گروه جهاد و مقاومت مشرق - همزمان با سالروز تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و در اولین روزهای ماه مبارک شعبان که همواره با گرامیداشت مقام پاسداران و جانبازان همراه است با سردار سرتیپ اسماعیل کوثری، جانشین فرمانده قرارگاه ثارا... گفت‌وگو کرده‌ایم. کوثری در این گفت‌وگو با بیان این‌که سپاه هیچ‌گاه به جوسازی‌ها علیه خود توجه نکرده و به خدمت‌رسانی به مردم و حفاظت از دستاوردهای نظام و حریم ولایت ادامه خواهد داد، ضمن تشریح روند شکل‌گیری سپاه پاسداران و مشی پاسداری به خاطراتی جالب از دوران پاسداری خود اشاره کرد. مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
تعریف شما از ماهیت و فلسفه پاسدار و پاسداری چیست؟
نظام جمهوری اسلامی ایران در اصل تداوم‌بخش حکومت علی بن ابی‌طالب(ع) و پیامبر اعظم (ص) است که همواره ساده‌زیستی و در کنار مردم بودن را سرلوحه کار خود قرار دادند. باید گفت پاسداران در راستای رهنمودهای دیروز امام و امروز رهبر معظم انقلاب، ساده‌زیستی را در دستور کار خود قرار داده‌اند و لذا فلسفه پاسداری از چنین نظام و سیاستی نشأت گرفته و پاسدار بودن برای ما افتخار است. همان‌گونه که حضرت عباس(ع) به‌عنوان نماد پاسداری و جانبازی از امام حسین (ع)، ولی و برادر خود حفاظت و پاسداری می‌کرد، در عصر حاضر هم وظایف پاسداری بر همین اساس در جامعه ما تعریف می‌شود و به لطف خدا از روز اول تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکنون نگاه و تفکر ما به مقوله پاسداری حفظ و صیانت از حریم ولایت و پیروی از منویات ایشان در جهت منافع مردم بوده و باید بگوییم واژه پاسداری با یک شغل سازمانی و نظامیگری، موضوع کاملا متفاوتی است و همان‌طور که اشاره شد رسالت والاتری یعنی حفاظت از نظام اسلامی و ولی جامعه اسلامی را دنبال می‌کند.
شما در ادوار مختلف، هم مفتخر به پوشیدن لباس پاسداری بودید و هم در مقطعی نمایندگی مجلس را تجربه کرده‌اید. کدام بخش برای شما اولویت داشته یا دارد؟
اتفاقا در این خصوص خبرنگاران در زمانی که در مجلس بودم از من سوال می‌کردند که آیا نمایندگی در مجلس بهتر است یا فعالیت در سپاه پاسداران، پاسخ این بود که ما پاسدار این نظام و این انقلاب هستیم و ان‌شاءا... همین راه را ادامه خواهیم داد.
از روزهای اول تاسیس و روند شکل‌گیری سپاه برای ما بگویید. اساسا چه نیازهایی باعث شکل‌گیری این نهاد شد؟
سازمان سپاه به‌فرمان امام در اردیبهشت 58 بنا بر ضرورت و نیاز کشور و انقلاب تشکیل شد. از سال 58 تا سال 61 که دستمزد پاسداران رقمی در حدود 2000 تومان بود کسی این مبلغ را دریافت نمی‌کرد و حتی باگذشت یک دهه از انقلاب کسی در سپاه، رسمی و حتی بیمه هم نبود. هیچ‌گاه بچه‌های پاسدار به‌عنوان شغل وارد سپاه نشدند و به خاطر علقه‌ای که به تأمین امنیت مردم و دستاوردهای انقلاب داشتند در پایگاه‌های سپاه حضور پیدا می‌کردند.
آن زمان آیا به کار دیگری مشغول بودید؟
بله بنده درآن سال‌ها هم دانشجوی رشته تربیت‌بدنی و هم‌کلاس شهید ناصر کاظمی از شهدای غرب در دانشگاه تهران بودم و هم فوتبالیست دو باشگاه تاج سابق (قبل از انقلاب) و ابومسلم خراسان بودم و خیلی بیش از الآن درآمد داشتم. در مجموع باید به این موضوع تأکید کنم پاسداری شغل نیست، پاسداری حفاظت از دستاوردهای نظام و انقلاب اسلامی است.
