به گزارش مشرق به نقل از روابط عمومی شبکه افق سیما، قسمت دیگری از برنامه گفت‌وگومحور جهان‌آرا با موضوع «آنچه از روسیه نمی‌دانید» دوشنبه شب ۲۵ دی ماه سال ۱۳۹۶ روی آنتن این شبکه رفت.

دست‌اندرکاران جهان‌آرا با توجه به نقش‌آفرینی روسیه در تحولات منطقه که مستقیم بر ایران تأثیرگذار بود، نظیر قضیه سوریه و نقش این کشور در مذاکرات هسته‌ای و برجام و اهمیت این موضوع که ایران و روسیه دو متحد جدی در عرصه سیاسی بین‌المللی هستند، بر آن شدند تا این قسمت از برنامه را به بررسی هر چه بیشتر روابط دو کشور، انتخابات آتی روسیه، جایگاه پوتین در این کشور و رابطه ترامپ و پوتین اختصاص دهد.

مهمان این برنامه رجب صفراف مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو و وحید یامین‌پور مجری کارشناس این برنامه بود.

رجب صفراُف در ابتدای گفت‌گو منکر ذهنیت منفی عموم ایرانی‌ها نسبت به روس‌ها نشد و آن را درست دانست، اما گفت: منافع ایران و روسیه به‌قدری به هم گره خورده است که نمی‌توانیم در بسیاری از مواقع کنار یکدیگر نباشیم. جمهوری اسلامی ایران برای روسیه شریک بسیار مهمی است که می‌تواند برای منافع ما نه‌تنها در دنیای اسلام و منطقه خاورمیانه بلکه در عرصه بین‌المللی حرف اول را بزند. ما برای حفظ منافعمان نه‌تنها روی ایران حساب بلکه بر او تکیه می‌کنیم.

صفراف: امریکا و متحدان غربی و عربی‌اش نمی‌توانند در برنامه‌های مشترک ایران و روسیه که برای حفظ منافعشان هست تأثیرگذار باشند

وی در پاسخ به این سئوال که «چرا ایران از نظر روسیه این‌قدر مهم است؟» اذعان کرد: ما بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جایگاهمان را از لحاظ اقتصادی و امنیتی در بین کشورهای اسلامی از دست دادیم. روسیه به جایی رسید که دریافت اگر همکاری‌های بین‌المللی و استراتژیک نداشته باشد نمی‌تواند از خودش دفاع و امنیتش را تأمین کند و صدایش را به گوش جامعه جهانی برساند. امریکا و متحدان غربی و عربی‌اش نمی‌توانند در برنامه‌های مشترک ایران و روسیه که برای حفظ منافعشان هست تأثیرگذار باشند.

اگر در قضیه سوریه جلو نیاییم مستقیماً در مرزهایمان باید با داعش درگیر شویم

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو در خصوص قضیه سوریه اظهار کرد: ما سه چهار سال در این قضیه وارد نشدیم، اما دریافتیم داعش اول کار است و اگر جلو نیاییم مستقیماً در مرزهایمان باید با او درگیر شویم. در این مدت ایران به عنوان بازیگر اصلی منطقه کمک‌های اصلی را به سوریه می‌کرد. اگر حضور پررنگ و محکم ایران نبود نه سوریه‌ای می‌ماند و نه بشار اسد. ایران سوریه را از فروپاشی نجات داد.

وی علت دوم حضور روسیه در سوریه را نقشه امریکا در تضعیف تکیه‌گاه‌های ایران در سوریه و به تبعش باز شدن راه برای تضعیف روسیه دانست.

رجب صفراف دیدار بین سردار سلیمانی و پوتین را تأیید کرد.

وی در خصوص سردار سلیمانی گفت: به ایشان احترام می‌گذارم. او فرد نظامی نیست، شخصیت بین‌المللی، سیاستمدار و متفکر معاصر جهانی است که عرصه نظامی را با فلسفه روز آن می‌شناسد. او نه‌تنها از دنیای اسلام بلکه از جامعه جهانی دفاع کرده است.

راضی به تحریم‌ها علیه ایران نیستیم

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو پیرامون برنامه‌های هسته‌ای ما خاطرنشان کرد: داشتن و استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و روز حق مسلم جمهوری اسلامی برای رشد اقتصادی و پیشرفت‌های دیگر است. ما راضی به تحریم‌ها علیه ایران نیستیم. پشت این تحریم‌ها سیاست و نگرانی کشورهای غربی به سردمداری امریکا و به علت ترس از نفوذ ایران در منطقه و جامعه جهانی است.

وی در خصوص برجام مطرح کرد: اقدام ترامپ و تیمش کاملاً غیر منطقی است. برجام قرارداد بین‌المللی است و منوط به یک کشور نیست. بعد از صحبت‌های ترامپ یا اتحادیه اروپا مجبور به سازش با امریکا می‌شود یا امریکا از برجام بیرون می‌رود که هر دو حالتش برای جامعه جهانی بد است.

