سرویس جهان مشرق - حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، در سخنان خود در کنفرانس بین المللی انتفاضه از همه گروه‌های مقاومت فلسطین به ‌ویژه سرایا القدس از جنبش جهاد اسلامی، کتائب عزالدین قسام  از حماس، کتائب شهداءالاقصی از فتح و کتائب ابوعلی‌ مصطفی از جبهه خلق برای آزادی فلسطین که نقش ارزشمندی در جنگ‌های غزه با رژیم صهیونیستی داشتند، تقدیر کردند. ایشان قهرمان اصلی جنگ‌های غزه را ملت سلحشور و مقاومی دانستند که با وجود تحمل چندین سال محاصره اقتصادی، با اتکاء به قدرت ایمان، همچنان از قلعه مقاومت یعنی غزه دفاع می‌کنند.

قدردانی رهبر معظم انقلاب اسلامی از این شاخه های جهادی گروه‌های مقاومت فلسطین نشان از آن دارد که آنچه که در روند مبارزه با دشمن صهیونیستی به عنوان اصلی‌ترین دشمن امت اسلام باید در اولویت قرار گیرد، گرایش‌های جهادی است و رویکردهای سیاسی نمی تواند تاثیر چندانی در این مبارزات ایفا کند. سابقه تاریخی نشان داده که تعدد بازیگران منطقه‌ای و منافع شخصی و حزبی و اعمال سلیقه برخی طرف های منطقه ای و غربی باعث شده است برخی از این گروه ها از انجام وظیفه اصلی که همان مبارزه با دشمن صهیونیستی است، باز مانده و به سمت گرایش های انحرافی کشیده شوند.

ایشان همچنین در این سخنرانی مهم به بررسی آسیب های موجود در زمینه مقاومت فلسطین پرداخته و برخی راهکارها را در این زمینه ارائه کردند که می توان آنها را در مورد زیر خلاصه کرد:  

1- دورشدن از اصل مقاومت و تردید در نتیجه‌بخش بودن آن:
«آن روز که با ادعای نادرست واقع‌بینی و ضرورت پذیرش حداقل حقوق برای جلوگیری از ضایع شدن آن، طرح‌های سازش به طور جدی مطرح شد، ملت فلسطین و حتی جریان‌هایی که نادرستی این دیدگاه برایشان از پیش اثبات شده بود به آن فرصت دادند.»

ایشان با اشاره به «روند مرحله‌ایِ رشد غده‌ سرطانیِ رژیم صهیونیستی» و تبدیل شدن آن به بلای کنونی، درمان آن را نیز مرحله‌ای دانستند. رهبر انقلاب اسلامی با استناد به همین واقعیت، حفاظت از هویت فلسطینی و پاسداری از همه نشانه‌های این هویتِ بر حق و طبیعی را‌ امری واجب، ضروری و یک جهاد مقدس خواندند.

اگر گروهی پرچم مقاومت را بر زمین بگذارد، یقیناً گروهی دیگر از دل ملت فلسطین بر‌می‌آید و آن پرچم را در دست خواهد گرفت.

 

2- ورود به اختلافات دیگران:
«مقاومت و فلسطین، ارزشمندتر و والاتر از آن است که در اختلافات میان کشورهای اسلامی و عربی و یا اختلافات داخلی کشورها و یا اختلافات قومی و مذهبی درگیر شود و فلسطینیان، به‌خصوص گروه‌های مقاومت باید قدر جایگاه ارزشمند خود را بدانند و به این اختلافات ورود نکنند.»

3- باج دادن به دولت ها:
«حمایت از مقاومت، وظیفه همه ما است و هیچ‌کس حق ندارد در برابر کمک، از آنان انتظار ویژه‌ای داشته باشد.»

4- انحراف در هزینه‌کرد کمک ها:
«پایبندی {literal}{{/literal}گروه های مبارز فلسطینی{literal}}{/literal} به اندیشه ایستادگی در برابر دشمن و مقاومت در همه ابعاد آن، ضامن استمرار این کمک‌ها است.»
«عمق رابطه ما با گروه‌های مقاومت اسلامی فقط به میزان پایبندی آنان به اصل مقاومت مرتبط است.

