به گزارش مشرق،‌ پسران ارشد اموات، جایشان را داده‌اند به هزار پشت غریبه که هیچ ربطی به میت ندارند ولی تنگدستی و احتیاج آنها را به دنیای مردگان ربط داده است. کار اینها خواندن نماز و دعا و ذکر و گرفتن روزه است برای خدابیامرزی که در زنده بودنش قصور کرده و واجبات را نصفه و نیمه انجام داده و با باری سنگین به دیار باقی شتافته است.

پیدا کردن این رابطانِ رساندن خیرات به مردگان ساده است، اپلیکیشن‌های موبایلی و سایت‌های اینترنتی محل کسب آنهاست. مشتریان هم همان میراث خواران اموات‌اند، مشتی آدم نگران برای واجبات قضا شده اقوام درجه یک و درجه چند که با چند کلیک به آگهی‌دهنده‌ها می‌رسند.

آنهایی که پول دارند و حس و حال ادای واجبات قضا شده درگذشتگان‌شان را ندارند و آنهایی که این‌بار را در ازای دریافت پول به دوش می‌کشند، حکایتی است که در این گزارش روایت می‌شود، آدم‌هایی که اغلب فقیرند، گرفتار معلولیت‌اند و برای فرار از بیکاری و فقر راهی بهتر از نماز و روزه استیجاری نیافته‌اند. این کسب و کار به‌سرعت در حال رشد است.

چند می‌گیری ...

پرده اول: مرد جوانی پشت خط است،‌ صدایش که این را می‌گوید. برای خواندن نماز آگهی داده و راست می‌رود سر اصل مطلب. می‌گوید طلبه است و برای کمک‌خرجش نماز می‌خواند و یک‌سال نماز قضا را یک‌ساله به‌جا می‌آورد، می‌شود یک شبانه‌روز نماز در یک شبانه‌روز. او 365 بار که 17 رکعت نماز بخواند یک میلیون و 200 هزار تومان دستمزد می‌گیرد، این را هم اولش می‌گیرد.

پرده دوم: زنی با عجله گوشی را برمی‌دارد و صحبت می‌کند؛ دستش بند بوده گویا. نفسش هنوز جا نیامده که تأیید می‌کند هم نماز برای اموات می‌خواند و هم روزه می‌گیرد ولی قیمت دستش نیست و هر قدرکه مظنه بازار باشد موافق است. او خودش را زنی معرفی می‌کند که نیاز مالی فوری پیدا کرده و چون نمی‌تواند بیرون از خانه کار کند، ترجیح داده واجبات قضای اموات را به‌جا بیاورد، هم ثوابی ببرد و هم بی‌دردسر و بی‌قضاوت شدن درآمدی داشته باشد.

پرده سوم: مرد میانسال، خوش برخورد و با حوصله است. متولی مسجدی است گویا در جاده ورامین، آنجا که فقر به دامن خیلی‌ها نشسته است. می‌گوید در مسجدشان جمعی از طلاب نیازمند و زنان سرپرست خانوار جمع می‌شوند و تحت نظارت، نمازهای به نیابت را به‌جا می‌آورند، روزه را هم بیشتر آنهایی می‌گیرند که دچار معلولیت شده‌اند، توان کار کردن ندارند، گوشه‌ای از خانه می‌نشینند و صیام اختیار می‌کنند و دستمزدی می‌گیرند.

قیمت‌ها در این مسجد و برای تیمی که نماز و روزه استیجاری می‌گیرند و می‌خوانند توافقی است. مرد میانسال می‌گوید هرچه برای یکسال نماز بدهید نصفش را برای یک ماه روزه می‌گیریم؛ ما با هم بر سر یک میلیون تومان برای خواندن یک سال نماز قضا توافق می‌کنیم که برای یک ماه روزه می‌شود 500 هزار تومان.

چه کسی تضمین می‌دهد؟

قیمت‌ها چندان بالا نیست، اصلاً کم است و نمی‌شود به‌عنوان درآمد رویش حساب کرد. اگر خواندن یک‌سال نماز برای اموات، میانگین یک میلیون تومان باشد و برای هرماه روزه‌داری، 500 هزارتومان آن وقت شخص اجیر شده برای یک شبانه‌روز نمازخواندن کمی بیشتر از سه‌هزارتومان و برای هر روز روزه کمی بیشتر از 16 هزار تومان دستمزد می‌گیرد.

