به گزارش مشرق، «علیرضارضاخواه» در یادداشت روزنامه «خراسان» نوشت:
سعد حریری نخست وزیر لبنان روز گذشته به صورت کاملا غیر مترقبه در شبکه العربیه حاضر شد و در خاک عربستان استعفای خود را اعلام کرد؛ استعفایی که فارغ از شکل کاملا عجیب و غریب و توهین آمیز آن، می‌تواند پیامدهای متعددی را هم برای لبنان و هم برای منطقه غرب آسیا به همراه داشته باشد.
یک سال پیش بود که بعد از یک خلاء سیاسی طولانی مدت و در پی یک توافق میان جریان‌ها و گروه‌های لبنانی حریری برای دومین بار به نخست وزیری لبنان رسید اما حالا و در شرایطی که منطقه به دنبال افول گروه‌های تروریستی رو به سوی ثبات نسبی پیش می‌رود، عروسک خیمه شب بازی سعودی‌ها ظاهرا به دنبال فتنه‌ای جدید است. فتنه‌ای که سلسله جنبان آن از یک سو سعودی‌ها و از سوی دیگر صهیونیست‌ها هستند. با این حال پیامدهای استعفای حریری را می‌توان در سه سطح مورد ارزیابی قرار داد.
سطح داخلی؛ فرار به جلو برای انتخابات پارلمانی
در سطح داخلی می‌توان گفت، جریان ۱۴ مارس به کمک سعودی‌ها تلاش می‌کند تا با بحران آفرینی و ایجاد تنش‌های داخلی که محصول طبیعی خلاء قدرت است، شرایط را به گونه‌ای پیش ببرد که در انتخابات پارلمانی سال آینده لبنان که در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود شرایط بهتری را نسبت به وضعیت فعلی داشته باشد. واقعیت این است که دستاوردهای نیروهای مقاومت در سوریه و لبنان بر خلاف آن چه که هم پیمانان ریاض انتظار داشتند نه تنها از محبوبیت حزب ا... در عرصه سیاسی لبنان نکاست بلکه باعث تقویت جایگاه آن در افکار عمومی این کشور نیز شد.
لبنان سال گذشته در شرایطی به بحران سیاسی داخلی خود خاتمه داد که به دلیل مرزهای مشترک با سوریه در معرض خطرات زیادی از سوی گروه‌های تکفیری و تروریستی بود. زمانی که این کشور در بحران سیاسی قرار داشت و بدون دولت اداره می‌شد، نیروهای حزب ا... و ارتش همراه با یکدیگر با حملات مختلف تروریست‌ها مبارزه کردند و اجازه ندادند آشوب و ناامنی به داخل لبنان کشیده شود.
این همکاری تا امروز میان نیروهای ارتش لبنان و حزب ا... پایدار مانده است. این در حالی است که حزب ا... همزمان در سوریه نیز حضور داشت. هم‌سویی نیروهای حزب ا... با ارتش سوریه باعث شد گروه‌های تروریستی با وجود برخورداری از انواع کمک‌های اطلاعاتی، مالی و تجهیزاتی نتوانند در مواجهه با محور مقاومت به نتایج مطلوب خود و حامیان خارجی شان دست یابند. از همین رو درگیر کردن حزب ا... در مرزهای لبنان به عنوان بخشی از راهبرد تضعیف تمرکز این گروه در سوریه مورد توجه حامیان تروریست‌ها قرار گرفت. اما این سیاست در نهایت موجب ارتقای جایگاه حزب ا... نزد افکار عمومی لبنان شد.
زیرا در شرایطی که تروریست‌ها نشان داده بودند به هر منطقه‌ای که وارد می‌شوند فجیع ترین جنایات را رقم می‌زنند، نیروهای حزب ا... مانع هرگونه اقدام خرابکارانه و نفوذی آن‌ها در لبنان شدند. حالا ظاهرا دوباره قرار است جریان ۱۴ مارس با اتکا به نفوذ طایفه‌ای خود به سراغ گسل‌های اجتماعی و قومی جامعه لبنان برود و باردیگر اردوکشی‌های خیابانی در دستور کار قرار گیرد. از همین رو طی یک ماه اخیر برخی از شخصیت‌های مخالف حزب ا... همچون «سمیر جعجع» رهبر حزب «نیروهای لبنانی» و «سامی الجمیل» رهبر حزب «الکتائب» نیز به ریاض سفر کردند.
همین هفته گذشته بود که پایگاه خبری «البوابه» لیبی نیز از ریاض گزارش داد که دولت عربستان با فراخوان سعد حریری، نخست وزیر لبنان به ریاض از او خواسته تا از میشل عون، رئیس جمهوری این کشور و برنامه‌های او برای حمایت از حزب ا... و جنبش آزاد فاصله بگیرد. همزمان «ثامر السبهان» وزیر مشاور عربستان در امور کشورهای خلیج فارس با انتشار توئیتی ضمن تایید این خبر، با ادعای این که تعجب می‌کند چرا ملت و دولت لبنان در برابر اقدامات حزب ا... سکوت اختیار کرده و می‌کنند، نوشت؛ سفر حریری به ریاض بی تردید بدون برنامه ریزی قبلی و غیرعادی بود تا به او تفهیم شود که باید هرچه زودتر رهبری یک حرکت مقابله و مواجهه در درون دولت لبنان را به عهده گیرد.
