سرویس جهان مشرق - منطقه غوطه شرقی در نزدیکی دمشق پایتخت سوریه که این روزها جنجال تبلیغاتی گسترده‌ای در رابطه با آن آغاز شده،  منطقه‌ای راهبردی از دید طرفین درگیری در موازنه قدرت سوریه به شمار می‌رود. غوطه شرقی که  بیشتر ساکنان آن قبل از آغاز جنگ داخلی در سوریه حنبلی و سلفی‌مسلک بودند،  طی سالهای گذشته و درگیری‌های موجود در این منطقه شاهد مهاجرت  گسترده مردمی بوده و  بنا به گفته منابع متعدد در حال حاضر جمعیت آن حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر است که بخش قابل توجه آن نیز تروریست‌های مستقر در منطقه و خانواده های آنها هستند.  

اهمیت راهبردی غوطه شرقی

همانطور که گفته شد، اهمیت راهبردی غوطه شرقی برای  طرفین درگیری‌ها، از جمله سوریه، روسیه و محور مقاومت از یک طرف و آمریکا و دولت‌های غربی و منطقه‌ایِ مداخله‌گر در بحران سوریه از طرف دیگر از ابعاد متعدد قابل بررسی است.  

غوطه شرقی در مجموع به عنوان گلوگاه موجودیت گروه‌های تروریستی در نزدیکی دمشق به شمار می‌رود.

تروریست ها هر موقع در جبهه‌های مختلف نظیر حلب، ادلب و دیرالزور ضربات متعددی را از ارتش  سوریه و متحدان این کشور دریافت کرده‌اند،  حملات موشکی و خمپاره‌ای خود را از منطقه غوطه شرقی افزایش دادند تا هم بتوانند تلفات انسانی و غیر نظامی از دولت سوریه بگیرند و هم فشارهای سیاسی و نظامی بر ارتش و دولت را افزایش دهند و همچنین از فشار و تمرکز بر جبهه درگیری واحد کاسته شود و جنگ در نقاط مختلف سوریه پخش شود تا دستاورد بزرگی برای دولت اسد رقم نخورد.  با وجود آتش‌بسی که در رابطه با این منطقه صورت گرفته بود، اما تروریست‌ها تاکنون بیش از صد بار با حملات خمپاره‌ای خود این آتش‌بس را نقض کرده‌اند.  

فاصله کم غوطه شرقی با دمشق، امکان پرتاب خمپاره‌های سبک از این منطقه به پایتخت سوریه و ایجاد ناامنی در این شهر یکی از مهمترین دلایل اهمیت راهبردی غوطه شرقی به شمار می‌رود.  

نزدیکی  منطقه غوطه شرقی با سفارت روسیه و حملات متعددی که توسط خمپاره‌های تروریست‌های مسلح این منطقه به نزدیکی‌های سفارت انجام داده، خشم مسکو را نیز در پی داشته و این کشور مصمم به پایان دادن موجودیت تروریست‌ها در این منطقه شده است.

یکی دیگر از ابعاد اهمیت راهبردی غوطه شرقی برای دولت سوریه این است که این منطقه مشرف به جاده دمشق به حمص است که از کنار غوطه شرقی عبور می‌کند.

این روال به اهرم فشاری بر دولت در کنترل  مناطق جنوبی این کشور تبدیل شده است.  

از دیگر ابعاد اهمیت تاکتیکی منطقه غوطه شرقی می‌توان به تسلط تروریست‌ها بر مسیر دمشق به التنف اشاره کرد، این گذرگاه مرزی در حال حاضر در اختیار نیروهای آمریکایی قرار دارد و نظارت دولت سوریه بر بخش‌های جنوبی سوریه در نتیجه  مسدود بودن این مسیر راهبردی، با  مشکلات متعددی مواجه شده است.  

در این رابطه بیشتر بخوانید:

تلاش جبهه النصره برای فاجعه‌آفرینی در مرکز پایتخت سوریه ناکام ماند/ ۴ شهید و ۵۱ زخمی در حملات خمپاره‌ای ساعات گذشته به مرکز دمشق + نقشه میدانی و تصاویر

یکی از مهم‌ترین شهرهای حاضر در این محور مناطق قلمون شرقی و غربی است،   قلمون غربی در حال حاضر پاکسازی شده و نیروهای ارتش سوریه و حزب‌الله لبنان در آن مستقر هستند، اما قلمون شرقی و شهرک الضمیر هنوز پاکسازی نشده و تروریست‌های غوطه از این مناطق تغذیه انسانی و تسلیحاتی می‌شوند.  علاوه بر اینها مدیریت فعالیت‌های تروریستی گروه‌های مسلح در بخش‌های جنوبی سوریه و توزیع  گروه‌های تروریستی و تسلیحات وارد شده از طریق قلمون شرقی، توسط غوطه انجام می‌شود و  تسلط ارتش سوریه بر کانون تروریست‌های مستقر در این منطقه، می‌تواند به  بحران امنیتی در جنوب این کشور به صورت کامل پایان دهد.  

فعالیت‌های نظامی و تبلیغاتی برای توقف پیشروی‌های ارتش در غوطه

بنا به عواملی که گفته شد، منطقه غوطه شرقی برای تمامی طرف‌های حاضر در سوریه از اهمیت راهبردی برخوردار است.  در پی اقدام دولت سوریه و  متحدان این کشور برای پاکسازی منطقه غوطه شرقی  به علت همین اهمیت راهبردی بود که فضاسازی رسانه‌ای گسترده غرب و جریانهای وابسته به گروه‌های تروریستی در مورد غوطه شرقی آغاز شد و آنها اعلام کردند که دولت سوریه به دنبال استفاده از سلاح‌های شیمیایی در این مناطق است.  