صفراف بیان کرد: ما تعجب کردیم ایران برای اعتمادسازی با فروتنی شرایط غیرمنصفانه غرب را در برجام و محدویت‌ها را پذیرفت و صنعت هسته‌ایش را معطل و برجام را امضا کرد. اگر روسیه در شرایط ایران بود به هیچ‌وجه برجام را امضا نمی‌کرد، اما شاید برای ایران یگانه راه بود. عملکرد ایران در برجام برای روسیه درس عبرتی است.

وی افزود: تبسم‌های غربی‌ها را نباید باور کرد و بسیاری از این خنده‌ها شیطانی هستند.

صفراف: هر کشوری که تهدیدکننده ثبات ایران باشد ثبات روسیه را هم تهدید می‌کند

وی در خصوص مواجهه جدی روسیه با تصمیم ترامپ راجع به ناآرامی‌های اخیر ایران در شورای امنیت سازمان ملل تأکید کرد: جمهوری اسلامی بازیگر اصلی جامعه جهانی و ابرقدرت منطقه‌ای است و ثبات و ناامنی در این کشور ثبات و ناامنی در روسیه و از این‌رو حفظ ثبات این کشور در برنامه‌ها و منافع استراتژیک روسیه است. هر کشوری که تهدیدکننده ثبات ایران باشد ثبات روسیه را هم تهدید می‌کند.

صفراف تصریح کرد: وقایع اخیر ایران جریان سیاسی با شعارها و دعواها و برنامه سیاسی نبود و لیدری نداشت، بلکه ازدحام مردم ناراضی از وضع خودشان بود، اما امریکا منتظر این آشوب‌ها و متمرکز روی آنها بود. ما در بیانیه وزارت امور خارجه و شورای فدراسیون روسیه در ساعت‌های اول دخالت امریکا را در امور داخلی ایران اعلام کردیم.

وی یادآور شد: در تاریخ جدید روسیه موضع نماینده روسیه در سازمان ملل منحصر به فرد بود و طوری از ایران دفاع کرد که گویی از روسیه دفاع می‌کند. او از حالت تدافعی به موضع تهاجمی علیه امریکا رسید که اگر موضع امریکا را بپذیریم هر روز باید جلسه علنی شورای امنیت را در مورد خود امریکا برگزار کنیم.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه اعلام کرد: ماهیت انقلاب‌های مخملی یا رنگی عوض شده‌اند.

وی با اظهار تأسف از اینکه در خصوص اتفاقات اخیر ایران رسانه‌های روسیه مطالب کذب رسانه‌های غربی را بازنشر می‌دادند و طوری وانمود می‌کردند که همه چیز در ایران تمام شده است و باید با جمهوری اسلامی ایران خداحافظی کنیم و برخوردشان شدیدتر از قضیه سال ۱۳۸۸ بود، اشاره کرد: این امر به دو علت برمی‌گردد. اول اینکه رسانه‌های روسی نمایندگان رسمی در جمهوری اسلامی ایران ندارند. دوم اینکه رسانه‌های روسی به رسانه‌های غربی به عنوان مرجع اخبار تکیه می‌کنند. گروه‌های یهودی که دسترسی به بسیاری از رسانه‌های غربی و در آنها نفوذ دارند از زاویه نگاه و منافع خودشان و اسرائیل اخبار غیر واقع‌بینانه را منتشر می‌کنند که نگران‌کننده است.

رجب صفراف اضافه کرد: در زمان یلتسین یهودی‌ها سهامداران اصلی رسانه‌های اصلی ما بودند. رسانه‌ها امنیت کشور را تأمین می‌کنند یا بدان لطمه می‌زنند.

وی تصریح کرد: تعامل رسانه‌ای بین ایران و روسیه برای انتقال واقعیت‌های ایران به رسانه‌های روسی شکل نگرفته است.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو نسبت به انتخابات آینده روسیه ابراز امیدواری کرد و با توضیح روند انتخاب کاندیداها در خصوص پوتین خاطرنشان ساخت: وی یکی از اصلی‌ترین پنج تا هشت نفر کاندیداست و محبوبیت بی‌سابقه ۷۰، ۸۰ درصدی بین مردم روسیه و شخصیت کاریزماتیکی دارد. پوتین در بیان دلایلش برای مردم ملموس و روشن صحبت و برنامه‌های دولت را جسورانه و بدون ترس دنبال می‌کند. مشکل اصلی امریکا روسیه نیست پوتین است، چون به این نتیجه رسیده است اگر پوتین نباشد به‌راحتی می‌شود با روسیه کنار آمد. بنابراین برنامه‌های رسانه‌ای و... متعددی علیه او دارند.