سطح منطقه ای؛ "پلان بی" بعد از شکست در سوریه و عراق
در سطح منطقه‌ای می‌توان گفت تلاش برای روشن نگاه داشتن آتش فتنه در غرب آسیا هدف غایی دشمنان مقاومت است. شکست تروریست‌های تکفیری در عراق و سوریه و ناکامی ریاض و تل آویو در ایجاد یک بحران جایگزین در مناطق کردنشین به دنبال مدیریت کم نظیر سیاسی -نظامی فرماندهان مقاومت و دیپلماسی موفق منطقه ای، باعث شده تا اتحاد سعودی صهیونیستی، عجولانه به سراغ "پلان بی" به عنوان آلترناتیو داعش برود و تداوم بحران در منطقه را این بار در لبنان دنبال کند. نقشه‌ای که دیگر این روزها برای بازیگران سیاسی در غرب آسیا تکراری شده است.
بی دلیل نبود که نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب ا... پیش از سفر اخیر حریری به ریاض در سخنانی اعلام کرده بود "پس از شکست عربستان در سوریه، مقامات این کشور به دنبال دخالت در لبنان هستند و تحولات در روابط میان ریاض و احزاب سیاسی این کشور این موضوع را تایید می‌کند."
پلان بی احتمالا از یک سو بر ایجاد نزاع داخلی در لبنان و از سوی دیگر بر راه اندازی یک جنگ جدید میان رژیم صهیونیستی و حزب ا... تدوین شده است که غایت آن فرسایش مقاومت و همچنین تداوم آشوب است. با این حال تحلیل گران معتقدند در برهه‌ای که در منطقه شاهد تغییر فاز نظامی به سیاسی هستیم، این حرکت یقینا به تضعیف بیشتر عربستان در لبنان منجر خواهد شد. علاوه بر این تجربه گران سنگ مقاومت در سوریه و عراق و تمرین نبرد در دو سطح کلاسیک و پارتیزانی باعث شده توان رزمی نیروهای حزب ا... در سطحی ایده آل و به عنوان یک مولفه بازدارنده در مقابل هرگونه ماجراجویی سعودی صهیونیستی قرار بگیرد.
سطح بین المللی؛ تلاش برای نگاه داشتن آمریکا در غرب آسیا
در سطح بین المللی هدف اصلی تلاش برای نگاه داشتن ماشین عظیم جنگی واشنگتن در منطقه غرب آسیاست. آمریکایی‌ها سال هاست که به دلیل نیاز نداشتن جدی به انرژی تولیدی در خاورمیانه از یک سو و حرکت به سمت تبدیل شدن به بزرگ ترین تولید کننده انرژی در دهه‌های پیش رو علاقه‌ای به ماندن در این منطقه ندارند. هفته گذشته "جوزف نای"، استراتژیست معروف آمریکایی در یادداشتی برای "پروجکت سندیکیت" از تحول در ژئوپلیتیک انرژی در جهان به دنبال انقلاب نفت و گاز شیل خبر داد.[۱] علاوه بر این رشد سریع اقتصادی و نظامی چین باعث شده بیشترین توجه آمریکا معطوف به منطقه شرق آسیا شود.
سفر اخیر ترامپ به این منطقه را می‌توان در همین چارچوب تفسیر کرد. همین روند تحلیلی باعث شده تا هفته گذشته رابرت فورد سفیر پیشین آمریکا در سوریه در یادداشتی برای نشریه" فارین افرز" خواهان پرهیز از مداخله گری آمریکا در سوریه و منطقه غرب آسیا شود[۲]. خروج آمریکا از غرب آسیا باعث افول هم پیمانان این کشور می‌شود و بیش از همه ائتلاف سعودی صهیونیستی متضرر در خطر قرار می‌گیرد. بنابراین در بعد بین المللی هدف اصلی تلاش‌ها برای تداوم بی ثباتی در منطقه حفظ موازنه قوا و جایگاه هم پیمانان آمریکاست. امری که با توجه به رویکردهای انزواگرایانه ترامپ و قرار گرفتن آمریکا در عصر افول بعید است تحقق پیدا کند.
[۱] https://www.project-syndicate.org/commentary/shale-energy-geopolitical-consequences-by-joseph-s--nye-۲۰۱۷-
[۲] https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/۲۰۱۷-۱۰-۱۶/keeping-out-syria
۰۸:۴۴ - ۱۳۹۶/۰۸/۱۴
