سرویس فرهنگ و هنر مشرق - فضاي ضدترامپ اين روزهاي جهان و ايالات متحده که با جلوداري هنرمندان و به ويژه سينماگران در حال شدت گرفتن است، به گونهاي پيش ميرود که معادلات به نفع فيلم فروشنده در آستانه مراسم اسکار رقم بخورد. پيش از اين روزنامه جوان در گزارشي تحليلي به اين مسئله اشاره کرده بود که اصغر فرهادي با انتشار نامه انصراف از حضور در اسکار در روزنامه امريکايي نيويورکتايمز نه تنها روغن ريخته را نذر امامزاده کرد بلکه به جاي ايستادن در کنار مردم کشورش ترجيح داد در کنار موج ضدترامپ دموکراتهاي امريکا بايستد.
تصميم فرهادي براي نرفتن به امريکا با استقبال بيسابقه رسانههاي حزب دموکرات و البته طيفي از سينماگران امريکايي مواجه شد تا جاييکه شانس فيلم فروشنده را براي دريافت جايزه اسکار بهترين فيلم خارجي به طور حيرتانگيزي بالا برده است. در حاليکه پيش از اين و نزديک به 20 روز گذشته فيلم توني اردمن از آلمان با فاصله زياد در نظرسنجيها اول بود، اما به تدريج و در اتفاقي غيرعادي فيلم فروشنده گوي سبقت را از توني اردمان ربوده و در جايگاه اول قرار گرفته است.
بسياري از افراد مرتبط با جايزه اسکار که درباره فيلم فروشنده نظر دادهاند بر اين نکته پافشاري کردهاند که اعطاي اسکار به اصغر فرهادي ميتواند در محکوم کردن رفتارهاي ضدترامپ تأثير فوقالعاده زيادي داشته باشد. اگر اين اتفاق بيفتد بيترديد فرهادي بايد اسکار سال 2017 خود را مديون دوپينگ سياسي دموکراتها در امريکا باشد. جو رسانههاي حامي حزب دموکرات در امريکا به سود فرهادي به گونهاي است که روي رقباي او در اسکار هم تأثير گذاشته است. اين جو آنقدر سنگين است که هيچ سينماگري حتي اگر رقيب فرهادي هم باشد، نميتواند به خود اجازه دهد که از مظلوميت او سخن نگويد. از حالا جاي فرهادي در لسآنجلس براي مراسم اسکار خيلي خالي به نظر ميرسد. در اينباره کارگردانان چهار فيلم رقيب «فروشنده» در جوايز اسکار خارجي به قانون مهاجرتي «ترامپ» و تحريم مراسم اسکار واکنش نشان دادند. هاليوودريپورتر در اينباره نوشت: اگر گروهي از نامزدهاي جوايز اسکار ۲۰۱۷ وجود داشته باشند که کاملاً تحت تأثير سياستهاي مهاجرتي رئيسجمهور جديد امريکا قرار گرفته باشند، آن گروه نامزدهاي شاخه بهترين فيلم غيرانگليسي هستند.
«مارن اده» که با فيلم «توني اردمن» به نمايندگي از سينماي آلمان از شانسهاي اصلي و رقيب جدي فيلم «فروشنده» در اسکار محسوب ميشود، در اينباره گفته: «من فکر ميکنم همه ما تحت تأثير اين قانون قرار گرفتهايم و براي من فرقي نميکند اتباع کدام کشورها از ورود به امريکا منع شدهاند. اختلاط مسائل مربوط به تروريسم و پناهندگي، وحشتناک و سياستي غيرانساني است، چراکه موجب بروز وحشت و به تدريج تثبيت نژادپرستي ميشود. آنچه «ترامپ» در قدم اول انجام داد نوعي ديکتاتوري مدرن بود.»
کارگردانان فيلم «تنا» نماينده سينماي استراليا در اسکار ۲۰۱۷ نيز در بيانيهاي به هاليوود ريپورتر گفتند: «شاخه بهترين فيلم خارجي جوايز اسکار در واقع جشن همه فرهنگها در سينماست و به همين دليل اصغر فرهادي احساس نياز کرد که بايد مراسم اسکار را در اعتراض به ممانعت ورود مسلمانان به امريکا بايکوت کند و اين بسيار تراژيک است. ما اين تصميم را درک و از آن حمايت ميکنيم. آنچه در روزهاي آينده دلگرمکننده است اينکه مردم امريکا و سازمانها از قدرت دموکراتيک خود براي پايان دادن به ديوانگي و جنون «ترامپ» استفاده کنند.» هانس هولم، کارگردان فيلم «مردي به نام اُو» که نماينده سينماي سوئد در ميان پنج نامزد نهايي اسکار خارجي است، حرف متفاوتي ميزند: «مراسم اسکار جشن آکادمي است. اگر آکادمي از من بخواهد که به اين مراسم بيايم اين کار را خواهم کرد. بايکوت اسکار چيزي است که «ترامپ» ميخواهد، چون او و طرفدارانش ارزشي براي خارجيها قائل نيستند.»
دموکراتها فرقي با جمهوريخواهان ندارند
اما در مراسم انجمن نويسندگان امريکا اوليور استون، رئيسجمهوري امريکا و تمامي اين سيستم را به باد نقد گرفت. استون جزو معدود افرادي است که متوجه جو رواني رسانههاي حزب دموکرات است و همه سيستم امريکا را مورد انتقاد قرار ميدهد نه فقط ترامپ را.
استون خطاب به فيلمسازان جوان گفت: «شما ميتوانيد به نقد دولت و جامعهتان دست بزنيد. الان مد شده که همه به جمهوريخواهان و ترامپ شليک و از نقد اوباما و کلينتون خودداري کنند، اما به ياد بياوريد که ۱۳ جنگي که ما در ۳۰ سال اخير شروع کرديم و ۱۴ تريليون دلار صرف آن شد و صدها و هزارها زندگي طي آنها نابود شد و زمين را نابود کرد، همه اينها يک رهبر داشت؛ «سيستم امريکا» يعني هم جمهوريخواهان و هم دموکراتها. ترکيبي از نظاميگري صنعتي پولي رسانهاي امنيتي؛ اين سيستمي است که نتيجهاش فقط جنگهاي غيرعادلانه به نام پرچم ماست که با غرور برافراشته ميشود.
استون خطاب به فيلمسازان جوان گفت: «شما ميتوانيد به نقد دولت و جامعهتان دست بزنيد. الان مد شده که همه به جمهوريخواهان و ترامپ شليک و از نقد اوباما و کلينتون خودداري کنند، اما به ياد بياوريد که ۱۳ جنگي که ما در ۳۰ سال اخير شروع کرديم و ۱۴ تريليون دلار صرف آن شد و صدها و هزارها زندگي طي آنها نابود شد و زمين را نابود کرد، همه اينها يک رهبر داشت؛ «سيستم امريکا» يعني هم جمهوريخواهان و هم دموکراتها. ترکيبي از نظاميگري صنعتي پولي رسانهاي امنيتي؛ اين سيستمي است که نتيجهاش فقط جنگهاي غيرعادلانه به نام پرچم ماست که با غرور برافراشته ميشود.