دارند که با گذشت زمان بی‌گناهی‌شان ثابت خواهد شد.
ترکیه در حال حاضر در یک مبارزه جدی به سر می‌برد. حزب عدالت و توسعه از همان سال‌های اولیه که به قدرت رسید از ماهیت تشکیلات گولن باخبر بود، بطوریکه لیست همه آنان در دولت وجود داشت و بعد از اختلافات اردوغان و گولن از طریق این لیست‌ها در حال تصفیه شدن بودند. در سال 2003 زمانی که «عبدالله گل» به عنوان وزیر امور خارجه ترکیه بود، بخشنامه‌ای صادر کرد که مطابق آن، تمام کنسولگری‌های ترکیه در سراسر دنیا موظف شدند که با تشکیلات فتح‌الله گولن همکاری کنند. دولت ترکیه با این کار به خودش آسیب زد.
در حال حاضر ترکیه در جنگ قدرت به سر می‌برد. نباید این جنگ را محدود به داخل ترکیه دانست چرا که عواقب این جنگ می‌تواند دامن سوریه، عراق، ایران و روسیه را هم بگیرد.
طبق پروژه خاورمیانه بزرگ که آمریکا طراحی کرده بود بایستی مرزهای 24 کشور تغییر می‌یافت. آمریکا می‌خواهد ترکیه و ایران را که هیچ اختلاف و دشمنی با یکدیگر نداشته‌اند، دشمن ایران کند. آمریکا برای ادامه رهبری در جهان تک‌قطبی نیاز به هرج و مرج در خاورمیانه دارد.
آمریکا و سازمان سیا پس از کودتای نافرجام 15 جولای، تبلیغات منفی علیه ترکیه را در دستور کار خود قرار داده‌اند. ترکیه در حال حاضر به تصفیه نفوذی‌های تشکیلات فتح‌الله گولن ادامه می‌دهد و ممکن است این کار از 5 سال تا 10 سال طول بکشد.
بعضی‌ها می‌گویند اگر روسیه دو بمب هسته‌ای در ترکیه بیندازد ترکیه را نابود می‌کند، نابود کردن ترکیه اصلاً به کار روسیه نمی‌آید چرا که بعد از نابودی ترکیه این آمریکا است که آنجا را پر می‌کند. در حال حاضر نباید به دشمنی با اردوغان ادامه داد، چرا که احزابی که وابسته به آمریکا هستند از این فرصت نهایت استفاده را خواهند کرد.
ایران و روسیه سیاست کاملاً درستی در قبال کودتای نافرجام ترکیه اتخاذ کردند و در همان ساعات اولیه کودتا با حمایت از اردوغان این کودتا را محکوم کردند. چرا که اگر کودتا پیروز می‌شد دولتی که به جای اردوغان بر سرکار می‌آمد نه تنها از ایران، روسیه و سوریه حمایت نمی‌کرد، بلکه برعکس دشمن این کشورها می‌شد. ناتو، اتحادیه اروپا و آمریکا نتوانستند این مسئله را هضم کنند چرا که نتوانستند کسی را که خودشان به قدرت رسانده بودند از قدرت ساقط کنند.
در حال حاضر دشمنی با اردوغان می‌تواند عواقب بدی داشته باشد. درست است که در حال حاضر احتمال کودتای دوم بسیار کم است اما تشکیلات گولن از طریق راه‌های دیگری از جمله بحران سیاسی و اقتصادی می‌تواند اردوغان را ساقط کند اما به دلیل اینکه نفرات اصلی تشکیلات گولن در نیروهای مسلح ترکیه شکست خورده و زندانی شده‌اند، نمی‌توانند از طریق نظامی کار خاصی انجام دهند.
