به گزارش مشرق، پژوهش «ابعاد جدید مناسبات جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی و پیامدهای آن» به اهتمام واحد پژوهش های کاربردی و توسط برهان حشمتی به رشته تحریر درآمده و احمد کاظمی مولف کتاب امنیت در قفقاز جنوبی ، نظارت علمی آن را برعهده داشته‌ است.

در این پژوهش با استفاده از صدها منبع به زبان های آذری ، انگلیسی و فارسی ابعاد جدیدی از مناسبات باکو و تل آویو با رویکرد رسانه ای تشریح شده است.

تشریح مصادیق و واکاوی ابعاد جدید مناسبات جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی در حوزه های نظامی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، دینی، امنیتی، اجتماعی، تاریخی، بهداشتی و درمانی، کشاورزی، معماری، گردشگری، ارتباطات و سایبری، رسانه ای، موسیقی و هنری، تبیین نقش رژیم صهیونیستی در ترویج صهیونیسم و شیعه ستیزی در جمهوری آذربایجان، نقش رژیم صهیونیستی در تحریک باکو به قوم گرایی(پان ترکیسم و پان آذریسم)، تحلیل علل توسعه مناسبات دو طرف و پیامدهای آن، تحرکات تل آویو برای تحریف تاریخ جمهوری آذربایجان، علل طرح گسترده مساله هولوکاست در جمهوری آذربایجان، تبیین استفاده ابزاری رژیم تل آویو از مناقشه قرا باغ ،واکاوی مناسبات باکو- تل آویودر دوره های ریاست جمهوری ائلچی بیگ، حیدر علی اف و الهام علی‌اف، بررسی دلایل و اهداف جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی در تاکید بر «اتحاد استراتژیک»، نگرش های مختلف به رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان بخش‌های اصلی این پژوهش را تشکیل می دهند.

پژوهش «ابعاد جدید مناسبات جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی و پیامدهای آن» ضمن مرور چارچوب های نظری مختلف در تبیین مناسبات تنگاتنگ باکو با تل آویو، نظریه «تحت الحمایگی سیاسی» را مناسب ترین  چارچوب نظری برای تبیین مناسبات فزاینده باکو- تل آویو اریابی کرده است.