5- اختلاف میان گروه های فلسطینی:
«مدیریتِ اختلاف و تفاوت نگرش و سلیقه، هنری است که همه‌ی جریان‌های اصلی باید آن را به کار گیرند و به‌گونه‌‌ای برنامه‌های مختلف مبارزاتی خود را برنامه‌ریزی کنند که فقط به دشمن فشار آورد و موجب تقویت مبارزه شود.»

6- دوستی با دوست نمایان فرصت طلب:
«مقاومت، این روزها با توطئه دیگری نیز دست به گریبان است و آن تلاش دوست‌نمایانی است که می‌کوشند مقاومت و انتفاضه مردم فلسطین را از مسیر خود منحرف ساخته و آن را هزینه معاملات سرّی خود با دشمنان ملت فلسطین کنند.»

بررسی عمیق این آسیب ها می‌تواند روند اولویت بخشیدن به آرمان فلسطین و مبارزه با دشمن صهیونیستی به عنوان تنها دشمن اصلی امت اسلام را پیش برده و گام های اساسی در مقابله با تلاش های رژیم صهیونیستی و حامیان آنها برای انحراف نوک پیکان جهاد اسلامی به طرف های دیگر بردارد. برای بررسی بهتر رویکردها، اشتراکات و اختلافات گروه های مقاومت نامبرده شده از سوی رهبر انقلاب نگاهی مختصر به تاریخچه شکل گیری و رویکردهای فکری و اعتقادی این گروه ها می اندازیم.

گردان های القدس شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی
جهاد اسلامي فلسطين در اواخر دهه 1970 توسط سه دانشجوي فلسطيني در مصر ليني فتحي شقاقي، عبدالعزيز عوده و بشير موسي به عنوان بخشي از جهاد اسلامي مصر تشكيل شد. گردان‌های قدس شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی فلسطین خط مشی جهاد و مقاومت در برابر اشغالگران صهیونیستی را نبال می‌کند. جنبش جهاد اسلامی و شاخه نظامی آن از همان لحظات اولیه تاسیس، در راستای این رویکرد اقدام به جذب نیرو و تشکیل هسته نظامی خود نمود. 

 

این گردان تاکنون چندین عملیات مسلحانه در اماکن مختلفی از کرانه باختری و نوار غزه را انجام داده که از مهم‌ترین آنها حمله با بمب در محل تجمع سربازان صهیونیستی در غزه بود که منجر به کشته شدن تعدادی از صهیونیست ها شد. به دنبال این عملیات نظامی معلم شهید دکتر فتحی الشقاقی به اتهام قاچاق اسلحه به نوار غزه و آشوب به چهار سال حبس محکوم شد و دیگر افراد بین 4 سال تا حبس ابد محکوم شدند. شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی تا سال 1995 بیش از 200 عملیات نظامی از جمله تیراندازی، پرتاب بمب، منفجر کردن ماشین و.. انجام داد و بیش از 10 عملیات شهادت طلبانه را رهبری کرد.

از مهم‌ترین این یورش‌های نظامی در اثنای انتفاضه اول در 19 فوریه 1992، حمله به پایگاه صهیونیستی « گلعاد» واقع در حد فاصل کرانه باختری و مناطق اشغالی سال 1948  بود. این عملیات منجر به کشته شدن 4 سرباز اسرائیلی و زخمی شدن تعدادی از آنها شد. علاوه بر این می‌توان به عملیات شهید رائد الریفی در مارس 1992 در قلب قدس اشاره نمود.  اما مهم‌ترین عملیات شهادت طلبانه جهاد، عملیاتی است که صلاح شاکر و انور سکر در 22 ژانویه 1995 در ایستگاه اتوبوس سربازان صهیونیستی در منطقه بیت لید آن را به اجرا در آوردند. این عملیات منجر به کشته شدن 23 صهیونیستی و مجروح شدن بیش از 80 سرباز صهیونیستی شد. این عملیات بزرگ شهادت طلبانه بر پوشالی بودن قرارداد اسلو تاکید کرد و همزمان با یک عملیات شهادت طلبانه جنبش حماس صورت گرفت.