وی در ادامه یادآور شد: پوتین به حدی محبوبیت دارد که خودش پیشنهاد داد به‌جای کاندیدای حزب روسیه واحد از بین مردم کاندید شود که در این صورت باید ۳۰۰ هزار امضا از طرفدارانش داشته باشد.

هیچ خطری را در وضع کنونی جمهوری اسلامی ایران در مورد فروپاشی یا تغییر سیستم سیاسی‌اش نمی‌بینم

صفراف تبیین کرد: هیچ خطری را در وضع کنونی جمهوری اسلامی ایران در مورد فروپاشی یا تغییر سیستم سیاسی‌اش نمی‌بینم. مکانیسم‌های دفاعی این سیستم به‌قدری قوی است که ترامپ و حامیان غربی‌اش نمی‌توانند علیه ایران به صحنه بیایند.

وی یادآوری کرد: رسانه‌های شما میهن‌پرستانه عمل می‌کنند و بسیاری مواقع عملکرد شما در حفظ منافعتان برای ما درس است. تنها مشکلتان اقتصادی است که با مدیریت و برنامه‌ریزی قابل حل است.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو در خصوص حمایت روسیه در انتخاب ترامپ گفت: بسیار خنده‌دار است که خود امریکایی‌ها اعلام ‌کنند روسیه به‌قدری نفوذ دارد که کاندیدای خودش را در انتخابات امریکا به ریاست جمهوری رسانده است. همین نشان می‌دهد سیستم انتخاباتی امریکا درست نیست، چون واقعاً مردم این کشور رأی نمی‌دهند. کجای این امر عدالت است و امریکا چگونه می‌تواند از حقوق بشر حرف بزند؟ هر مشکل امریکا از داخل خودش است.

وی با اشاره به دنبال کردن انتخابات امریکا با نگرانی و اهمیت از سوی مقامات روسیه تأکید کرد: مطمئنم روسیه حتی در فکر مداخله در سیستم انتخاباتی امریکا نبوده است.

رجب صفراف در خصوص حمایت کشورهای دیگر از جمهوری اسلامی ایران در مجامع جهانی اذعان کرد: یک نفر خارجی را نمی‌شناسم که برای دفاع از جمهوری اسلامی ایران در مجامع مختلف بین‌المللی حتی یک دلار از این کشور گرفته باشد و امکان ندارد ایران چنین کاری کند. اگر کسی را پیدا کردید به شما تبریک می‌گویم.

صفراف: دفاع ما از ایران در واقع دفاع از منافع روسیه است

وی مؤکداً گفت: روسیه برای حفظ منافعش باید در کنار ایران باشد و دفاع ما از ایران در واقع دفاع از منافع روسیه است.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو مثال زد: نیروگاه بوشهر باعث شد ۵۰۰ کارخانه اصلی وابسته به صنعت هسته‌ای روسیه فعال شود. ایران از این نظر مهم است که صنعت هسته‌ای ما را نجات داد.

وی اذعان کرد: برای روسیه ایران غرب‌گرا بدتر از ایران دارنده سلاح هسته‌ای است، زیرا ده‌ها پایگاه نظامی در ایران به وجود می‌آمد که روی امنیت ما تأثیر می‌گذاشت؛ آسیای مرکزی از دست ما خارج می‌شد؛ حاکمیت دریای خزر به دست غرب می‌افتاد، برنامه‌های انرژی ما زیر سئوال می‌رفت. مهم‌تر از همه اینکه در قفقاز و داخل روسیه زمینه آموزش برنامه‌های غربی فراهم می‌شد. غرب‌گرا شدن ایران می‌تواند شروع فروپاشی روسیه باشد.

یامین‌پور با اشاره به حدیثی تبیین کرد: می‌توان دوستی ایران و روسیه را در این دانست که هر دو دشمنِ دشمن یکدیگرند.

صفراف: اسرائیل تروریسم اصلی جهانی است

رجب صفراف در توضیح فیلم پخش شده از او گفت: این مربوط به دوازدهمین Media Form International بود که دو سه سال پیش با حضور نخبگان رسانه‌های جهانی در شهر آستانه قزاقستان برگزار شد و در این باره که رسانه‌های جهانی به کدام سمت می‌روند صحبت شد. در پنلی وزیر سابق دفاع اسرائیل ایهود باراک سخنگوی اصلی بود و از فرصت استفاده و علیه ایران صحبت می‌کرد و به گفته‌های احمدی‌نژاد مبنی بر نابودی اسرائیل ارجاع می‌داد. وقتی پازنر مجری آن پنل و مهمان ویژه از غرب‌گراهای اصلی رسانه‌های روسیه گفت کسی سئوال دارد، بلند شدم و گفتم کسی که الان صحبت کرد نماینده تروریسم اصلی جهانی است.

