به گزارش مشرق به نقل از فارین پالیسی، قرارداد شرکت بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را ناگزیر به انتخاب بین دو وعده انتخاباتی اش می سازد. ترامپ یا باید اتخاذ مواضع سرسختانه و خصمانه در قبال ایران و توافق هسته ای را انتخاب کند، و یا بلندپروازی های خود برای افزایش فرصت های شغلی در آمریکا را.

دونالد ترامپ، در جریان رقابت های انتخاباتی خود گفته بود: «اولویت شماره یک من برچیدن توافق فاجعه بار با ایران است.»

اما اگر او جلوی فروش هواپیما به ایران را بگیرد، ممکن است دیگر وعده انتخاباتی اش را زیر پا بگذارد. بوئینگ اعلام کرده که فروش 110 فروند هواپیما به قیمت حدود 20 میلیارد دلار به دو شرکت ایرانی، موجب حمایت از حدود 120 هزار فرصت شغلی خواهد شد.

با این وجود، اگر رئیس جمهور آمریکا اجازه بدهد این قراردادها به سرانجام برسد، خشم جمهوری خواهان در کنگره را بر خواهد انگیخت و از توافقی دفاع خواهد کرد که او از آن متنفر است. ترامپ در عین حال با این اقدام این سیگنال را به شرکت های غربی ارسال خواهد کرد که ایران، یعنی دشمن اصلی آمریکا مکان مناسبی برای تجارت است.

ریچارد نفیو، که در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، یکی از مذاکره کنندگان ارشد در موضوع هسته ای ایران بوده است گفت: «تصمیمی که ترامپ پیش روی خود می بیند، تصمیم بسیار پیچیده ای است... همه چیز از موضوع اشتغال تا ناتوانی وی برای یافتن راه حلی بهتر که موجب آغاز مجدد برنامه هسته ای ایران نشود و ایجاد اختلافی عمده بین ما و اروپایی ها» که طرف های توافق هسته ای هستند، در این تصمیم گیری مطرح است.

تریتا پارسی، رئیس شورای ملی ایرانی- امریکایی در این باره گفت، فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران که هنوز نهایی نشده، «در نوع خود اولین است» که سیگنالی را به شرکت های غربی که در حاشیه بازار ایران حضور دارند ارسال می کند مبنی بر اینکه دولت آمریکا از توافق هسته ای حمایت می کند. بسیاری از شرکت های غربی به رغم لغو تحریم ها، به دلیل ترس از وضع تحریم های مجدد توسط دولت ترامپ، از حضور در بازار ایران امتناع کرده اند.

وی افزود: «اگر من جای یکی از آنهایی که می خواهند این توافق را از بین ببرند بودم، در این مقطع که ترامپ حرف های زیادی درباره ایران زده اما در مورد قرارداد بوئینگ سکوت پیشه کرده، بسیار ناامید و سرخورده می شدم.»

به گفته ناظران، این قراردادهای فروش هواپیما بسیار کلیدی هستند، زیرا توافق هسته ای دولت آمریکا را ملزم می سازد تا برای تداوم حیات آن، اقدامات ادامه داری را انجام دهد. دولت آمریکا حداقل باید معافیت های در نظر گرفته شده برای شرکت های خارجی طرف همکاری با ایران را به صورت منظم تمدید کند. دولت آمریکا همچنین باید از محقق شدن مزایای اقتصادی مورد انتظار برجام برای ایران اطمینان حاصل کند.

به گفته کارشناسان، تصمیم دولت ترامپ برای جلوگیری از فروش هواپیما به ایران باید مبتنی بر شواهد مستدل و محکمی باشد که قابل عرضه برای افکار عمومی باشد، تا ایران و دولت های اروپایی نتوانند واشنگتن را به نقض برجام متهم سازند.

برخی دیگر از کارشناسان استدلال می کنند که انگیزه قراردادهای فروش هواپیما به ایران تنها ایجاد اشتغال در کوتاه مدت نیست، بلکه حفظ سلطه صنعت هوانوردی آمریکا در مواجهه با رقبای نوظهور چینی و روسی نیز از دیگر اهداف انعقاد این قراردادهاست.

آنتونی کوردسمن، کارشناس مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن گفت، اشتغال زایی حدود 25 درصد مشکل قراردادهای بوئینگ است. «این قرارداد از نقطه نظر امنیت و فروش آینده هواپیماهای تولیدی آمریکا دارای ارزش استراتژیک است.