به نظرتان تشکیلات فتح‌الله گولن این توانایی را دارد که از طریق نفوذی‌های خود در سازمان اطلاعات ترکیه و با همکاری سرویس‌های جاسوسی دیگر کشورها کودتای سیاسی در ترکیه رقم بزند؟
کاراتاش: هر دولتی احتمال سرنگونی دارد، اما تشکیلات فتح‌الله گولن طوری در اذهان مردم ترکیه منفور شده‌اند که اگر اسناد و مدارک معتبر هم رو کنند هیچ یک از مردم ترکیه حرفشان را باور نخواهد کرد. ممکن است آنان در سازمان اطلاعات نفوذ داشته باشند و به نفوذشان ادامه دهند اما این به معنای داشتن توانایی برای سرنگونی دولت نیست. شما نگاه کنید که اسناد و مدارک «ویکی‌لیکس» تمام دنیا را متحیر کرد، ولی هیچ کدام از آن اسناد و مدارک به تنهایی توانایی تغییر هیچ حکومتی در هیچ کجای دنیا را نداشت.
عملیات تصفیه تشکیلات فتح‌الله گولن را از 5 سال تا 10 سال برآورد کردید، به نظرتان چرا این عملیات تصفیه در مورد اعضایی از حزب عدالت و توسعه که وابسته به تشکیلات گولن هستند انجام نمی‌گیرد؟
کاراتاش: حزب حاکم عدالت و توسعه از زمان تأسیس خود به تشکیلات فتح‌الله گولن وابستگی داشته است. احزاب سیاسی برای حفظ قدرت خود به هر فریبکاری دست می‌زنند. لیست همه اعضای حزب عدالت و توسعه که وابسته به تشکیلات گولن هستند موجود است، اما اردوغان تصمیم دارد بی‌صدا و در وقت مناسب با آنان برخورد کند تا آسیبی به قدرت حزب عدالت و توسعه نرسد. اگر آنان با این افراد که بعضاً در گذشته مقام معاون نخست‌وزیر را داشتند با سر و صدا برخورد کنند به تضعیف قدرت حزب حاکم منجر می‌شود.
هیچ حزب سیاسی چنین کاری انجام نمی‌دهد بلکه به اطراف و دشمنان خود حمله می‌کند، مثلاً ژنرال‌های نظامی را دستگیر و 30 هزار نفر را اخراج می‌کند و در وقت مناسب به سراغ اعضای تشکیلات خود می‌رود. تحقیر اعضای خودی در میان افکار عمومی تأثیر منفی بر روی حزب حاکم خواهد داشت. در هیچ کجای دنیا هیچ حزب سیاسی دستبند به اعضای خود نمی‌زند و آنان را محاکمه نمی‌کند.
آمریکا به سیاست دخالت خود در مسائل داخلی دیگر کشورها ادامه خواهد داد، در ترکیه هم این سیاست پیگیری خواهد شد و از طریق رسانه‌ها بر مردم ترکیه تأثیر خواهند گذاشت.
در هر کشوری فساد وجود دارد. به انتخابات اخیر آمریکا دقت کنید، دو کاندیدایی که در این انتخابات وجود داشتند اگر در ترکیه بودند آنان را به عنوان لباس شور هم استخدام نمی‌کردند، اما سیستم آمریکا کاری کرده که مردم آمریکا مجبورند از بین بد و بدتر یکی را انتخاب کنند. فرانسه و انگلستان هم مثل آمریکا هستند.
در ترکیه اردوغان می‌گوید که تشکیلات گولن مرا فریب داده بود. رهبران همه کشورهای دنیا وقتی اشتباه می‌کنند، می‌گویند که ما را فریب داده بودند، مثل «تونی بلر» که تأکید داشت که در عراق سلاح‌های هسته‌ای وجود دارد و به آن کشور باید حمله شود و وقتی دروغ بودن این ادعا ثابت شد، گفت که من فریب خوردم.
فریب خورده فقط اردوغان نیست بلکه همه رهبران دنیا فریب می‌خورند، ولی این رهبران آگاهانه فریب می‌خورند. در ترکیه حرف مخالفان شنیده نمی‌شود و این باعث می‌شود که دولت اشتباه کند و به کشورهای همسایه حمله کند و وقتی کشور را با بحران مواجه می‌کنند، همه تقصیرها را گردن آمریکا می‌اندازند؛ اما در واقع مقصر اصلی خودشان هستند و خودشان را باید اصلاح کنند. تعداد خیلی کمی از رهبران دنیا افراد سالم و درستی هستند.
