سرویس سیاست مشرق - در روزهای گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت: «سه کشور اروپایی انگلیس،فرانسه و آلمان،به بهانه برنامه موشکی و اقدامات منطقه ای، تحریم های جدیدی را علیه ایران و برای قانع کردن ترامپ  به ماندن در برجام پیشنهاد کرده اند».

 رویترز و برخی دیگر از رسانه های غربی اینگونه القا می کنند که آمریکا در تلاش برای خروج از برجام است و اروپا در تلاش برای حفظ برجام؛ اما برخلاف این فضاسازی، آمریکا و اروپا در اقدامی هماهنگ و بهانه برجام در پی تکرار این روند خسارت بار در دیگر مولفه های قدرت کشورمان هستند.

این رویکرد به دولت ترامپ خلاصه نمی شود. این یک پروژه بلند مدت درخصوص مواجهه آمریکا با ایران قدرتمند است. وظیفه دولت اوباما از بین بردن توانایی هسته ای کشورمان بود و وظیفه دولت ترامپ ادامه این رویکرد در توانایی موشکی و دیگر مولفه های قدرت کشورمان.

«جان کری» وزیر خارجه سابق آمریکا - دی‌ماه ۹۵- در یادداشتی که به مناسبت نزدیک شدن به روزهای پایانی حضور در کابینه آمریکا نوشته بود، تاکید کرد: «مذاکرات با تهران برای عقب نشاندن ایران از برنامه هسته‌ای به نتیجه رسید و حالا دولت بعدی آمریکا باید ضمن ادامه اعمال فشار بر ایرانی‌ها، برای عقب نشاندن برنامه موشکی ایران تلاش کند».

با کمی دقت در این موضع گیری پی می‌بریم که موضوع «لغو تحریم‌ها» هیچ جایگاهی در برجام نداشته است. چنانچه «جان کری» و دیگر مقامات دولت اوباما به دفعات مدعی شده‌اند که واشنگتن نه تنها به تمامی تعهدات خود، بلکه به فراتر از تعهدات هم عمل کرده است!

مقامات آمریکایی بارها در اظهاراتی گستاخانه اعلام کرده‌اند که برجام صرفاً ابزاری برای راستی آزمایی ایران است؛ یعنی به عبارت ساده‌تر، تعهدات فقط شامل ایران است و طرف مقابل در جایگاه داور، پایبندی ایران را بررسی می‌کند!

بر همین اساس از سال ۹۴ تاکنون حداقل در سه جلسه، اعضای کمیسیون مشترک برجام، به هیچ عنوان اعتراض ایران درخصوص نقض برجام از سوی آمریکا را وارد ندانسته و تاکید کرده‌اند که همه اعضا- از جمله آمریکا- به تعهدات خود پایبند بوده‌اند!

لغو بالمره تحریم‌ها چه شد؟!

این در حالی است که مقامات ارشد دولت آقای روحانی اعلام کرده بودند که براساس برجام، در ازای ایجاد محدودیت‌های گسترده در صنعت هسته‌ای ایران، تمامی تحریم‌ها در روز اجرا- دی‌ماه ۹۴- بالمره لغو خواهد شد و نه تعلیق!

اکنون با گذشت حدود ۲۷ ماه از امضای برجام و ۲۱ ماه از اجرای برجام، نه تنها تحریم‌ها لغو نشد، بلکه تحریم‌هایی مانند تحریم آیسا و قانون سیاه چاله تحریم نیز به فهرست آن اضافه شد. در مجموع نتیجه برجام این شد که «تحریم‌ها ماند و هسته‌ای رفت».

براساس مستندات متعدد، این نتیجه با همکاری اروپا و آمریکا و آژانس بین المللی انرژی اتمی حاصل شد.

دو جریان «سهل اندیش» و «مأموریت دار» در داخل کشور، با رسانه‌های انبوهی که در اختیار داشتند اینگونه القاء کردند که یگانه راه حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، مذاکره با غرب است.