نامه‌نگاری‌های مخفیانه ابوالفضل ائلچی بیگ با سازمان های لابی صهیونیسم، سفر شبانه آویگدور لیبرمن نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی به باکو در 29 وت 1997، نقش نویسندگان صهیونیست در تحکیم «حیدریسم» در جمهوری آذربایجان، سفر «ایهود اولمرت»، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی به باکو در 15 فوریه 2010 و درخواست وی از باکو درباره رییس تشکیلات خودگردان فلسطین،  آزمایش نسل جدیدی از موشک باراک-8 رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان در دسامبر 2016، طرح تل آویو برای تبدیل «قیرمیزی قصبه» در جمهوری آذربایجان به «اسراییل دوم»، مواضع مهره های آشکار رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان از جمله یئودا آبرام اف نماینده مجلس و رییس گروه دوستی پارلمانی با رژیم صهیونیستی ، عاصم ملازاده، رییس حزب اصلاحات دموکراتیک، ناظم ابراهیم اف، رییس کمیته دولتی امور دیاسپورا، مراودات شبکه های تلویزیونی باکو بخصوص «آ.ت.و».، «لیدر ت.و.» و « آ.ار.ب. ت.و.» با رژیم صهیونیستی، نقش مراکز صهیونیستی از جمله مرکز طرح‌های بین‌المللی برای جامعه در خط دهی به سیاست «چندفرهنگ گرایی» در جمهوری آذربایجان ، تبدیل شدن رژیم صهیونیستی به مهمترین خریدار نفت جمهوری آذربایجان، اهداف رژیم تل آویو در تامین تسلیحات و ادوات نظامی و امنیتی جمهوری آذربایجان، اقدام باکو در استقرار موشک های ضدکشتی صهیونیستی گابریل در خزر،نقش سیاستمدارانی نظیر لیبرمن وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در پیشبرد سیاست های این رژیم درجمهوری آذربایجان، مناسبات باکو – تل آویو در چارچوب مجمع اقتصادی داووس، نقش رژیم صهیونیستی در «یوروویژن» و «جشنواره موسیقی قبله»، افشاءگری ویکی لیکس از گزارش محرمانه سفارت آمریکا در باکو درباره مناسبات باکو و تل آویو ، رژیم صهیونیستی و موضوع واگذاری امور امنیتی فرودگاه های مهم جمهوری آذربایجان، ارتباط فعالیت شرکت های ساختمانی و راه سازی رژیم صهیونیستی با توسعه فعالیت های بانکی و بیمه ای این رژیم در جمهوری آذربایجان، جولان دهی شرکت های صهیونیستی در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعاتی نظیر «بزگ»، «باکسل»، «آموس اسپیسکام»، «گیلات ساتکام»، «گیلات ستلایت نتورکز» و «رادوین نس تکنولوجیز» در جمهوری آذربایجان، علل توسعه ارتباطات هوایی باکو و تل آویو، توسعه کنیسه ها در جمهوری آذربایجان و برگزاری مراسم رونمایی از «تورات» اهدایی معبد یهودی «سینای» لس آنجلس در باکو، ، تاسیس دفتر نمایندگی مرکز چندفرهنگ گرایی باکو در فلسطین اشغالی و فعالیت آن به عنوان سفارت غیررسمی ، بهره گیری مراکز صهیونیستی از «مرکز بین المللی نظامی گنجوی» و برگزاری نشست های سالانه تحت نام «مجمع جهانی باکو»، نقش «آذ-ایز» در مناسبات باکو با تل آویو، علل برگزاری عید یهودی "هانوکا" در"هتل ترامپ" واشنگتن توسط سفارت جمهوری آذربایجان، توسعه استفاده از نمادهای صهیونیستی و ماسونی در معماری جدید در جمهوری آذربایجان ، «ساخت بزرگترین مجتمع آموزشی یهودیان قفقاز در باکو» توسط بنیاد صهیونیستی «خاباد – اور – آونر»، روابط مراکز آموزشی باکو نظیر «آکادمی دیپلماسی جمهوری آذربایجان» و «دانشگاه زبان ها» با مراکز آموزشی رژیم صهیونیستی، تحرکات «ماشاو» ، علل توسعه فعالیت های مرکز طبی «هورو» رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان، طرح های سازمان «سینادکو» رژیم صهیونیستی در باصطلاح امور کشاورزی جمهوری آذربایجان و نهایتا فرمان الهام علی اف برای انتصاب اعضای «کمیسیون مشترک دولتی جمهوری آذربایجان و اسراییل» و برنامه ریزی برای برگزاری نخستین اجلاس این کمیسیون و تشدید تبلیغات بمنظور گشایش رسمی سفارت جمهوری آذربایجان در تل آویو از جمله موضوعاتی هستند که در پژوهش «ابعاد جدید مناسبات جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی و پیامدهای آن»  مورد بررسی قرار گرفته اند.  

در بخشی از این پژوهش می خوانیم:

روندی که مناسبات باکو – تل آویو طی دو دهه و نیم گذشته طی کرده، به تعبیر الهام علی اف، رییس جمهوری آذربایجان به شکل گیری «آیسبرگ» و به تعبیر «الیه پوده»، استاد دانشگاه عبری بیت المقدس، به شکل گیری «سندروم معشوقه»، به تعبیر «الکساندر پیترسون»نویسنده آمریکایی، به «یک اتحاد کاملا ساکت»، به تعبیر آویگدور لیبرمن، سیاستمدار رژیم صهیونیستی، به شکل گیری «رابطه ای نشکن» منجر شده است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز «ویژگی نادر» این رابطه را ، برقراری آن میان «دولت یهودی با یک دولت اسلامی» است که نباید صرفا به معنای تجارت تسلیحاتی تلقی شود.