البته حجت الاسلام «عبدالمقیم ناصحی» کارشناس مذهبی به ما می‌گوید این پول به این علت کم است که فقط بهای وقت و انرژی‌ای است که شخص اجیر شده صرف می‌کند، یا مبلغی که باید صرف خوراک  او شود تا نایِ روزه گرفتن داشته باشد.

قیمت‌هایی که این روزها صاحبان آگهی انجامِ واجبات استیجاری به مشتریان می‌دهند حتی کمتر از مبالغی است که سال گذشته در قالب جدول موسوم به وجوهات شرعی از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری اعلام شد، جدولی که دستمزد خواندن یک سال نماز قضا را یک میلیون و200 هزار تومان و قیمت یک ماه روزه فوت شده را 800 هزار تومان تعیین کرده بود .

اما با اینکه قیمت‌ها کمرشکن نیستند و پرداختش ازعهده خیلی‌ها ساخته است ولی اینکه در این بازار پر رقابت که دست زیاد شده و از پیر و جوان و زن و مرد، دنبال ادای فرایض قضاشده اموات می‌گردند، اعتماد کردن به آدم‌ها را سخت کرده است.

با اینکه برخی صاحبان آگهی تضمین می‌دهند که نماز و روزه حتماً سر وقت و درست انجام می‌شود و حتی حاضر می‌شوند مدرکی از خود به گرو بگذارند یا امکان بازدید حضوری را برای مشتری فراهم کنند ولی ناصحی تاکید می‌کند که هیچ تضمینی برای اطمینان از ادعای این افراد وجود ندارد مگر اینکه آنها کسی باشند که مردم به آنها اطمینان دارند مثل مراجع تقلید و ائمه جمعه و جماعات.

او این را نیز اضافه می‌کند که براساس احکام اسلام، ادای نماز، روزه و حج قضا شده پدر و مادر بعد از مرگشان برعهده پسر ارشد است که البته افراد در زمان زنده بودنشان می‌توانند وصیت کنند که شخصی خاص از اقوام و دوستان بعد از مرگشان واجبات قضا شده آنها را به‌جا بیاورد.

اما ما با متولی مسجدی در ورامین که حرف زدیم، گفت که چون مراجعات به دفاتر مراجع تقلید زیاد است و آنها از پس ادای تعهد خود برنمی آیند بخشی از کار را به افرادی مستحق می‌سپارند، کسانی مثل مردی که او گفت در تصادف رانندگی معلول شده و نان‌آور خانه است و با روزه گرفتن امرار معاش می‌کند.

راهی برای تسکین فقر

شاید کلاش‌ها هم باشند، شاید عده‌ای دروغ بگویند و پولی بگیرند و کاری انجام ندهند. در فضای مجازی ممکن است هر کسی پشت هر نقابی مخفی شود و سر عده‌ای را کلاه بگذارد، به گفته دکتر «حسن موسوی چلک» رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این فضا همه می‌توانند تغییر ماهیت دهند، ولی حتماً میان این آدم‌ها که دنبال نماز و روزه استیجاری هستند آدم‌های مستحق نیز وجود دارند.

دکترموسوی چلک توضیح می‌دهد این که این قبیل فعالیت‌ها زیاد شده و تا فضاهای مجازی نیز پیش آمده، بازتابی از واقعیت‌های حاکم برجامعه است، بازتاب مشکلاتی چون فقر و بیکاری که به روش‌های نامتعارف برای کسب درآمد دامن زده است. او می‌گوید چون در کشورمان نظام تأمین اجتماعی فراگیر وجود ندارد افرادی که آسیب‌پذیری بیشتر و توانمندی کمتری دارند در معرض فقر بیشتری قرار می‌گیرند و درنتیجه برای چرخاندن چرخ زندگی به شغل‌های کاذب روی می‌آورند.

پس اگر شیادها را کنار بگذاریم و از کلاهبرداران فاکتور بگیریم، آگهی‌های روبه‌رشد انجام واجبات استیجاری چیزی نیست به‌جز آینه تمام‌نمای تشدید مشکلات اقتصادی در بخش‌هایی از جامعه.

منبع: صبح نو