و در ادامه یادآور شد: گفتم احمدی‌نژاد با اقتباس از صحبت‌های رهبر ایران می‌گوید که کشوری که زیرساخت آن جهالت، بی‌انصافی، بی‌عدالتی و پایمال کردن حقوق دیگران است نمی‌تواند امنیت و ارض وجود داشته باشد. چنین کشوری حتماً از صحنه خارج می‌شود. نهایتاً ایهود باراک با حرف‌های بی‌ربط به هیچ‌یک از سئوالاتم پاسخ نداد، اما من حرف‌هایم را زدم. در وقت استراحت دکتر سجادپور از مهمانان این اجلاس برای دفاعی که از ایران کردم از من تشکر کرد.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه پیرامون نحوه آشنایی‌اش با ایران توضیح داد: من متولد تاجیکستان هستم و کودکی‌ام در آن کشور بود. پنج شش سال بعد از انقلاب ایران بود که با رادیوی آنتن‌دار اهدایی از پدرم در حال جستجوی موج‌ها بودم که اتفاقی صدای شیرینی شنیدم: «اینجا تهران است. صدای جمهوری اسلامی ایران.» از آنجا به ایران عشق پیدا کردم و هر شب آن رادیو را گوش می‌دادم. در دانشگاه مسکو ریاضی می‌خواندم و دیدار با یک پروفسور ریاضی مرا به تاریخ علم خاورمیانه و آشنایی بیشتر با ایران کشاند.

صفراف در باره نگاه مسلمانان روسیه به مسلمانان ایران شرح داد: ۲۵ میلیون نفر از مردم روسیه مسلمان و اکثراً از اهل سنت هستند، اما در برخورد با کشورهای اسلامی فعال نیستند و دین اسلام در فلسفه‌شان هست نه در سیاستشان و از جبهه اسلامی هیچ‌گونه فعالیت سیاسی نمی‌کنند. در روسیه بین مسلمانان شیعه و سنی برخوردی ندیدم.

وی بیان کرد: در دهه اخیر تروریسم بین‌الملل که اکثراً از گروهک‌های تروریستی اسلام‌گرای افراطی بودند چهره اسلام را در روسیه ضایع کردند. مردم مسلمان روسیه آن را به کشورهای عربی مربوط می‌دانند نه کل اسلام.

رجب صفراف در توضیح تصاویر پخش شده از مراسمی گفت: این مراسم افتتاحیه مسجد جامع جدید روسیه بود که من هم دعوت شده بودم. دکتر مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران هم حضور داشت. از ایران هیئتی هم آمده بودند. نکته این مراسم حضور اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه و محمود عباس دیگر رهبران کشورهای اسلامی بود. متأسفانه حضور ایران در آنجا ـ که می‌توانست تأثیرگذار باشد ـ کمرنگ بود. اردوغان ۱۰، ۱۲ درصد به بودجه ساخت این مسجد کمک مالی کرد و از نظر سیاسی به نفع اردوغان تمام شد.

نظر جمعیت‌های مسلمان روسیه به جمهوری اسلامی ایران مثبت است

وی در پاسخ به این سئوال که «جایگاه ایران در بین مسلمانان روسیه کجاست؟» گفت: نظر جمعیت‌های مسلمان روسیه به جمهوری اسلامی ایران مثبت است.

مدیر مرکز مطالعات ایران معاصر در مسکو مطرح ساخت: حضور ایران قابل مقایسه با ترکیه نیست و حضور ترکیه در کشور ما پررنگ است. روابط سیاسی ما و ایران خوب، محکم و همه‌جانبه است، اما در صورت نبود زیرساخت اقتصادی این روابط نمی‌توانند پایدار و ماندگار باشند. علتش از غرب‌گرایی برخی از بخش‌های داخلی ایران شروع و به دیدگاه‌های جمعیت روسیه در این باره منتهی می‌شود.

وی در ادامه افزود: ترکیه قبل از ایجاد روابط با ما مرکز لابی‌هایش را در روسیه درست کرد. با وجود مشکل بزرگی که با ترکیه داشتیم به‌قدری روابط اقتصادی‌مان با هم گره خورد که اگر ترکیه را از روسیه بیرون می‌کردیم به امنیت اقتصادی‌مان لطمه غیر قابل جبرانی می‌زدیم. در بعضی از مسائل اقتصادی روسیه تا ۴۵ درصدِ حضور را دارد. ۳۰ درصد بازار ساختمان، ۲۴ درصد کفش ما و در خشکبار و میوه تا ۵۵ درصد متعلق به ترکیه بود.

صفراف در پایان صحبت‌هایش تصریح کرد: تا وقتی دولت ایران به تجار ایرانی در ورود به روسیه کمک نکند و ایران در کشور ما حضور اقتصادی نداشته باشد، به تبعش روابط سیاسی هم پایدار و ماندگار نخواهند بود.