 

به دنبال این عملیات یک کنفرانس بین المللی در شرم الشیخ به منظور محاصره جنبش جهاد برگزار شد و به سرعت نتایج این کنفرانس مبنی بر بازداشت و محاصره رزمندگان جهاد  آشکار شد. حتی این مسئله منجر به ترور رهبران و اعضای جنبش جهاد شد. به عنوان مثال شهید محمود الخواجا و شهید هانی عابد از فرماندهان ارشد جنبش جهاد و دکتر فتحی الشقاقی دبیر کل جنبش جهاد ترور شدند.

جهاد اسلامی یک جنبش سیاسی، تربیتی و فکری محض نیست بلکه جنبشی مجاهد و مبارز است که در راه خدا به جهاد می‌پردازد و گردان‌های قدس شاخه نظامی این جنبش ماموریت دفاع از وطن، ملت و مقدسات را بر عهده دارند. دکتر معلم فتحی الشقاقی از زمان تاسیس این جنبش به این مسئله توجه داشت که این جنبش دارای یک شاخه نظامی باشد که ماموریت جهاد و مقابله با دشمن را بر عهده داشته باشد.

گردان های عزالدین القسام شاخه نظامی حماس
جنبش مقاومت اسلامي حماس در سال ۱۹۸۷ توسط شيخ احمد ياسين پايه گذاري شد. ايدئولوژي حماس ريشه در اخوان المسلمين مصر دارد. در سال ۱۹۷۳، ياسين ابتدا«الجماعة الاسلامية» را براي همکاري با فعاليت هاي سياسي اخوان المسلمين در غزه پي ريزي کرد. وي سپس جنبش حماس را به عنوان بازوي سياسي و منطقه اي اخوان المسلمين در دسامبر ۱۹۸۷ به دنبال آغاز انتفاضه اول در سرزمين هاي اشغالي بنيان نهاد. عمده شهرت حماس بيشتر به دليل انجام حملات شهادت طلبانه عليه اهداف و نيروهاي اسرائيلي است. اين جنبش در ادامه با وارد شدن به فاز مسلحانه بيشتر فعاليت خود را در حوزه مبارزه با اسرائيل متمرکز ساخته است. گردان‌های عزالدین قسام شاخهٔ نظامی سازمان فلسطینی حماس است. این تشکیلات در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد.

گردان های ابو علی مصطفی شاخه نظامی جبهه مردمی برای آزادی فلسطین
گردان های ابو علی مصطفی شاخه نظامی سازمان چپ گراي جبهه مردمي براي آزادي فلسطين است که در سال 1967 توسط جرج حبش، ابوعلي مصطفي و احمد جبرئيل با هدف آزادي فلسطين از سيطره اسرائيل از طريق مبارزات چريكي بنيانگذاري شد. اين گروه دومين گروه بزرگ در مجموعه احزاب فلسطيني موسوم به سازمان آزادي بخش فلسطين (ساف) پس از فتح است و مواضع سرسختانه اي براي تحقق خواسته هاي ملي فلسطينيان اتخاذ كرده و با روش ميانه روي فتح مخالف است. شاخه سیاسی اين سازمان تا سال 1999 با موافقتنامه هاي اسلو مخالف بود، اما در اين سال طي گفت وگوهايي با رهبران ساف مذاكره با اسرائيل را پذيرفت.

پیش از شهادت ابوعلی مصطفی دبیر کل این جبهه، شاخه نظامی مذکور از همان آغاز انتفاضه تحت عنوان نیروهای مقاومت خلق" قوات المقاومه الشعبیه" عملیات نظامی خود را انجام می داد، اما پس از ترور ابوعلی مصطفی نام آن تغییر یافت. ابوعلي مصطفي دبير كل اين سازمان در حمله موشكي اسرائيل به مقر اين حزب، به شهادت رسید. "احمد  سعدات" دبیر کل کنونی این جبهه نیز در حال حاضر در زندانهای رژیم صهیونیستی به سر می برد.

مبارزه مسلحانه تا نابودی کامل منافع رژیم صهیونیستی در سرتاسر جهان، عدم به رسمیت شناختن اسرائیل و استقلال مادی از جمله رویکردهای سیاسی و نظامی گردانهای شهید ابوعلی مصطفی به شمار می رود. این گردانها از جمله گروههای نظامی تقریبا مستقل فلسطینی است که نیازهای مالی آن با تکیه بر کمکهای داوطلبانه مردمی تامین می شود.

