به گزارش مشرق، براساس آنچه گفته شده، در نمایشگاه سیاُم کتاب بالغ بر ۳۰ هزار عنوان کتاب در حوزه کودک و نوجوان عرضه شده است. سالن کودک دارای ۱۰ هزار متر مربع فضای نمایشگاهی و ۶ هزار متر مربع غرفه و نسبت به سال گذشته ۱۰۰ غرفه به تعداد غرفههای سالن کودک افزوده شدهاند. در نمایشگاه امسال ۲۹۰ غرفه مستقل برپا شده که این تعداد باتوجه به نمایندگیهایی که برخی از ناشران دریافت کردهاند، به ۳۴۰ غرفه رسیده است.
قرار است در بخش کودک، آینده فرهنگ و کتابخوانی کشور ساخته شود اما آنچه در عمل اتفاق میافتد بیشتر کتابسازی است و بازی و شادی و تماشا.
به نام کودک، به کام بزرگسال
با قاطعیت میتوان گفت که هنوز تعریف درستی از ایجاد بخش کودک ارائه نشده است. کتابهایی با موضوع کودکان یا کتابهایی درباره کودکان. بخش کودک را که بالا و پایین میکنیم کودکان خستهای را میبینیم که حوصلهشان سر رفته اما دنبال پدر و مادر خود حرکت میکنند و چارهای نیز ندارند. مهمترین اتفاقی که برای کودکان میافتد، رنگ شدن صورتشان است و بادکنکی که به دستشان میدهند. تعداد کمی از بزرگسالان میدانند برای خریدن چه کتابی آمدهاند و مابقی به پیشنهادات غرفه داران اعتماد میکنند. آهنگهای شاد در سالن پخش میشود و همان نگاهی که در صدا و سیما نسبت به کودک و نوجوان وجود دارد اینجا هم دیده میشود. بزرگسالان گاهی همراه بچهها مشغول دست و جیغ و هورا هستند و گاهی نیز کتابها را با ولع میخوانند.
ترسناک، فوق ترسناک
یکی از غرفههایی که نظرمان را جلب کرد، غرفهای بود که کاغذی بزرگ بر دیوار چسبانده بود با این عنوان: رمانهای ترسناک و فوق ترسناک. فارغ از اینکه چرا باید در بخش کودک چنین رمانهایی فروش برود؛ سؤال اینجاست که اصلاً چرا باید چنین کتابهایی نوشته و تولید شوند؟
برای آزار کودکان، کتاب تولید میکنیم؟ آیا اینهمه فیلم و بازی ترسناک کفایت نمیکند؟ نبود نظارت هم که پای ثابت این اتفاقات است. کتابهایی با موضوعات فضایی و افسانهای و پر از کشت و کشتار. خوشبختانه بهجز نگارنده، کسی نزدیک غرفه هم نبود. هرچند که باز هم با تخلفی آشکار، کتابهایش را با 50درصد تخفیف می فروخت.
چقدر اسباب بازی
بخش کتاب کودک پر است از غرفههایی که اسباب بازی میفروشند و احتمالاً این دوستان در تمام نمایشگاهها با هر موضوع دیگری هم میتوانند حضور داشته باشند. فروش سی دیهای موزیکال را میشود به یک شکلی توجیه کرد اما حضور اینهمه لوازم بازی در نمایشگاه کتاب را چگونه هضم کنیم؟
لوازم بازی اگر با این فرض آورده شده که برای کودکان جاذبه داشته باشد که میتوان به شکلهای دیگری این جذابیت را ایجاد کرد. دوستانی که در این غرفهها حضور دارند هم اغلب بیحوصله و یا بیاطلاع هستند. حوزه کودک با وجود اهمیت فوق العادهای که دارد اما معمولاً با کمترین توجه از طرف مسوولان روبهرو میشود و اولویتهای آخر را به آنها اختصاص میدهند. از مکانی که به آنها اختصاص داده شده میتوان به جایگاه بخش کودک در ذهن برگزارکنندگان نمایشگاه پی برد.
خوب، بد، جلف
ناشران حوزه کودک در نمایشگاه سیام را میتوان به سه دسته تقسیم کرد. گروهی از ناشران که معتقد به فرهنگ سازی و حق کپی رایت و نسلسازی برای آینده هستند و با استفاده از منابع غنی فرهنگی و دینی کتابهای خوبی را تولید میکنند و حتی ممکن است که در این راه ضرر مالی هم ببینند. گروه دوم کسانیاند که بدون رعایت حق نویسندگان و مترجمان دست به تولید کتابهایی میزنند که با زرق و برقشان میخواهند هر جوری که شده به فروش برسند.
بدترین حالت متعلق به ناشرانی است که کتابسازی و به کودک و نوجوان به چشم کالا نگاه میکنند و ابایی از پیوند باب اسفنجی با سعدی و حضور همزمان کلاه قرمزی و بن تن در شیراز ندارند و همینجور برای خودشان قصه میبافند. استفاده ابزاری از چهرههای محبوب کودکان، مشخص نبودن اهداف چاپ این کتاب، نداشتن پیام یا جذابیت خاصی برای کودکان و نوجوانان از مهمترین خصوصیات این ناشران است.
امیدوار، نا امید
تا زمانی که به بخش کودک و نوجوان توجه ویژهای نشود بخش عمومی نمایشگاه نیز با همین آشفتگی و گاه خلوت ادامه خواهد داشت. زمانی که مراجعه کنندگان در بخش عمومی به دنبال یک «کتاب شعر خوب» و یا «داستان عاشقانه گریه آور» هستند نباید تعجب کرد. عدم اهتمام به بخش کودک و نوجوان دلیل این بیاطلاعیهاست و در آینده نیز اوضاع بدتر خواهد شد. حساسیتها برای دادن مجوز به ناشران کودک نسبت به بزرگسالان باید بیشتر شود. مسأله اقتصاد کتاب کودک و نوجوان مهم است اما از آنسو کتابهایی که به دست این بخش از جامعه میرسند، مهمترند. بن دانش آموزی که امسال راهاندازی شده است در بخش نوجوان هزینه نمیشود و بیشتر به دنبال فروش آن هستند. بن دانش آموزی در بهترین حالت یک مسکن است.
بخش کودک و نوجوان، برنامه عموپورنگ یا فیتیلهایها نیست. قرار است نسلهای بعدی را کتابخوان کند. قرار است در مسیر اهداف جامعه به تربیت انسانها و نسلها کمک کند. ترویج فرهنگ کتابخوانی از کودکی نتایج دلنشینی در جوانی و بزرگسالی دارد که نیازمند صبر و حمایت مسوولان و خانوادههاست.
منبع: صبح نو