نتیجه برجام یعنی همان «تحریم‌ها ماند و هسته‌ای رفت» به عنوان تجربه‌ای بزرگ اما پرهزینه نشان داد که این رویکرد، عقیم، بی نتیجه و ناکارآمد است.

 حال در شرایطی که می‌بایست ایران در جایگاه شاکی قرار بگیرد، طرف مقابل با حیله گری و تغییر صورت مساله در جایگاه شاکی قرار گرفته و در پی برجامیزه کردن مؤلفه‌های قدرت ایران است.

هم‌صدایی ترامپ، نتانیاهو، اوباما

دشمن به خیال خام خود در پی این است که به «تحریم‌ها ماند، موشکی رفت»، «تحریم‌ها ماند و قدرت منطقه‌ای ایران رفت» و موارد مشابه جامه عمل بپوشاند.

در این میان هیچ اختلاف نظری میان اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی وجود ندارد. به این اظهارات دقت کنید:

- باراک اوباما-رئیس جمهور سابق آمریکا- در کنفرانس خبری نشست امنیت هسته‌ای در واشنگتن -فروردین ۹۵-: «روح توافق هسته‌ای و شرط برخورداری ایران از امتیازات اقتصادی، کنار گذاشتن توانایی موشکی و متوقف کردن اقدامات منطقه‌ای از سوی ایران است».

- بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی- مهر ۹۶- تصمیم ترامپ برای عدم تأیید پایبندی ایران به برجام را تحسین کرد و گفت که این امر فرصتی را برای اصلاح این توافق و خنثی‌کردن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران به وجود آورد. (به نقل از تایمز اسرائیل)

- «بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس (مهر ۹۶): انگلیس تلاش می‌کند تا توافق هسته‌ای را حفظ کند اما ایران هم باید به سهم خود عمل کرده و نقش منطقه‌ای اخلالگرانه خود را کاهش دهد.

- «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس در گفت‌وگوی تلفنی (مهر ۹۶): لازم است جامعه جهانی برای مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای بی‌ثبات‌کننده ایران و بررسی روش‌های رفع نگرانی‌ها درباره برنامه موشکی ایران همراه شود.

- «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه (شهریور ۹۶): با توجه به تحولات وضعیت منطقه و فشار فزاینده‌ای که ایران به منطقه وارد می‌کند و با توجه به فعالیت رو به گسترش ایران در زمینه موشک‌های بالستیک، باید برای محدود کردن فعالیت موشکی ایران و تمدید محدودیت‌های برجام بر غنی‌سازی ایران برای دوران پس از سال ۲۰۲۵، با این کشور گفت‌وگو کرد.

- «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا (مهر ۹۶): برجام توافقی است که کارایی دارد و ما برای امنیت خود به آن نیاز داریم.

اعتراف حامیان دولت

رفتار مزورانه اروپا در موضوع برجام حتی صدای حامیان دولت را هم درآورده است.

در همین رابطه، «حسین راغفر» کارشناس اقتصادی حامی دولت- ۲۳ مهر ۹۶- در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:

«اروپایی‌ها نشان دادند با یک تهدید آمریکا به سهولت راضی می‌شوند تمام شرکت‌های خود را از ایران جمع کنند و بروند. این امر طبیعی نیز هست، آمریکا همواره همه شرکت‌ها را در مقابل دوراهی انتخاب میان همکاری با خود یا ایران می‌گذارد. هر چند اقتصاد آمریکا آینده روشنی ندارد، اما حداقل تا چند دهه آینده یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان خواهد بود و بازار مصرف سودآور و باثبات‌تر این کشور، می‌تواند برای هر فعال اقتصادی جذاب باشد. اروپایی‌ها نیز با آگاهی از این ماجرا به شکل باج‌گیرانه‌ای با ایران برخورد می‌کنند. مثلاً انتظار فرانسه این است که بازسازی اقتصاد خود را با انرژی ارزان ایران و امتیازهای مالی سنگین پیش ببرد».

