سرویس جهان مشرق- جان بولتون در ژوئیه سال پیش در اجتماع سازمان منافقین حضور یافت و در سخنرانی خود گفت «قبل از ۲۰۱۹ ما همین جشن را در تهران می‌گیریم». او در یکی-دو سال اخیر تلاش زیادی کرد تا ترامپ را به خروج از برجام راضی کند و حتی طرح کاملی برای این اقدام غیرقانونی ارائه کرد. حالا که گام اول نقشه او عملی شده، در حال بررسی طرح‌های پیشنهادی برای تغییر نظام در ایران است. چرا تغییر نظام؟

بولتون در همان سخنرانی در اجتماع منافقین دلیل خود را این گونه بیان کرد:

«من پیش از این اتفاقات و بیش از ۱۰ سال است که می‌گویم که سیاست رسمی ایالات متحده باید سرنگونی رژیم ملاها در تهران باشد. رفتار و اهداف این رژیم تغییر نخواهد کرد و بنابر این تنها راه این است که خود رژیم را تغییر دهیم.»

او در رفتار و اهداف ایران بیش از هر چیز بر مسائل منطقه‌ای و حضور ایران در سوریه و لبنان تأکید کرد.

برای بولتون تنها یک سؤال وجود دارد: چگونه این تغییر نظام رقم بخورد؟ از زمان افتضاح جنگ عراق در افکار عمومی آمریکا (که البته خود بولتون هنوز باور دارد اقدام درستی بوده) دولت این کشور از مداخله مستقیم در کشورهای جهان به ویژه خاورمیانه بخاطر مسائل داخلیِ خود بیم دارد. از این رو روش دوقلوی دیگری را در سوریه و اوکراین پیش گرفت و احتمالاً در ایران نیز پیش خواهد گرفت: تضعیف حکومت و تقویت مردم.

زمانی که همه مردم با آمریکا همراهی نکنند، آمریکا دست روی دست نگذاشته و گروه‌های مختلف را به شکل هسته‌های معارض و البته به نام جامعه مدنی و مخالفان قانونی تقویت می‌کند. پس از آنکه حکومت مجبور به برخورد با این هسته‌ها شد، این گروه‌های ظاهراً مردمی مسلح شده و کشور را با سناریوی کشته‌سازی و مظلوم‌نمایی رسانه‌ای به آشوب می‌کشند. در نهایت اگر نیاز شد، تسلیحات قاچاق و پهپادهای آمریکایی به کمک می‌آیند.

حالا ابهامی که وجود دارد، این است که نتیجه گام اول یعنی خروج از برجام و تحریم ایران به گونه‌ای رقم بخورد تا فشار وارده بر مردم ایران، آنها را به سمت حمایت از گروه‌های معارض و علیه حکومت حرکت دهد، نه علیه آمریکا و تحریم‌کنندگان. این علاوه بر جنگ روانی در داخل ایران و فریبکاری رسانه‌ای، نیازمند ظرافت در اعمال سیاست‌ها و قوانین تحریمی است. طرح‌هایی که این روزها بولتون دریافت می‌کند، موضوعش برنامه‌ریزی برای یک راهبرد جامع است که تمام محورهای مهم در این گام دوم را مد نظر قرار داده باشد.

طرح هنسون

Washington Free Beacon فاش کرد به طرحی سه صفحه‌ای دست یافته که اندیشکده تندروی «گروه مطالعات امنیتی» (SSG) به شورای عالی امنیت ملی آمریکا ارائه کرده است. این سه برگه، طرح این اندیشکده تندرو با مدیریت جیم هنسون برای تغییر نظام در ایران است. اندیشکده یادشده طی سال‌های اخیر مدعی شده بود ایران با همراهی کره شمالی در حال طراحی کلاهک‌های حرارتی-هسته‌ای (thermonuclear) است و پایبندی به برجام، یک فریب است. پس از نمایش موهن نتانیاهو با اسنادی که مدعی سرقت آنها از ایران شده بود، گویی به آرزوی دیرینه خود رسیدند و نتیجه گرفتند زمان تغییر نظام ایران فرارسیده است. از محتوای یادداشت‌های هنسون می‌توان به محورهای طرح محرمانه‌ای که از طریق بولتون به ترامپ داده است، پی برد.

روز هفتم مه جاری، یادداشت جدیدی از جیم هنسون در پایگاه این اندیشکده با عنوان «پایان بازی برای توافق ایران و ملاها» منتشر شد که طبیعتاً محورهای اصلی طرحی که اندیشکده به بولتون داده است را شامل می‌شود. در این یادداشت پس از استقبال از سیاست ترامپ برای خروج از برجام در صورت عدم تعهد ایران به محدودیت‌های جدی در حوزه‌های دیگر، نوشته است:

«آنچه اکنون باید به عنوان مشکل اصلی بشناسیم، حکومت اسلامیِ خطرنک ملاها است که بیش از ۴۰ سال است بر مردم ایران تحمیل شده است. برای مردم ایران بس است و آنها اکنون در میانه یک اعتراض چندماهه دیگر قرار دارند. رئیس‌جمهور اوباما در انقلاب سبز سال ۲۰۰۹ میلادی ملاها را به مردم ایران ترجیح داد. ما اکنون باید به عکس عمل کنیم و ایرانیانی که با افتخار، ندای آزادی سر داده‌اند را پشتیبانی کنیم. این به معنای مداخله ایالات متحده یا حتی شاید هیچ اقدام نظامی نباشد. ما فقط باید این واقعیت را به رسمیت بشناسیم که ایران و جهان وضع بهتری خواهند داشت اگر خودشان سرنوشت‌شان را تعیین کنند. هیچ کس نباید برای پایان یک رژیم فاسد و شیطانی ناراحت شود زیرا این رژیم، اصلی‌ترین حامی تروریسم در جهان، بزرگترین مشکل در انعقاد صلح در خاورمیانه و مانع اصلی در مسیر شکوفایی ثروت‌ها و پتانسیل‌های ایران است. توافق هسته‌ای تنها یک عارضه و نشانه است. اصل بیماری، ملاها هستند.»

