به گزارش مشرق، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به بررسی پدیده آقا زادگی بر اساس نهج‌البلاغه پرداخت.دکتر محمدصادق کوشکی فارغ‌التحصیل دکتری اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در برنامه «جهان آراء»گفت: مشکل آقازادگی علی‌رغم اینکه در سالهای اخیر بسیار به آن پرداخته شده است اما همچنان پابرجا است.
وی با بیان اینکه لفط «آقا» از تعابیر محترم در ادبیات دینی بوده است که به علت سوء استفاده برخی افراد در موقعیت خود در حق این واژه اجحاف شد؛ چرا که واژه آقا برای اربابان به سختی استعمال می‌شد وهر کس در دل مردم جا داشت خودشان به او آقا می‌گفتند مثلا به پیش‌نماز خود لقب آقا می‌دادند.
کوشکی با بیان در گذشته به تبع نام‌گذاری بزرگان به «آقا» فرزندان آنها «آقا زاده» نامیده می‌شد گفت:این تعبیر را مرحوم امام خمینی در خطاب قراردان فرزندان آیت‌الله حائری نیز استفاده کرد، زمانی که شاه آن جسارت را به روحانیت کرد که امام خمینی در پاسخ فرمودند "روحانیت ما افرادی همچون آیت الله حائری هستند که وقتی رحلت کردند آقا زاده‌هایش نان برای خوردن نداشتند."
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه بعد از انقلاب مسئولین به جهت قداستی که داشتند و اکثر آنها نیز روحانی بودند مردم به آنها آقا می‌گفتند و به تبع به فرزندان آنها به تبع آقا زاده می‌گفتند و وقتی که خطاهی این فرزندان زیاد شد این واژه بار منفی پیدا کرد.
کوشکی افزود: امروزه واژه آقازاده در روان شناسی اجتماعی به افرادی خطاب می‌شود که خود از توانایی خاصی برخوردار نیستند و با استفاده از موقعیت پدر یا نزدیکان خود به موقعیتهای سیاسی اقتصادی رسیده اند.
این فارغ‌التحصیل دکتری اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با انتقاد از سخن امروزه برخی از مسئولین که مباحث مربوط به عدالت را برگرفته از اندیشه مارکسیستی و نفود آن در ادبیات جمهوری اسلامی می‌دانند گفت: تعبیر حضرت امیرالمؤمنین (ع)در رابطه با پدیده آقازادگی این است که حضرت می‌فرماید:« بدان برای حاکمان، خاصان و صاحب اسراری است که خود خواه و دست درازند، و در داد و ستد، با مردم عدالت و انصاف را رعایت نمی‌کنند، ریشه ستم آنان را با قطع وسائل از بیخ بر کن و به هیچ یک از اطرافیان و بستگان خود امکان حکومتی واگذار نکند و نباید طمع کنند که قرار دادی به سود آنها منعقد سازی که مایه ضرر سایر مردم باشد، خواه در آبیاری و یا عمل مشترک دیگر، به طوری که هزینههای آنرا بر دیگران تحمیل کنند که در این صورت سودش برای آنها است و عیب و ننگش برای تو در دنیا و آخرت. حق را در باره آنها که خواهان حقند چه خویشاوند، و چه بیگانه رعایت کن، و در این باره صابر باش و به حساب خدا بگذار (و پاداش این کار را از او بخواه) ... هر چند این کار، موجب فشار بر یاران نزدیکت شود، و سنگینی این راه را بخاطر سرانجام ستوده آن تحمل کن»
کوشکی مشکل شکل‌گیری پدیده آقازادگی را به علت این موضوع دانست که مسئولین به چنین ملاحظه‌ای که حضرت امیر می‌فرمایند بی‌توجه بودند گفت: وقت آن است که مجتهدین امروز و فردا، حلال و حرام سیاسی را هم در قالب فقه استخراج کنند و پژوهشگران حوزه اکنون باید حلال‌ها و حرامها سیاسی را به دست آورند و به طور مسلم یکی از حرامهایی که وجود خواهد داشت دخالت اطرافیان مسئولین در فعالیتهایی است که مردم می‌توانند در آن دخیل باشند؛ منظور فعالیتهای همچون فعالیتهای پژوهشی و تحصیلی نیست که جای دیگران را تنگ نمی‌کند ولی اگر وارد عرصه‌ای شود که جای مردم را تنگ می‌شود باید خودش را کنار بکشد.
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به روایت اما رضا (ع) گفت:زمانی که امام رضا به ولایتعهدی رسید یکی از شیعیان به خدمت حضرت رسید و با ابراز خرسندی گفت: بالاخره شیعیان نیز از گرسنگی بیرون می‌آیند و به نان و نوایی می‌رسند که حضرت در پاسخ فرمود اینگونه نیست اگر زمانی ما به حکومت برسیم سهم شیعیان ما از حکومت فقط کار و تلاش بیشتر است.