گفتنی است در روزهای گذشته، روزنامه دیلی‌میل به نقل از رئیس‌جمهور آمریکا نوشت: رئیس‌جمهور فرانسه زنگ زد و با من صحبت کرد. من به او گفتم: «ببین امانوئل! آن‌ها همین حالا پول زیادی به رنو داده‌اند. پولشان را بگیر و لذت ببر!».

همچنین روزنامه شرق -شهریور ۹۶- در مصاحبه با «داوود هرمیداس‌باوند» نوشت: «این نکته را باید در نظر داشت که همراهی نسبی اتحادیه اروپا با ما در هر وضعیتی ادامه پیدا نمی‌کند؛ بنابراین اگر آمریکا بخواهد تحریم‌های یک‌جانبه مضاعف خود را علیه ما فعال کند، بسیاری از شرکت‌های اروپایی ترجیح می‌دهند که خودشان را به دردسر نیندازند. آن‌ها می‌آیند، مذاکره و تفاهم می‌کنند اما در مرحله اجرا متوقف می‌شوند».

داوود هرمیداس‌باوند: اگر آمریکا بخواهد تحریم‌های یک‌جانبه مضاعف خود را علیه ما فعال کند، بسیاری از شرکت‌های اروپایی ترجیح می‌دهند که خودشان را به دردسر نیندازند. آن‌ها می‌آیند، مذاکره و تفاهم می‌کنند اما در مرحله اجرا متوقف می‌شوند

روزنامه آفتاب یزد (از رسانه‌های حامی دولت) نیز-شهریور ۹۶- در مطلبی نوشت: « باید پذیرفت در مجموع آنچه در آمریکا دنبال می‌شود در اروپا با ادبیاتی دیگر بدان توجه می‌شود و آنچه آشکارا آمریکا از آن می‌گوید، اروپا در نهان و با هزینه‌های بیشتری از ایران می‌خواهد. در نهایت اگر اروپا قرار بر انتخاب بین ایران و آمریکا داشته باشد حتی در عصر ترامپ نیز اروپا و آمریکا چسبندگی بیشتری با یکدیگر دارند...فریدون مجلسی در مصاحبه آفتاب یزد گفت: از لحاظ عملی مؤسسات و بانک‌های اروپایی قطعاً آمریکا را به ایران ترجیح می‌دهند، دیدیم چندروز پیش مجلس جمهوری چک قانون منع فروش مواد برای نیروگاه هسته‌ای به ایران را تمدید کرد این نشان از نفوذ آمریکایی‌ها در غرب حتی در زمان ترامپ دارد».

همچنین سایت ضد انقلاب زیتون-مرداد ۹۶- در مطلبی نوشت: «باز کردن حساب ویژه روی اتحادیه اروپا می‌تواند خطای فاحش ایران باشد. اروپا از خلال رابطه با ایران، یک سری منافع کوتاه و میان مدت از جمله همین قراردادهای تجاری را دارد. برای محفوظ ماندن این منافع هم، اروپا تا حدی به آمریکا دست کم برای امنیت برجام، فشار خواهد آورد اما ایران نباید فکر کند که می‌تواند از اتحادیه اروپا به عنوان کارت سبز دائمی در برابر ترامپ استفاده کند».

امید بستن به حمایت اروپا پس از ناکامی در اعتماد به آمریکا سرابی است که دولت و اصلاح طلبان با شتاب به سوی آن در حال حرکت هستند. این رفتار بیش از همه نشان دهنده فقدان برنامه در بدنه دولت برای رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم است.

تجربه ثابت کرده است که چشم دوختن به نقطه‌های خیالی و غافل شدن از نقطه‌های امید بخش حقیقی که همان ظرفیت‌های عظیم داخلی است، در نهایت هیچ دستاوردی برای کشورمان در پی نخواهد داشت.