متن کامل طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی به شرح ذیل است:
بسمه تعالی
هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
احتراماً اینجانبان امضاءکنندگان ذیل به عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استناد بند اول اصل 89 قانون اساسی و ماده 222 آییننامه داخلی مجلس به دلایل زیر تقاضای استیضاح وزیر محترم راه و شهرسازی جناب آقای دکتر آخوندی را داریم.
1 ــ سیستم ریلی به عنوان ایمنترین شیوه حمل و نقل در دو سال گذشته در یک محل دارای دو سانحه مرگبار شده است در حالی که اولاً عامل آن مشکل مدیریتی و خطا در برنامهریزی بوده و نه یک اتفاق. ثانیاً در استیضاح قبلی ایرادات اساسی ایمنی حمل و نقل ریلی هشدار داده شده بود و ثالثاً این سانحه دردناک در محوری اتفاق افتاد که هزینه ابهامآمیز تجهیزات سیگنالینگ آن مورد سؤال در استیضاح قبلی بود و بلاکبندی این مسیر بهعنوان افتخار مدیریتی وزارت قلمداد میشد ولی همین بلاکبندی بهدلیل سوء مدیریت و برنامهریزی موجب سانحه شد.
2 ــ علت بهکارگیری نیروی بازنشسته علیرغم مخالفت وزارت اطلاعات بهعنوان مسئول حراست وزارتخانه چیست و چرا علیرغم تذکرات دستگاههای نظارتی ایشان را حفظ کردهاید و در قبال دخالتهای گسترده ایشان در تخلفات اقتصادی و سوء استفادههای مدیریتی سکوت کردهاید؟
3 ــ توسعه فعالیت اقتصادی بنگاههای وابسته به جنابعالی در حوزه وزارت راه و شهرسازی چیست و نقش فرزند شما در قراردادهای وزارتخانه چه توجیهی دارد؟
4 ــ مسکن مهر را مزخرف اعلام کرده و مسکن اجتماعی که در سال اول وزارتتان جایگزین مسکن مهر اعلام نمودید هیچگاه معرفی نشد. طرح جامع مسکن را هم متوقف و بخش مسکن را بلاتکلیف کردید.
5 ــ علت اینکه توافقات خرید هواپیما را مخفی انجام داده و متن توافق را حتی در اختیار کمیسیون عمران قرار ندادید، چیست؟
6 ــ علت اینکه در هیئت دولت بهجای کار وزارتخانه بهدنبال طرحهای حزبسازی هستید، چیست؟
7 ــ علت عدم شفافیت در قراردادهای شرکت فرودگاههای کشور و عدم نظارت بر فعالیتهای اقتصادی مدیران این شرکت چیست؟
8 ــ چرا بررسی سانحه آنتونوف 149 تهران ــ طبس را متوقف نمودید؟
9 ــ در خصوص 4 سانحه مرگبار هوایی و ریلی چه پاسخی دارید؟
10 ــ برای کشته شدن سربازان راکب اتوبوس در فارس چه پاسخی به جامعه دادید؟
11 ــ در تمام دنیا با سوانحی چون سقوط آنتونوف و قطار سمنان، مدیر مربوطه استعفا یا برکنار میشد اما شما در سانحه آنتونوف که با مجوز غیرقانونی رئیس هواپیمایی وقت فعالیت میکرد، رسماً از ایشان حمایت کردید و جلوی استعفای ایشان را گرفتید، چه پاسخی به افکار عمومی دارید؟
12 ــ کریدورهای بینالمللی عبوری از ایران بهدلیل عدم اقدام بهموقع در کشورهای مجاور جایگزین شده و عملاً فرصتهای نسلهای آینده در حال از دست رفتن است، چه پاسخی دارید؟
روند استیضاح در آئیننامه جدید مجلس چگونه است؟
براساس آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان میتوانند با در نظر گرفتن اصل هشتاد و نهم(89) قانون اساسی، وزیر یا هیئت وزیران را استیضاح کنند. استیضاح وقتی قابلطرح در مجلس است که به امضای حداقل 10 نفر از نمایندگان برسد.
هیئترئیسه موظف است در اولین جلسه علنی استیضاح را اعلام وصول نماید و در همان روز متن استیضاح را برای وزیر یا وزیران مورد استیضاح ارسال و همزمان چاپ و بین نمایندگان توزیع کند.
آئیننامه داخلی مجلس تأکید دارد که علاوه بر امضاکنندگان استیضاح، سایر نمایندگان میتوانند تا قبل از طرح استیضاح در جلسه علنی استیضاح را امضاء نمایند.
