به گزارش مشرق، حقیقت تلخ در اقتصاد کشور این است که دولت تا جایی عمق دخالت خود را در بازارها زیاد کرده که حتی رئیس‌جمهور درباره نحوه اطلاع‌رسانی مشکلات تولید قیمت‌مرغ و تخم‌مرغ به دستگاه‌های زیرمجموعه خود توضیح می‌دهد و دستور واردات صادر می‌کند.
جوان نوشت: این موضوع در نگاه اول نشان از توجه رئیس‌جمهور به مسائل ریز اقتصادی دارد، اما حقیقت تلخ این است که خرج از کیسه بخش خصوصی و دخالت در قیمت‌ها به شکل زشتی خود را نشان می‌دهد. آنجایی که هدف در سیاستگذاری‌ها تنها توجه به قیمت‌هاست. در حالی که در علم اقتصاد قیمت‌ها علامت به فعالان اقتصادی می‌دهد و هر نوع دستکاری به معنی تغییر مثبت یا منفی سرمایه‌گذاری در آتی است.
حقیقت تلخ این است که اگر دولت تا این حد دخالت خود را پررنگ نکرده بود و مردم تا این حد دولت را موظف به ورود در مسائل جزئی نمی‌دانستند، با یک اطلاع‌رسانی درست همزمان با شیوع آنفلوآنزای مرغی با پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها مصرف خود را تا حل مشکلات موجود فعلی کنترل می‌کردند، یا حتی اگر احساس اثرگذاری مثبت در این قضایا داشتند، ممکن بود برای اینکه قدرت خرید دهک‌های اول حفظ شود، خیلی از مردم از خرید منصرف شوند، اما به دلیل عملکرد تولیدکنندگانی که چشم‌شان به حمایت‌های دولتی است و به دلیل کم‌کاری‌های دولتی این احساس از مردم تقریباً در تمام زمینه‌ها گرفته شده و بیش از هر چیز حس کم‌کاری دولت القا می‌شود، زیرا از یک‌سو تولیدکننده در این مواقع به دنبال دریافت خسارت و از سوی دیگر دولت تمایل به پرداخت خسارت نیست و این پنهان‌کاری‌ها تا جایی ادامه می‌یابد که کارد به استخوان برسد و انکار آنقدر ادامه می‌یابد تا رئیس‌جمهور ناگزیر است در برنامه‌ای زنده در تلویزیون در واردات تخم مرغ (!) دخالت کند و بعد از مدتی نیز به دلیل رانت‌های موجود در واردات و احتمالاً دستور پرداخت خسارت تعداد معدومی‌های آنفلوآنزای مرغی به شکل تصاعدی بالا می‌رود و همین موضوع نیز خود اعمالی برای گرانی است. در چنین شرایطی که خبرهای متناقض به دلیل متولی‌های متعدد در این بازار، اعم از اتحادیه‌ها، انجمن‌های تولیدی و دولت هر یک برای خود سازی می‌زنند و اطلاع‌رسانی‌های متفاوت که نتیجه آن آرامشی کوتاه در بازارها و مهیاکردن طوفان بعدی است.
به این سه خبر توجه کنید که در یک روز مخابره شده است:
1- دبیر انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی گفت: دولت قصد دارد که تعرفه واردات کنجاله سویا (خوراک دام و طیور) را از ۷درصد به ۲۰ تا ۲۵درصد افزایش دهد که این امر منجر به افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ می‌شود.(۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۴:۰۱ خبرگزاری تسنیم)
به تبع این موضوع لابد از آنجایی که خوراک مرغ‌های تخمگذار هم با مرغ‌های گوشتی یکی است، تخم‌مرغ هم گران می‌شود.
2- رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران با اشاره به افزایش قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری به 8 هزار تومان گفت: تاکنون بیش از ۲۷میلیون مرغ بر اثر آنفلوآنزا معدوم شده است. ناصر نبی‌پور اظهار داشت: میانگین قیمت هر کیلوگرم از این محصول، در مرغداری به 8 هزار تومان رسیده است. وی گفت: به جز شرکت پشتیبانی امور دام کسی نمی‌تواند با قیمت‌های فعلی اقدام به واردات کند، چون این اقدام اگر توسط بخش خصوصی انجام شود، منجر به زیان آنها می‌شود. با این حال اگر همکاری تولیدکنندگان نبود با شرایطی که ایجادشده، قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ به حدود ۱۱ تا ۱۲ هزار تومان می‌رسید.
وی افزود: درخواست ایران برای واردات تخم‌مرغ از ترکیه قیمت را در این کشور افزایش داده و قیمت تمام‌شده این محصول برای واردکنندگان حداقل 7 هزار تومان است. بنابراین آنها نمی‌توانند تخم‌مرغ‌های وارداتی را به نرخ ۱۲هزار و ۶۰۰ تومان بفروشند، باید کمک و یارانه دولت باشد به همین دلیل شرکت پشتیبانی امور دام اقدام به واردات کرده است. (چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۰:۴۶خبرگزاری مهر)
3- مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام گفت: قیمت گوشت و تخم‌مرغ تا پایان فروردین سال آتی افزایش نمی‌یابد و هیچ‌گونه افزایش قیمتی در این بازار نداریم. «محمد ورناصری» از مصرف‌کنندگان خواسته با توجه به پراکندگی شبکه توزیع در سراسر کشور و ضرورت نظارت برتمامی فروشگاه‌ها و میادین از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سازمان‌های میادین که با قیمت‌های مصوب توزیع می‌شود، خرید کنند. (اخبار اقتصادی ایرنا چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۶ - 16:12)
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، سه خبر از سه منبع خبری در یک روز درباره مرغ و تخم‌مرغ نشان می‌دهد که سیاست‌های اتخاذی دارای چند ویژگی قابل تأمل است که نشانی واضح از تصمیمات جزیره‌ای و غلط در تنظیم قیمت توسط دولت به شمار می‌رود:
الف- موقتی‌بودن تدبیر کنترل قیمت‌ها برای این محصولات: همان‌طور که مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام گفته، قیمت‌ها تنها تا پایان فروردین کنترل خواهد شد که احتمالاً برای محاسبه تورم برای آخر امسال است. هر چند که بعید نیست بعد از تعطیلات عید نوروز آغازی برای گرانی‌ها بشود.
ب- شایعه‌ای جدید برای گرانی: زمزمه افزایش تعرفه کنجاله به عنوان تصمیمی جدید خود عاملی برای افزایش قیمت این محصولات در آینده‌ای نزدیک است و تورم انتظاری را دامن می‌زند.
ج- تضاد منافع در تصمیمات: همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، در هر یک از سه خبر تضاد منافع موجود به عنوان برهم زننده وضعیت بازار است. به عنوان مثال احتمال افزایش تعرفه کنجاله و دخالت موقتی دولت در خرید مرغ‌های گران ترکیه‌ای که تنها از عهده شرکت‌های دولتی بر می‌آید، نه تنها تورم انتظاری (بخوانید گرانی در آینده) را دامن می‌زند، بلکه مسیر سرمایه‌گذاری را نیز تغییر می‌دهد و تولیدکنندگان را با احتیاط در تولید مواجه می‌کند.
د- تصمیمات اثرگذار بر قیمت‌های منطقه‌ای: نکته دیگری که در این سه خبر وجود دارد، تصمیمات دخالت در بازار ایران به منظور کاهش قیمت به روش‌های غلط نه تنها موقتی است، بلکه باعث‌شده تا قیمت مرغ و تخم‌مرغ را هم در کشورهای اطراف از جمله ترکیه گران کند. این افزایش قیمت به زودی اثر حرکت صعودی قیمت‌ها تولیدات داخلی را هم در قالب جذابیت صادرات این محصولات به سایر کشورها خواهد گذاشت.