آریه گوت، رییس نمایندگی «مرکز بین المللی چندفرهنگ گرایی باکو» و سعید موسی اف، پژوهشگر آذربایجانی، با انتشار مقاله مشترکی در «جروزالم پست» تحت عنوان «بخش نامعلوم آیسبرگ مناسبات (جمهوری) آذربایجان – (رژیم) اسراییل»، با یادآوری اینکه حجم تجارت میان دو طرف در سال 2016، چهار میلیارد دلار بوده، نوشته اند : مناسبات اسراییل و (جمهوری) آذربایجان بخش های وسیعی را در زمینه های امنیتی، کشاورزی، فناوری و ارتباطات، پزشکی، اطلاعات و امور جاسوسی و تبادل اطلاعات و ... شامل        می شود. به ادعای آنها جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی برای مبارزه علیه تهدیدات مشترک و نیز تامین امنیت منطقه‌ای، مناسبات عمیق استراتژیک برقرار کرده‌اند و مشکلات مشترک فراوان از جمله تروریسم، انتشار تسلیحات هسته ای، حملات سایبری و گسترش افراط گرایی ، برای باکو و تل آویو تهدیدات مشترک هستند.  گوت و موسی اف در نتیجه گیری مقاله می نویسند: « سفر رسمی 13 دسامبر 2016 نتانیاهو به باکو، بخش کمّی «آیسبرگ» مناسبات اسراییل - جمهوری آذربایجان را گسترده تر می کند. »

در جریان سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به باکو ، ابعاد قراردادهای تسلیحاتی باکو با تل آویو هرچه بیشتر آشکار شد. در حالی که بنیامین نتانیاهو در کنفرانس خبری مشترک با الهام علی اف در باکو تأکید کرد که مناسبات دو طرف صرفا دارای ماهیت نظامی تلقی نشود، الهام علی اف بر ماهیت نظامی این روابط تاکید بیشتری کرد. به نحوی که روزنامه «تایمز اسراییل » نوشت دو مقام صهیونیستی گفته اند که آنها از تصمیم رییس جمهوری آذربایجان برای آشکار کردن رقم دقیق قراردادهای تسلیحاتی کشورش با تل آویو متعجب شدند. الهام علی اف، رییس جمهوری آذربایجان گفت: «با آنکه حجم تجارت میان جمهوری آذربایجان و اسراییل در سطح خوبی است. اما بیشتر بخاطر صدور نفت از جمهوری آذربایجان به اسراییل است. باید این را متنوع کرد و افزایش داد. ارزش قراردادهایی که برای خرید تجهیزات دفاعی جمهوری آذربایجان از اسراییل منعقد شده ، نزدیک به 5 میلیارد دلار و بطور دقیق تر چهار میلیارد و 850 میلیون دلار است. بخش بزرگی از این قراردادها اجرا شده است. ما در این مورد هنوز هم فعالیت می کنیم و از سطح این همکاری خیلی راضی هستیم».

نویسنده پژوهش «ابعاد جدید مناسبات جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی و پیامدهای آن» با واکاوی وجوه متعدد و جدید مناسبات جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی ، و با ارایه مصادیق و آوردن صدها مستندات از منابع مختلف کوشیده است با رویکرد رسانه ای و فارغ از تفریط و مبالغه ، شرایط واقعی مناسبات دو طرف و چشم انداز آن را در قالب علمی تبیین نماید. پژوهشگر همچنین با بررسی دیدگاه های موجود در جمهوری آذربایجان نشان داده است که  برغم تلاش های حکومت لائیک باکو برای توسعه مناسبات با رژیم تل آویو، در بطن جامعه جمهوری آذربایجان، جریان های اسلامی و مستقل وجود دارند که از رژیم صهیونیستی انزجار دارند.