به گزارش مشرق، سینمای سیاسی در کشور ما فرازو نشیب زیادی به خود دیده است. آذین در مورد این نوع سینما می‌گوید: سینما در ایران به صورت جریان هدفمند در نیامده و چندان شکل مستمری در تولید این فیلم‌ها وجود ندارد. با این حال فیلم‌های محدودی که ساخته شده‌اند به نوبه خود توانسته‌اند با مخاطبان ارتباط برقرار کنند و تاثیرگذار باشند. از جمله این فیلم‌ها «اخراجی‌ها 3»، «ایران برگر» و فیلم جنجالی «قلاده‌های طلا» است. این سه فیلم با سه رویکرد سیاسی اجتماعی ساخته شده‌اند و مخاطبان را همراه داشته‌اند؛ اما برخی از این آثار به دلیل یک سویه نگری به مسائل سیاسی نتوانسته‌اند مخاطب زیادی داشته باشند.
«قلاده‌های طلا» مورد تأیید خاص و عام
وی در ادامه به بررسی ابعاد «ایران برگر» و نگاهی که در این فیلم وجود دارد می‌پردازد و توضیح می‌دهد: یکی از این فیلم‌ها که مخاطبان بیشتری با خود همراه کرد «ایران برگر» ساخته آقای مسعود جعفری جوزانی کارگردان ملی و میهنی سینمای ایران است. این فیلم که به دنبال نگاه مردمی فیلمساز ساخته شده قابلیت انطباق با زندگی مردم را به دلیل پرداختن به فرهنگ و سنت‌های مردم دارد و در عین حال مساله انتخابات در آن مطرح می‌شود که می‌تواند مخاطب داشته باشد.
این منتقد سینما افزود: یکی دیگر از نکات مثبت این فیلم قابلیت استفاده برای همیشه است به این شکل که در یک فضای سیاسی و جناحی در قالب طنز، انتقاد و همچنین ساختار سینمایی خوب به دلیل بخش اعظم نگاه اجتماعی و نگاه به مسائل مردمی در عرصه سیاسی اجتماعی محدود به زمان نیست و جایگاه مناسبی پیدا کرده است. آثار دیگری نیز وجود دارند که تاریخ مصرف دارند، یعنی محدود به مقوله خاصی است مثلاً «اخراجی‌ها 3» این گونه بود. یعنی اگر مسائل خاص را جدا کنیم چیزی ندارد که از نظر زمانی محدود نباشد و جامعیت داشته باشد.
نوع و شکل پرداخت مسائل در فیلم موضوع دیگری بود که این منتقد سینما در مقایسه با «قلاده‌های طلا» به آن پرداخت. آذین بیان کرد: «ایران برگر» اگر چندین بار هم از رسانه ملی پخش شود، مخاطب خود را دارد. نگاه طنازانه به برخی از مسائل اجتماعی و پرهیز از اهانت به گروه‌های سیاسی و مسائل روزمره زندگی مردم به گونه‌ای پرداخته شده که مخاطب مشکلات را ببیند و با درنظر گرفتن نقاط مثبت و منفی فیلم، آدم‌ها را قضاوت کند. از این نظر «قلاده‌های طلا» خوش ساخت و سیاسی است اما جانبدارانه است و ایران برگر اینگونه نیست بنابراین مردم به تماشا می‌نشینند. «قلاده‌های طلا» جانبدارانه است و از سمت مخالفان مورد استقبال قرار نگرفت اما ساختار خوب فیلم از نظر عام و خاص مورد تأیید و توجه بود.
وی در ادامه به فیلم «اخراجی‌ها 3» در توضیح سینمای سیاسی ورود می‌کند و می‌گوید: جنبه‌های سیاسی این فیلم پر رنگ بود و به دلیل پرداخت ناقص به مسائل سیاسی، محتوا و مضمون غیرجامع، نتوانست نظر مردم را جلب کند و ناپختگی فیلمساز نیز در پرداختن به این مساله نقش داشته است؛ اما در «ایران برگر» از آن جا که نگاه‌ها و جریانات سیاسی، اجتماعی و نگاه مردمی را در نظر می‌گیرند مقبول‌تر و پذیرفتنی است و نمونه‌ای برای آثار سیاسی و اجتماعی است که حتی به زبان طنز بیان می‌شود.