ترور رحاوام زیفی وزیر گردشگری رژیم صهیونیستی در نوامبر 2001، حمله به یک پایگاه نظامی اسرائیل در نوامبر 2006 و حمله به مقر انگلیسی ها در غزه در مارس 2006 از مهمترین فعالیتهای نظامی گردانهای شهید ابوعلی مصطفی است.

گردان های شهدای الاقصی شاخه نظامی جنبش فتح
گردان شهدای الاقصی شاخهٔ نظامی جنبش فتح است.این گروه یکی از پیشگامان انتفاضه بود. این گروهن از ده‌ها گردان مسلح در کرانه باختری و غزه تشکیل شده که رهبری آنها را رهبران محلی برعهده دارند و تحت امر سازمان مرکزی نیستند. در پی مرگ یاسر عرفات این گروه اعلام کرد زین پس عملیات‌های خود را به نام گردان شهید یاسر عرفات انجام خواهد داد.

نیروهای واحد ویژه ارتش اسرائیل در ۱۵ فروردین ۱۳۸۶ جهاد ابوهنیه رهبر گردان شهدای الاقصی را در شهر اریحا در کرانه باختری ربودند.

رویکردهای فکری گروه های مقاومت فلسطین
حماس و شاخه نظامی آن خود را به نابودي اسرائيل و هويت صهيونيستي و جايگزيني حکومت دولت اسلامی در فلسطين متعهد مي داند. اين جنبش فلسطين را سرزمين اسلامي مي داند که از سوي غيرمسلمانان به اشغال درآمده است. حماس، جهاد را تنها راه حل مسأله فلسطين و خارج ساختن فلسطين از کنترل اسرائيل را وظيفه مذهبي تمام مسلمانان مي داند. حماس، برخلاف سازمان آزادي بخش فلسطين که در سال ۱۹۸۸ اسرائيل را به رسميت شناخت، نه تنها مخالف مشروعيت اين رژيم است بلکه خواهان نابودي آن و مخالف ماهيت وجودي اسرائيل است. حماس معتقد به تشکيل دولت اسلامي و پياده ساختن تمام ابعاد اسلامي و تمام جوانب زندگي است.  

در ميان گروه هاي فلسطيني، جهاد اسلامي بيشترين نزديكي را با حماس دارد و از نظر اهداف و عقايد اشتراكات زيادي با هم دارند. هر دو جنبش مسلمان هستند و موجوديت رژيم اشغالگر قدس را به رسميت نمي شناسند و براي نابودي اين رژيم مبارزه مي كنند. عمليات نظامي مشتركي را عليه اسرائيل به انجام رسانده اند، هر دو در جريان جنبش اخوان المسلمين مصر شكل گرفته و سپس از آن منشعب شده اند.

هر دوی این گروه ها مخالف سرسخت موافقتنامه هاي اسلو هستند و اعتقادي به مذاكرات صلح ندارند. جهاد اسلامي نيز همچون حماس معتقد است كه تشكيلات خودگردان فلسطيني قانوني نيست و رياست عباس به اين تشكيلات جنبه قانوني ندارد و بايد هر چه زودتر اين تشكيلات برچيده شود. جنبش جهاد اسلامي هرگونه سازش اعراب با رژيم اشغالگر را محكوم مي كند و مانند حماس معتقد است هيچ راهي براي حل و فصل مسئله فلسطين جز نابودي اسرائيل وجود ندارد.

جبهه مردمي براي آزادي فلسطين داراي ديدگاهي ضدامپرياليستي است و معتقد است اسرائيل كه از صهيونيسم جهاني مايه مي گيرد، امپرياليست است و بايد با آن مبارزه كرد.  در ابتداي سال 1967 اين سازمان 3000 چريك آموزش ديده داشت. مقر اين سازمان در سوريه قرار داشت. در سال 1969 جبهه مردمي براي آزادي فلسطين خود را يك سازمان ماركسيست اعلام كرد و درگيري هاي فلسطينيان را ناشي از خيزش عليه امپرياليسم عربي عنوان كرد كه خواستار اتحاد جهان عرب از طريق براندازي دولت هاي ارتجاعي عرب هستند.