امپریالیسم جهانی تمام تلاشش را برای تسلط بر دنیا انجام می‌دهد. در حال حاضر ایران و ترکیه به جای دشمنی با یکدیگر بایستی متحد شوند. هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند علیه امپریالیسم جهانی مبارزه کند. نه ایران و نه ترکیه به تنهایی قادر نیستند که از پس تهدیدات امپریالیسم برآیند. حوادث اخیر در ترکیه و توافق هسته‌ای ایران با 5+1 این مسئله را نشان داد.
در حال حاضر فروش 106 هواپیمای ایرباس به ایران وابسته به اجازه آمریکا شده است. ایران از اروپا هواپیمای ایرباس می‌خرد، اما آمریکا بایستی اجازه آن را صادر کند! این مسئله نشان می‌دهد که اروپا زیر سلطه آمریکا قرار دارد.
ایران در زمان قبل از انقلاب برای به پرواز درآوردن جنگنده‌های اف-16 برای هر ابزار یک سنتی آمریکا، 100 دلار به این کشور پول می‌داد. پس از انقلاب اسلامی 1979 در ایران، در حالی که آمریکا ایران را تحریم کرده بود، همین ابزارها را دلال‌های بین‌المللی با پول بیشتری به ایران می‌فروختند و جیب‌های سناتورهای آمریکایی را پر می‌کردند. آمریکایی‌ها هم علیه ایران تحریم اعمال می‌کردند و هم از طریق ایران پول هنگفتی به جیب می‌زدند.
در حال حاضر نیروی هوایی ترکیه هم از سیستم جنگنده‌های آمریکایی استفاده می‌کند و 95 درصد تجهیزات نیروهای مسلح ترکیه به خارج وابسته است. با این شرایط ترکیه چگونه می‌تواند مستقل عمل کند و بگوید که به جای اتحادیه اروپا عضو سازمان همکاری‌های شانگهای می‌شود؟ ترکیه 10 الی 20 سال زمان لازم دارد تا خود را از وابستگی به ناتو رها کند.
برای این کار به همکاری با کشورهای همسایه خود نیاز دارد.
ترکیه نباید در مسائل داخلی کشورهای همسایه خود دخالت کند و در فکر تغییر رژیم این کشورها باشد. ترکیه چرا بایستی در مسائل داخلی سوریه دخالت کند و باعث آوارگی سه میلیون و کشته شدن صدها هزار سوری شود و کشور خودش را با بحران تروریسم مواجه کند.
تشکیلات گولن می‌رود و جای خود را به تشکیلات دیگری می‌دهد، این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کاراتاش: در ترکیه، ایران، سوریه و در هر کشوری؛ تشکیلات خاصی فعالیت می‌کنند. هر دولتی از بعضی فعالیت‌های غیرقانونی این تشکیلات چشم‌پوشی می‌کند. فعالیت این تشکیلات در راستای مأموریت‌های بشردوستانه و انسانی هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما زمانی که این تشکیلات خودشان را خلیفه اعلام کنند و تلاش کنند که در ساختارهای داخلی دولتی نفوذ کنند مشکل برای کشور ایجاد می‌کنند، مانند کاری که تشکیلات فتح‌الله گولن در ترکیه انجام داد.
کودتا انجام شد و مجلس ترکیه بمباران شد؛ چون هدف این بود که فتح‌الله گولن حاکم شود و نخست‌وزیر، وزیران و نمایندگان مجلس از ساختار تشکیلات گولن انتخاب شوند. در آینده جای تشکیلات فتح‌الله گولن را تشکیلات دیگر خواهد گرفت، چرا که هر جای خالی پر می‌شود. در دنیا از این مسائل درس گرفته نمی‌شود و برنامه‌ای برای پیشگیری از این مسائل وجود ندارد.