در جلسه استیضاح، پس از اظهارات استیضاحکنندگان که طبق آئیننامه داخلی مجلس برای یک وزیر دو ساعت و برای استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت در نظر گرفته شده است، (استیضاحکنندگان میتوانند از بین خود یک یا چند نفر را برای بحث در موضوع استیضاح معرفی نمایند) رئیسجمهور میتواند به دفاع از وزیر یا وزیران مورد استیضاح بپردازد، همچنین وزیر یا وزیران مورد استیضاح نیز میتوانند به دفاع از خود بپردازند. حداکثر وقت دفاع از وزیر سه ساعت خواهد بود.
بر اساس آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی،
وزیر یا وزیران مورد استیضاح میتوانند حداکثر یک ساعت از وقت دفاع خود را در اختیار یک یا دو نفر از نمایندگان موافق قرار دهند.
علاوه بر این در جلسه استیضاح پس از پاسخ وزیر یا وزیران مورد استیضاح و یا پاسخ رئیسجمهور از طرف هیئت وزیران مورد استیضاح، حداکثر دو نفر از نمایندگان استیضاحکننده حق دارند توضیحات تکمیلی بدهند، به شرطی که صحبت هر کدام از ربع ساعت تجاوز نکند.
رئیسجمهور میتواند حداکثر یک ساعت به دفاع از هیئت وزیران بپردازد و وزیر مورد استیضاح هم میتواند حداکثر نیم ساعت مجدداً از خود دفاع کند.
طبق آئیننامه داخلی مجلس، پس از انجام استیضاح، رئیس جلسه عدم اعتماد وزیر یا وزیران را به رأی میگذارد.
1- محمدحسین سعیدی
2- سیدمهدی مقدسی
3- محمدرضا صباغیان بافقی
4- اکبر ترکی
5- علیرضا بیگی
6- محمدحسین فرهنگی
7- حسینعلی شهریاری
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور دقایقی قبل برای حضور در جلسه بررسی طرح استیضاح «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی، وارد صحن علنی مجلس شورای اسلامی شد. برخی از وزرا و معاونان کابینه نیز همراه با اسحاق جهانگیری در صحن علنی مجلس حضور یافتند.
وی افزود: در کمیسیون عمران مجلس از یکطرف گفتهاید خطای سیستمی باعث حادثه شده و از طرف دیگر گفتهاید سیستم خطا نمیکند؛ چرا باید به مردم گزارشی بدهیم که اطمینانبخش باشد و بعداً امنیت جانی آنها به خطر بیفتد.
سعیدی در ادامه با طرح سؤالاتی خطاب به نمایندگان گفت: آیا اقدامی برای خروج از رکود سنگین مسکن مهر انجام شده است؟ آیا اقدامی برای ساماندهی مسکن مهر و پاسخ به مطالبات مردم صورت گرفته است؟
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آیا از بهسازی بافتهای فرسوده شهری و روستایی که در صورت بروز یک حادثه طبیعی، حوادثی به مراتب بدتر از پلاسکو به وجود میآورد، راضی هستید؟
وی خطاب به وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: آقای آخوندی بدون ارائه طرح مشخص، مسکن مهر را مزخرف نامید و بعداً طرح مسکن اجتماعی را ارائه کرد که با الگوی زندگی اقشار مستضعف جامعه همخوانی ندارد.
سعیدی با انتقاد از عدم اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی در وزارت راه و شهرسازی، اظهار داشت: غیر از ایرانایر و هما، حدود ۱۳ شرکت هواپیمایی دیگر داریم که وزارت راه هیچ تلاشی برای ساماندهی آنها نکرده است.
این نماینده مجلس همچنین با انتقاد از آزاد شدن بیرویه نرخ بلیت هواپیما گفت: به دلیل نقص ناوگان، این آزاد شدن قیمت همچنان با کاهش کیفیت و بالا رفتن هزینهها همراه بوده است.
جمعی از متقاضیان مسکن مهر همزمان با آغاز نشست استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در مجلس شورای اسلامی مقابل درب شمال شرقی خانه ملت تجمع کردند.تجمع کنندگان درحالی که کارت های قرمز به دست دارند، تاکید می کنند این کارت ها به وزیر داده می شود و به منزله اخراج وی از وزارت راه و شهرسازی است. برخی تجمع کنندگان هم دست نوشته هایی با مضمون «وزیر را استیضاح کنید»، «آقای آخوندی! مسکن مهر ما را چه کردی؟» و... در دست دارند.
نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: من در تمامی دولتها کمتر مدیری را دیدم که مانند آخوندی بعد از حادثهای مانند سانحه قطار استعفاء بدهد.
وی درباره دلیل امضای طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی گفت: دلیل این که من طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی را امضا کردم حادثه قطار تبریز به مشهد بود.
صباغیان بافقی افزود: یکی از مشکلات اصلی کشور در حوداثی مانند سانحه قطار تبریز – مشهد این است که به جای مقصر شناختن مدیران ارشد کشوری، همیشه کارکنان زیردست مقصر نشان داده میشوند و حتی با آنها برخورد میشود در حالی که در کشورهای پیشرفته این گونه نیست.
نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در کشورهای پیشرفته جهان وزرا، مسئولان و رئیس قوه مجریه در قبال حوادث خود را مقصر میدانند و حتی استعفا میدهند، غرق شدن کشتی، استعفای نخستوزیر کره را در پی داشت و قطع شدن ۲۰ دقیقهای برق ژاپن باعث شد وزیر این کشور ۲۰ دقیقه تعظیم کند.
وی بیان داشت: تا زمانی که در کشور فرهنگ عذرخواهی توسط مسئولان نهادینه نشود و تا زمانی که ما به این نتیجه نرسیم که میتوانیم به دلیل وقوع حوادث، شخص رئیس قوه مجریه را استیضاح کنیم مشکلات حل نخواهد شد.
نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه درباره حادثه قطار تبریز- مشهد گفت: اگر نگاهی که گفتم در کشور ایجاد شود و با توجه به اینکه حادثه فوق در وزارت راه و شهرسازی رخ داده و متأسفانه عدهای از هموطنان ما در این سانحه کشته شدند باید با مسئولان این وزارتخانه برخورد شود.
صباغیان بافقی در بخش پایانی سخنانش خاطر نشان کرد: میشود با عذرخواهی و پذیرش مقصر بودن در حوادث، مشکلات کشور را حل نمود، امیدوارم این گونه استیضاحها باعث جلوگیری از بروز حوادث جدید شود.
ترکی تاکید کرد: امروز معاونین وزرات راه وشهرسازی در حالی حقوق خود را به موقع دریافت می کنند که عزیزان کارگر ما ماه ها است که منتظر دریافت حقوق هستند و وزارت راه و شهرسازی به آنها حقوق به موقع نمی دهد. خطایی که از سوی متولیان امر در وزارت راه و شهرسازی در برخورد دوقطار مشهد – سمنان به وجود آمد امروز در مترو اصفهان احتمال وقوعش است و ما نگران هستیم.
وی افزود: ما نه تنها به خاطر تصادفات قطار تبریز به مشهد بلکه نسبت به دیگر موارد عملکرد وزیر راه معترض هستیم و بنده نسبت به تصادفات جادههای سراسر کشور و سقوط هواپیما و سانحه قطار حساسیت فراوانی دارم.
وی تصریح کرد: تشکری نیمبند از هیئترئیسه میکنم به خاطر اینکه بالاخره این استیضاح در دستور کار هفتگی مجلس قرار گرفت.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: بنده یک بار دیگر از بابت هرگونه قصور و کوتاهی از جانب دستگاههای مرتبط و شخص خودم پوزش میطلبم.
آخوندی خاطرنشان کرد: معمولا استیضاح وقتی به جریان میافتد که پاسخ به سوالها در نوبتهای پیشین قانعکننده نباشد. چه در دوره مجلس پیشین و چه این دوره حتی بدون جریان افتادن یک سوال و بدون گرفتن کارت زرد مستقیما مورد استیضاح قرار میگیرم که البته شکوهای نیست.
وی با بیان اینکه وقتی استیضاحی در هر وزارتخانهای مطرح میشود توجه کارمندان و کارکنان آن به استیضاح معطوف می شود،گفت: در وزارت راه و سازمانهای تابعه حدود 67 هزار کارمند با دهها هزار مشاور و پیمانکار داریم. وقتی استیضاح وزیر راه مطرح میشود بخش زیادی از فعالیتهای وزارتخانه تحت تأثیر قرار میگیرد.
آخوندی تصریح کرد: تنها برای تکمیل پروژههای موجود در دست اقدام این وزارتخانه 170 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. در حالیکه شما نمایندگان به حق در پی پروژههای زیربنایی دیگری هستند که برای توسعه ایران و حوزه انتخابیهتان ضروری میدانید.
آخوندی با بیان اینکه در بودجه 96 کل اعتبار طرحهای عمرانی پیشبینی شده 40 هزار میلیارد تومان است، گفت: کل رقم بودجه 360 هزار میلیارد تومان است که این وضعیت بدین معنی است که به تدریج حجم طرحهای عمرانی در بودجه چیزی حدود 10 درصد کاهش پیدا کرده است.
نماینده مردم دامغان که به عنوان یکی از نمایندگان مخالف استیضاحکننده آخوندی در صحن علنی سخن میگفت؛ اظهار داشت: ما نمایندگان مجلس در برابر قرآن قسم یاد کردیم که طبق وظایف خود عمل کنیم زیرا باید با دقت به مسائل کشور رسیدگی نماییم.
