گروه جهاد و مقاومت مشرق - آنچه می خوانید گفت‌وگوی ما با سرهنگ پاسدار «ثامر چنعانی» مدیر موزه دفاع مقدس خرمشهر به مناسبت «سوم خرداد» است که در ادامه می‌خوانید:

**: گسترش بحث دفاع مقدس چقدر با پیشرفت‌های صنعتی منطقه آزاد همراه بوده است؟

نگاه منطقه آزاد به خرمشهر، نگاهی اقتصادی است. آن‌ها می‌خواهند پول درآورند و برایشان فرقی نمی‌کند کجا و چگونه. منطقه آزاد گسترش بازاهایش را انجام داد اما موضوع دفاع مقدس معادل 10 درصد از کُل گسترش بازارهای منطقه آزاد گسترش پیدا نکرد. بازارهای زیادی برای گردشگرهای خارجی و داخلی ایجاد شد و کارهای بزرگی برای جذب گردش انجام شد که تمام این نگاه‌ها، نگاه صنعتی و اقصادی است.

منطقه آزاد پس از صحبت‌های صورت گرفته موزه دفاع مقدس خرمشهر را وارد برنامه‌های گردشگری کرد. بهمن‌شیر و اروند که بهترین محل گردشگری آبی ایران است در بحث جذب گردشگر خارجی راهیان نور بهترین ظرفیت است. به نظرم مسئولین منطقه آزاد علاوه بر برنامه‌های گردشگری خودشان، این گردشگری را نیز گسترش دهند. شهر موزه نیز طرحی است که در صورت درست اجرا شدن، می‌تواند اثرگذار باشد.

**: تعداد بازدیدهای موزه دفاع مقدس خرمشهر چقدر است؟

سال 1396 نزدیک 6 هزار گردشگر خارجی از کشورهای آسیایی، اروپایی و کشورهای خلیج و آفریقایی داشته‌ایم. با توجه به طبیعی بودن اسناد موزه دفاع مقدس خرمشهر، خیلی تاثیرگذار است. ما با چشم می‌بینیم و حس می‌کنیم موزه خرمشهر اثرگذار است.

سفیر اسپانیا بعد از بازدید از موزه خرمشهر وقتی از او سوال شد با یک حس که نشان دهنده اثرگذاری بود، گفت: «من صفر تا صد مظلومیت خرمشهر را اینجا درک کردم» این بخاطر اسناد طبیعی موزه خرمشهر است که جاذبه دارد. علاوه بر این موزه ما در خرمشهر مکان‌های دیگری داریم که با کمک منطقه آزاد، فرماندار و مسئولین محترم می‌توانیم تبدیل به موزه کنیم تا جذب گردشگر داخلی و خارجی داشته باشیم که آورده اقتصادی نیز به همراه دارد.

**: تعامل شما با شهرداری برای فضاسازی شهری مرتبط با دفاع مقدس چگونه است؟

قبلاً در دهه هفتاد فضای شهرخرمشهر را فضای مرتبط با دفاع مقدس کردیم. اکثر میدان‌های دفاع مقدس را با المان‌های دفاع مقدس ایجاد کردیم که هم‌اکنون نیز وجود دارند. اما این کارها برای خرمشهر خیلی کم است. ما طرحی ارائه کردیم که حتی مبلمان‌های شهری را با فضای دفاع مقدس برنامه ریزی کنند که حتی شامل ایستگاه‌های اتوبوس می‌شد اما نگاه منطقه آزاد این نگاه نیست.

خرمشهر در محدوده منطقه آزاد قرار گرفته است و نگاه منطقه آزاد نیز آزاد آزاد است. بخاطر همین معتقدند که نباید فقط به یک قشر خاص نگاه کرد. یعنی این طرح‌ها فقط برای عده خاصی جذابیت دارد و در عرصه بین‌الملل فراگیر نیست ولی ما در حال برنامه‌ریزی هستیم که حداقل چند کار را در بحث فضاسازی که شامل محل شهادت فرماندهان در خرمشهر است، مبلمان شهری و یک سری فضاسازی‌ها را برنامه‌ریزی کنیم که باز هم خیلی کم است.

**: موزه دفاع مقدس خرمشهر شامل چه بخش‌هایی است و چقدر بازدید کننده دارد؟

موزه خرمشهر اختصاصاً به دفاع مقدس می‌پردازد و ربطی به مسائل مردم شناسی ندارد که البته جای این موضوعات در این مکان خالی است. ما باید کنار موزه دفاع مقدس، موزه مردم شناساسی خرمشهر، استان و حتی منطقه بومی خودمان را داشته باشیم که واقعاً جای آن خالی است.

ما در طول سال بازدیدکنندگان زیادی در بحث دانش آموزی، دانشجویی، خانواده‌ها و محلات داریم. حدوداً سالانه این آمار بین 800 تا یک میلیون نفر بازدید کننده در طول سال است؛ که این آمار متغییر است. چند سالی است بخاطر بحث منطقه آزاد، گردشگری خارجی ما زیاد شده است که در سال 1396 بخاطر آزاد شدن بحث ویزا و اربعین بازدیدکنندگان خیلی زیاد می‌شود.