امروز کارآمدی و عملکرد سپاه بعد از گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ما البته به این‌گونه اقدامات اجرایی و حتی قانونگذاری در مورد تشکیلات خود رضایت نداریم و بنده تمایل ندارم چندان به این مساله بپردازم. فقط می‌خواهم عرض کنم که ما این امکان را داریم که خیلی بهتر از اینها به مردم و کشور خدمت کنید و حتی خیلی بیشتر و مفیدتر می‌توان در این خصوص، قانونگذاری کرد.
بچه‌های ما در طول این سال‌ها در جهاد و بسیج به روستاهای دورافتاده رفته و در جهت برطرف کردن نیازهای روستانشینان اقدامات زیادی انجام داده‌اند و این گونه اقدامات را بدون منت وظیفه خود می‌دانند. بالاخره کشور باید روند توسعه خود را ادامه دهد و سپاه علاقه‌مند است در این مسیر به دولت‌ها یاری رساند.
شاخص‌ترین اقداماتی که سپاه تا کنون در حوزه غیرنظامی مثلا در عرصه درمانی و عمرانی انجام داده از نظر شما چیست؟
مطلقا قرار نیست سپاه همیشه اسلحه به دست بگیرد. به خاطر دارم در دهه 70 وزارت بهداشت و درمان وقت از بسیج برای واکسیناسیون عمومی درخواست همکاری کرد و بسیج با رغبت فراوان در این خصوص ورود کرد و بخش اعظم کودکان و شهروندان ما در آن مقطع توسط بسیج واکسینه شدند و یادم هست کاری کردند که اقدام آنها زبانزد خاص و عام شد. حتی در بخش‌های عمرانی هم باید اشاره‌کنیم که بزرگ‌ترین سد خاورمیانه و یازدهمین سد دنیا با ظرفیت ذخیره 5/7 میلیارد مترمکعب آب به‌نام کرخه توسط سپاه در ایران ساخته شد. این سد قرار بود ده ساله تحویل داده شود اما سپاه 9 ساله آن را به دولت تحویل داد.
با وجود خدماتی که سپاه پاسداران چه در میدان نبرد و دفاع از کشور و چه در عرصه‌های دیگر از جمله سازندگی برای مردم انجام داده بعضا مورد هجمه قرار می‌گیرد. در این خصوص تحلیل شما چیست؟ آیا این تحرکات تاثیری در عزم سپاه برای انجام ماموریت‌های خود دارد؟
با وجود این‌که مجموعه سپاه و بسیج از طریق فضای مجازی به شدیدترین وجه ممکن مورد هجمه افراد ناآگاه و بعضا هم آگاه قرار می‌گیرد اما باید عرض کنم که هیچ‌گاه موفق نخواهند شد چون عملکرد خدمتگزاری سپاه و بسیج به عینه نزد هموطنان مورد ارزیابی و توجه قرار می‌گیرد. لذا ما نه امروز و نه هیچ روز دیگری متوقف نخواهیم شد و به رسالت پاسداری خود ادامه خواهیم داد.
باید تاکید کنم با وجود همه خدماتی که تاکنون سپاه و بسیج برای کشور بدون منت انجام داده و در آینده خواهند داد جوسازی پیرامون این نهاد انقلابی و مردمی ادامه دارد اما آنچه برای ما اهمیت دارد تشخیص مردم در خصوص سپاه است و توجه به این حرف‌ها ما را از رسالت پاسداری خود غافل نکرده و نخواهد کرد.
چند روز پیش مصادف بود با سالروز تاسیس ارتش جمهوری اسلامی ایران. فکر می‌کنید چرا حضرت امام چنین هوشمندانه در ابقای ارتش و نامگذاری یک روز به‌نام ارتش جهوری اسلامی ایران اقدام کردند؟
با پیروزی انقلاب اسلامی گروهک‌های آمریکایی متعددی به منظور ضربه زدن به نظام و مردم در کشور فعال شدند و دائما شعار انحلال ارتش از داخل و خارج به گوش می‌رسید. اما حضرت امام مخالفت نموده و در پاسخ فرمودند، نه. حضرت امام دستور دادند سران خود فروخته و وابسته ارتش طاغوت باید بروند و چنانچه کسانی از آنها باید محاکمه شوند این اقدام صورت گیرد ولی ارتش باید باقی بماند. این ارتش ارتش مردم است. اما در این بین شعار انحلال توسط برخی جریان‌های
ضد انقلاب شنیده می‌شد، آنها می‌خواستند در ابتدا ارتش را کامل از بین ببرند تا این‌که وقتی با دسیسه و همکاری آنها با بیگانگان جنگ علیه ما راه افتاد کسی جلودار دشمن نبوده و صحنه دفاع خالی از نیروی نظامی باشد. در همان ماه‌های اول که خیلی روی مسئولین وقت فشار بود تا ارتش منحل گردد حضرت امام در اقدامی هوشمندانه تصمیم گرفتند تا روز 29 فروردین 58 را برای اعلام موجودیت ارتش در جمهوری اسلامی ایران انتخاب کنند.