رسانه‌های وابسته به گروه‌های تروریستی و جریانهای مداخله در سوریه برای پررنگ‌تر کردن جنجال صورت گرفته، حتی از عکسهای جدید کشتار یمن و میانمار به جای غوطه استفاده می‌کنند.  این نشان از اهمیت این منطقه در جنگ رسانه‌ای برای تروریست‌ها و دولت‌های غربی است.

پروپاگاندای رسانه‌ای وابسته به جریان مداخله‌جو در سوریه به بهانه کشتار غیر نظامیان در غوطه در حالی دنبال می‌شود که ائتلاف آمریکایی ضد داعش  پیش از این جنایت‌های متعددی را به ویژه در منطقه الرقه ضد غیرنظامیان انجام داده و بنابر آمار رسمی در عملیاتی که به گفته نظامیان آمریکا، ضد داعش صورت گرفته بود، بالغ بر ۴۰۰ غیر نظامی به خاک و خون کشیده شدند.  

تبلیغات رسانه‌های وابسته غربی در رابطه با کشتار غیرنظامیان در غوطه شرقی در نتیجه حملات جنگنده‌های ارتش سوریه و روسیه در شرایطی دنبال می‌شود که در بسیاری از مناطق غوطه شرقی از جمله حوبر چیزی از فضای شهری باقی نمانده و تمامی ساکنان غیرنظامی منطقه از آن مهاجرت کرده‌اند و فقط تروریست‌ها به صورت زیرزمینی  در این مناطق حضور پیدا کرده و حملات خمپاره ای را از آن، ضد بخش‌های مختلف دمشق انجام می‌دهند.  

علاوه بر جنجال رسانه‌ای صورت گرفته برای توقف پیشروی‌های ارتش سوریه در غوطه شرقی، حملات موشکی و خمپاره ای تروریست ها به دمشق طی هفته‌های اخیر افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است تا فشارها بر دولت سوریه را افزایش داده و آنها را ترغیب به توقف حملات خود به غوطه کند.  

پشت پرده نشست شورای امنیت در مورد سوریه

در حال حاضر تروریست‌های مستقر در غوطه شرقی شامل گروهک تروریستی احرار الشام وابسته به دولت ترکیه،  تروریست‌های جیش‌الاسلام وابسته به عربستان سعودی و گروه تروریستی النصره است که مورد حمایت ضمنی آمریکا قرار دارند.

آمریکا اخیرا و در پی منافع  تاکتیکی خود برای حفظ جبهه غوطه شرقی،  سلاح‌های پیشرفته و بی‌سابقه‌ای را به تروریست‌های آن منطقه داده است و همین موضوع روسیه را مجبور کرده تسلیحات جدیدی وارد سوریه کند تا موازنه نظامی برقرار گردد.

در یک تحول مهم در جریان جنگ سوریه نیروی هوایی روسیه هواپیماهای جدیدی را وارد پایگاه لاذقیه کرده است. بر اساس اطلاعات موجود این هواپیما عبارت است از ۱ فروند هواپیمای اخطار هوابرد A-۵۰U، چهار فروند هواپیمای پشتیبانی نزدیک سوخو ۲۵، ۴ فروند جنگنده چند منظوره سوخو ۳۵ و البته میهمان جدید آسمان سوریه یعنی دو فروند جنگنده نسل ۵ پنهانکار سوخو ۵۷ ملقب به پاکفا که در پایگاه هوایی در لاذقیه سوریه به زمین نشستند.  

شورای امنیت سازمان ملل متحد به تازگی به اتفاق آراء قطعنامه‌ای برای برقراری آتش‌بس ۳۰ روزه در سوریه و ایجاد دسترسی بشردوستانه به مناطق تحت محاصره تصویب کرد، اما با فشار روسیه، گروه‌های تروریستی از زیر چتر حمایتی این آتش‌بس خارج شدند.

در پی صدور قطعنامه جدید در شورای امنیت سازمان ملل متحد، روسیه و سوریه اعلام کردند که اولاً قطعنامه را در شرایطی می‌پذیرند که به پاکسازی مناطق غوطه شرقی از دست تروریست‌ها ادامه دهند و تروریست‌ها را در این مناطق خلع سلاح کنند. نکته دوم اینکه آنها اعلام کرده‌اند در طول مدت آتش بس صورت گرفته، هیچ شلیکی از سوی منطقه غوطه شرقی به پایتخت سوریه را نخواهند پذیرفت. در ازای برآورده شدن این شرایط،   دولت سوریه و روسیه متعهد می‌شوند که حملات هوایی خود به منطقه غوطه شرقی را متوقف کنند.  

آمریکا با برگزاری نشست‌های متوالی شورای امنیت به دنبال انتقال پرونده سوریه از نشست آستانه به شورای امنیت است تا بتواند مدیریت تحولات این کشور را به جای روسیه در دست بگیرد.  کاخ سفید می‌خواهد نشست آینده آستانه را  به هم بزند تا شاید بتواند تروریست‌ها را از فشار کنونی خارج کرده و موقعیت مناسب‌تری در فضای امنیتی و سیاسی کنونی سوریه به آنها بدهند.  این در حالی است که با وجود برگزاری نشست شورای امنیت،  بشار جعفری نماینده سوریه در شورای امنیت اعلام کرد که دولت این کشور تروریست‌ها را رها نخواهد کرد و پاکسازی غوطه شرقی را ادامه خواهد داد.  

در حال حاضر پاکسازی این منطقه از چندین محور ریحان، حرستا، النشابیه و جوبر و عین ترما به صورت سیاست گازی و تکه تکه کردن منطقه دنبال می‌شود و آینده نه چندان دور شاهد اخبار خوش دیگری در مهار گروه‌های تروریستی در بخش دیگری از خاک سوریه خواهد بود.