فیلم‌های سیاسی و حضور مردم پای صندوق‌ها
یکی از مهمترین معیارهای توجه به سینما پرداختن به باورهای مردمی، ادیان، فرهنگ و سنن و لهجه‌های مختلف کشور است. آذین در این باره به نقد «ایران برگر» می‌پردازد و بیان می‌کند: در جامعه ایرانی، فرهنگ‌ها، آیین‌ها و باورهای مختلف وجود دارد لذا باید دقت لازم در این مورد وجود داشته باشد. این فیلم از این نظر دچاراشکال بود و اعتراضات ناحق نبود. از این آثار در سینما و تلویزیون زیاد تولید و با حواشی نیز روبه‌رو شدند.
وی در مورد تأثیر فیلم‌های سیاسی انتخاباتی بر حضور مردم در انتخابات می‌گوید: اگر فیلم‌های سیاسی و انتخاباتی با نگاه همه جانبه و مردمی ساخته شوند چون مخاطب مردم هستند، این مردم پس از ارتباط و تأثیر پذیری با کمال رضایت و کسب آگاهی وارد عرصه‌های انتخاباتی می‌شوند و آرای خود را در صندوق‌ها می‌ریزند.
تولید فیلم‌های سیاسی در جامعه ایران نیز یکی از موضوعات گفت و گو با جبار آذین بود. وی در این باره اظهار می‌کند: ساخت فیلم سیاسی اجتماعی در جامعه ما کار سنگینی است و به دلیل فعال بودن گروه‌های مختلف سیاسی هنرمندان ما نمی‌توانند به راحتی به سمت این فیلم‌ها بروند، چون از سمت گروه‌های مختلف مورد واکنش قرار می‌گیرند. از سوی دیگر پرداختن به این مسائل به اندازه‌ای که احترام گروه‌ها حفظ شود، سخت است. تبحر خاصی نیاز است و برخی چون این کاره نیستند به جای تعامل و تاثیرگذاری تخریب را رقم می‌زنند.
«آقای رئیس جمهور» فیلمی شبه سیاسی
این منتقد سینما درباره وظیفه مدیران ونقش آن‌ها در سینمای سیاسی ایران بیان می‌کند: مدیران کشور به جای نگاه‌های سیاسی نگاه‌های مردمی را حاکم و فیلم‌ها و فیلمسازان را حمایت کنند. می‌توان ژانر مستقلی برای این نوع فیلم‌ها با دارا بودن مخاطب رقم زد و در حال حاضر تنها فیلم‌هایی در موضوع سیاسی اجتماعی ساخته شده‌اند و ادامه تولید این آثار نیز افت کرده است، سایر فیلم‌ها نیز اگر تولید شده و تنه‌ای به سیاست زده‌اند، شبه سیاسی قلمداد می‌شوند.
وی در توضیح فیلم‌های شبه سیاسی به فیلم «آقای رئیس جمهور» اشاره و تصریح می‌کند: این اثر فیلمی شبه سیاسی است که با استفاده از ظاهر سازی های سیاسی حرف‌هایی در آن مطرح می‌شود که سرگرم‌کننده، سلیقه‌ای و برای گیشه است. یک فیلم وقتی سیاسی و اجتماعی قلمداد می‌شود که قصه به لحاظ محتوا و مضمون، سیاست و اجتماع و از لحاظ شخصیت پردازی و محتوا جامع و کامل باشد. «آقای رئیس جمهور» ترکیبی از دو نوع نگاه کاسب کارانه و جانبدارانه است. نگاه جانبدارانه سیاسی از جناح خاصی است. در فیلم سیاسی باید به همه جناح‌ها پرداخته شود و در آخر فیلم قضاوت را به عهده مردم گذاشت. این فیلم این ویژگی را نداشت و صرفاً برای گیشه بود.
10، نمره سینمای سیاسی ایران
سینمای سیاسی در ایران را نمی‌توان به شکل ساختاری مورد ارزیابی قرار داد اما می‌توان نمره‌ای برای آن در نظر گرفت. آذین در این باره می‌گوید: در مجموع اگر امتیاز اصلی ساخت آثار سیاسی و اجتماعی را با توجه به وضعیت سیستم موجود سینما در ایران بارم 15 قرار دهیم با وجود فیلم‌های ساخته شده نمره 10 را می‌دهم. در حال حاضر و با وضعیت موجود باید به 10 اکتفا کرد.
منبع: صبح نو