بحران سوریه و بروز اختلافات سیاسی
با بروز بحران سوریه اختلافاتی میان تهران و گروه های مقاومت اسلامی در فلسطین از جمله حماس و جهاد اسلامی در زمینه نحوه نگرش به این بحران منطقه ای وجود داشت، حماس و جهاد اسلامی در ابتدای امر از اطلاق واژه انقلاب با تمامی خصوصیات مردمی شناختی آن بر تحولات سوریه ابایی نداشتند، اما جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا دید واضحی نسبت به ماهیت و پشت پرده تحولات داشت. نگاه گروه های فلسطینی در ادامه با فاش شدن پشت پرده مداخلات خارجی در سوریه اندکی تعدیل شد، اما تهران و گروه های فلسطینی تصمیم گرفتند اختلافات فیمابین را در برنامه کاری مشترکی که در زمینه مبارزه با رژیم صهیونیستی دنبال می کنند، تاثیر ندهند.

در ادامه گرچه حماس رویکردهای سختگیرانه تری نسبت به بحران سوریه در پیش گرفت، اما جهاد اسلامی اعتقاد داشت این جنبش بخشی از درگیری های سوریه نیست و با توجه به پیشینه این درگیری ها و خطری که ادامه آن ها برای وحدت سوریه دارد، خواستار پایان یافتن این مناقشه است. از این رو جنبش جهاد اسلامی از ائتلاف با دمشق عقب نشینی نکرد، اما در عین حال ورود به نبردهای داخلی را نیز نپذیرفت، این در حالی است که جنبش حماس دفتر خود را از دمشق خارج کرده و خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس قطر را کشوری بهتر از سوریه برای اقامت دید. بگذریم که همین مواضع در نهایت باعث تضعیف موقعیت خالد مشعل شده و در نهایت به کناره گیری وی از ریاست دفتر سیاسی حماس منجر شد.

 

 

به این ترتیب گرچه مواضع جنبش های مقاومت فلسسطین در موضوع سوریه با موضع رهبران ایران و حزب الله زاویه پیدا کرد، اما تهران معتقد است فلسطین جایگاه تعیین کننده ای در موضع گیری های منطقه ای دارد و این جایگاه نباید قربانی مواضع اختلافی میان گروه های همکار در این کشور اشغال شده باشد.

جنبش "جهاد اسلامی" همین مواضع را در مورد تحولات یمن نیز دارد، این جنبش ورود به صف بندی ها در یمن را نمی پذیرد و "طوفان قاطعیت" عربستان را که باعث به هدر رفتن خون امت اسلامی می شود، محکوم می کند و خواستار گفتگوی سیاسی میان یمنی ها و نه راه حل نظامی است. درباره "داعش" موضع گیری این جنبش به پای موضع گیری جنبش "حماس" مبنی بر مقابله با این گروه همانند آنچه در یرموک و غزه رخ داد، نمی رسد. اما در مقابل، این جنبش خواستار مقابله با این پدیده از طریق فراهم کردن عدالت اجتماعی و به موازات آن، اتخاذ موضعی روشن از سوی علمای امت اسلام شده است.

 

مواضع رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان از رویکرد فرا مذهبی و فرادینی مبارزه با تروریسم رژیم صهیونیستی به عنوان اصلی‌ترین اولویت جامعه اسلامی دارد، ایشان رژیم صهیونیستی را بزرگ‌ترین دشمن جامعه اسلام معرفی کرده و اعتقاد دارند که پتانسیل جامعه اسلامی باید در مسیر مبارزه با این دشمن مشترک به کار گرفته شود و از هر اختلاف و شکافی در رسیدن به این هدف اساسی خودداری شود.

تأکید ایشان بر توجه صرف به موضوع فلسطین در این کنفرانس نشان می دهد که جامعه اسلامی در سایه تحولات پرشتاب منطقه و اولویت‌هایی که مداخلات غربی در برنامه کار می‌آمد نظام ایجاد کرده است، موضوع فلسطین را مغفول داشته و لذا برگزاری چنین کنفرانس هایی بعلاوه الزام عملی به دستور العمل ها و توصیه های آن می تواند تا حدی این خلأ را پر کند.