بطور نمونه می‌توانید به برخی تلاش‌هایی که برای انحلال ارتش صورت گرفت اشاره کنید؟
تا قبل از فرمان امام مبنی بر ابقای ارتش پرسنل این نیرو به‌خاطر خلا فرماندهی احساس ناامیدی می‌کردند. خیلی از عوامل وابسته به رژیم طاغوت به سختی توطئه می‌کردند تا سازمان ارتش دچار از هم پاشیدگی شود اما همان طور که اشاره شد امام با هوشمندی خود مانع از این امر شدند.
از طرفی متاسفانه برخی مسئولین در آن مقطع بلاهایی بر سر ارتش آوردند. به‌طور نمونه مرحوم بازرگان نخست وزیر وقت مدت سربازی را به یک سال کاهش داد و یکباره پادگان‌ها خالی از پرسنل نظامی وظیفه شد. از طرفی بنی‌صدر در دوران ریاست جمهوری خود که فرماندهی کل قوا را هم در اختیار داشت دستور داد هر ارتشی می‌تواند در شهر خودش زندگی کرده و در همان جا ماموریت انجام دهد و خود این امر موجب برهم ریختگی سازمان ارتش شد.
بنی‌صدر چقدر در این به‌هم‌ریختگی دخیل بود؟
با آغاز جنگ ایران و عراق و شرایط بد ارتش به دلیل نداشتن یک سازمان مطلوب برای رویارویی با متجاوز، در شرایطی که بنی‌صدر بعنوان فرماندهی کل قوا باید نیروهای ارتش را برای دفاع از کشور ساماندهی و تجهیز می‌کرد اما در اقدامی غیرسازنده با ایجاد دو دستگی در ارتش فرماندهانی همچون شهید صیاد شیرازی را عزل و حتی دو درجه تنزل داد. با این وضعیت با توجه به شناخت کاملی که سردار رحیم صفوی از شهید صیاد داشت اقدام به جذب ایشان در سپاه نمود. با فرار بنی‌صدر و همدستان وی از کشور، ارتش و سپاه به معنی واقعی کلمه با هم یکی شدند و با هم همکاری زیادی انجام داده و طی عملیات مختلف و گسترده دوشادوش یکدیگر از کشور دفاع کرده و متجاوز را تنبیه و از کشور بیرون کردند. این شد که ارتش جمهوری اسلامی ایران خود را دوباره پیدا کرد و انسجام یافت. به هر حال هم لطف خدا و درایت امام راحل در این جریان و هم تلاش‌های بی‌شائبه نیروهای انقلابی ارتش در آن زمان باعث ناکام ماندن اقدامات دشمنان داخل و خارج برای از بین بردن سازمان ارتش شد و امروز نه تنها ارتش منحل نشده بلکه در کنار سایر قوای مسلح، همچون سپاه بعنوان یک بازوی توانمند دفاعی نظامی از حریم ولایت و مردم به دفاع می‌پردازد.
پس از پایان جنگ تحمیلی شرایط برای ارتش چگونه شد؟
بعد از جنگ کسانی که در حال حاضر بعضا تئوریسین سیاسی نظامی شده‌اند و برخی هم دارای مسئولیت هستند، اعلام کردند بودجه کشور برای اداره ارتش کافی نیست و باید ارتش و سپاه ادغام گردد. اما مقام معظم رهبری بعنوان فرمانده کل قوا به قضیه ورود نمودند و جلوی این اقدام
را گرفتند.
اگر سخنی در پایان دارید بفرمایید.
باید به رسالت ارتش و سپاه در کشور اشاره کرد. اساسا ماموریت این دو سازمان در عین این‌که مکمل یکدیگر هستند اما ماموریت اصلی ارتش در درجه اول حراست از مرزهای کشور است و سپاه ماموریت‌های دیگری هم در سایر حوزه‌ها همچون فرهنگی، عمرانی و... بر عهده دارد. باید گفت به لطف خدا ارتش هر روز در حال قوی‌تر شدن است و بیش از گذشته در صحنه حضور دارد و امیدواریم ارتش جمهوری اسلامی ایران همچنان به اقتدار خود ادامه دهد تا دشمن فکر تعرض به گوشه‌ای از این مملکت به ذهنش خطور نکند.
*جام جم