عضو کمیسیون امنیت ملی با اشاره به روز حادثه گفت: در آن روز من در مسیر تهران به دامغان بودم و در مسیر دود غلیظ این آتش سوزی را دیدم و سریعا به فرماندار دامغان زنگ زدم ایشان گفت همین الان هم اکنون به ما اطلاع دادند که دو قطار تصادف کردند سریعا به منطقه رفته و از نزدیک شاهد انجام اقدامات بودم متوجه شدم که وقتی قطار تهران به تبریز عبور میکند ورودت هوا سبب یخ زدگی ترمزهای قطار میشود و به همین علت با قطار تهران به سمنان تصادف میکند.
حسنبیگی خاطرنشان کرد: در ارتباط با سانحه ریلی استان سمنان با تعداد زیادی از کارشناسان و متخصصان موضوع را بررسی کردم، در نهایت همه این جمع به این نتیجه رسیدند که این حادثه، حادثهای نیست که بخواهد مدیرعامل شرکت ملی راهآهن در آن مقصر باشد.
وی با بیان اینکه زیرساخت راهآهن تهران ـ. مشهد نیاز به تغییر دارد، افزود: مجلس باید تصمیم بگیرد یک راهآهن دوخطه و دوبانده از تهران تا مشهد کشیده شود، این وضعیت در خور شئونات ۲۰ میلیون زائر ایرانی که همه ساله به مشهد مقدس سفر میکنند، است و باید برای این امر ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار بگذاریم و اگر این کار را نکنیم، ما نمایندگان مجلس باید استیضاح شویم، نهاینکه این گناه را هر روز به گردن فردی بیندازیم و او را برداریم و فرد دیگری را جایگزین کنیم. آیا وضعیت با این جابهجا کردن افراد، تغییر میکند؟ و آیا وظیفه شرعی ما برداشته میشود؟
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: در وزارت راه هم در بخش هوایی و هم ریلی، زمینی و دریایی کارهای بزرگی در حال انجام است و در بخش مسکن نیز مدیریت جدید و استراتژیک برای این بخش طراحی و در این وزارتخانه حاکم شده است.
غلامرضا تاجگردون نماینده مردم گچساران در مجلس شورای اسلامی و در مخالفت با استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهر سازی با بیان اینکه استیضاح یک وظیفه قانونی است و استیضاح کنندگان مطالبات فنی خود را عنوان کردند، گفت: وزیر بارها از ملت ایران پوزش طلبیده و این در حالی است که بسیاری که مقصر بودند و باید عذر میخواستند، عذرخواهی نکردهاند.
وی با اشاره به لزوم بررسی عملکرد وزارت راه و شهرسازی در حوزه زمینی، هوایی و ریلی افزود: اگر منصفانه بخواهیم نگاه کنیم نباید نمره منفی به عملکرد وزارت راه داده شود.
نماینده گچساران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بنده از وزیر درباره ارتباط و شراکتش با فرزند یکی از معاونان پرسیدم و او گفت شما خود بررسی کنید، دوستان عزیز اگر به تشخیص میرسیدم که در مجموعه آقای آخوندی و یا هر وزیر دیگری امکان فساد وجود دارد که منجر به نگرانی برای ملت است نمیآمدم به خاطر امثال آقای آخوندی دنیای خود را بفروشم. من به عنوان وظیفه نمایندگی از ایشان سوال کردم و اگر به نتیجه دیگری میرسیدم حتماً میگفتم.
نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه که در موافقت با استیضاح عباس آخوندی صحبت می کرد هنگام سخنان خود خطاب به وی گفت: «40 میلیارد پول بی پدر و مادر چه شد؟» که علی لاریجانی رئیس مجلس به میان سخنانش آمد و اظهار داشت: «شما این قدر عصبانی بودید که پول را مورد خطاب قرار دادید» که قاضی پور جواب داد: «وقتی 40 میلیارد از بیت المال می رود، حتماً من عصبانی می شوم».
ـ امروز و در روز استیضاح وزیر راه، جمله ای از مقام معظم رهبری بر روی صفحه نمایشگر میانی صحن به نمایش درآمد که شائبه هایی ایجاد کرد؛ جمله این بود: «باید مسائل مهم تر و فوری تر از تقدم برخوردار شوند»
ـ خروج علی لاریجانی رئیس مجلس از صحن و نشستن مسعود پزشکیان نایب رئیس اول مجلس با تعابیر گوناگونی از سوی خبرنگاران مواجه شد که عمدتاً حول یک محور می چرخید و آن این که خیال ها از بابت بی حاشیه بودن استیضاح و ابقای وزیر راه آسوده است.
بهارستاننشینان در این جلسه از مجموع 257 نماینده حاضر با 176 رأی موافق، 74 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع به عباس آخوندی برای دومین بار رأی اعتماد دادند.
عباس آخوندی مهرماه سال گذشته نیز استیضاح شد و مجلس مجددا به وزیر راه و شهرسازی رای اعتماد داد.