وی در مورد اینکه چرا در جمهوری اسلامی این اتفاق صورت نگرفت و کار به جایی رسیده است که وزیری به جهت استفاده دخترش از رانت شرمنده نیست و حتی عذر خواهی نمی‌کند و مسئول دیگر از این اقدام به عنوان حق شهروندی دفاع می‌کند گفت: این به سبب عدم تببین حلال و حرام سیاسی است که درست تبیین نشده است و چنین مواردی کم کم عادی جلوه گر شده است.
این فارغ‌التحصیل دکتری اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره اینکه چرا جمهوری اسلامی در این مسیر خلاف اسلامی حرکت کرد گفت: درست است که نظام جمهوری اسلامی حاکم است اما سازو کارهای حکومت برجامانده از حکومت پهلوی و قاجار است.
کوشکی راهکار اصلاح این وضعیت را ابتدا اصلاح ذهنیت دانست که بپذیریم دین در این موارد برای ما برنامه دارد و افزود: بسیاری این ذهنیت را دارندکه حکومتی به نام دین بر پا شود و جوانان مردم در راه دفاع از کیان آن استخوانهایشان صندلی شود تا بنده مسئول هر طور خواستم عمل کنم.
وی با بیان اینکه چنین آفتی فرا جناحی است گفت: بسیاری از مسئولین چه از جناح چپ و چه از جناح راست وقتی این معارف نهج‌البلاغه برای آنها خوانده می‌شود زیر بار آن نمی‌روند و برای توجیه کار خود یا سند نهج البلاغه را زیر سؤال می‌برند و یا آن را تأویل می کنند تا آن را نپذیرند.
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره اینکه نفس ورود فرزند یک وزیری مثلا وزیر آموزش آموزش عالی در کار اقتصادی به لحاظ معارف نهج‌البلاغه حرام است گر چه در کار خود نیز درستکار باشد گفت: مشکل این است که این معارف تبدیل به قانون نشده است تا قوه قضاییه بر اساس آن عمل کند و مردم در این مسیر هراهی کنند.
وی همه مشکلات را نیز خلاء قانونی ندانست و افزود: بسیاری از مسئولینی که چنین موادری را رعایت نمی‌کنند با رأی مردم انتخاب می‌شوند.
کوشکی با بیان اینکه این موردی که حضرت می‌فرماید پایه عقلی دارد گفت: در بسیاری جاهای دنیا این موضوع رعایت می‌شود مثلا زمانی که تخلف صدر اعظم آلمان کشف می‌شود حزبش در دوره بعد رأی نمی‌آورد اما در ایران جای تعجب دارد که وقتی یکی از نزدیکان مسئولی کشف می‌شود دوره بعد رأی بیشتری می‌آورد و این نشئت گرفته از یک مشکل اجتماعی است که قبح این قضیه ریخته شده است.
وی با بیان اینکه اکنون نیز مسئولینی داریم که به توصیه نهج‌البلاغه گوش فرا داده‌اند و سعی کردند که نگذارند فرزندانشان از موقعیت آنها بهره برداری کنند گفت: به عنوان نمونه سردار آبشناسان هنگام شهادتش فرزندش در بندر عباس خدمت می‌کرد.
کوشکی با اشاره به برنامه غبار رویی حرم مطهر امام رضا در روز گذشته که رهبر انقلاب مشرف شدند گفت: از فرزندان مقام معظم رهبری نیز دعوت شد که در این برنامه شرکت کنند که رهبری مخالفت کردند و گفتند این برنامه اگر برای عموم است فرزندانم شرکت کنند و الا معنی ندارد که آنها شرکت کنند.
وی با اشاره به زندگی حضرت امام گفت: ایشان به فرزندانشان اجازه ورود به هیچ پست دولتی را نداد و وقتی بحث نخست وزیری سید احمد آقا مطرح شد در مقابل آن مقاومت کرد.
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه بسیاری از گناهان عمومی نشئت گرفته از تخلفات مسئولان و آقازاده ها است و آنها در گسترش گناه و بی ایمانی در جامعه موثراند گفت: وقتی به بی‌حجابها و روزه خواران در ملاء عام تذکر می‌دهید در پاسخ به رانت خواری ها و دزدی ها اشاره می‌کنند و در واقع بعضی اوقات حرکتشان واکنشی است به این موارد و در این صورت آنها در بی‌ایمانی جامعه سهیم هستند؛ همانگونه که حضرت امیر نیز می‌فقرماید تخلف مسئولین باعث ضعف ایمان مردم می‌شود.
وی با بیان اینکه فرهنگ سازی در این مورد بسیار مهم است و باید جامعه «آقازادگی» را زشت بداند گفت: در کره جنوبی دوست رییس جمهور تخلفی کرد بعد از چهار ماه رییس جمهور مجبور شد استعفا دهد.
کوشکی با بیان اینکه خواص به درد نخور هر چه از سفره انقلاب می خورند می گویند کم است و مردم هم مدام آنها را بالا نگاه می‌دارند گفت: اگر رسانه ها و افراد دندان طمع از حمایت ها بکنند، می توانند زشتی آقازادگی را برملا کنند.