**: برنامه خاصی هم برای اربعین پیش بینی شده است؟

تمرکز ما در اربعین برای تقویت راوی است. ما در اربعین نیازمند راوی بین‌المللی هستیم. مخصوصاَ در قضیه زبان عربی نیازمند راوی هستیم چراکه مدتی است منطقه آزاد شب شعرهای مقاومت را در خرمشهر با دعوت از شعرای کشورهای لبنان، تونس، مصر، عراق و سوریه برگزار می‌کند که همیشه در موزه خرمشهر برگزار می‌شود. لذا نیاز است که ما علمی‌تر با این قضیه برخورد کنیم و برنامه‌ریزی دقیقی را از نظر زبان و تخصص انجام دهیم.

بحث راوی بین المللی حلقه مفقوده ماست. با اینکه این مخاطبین همیشه همراه با مترجم هستند اما این مترجم‌ها نمی‌توانند حس و حال مورد نظر ما را به بازدیدکننده منتقل کنند. نیاز دیگر ما موزه مردم شناسی است که شامل فرهنگ مردم بومی است.

**: در بحث سوم خرداد چه برنامه‌هایی دارید؟

امسال در برنامه‌های سوم خرداد کمی عملی‌تر برخورد کردیم. چون موزه از سال 1374 افتتاح شده لذا خیلی از محتواها متعلق به 20تا 25 سال پیش است؛ پس به فکر کارهای جدید بودیم. مثلاً تالاری را به نام «خرمشهر امروز» را اضافه کردیم تا کارهایی که در خرمشهر انجام شده را نشان دهیم. یک سری صحنه‌های ثبت شده جنگ را امروز با همان زاویه عکاسی کرده‌ایم که در 30 تابلو به نمایش گذاشته‌ایم و خیلی مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفته است. این یکی از کارهای جدیدمان است که برای سوم خرداد امسال برنامه ریزی شده بود.

کار برای کودکان برنامه دیگری بود که صورت گرفت. یعنی آشنایی نسل‌های آینده انقلاب با دفاع مقدس؛ برای این کار غرفه کودک را ایجاد کردیم. با فضاسازی کاملاً کودکانه دفاع مقدس یک غرفه ایجاد کردیم که برنامه ریزی شد.

نقش خواهران رزمنده تاکنون مقفول مانده بود در حالی که خواهران در مقاومت خرمشهر نقش عمده داشتند. خیلی از خواهران ما در مقاومت و حتی طول دفاع مقدس حضور داشتند. ما برای این بحث نیز برنامه‌ریزی جدیدی انجام دادیم و خواهران را جمع کردیم و غرفه خواهران در جنگ را ایجاد کردیم.

همچنین در بحث محتوایی آثار در حال بازسازی محتوایی هستیم و یک سری از تابلوها را عوض کرده‌ایم چون قصد داریم سوم خرداد کمی متفاوت‌تر از برنامه‌های گذشته باشد. اما من معتقدم چون خرمشهر برای همه ایران عزیز است باید سوم خرداد را عید بگیریم. چطور ما منتظریم تا در عید نوروز عیدی بگیریم؛ جوان و کودک منتظر عیدی گرفتن از پدر هستند، سوم خرداد نیز عید برگشت خرمشهر در آغوش کشور است و این عید را مردم خرمشهر باید عیدی بگیرند. کارهای زیادی در خرمشهر شده است اما در برابر ایثار و مقاومت صورت گرفته، خیلی کم است.

واقعاً حق خرمشهر نیست آب و برق نداشته باشد. بی‌کاری در خرمشهر زیاد است و این درد است. همانطور که همه مردم ایران برای آزادسازی خرمشهر کمک کردند لازم است یک بار دیگر همه بسیج شوند. خرمشهر کامل ویران شد، یعنی بیست سال از شهرهای دیگر عقب ماند. ما باید برای بیست سال آینده خرمشر برنامه ریزی کنیم. همانطور که شهر 20 سال عقب افتاد باید برای آینده آن کار شود.

در گذشته دولت‌ها به خرمشهر نگاه سطحی کرده‌اند در حالی که می‌توانیم کار ریشه‌ای انجام دهیم. انتظار داریم مشکلات خرمشهر حل شود که مردم سوم خرداد و پیروزی و آن فتح بزرگ را حس کنند. فتحی که تمام ایران به خیابان‌ها آمدند و شادی کردند.

**: مردم چه نقشی در برنامه‌های شما دارند؟

امسال ما برنامه‌های سوم خرداد را مردمی کردیم. شب سوم خرداد را در یک شب مهرجان بزرگ عربی، توسط مردم در یکی از حسینیه‌ها شهر برگزار می‌کنیم. همایش فاتحان با گردهمایی رزمندگان حاضر پیروزی خرمشهر را خواهیم داشت. چند شخصیت کشوری به سخنرانی دعوت شده‌اند. جشن شب مقاومت با برنامه‌ریزی جدید و با همکاری صدا و سیما، مسابقات مختلف ورزشی و فرهنگی، همایش پهلوانی زورخانه‌های کشور در روبروی مسجد جامع، نور افشانی برای جشن سوم خرداد با همکاری منطقه آزاد و شهرداری و رونمایی از چند جلد کتاب، همایش بزرگ بانوان، کارهای متعدد فرهنگی و ورزشی در مدارس برای آشنایی با فتح خرمشهر و فعال سازی دانشگاه‌ها از جمله اقدامات انجام شده است که با حضور مردم انجام می‌شوند.