جسم هنسون ۱۱ مه در یادداشت دیگری با عنوان «آمریکا باید از نیروهایی که خواهان تشکیل حکومت جدید در ایران هستند پشتیبانی کند» که فاکس‌نیوز منتشر کرد، در واکنش به حمله موشکی سوریه به اسرائیل نوشت: «توافق هسته‌ای مرده است. حالا چه می‌شود؟» او که تا به حال بر این باور بود توافق هسته‌ای بسیار ناقص است برای تحریک دولت ترامپ نوشت:

«حالا که ترامپ از توافقی که برای متوقف‌کردن ایران در مسیر تبدیل به یک قدرت هسته‌ای خارج شده است، ایران اکنون می‌تواند به مسابقه‌اش برای رسیدن به بمب اتمی ادامه دهد».

وی مدعی شد «حمله ناموفق موشکی ایران از خاک سوریه علیه نیروهای اسرائیلی در ارتفاعات جولان نشان می‌دهد ایران همچنان مصمم است اسرائیل را از نقشه محو کند و در سراسر خاورمیانه دردسر ایجاد کند». هنسون برای توضیح پیشنهادش می‌نویسد:

«ما برای بیان همبستگی خود با مردم ایران، یک الگو داریم. یکی از بزرگترین پیروزی‌های بدون خشونت در راه آزادی در دوره جدید، سقوط اتحاد شوروی است. مردم باید برای آنچه رئیس‌جمهور رونالد ریگان، نخست‌وزیر بریتانیا مارگارت تاچر و پاپ ژان پل دوم و لخ والسا رهبر جنبش همبستگی لهستان انجام دادند افتخار کنند. ولسا مبارزه با رژیم بیرحم شوروی را هدایت کرد و اولین روزنه را در پرده آهنین که صدها میلیون انسان را در بردگی نگه داشته بود، ایجاد کرد. اتحادیه‌ کارگری با او اعلام همبستگی کرد و تقاضای اصلاحات اقتصادی بالا گرفت. ایران به جنبش مشابهی بر مبنای تقاضای بهبود کیفیت زندگی مردمش و پایان‌دادن به سرکوب از سوی رژیم نیاز دارد.»

ولسا که او از آن نام برده است، با فروپاشی شوروی از سال ۱۹۹۰ میلادی رئیس‌جمهور لهستان شد. هنسون توضیح می‌دهد «جهان آزاد» (یعنی دولت‌های غربی) چگونه باید با تحریم ایران و کوتاه‌شدنِ دستش از درآمدها، حکومت را برای هزینه‌کردنِ درآمدِ اندک باقی‌مانده در یک دوراهی قرار دهد: کمک به گروه‌های تروریستی (همان محور مقاومت) یا هزینه‌کردن برای مردم. او می‌گوید حکومت ایران را در صورت انتخاب گزینه اول باید با حمایت از اعتراضات داخلی و «تأمینِ آن گونه از پشتیبانی که نیاز دارند» تحت فشار قرار دهیم.

بنابر این آنچه در بالا در مورد اهداف بولتون برای برداشتنِ گام دوم و حساسیت آن برای موفقیت در شوراندن مردم ایران علیه حکومت گفته شد، مورد توجه طرح هنسون قرار گرفته است. این مسأله احتمال پذیرش طرح هنسون را از سوی تیم تندروی ترامپ، افزایش می‌دهد.

جیم هنسون خود سال‌ها در مأموریت‌های خارجی، عملیات‌های ضدچریکی و ضدتروریسم مشارکت داشته و عضو نیروهای ویژه ارتش آمریکا بوده است. او را به عنوان کارشناس در فاکس‌ و سی‌ان‌ان روی خط می‌برند و کتابی نیز با نام «پرچم سیاه را پایین بکشید: طرحی برای شکست‌دادن دولت اسلامی» نوشته که مربوط به داعش است.

Free Beacon فاش کرده برخی منابع به اندیشکده مطالعات امنیتی گفته‌اند فضای اجتماعی ایران بیش از مخالفت یا موافقت آمریکا با برجام، به مسائل داخلی مانند فیلتر تلگرام از سوی حکومت ایران واکنش نشان می دهند و این یعنی زمان آن رسیده که «یک کمپین مؤثر برای تجزیه رژیم به اعضای سازنده‌اش، طراحی کنیم». یک منبع نزدیک به کاخ سفید به Free Beacon گفته است «بولتون سال‌ها روی نقشه ب، جیم و دال (Plan B, C and D) برای تغییر رژیم ایران کار کرده است. ترامپ با علم به این مسأله او را به کار گمارد».

منابع

http://freebeacon.com/national-security/white-house-examining-plan-spark-regime-change-iran

http://www.ronpaulinstitute.org/archives/featured-articles/2018/may/11/that-time-john-bolton-promised-regime-change-in-iran-before-2019

https://securitystudies.org/game-iran-deal-mullahs

https://twitter.com/uncle_jimbo

http://www.foxnews.com/opinion/2018/05/11/us-should-support-forces-seeking-new-iranian-government.html