به گزارش مشرق،مهمترین تحولات عربستان در هفتهای که گذشت، به شرح زیر است:
عرصه داخلی:
سحر و جادو در فوتبال عربستان
دروازه بان سابق باشگاه الاهلی سعودی به نام عبدالهادی حداد اعتراف کرد که همه باشگاه ها از «دنبوشی» استفاده میکردند و گاهی قبل از شروع مسابقات آب هایی به رنگ زرد و قرمز می آوردند و با آن شستشو می کردند، زیرا بر این باور بودند که شانس می آورد و سبب پیروزی در مسابقه می شود. کاپیتان سابق تیم الهلال به نام صالح النعیمه اعتراف کرد که یکبار الدنبوشی را انجام داده و به همین خاطر به کعبه رفته و استغفار کرده است.
الدنبوشی یک اصطلاح بومی و محلی در عربستان سعودی است که به اعمال سحر و جادو که به منظور تحت تأثیر قرار دادن نتایج مسابقات ورزشی و به خصوص فوتبال انجام میشود، اطلاق میشود. در دربی جده بین دو باشگاه الاهلی و الاتحاد در لیگ حرفه ای عربستان در سال 1978 میلادی بازیکنان دو تیم از ورود به ورزشگاه امتناع می کردند. دلیل چنین کاری انتشار شایعاتی مبتنی بر این بود که هر تیمی اول از همه وارد زمین شود به دلیل "دنبوشی" بازی را خواهد باخت. این اتفاق سبب شد تا شروع بازی به تأخیر بیفتد. داور به دنبال راه حل بود. او پیشنهاد داد تا هر دو تیم همزمان وارد زمین شوند و هر بازیکنی هم دست بازیکن طرف مقابل را بگیرد. این بازی 2-2 پایان یافت و پس از پایان بازی انجمن فوتبال سعودی کاپیتان های الاهلی و الاتحاد را به مدت شش ماه به دلیل ایجاد تأخیر در بازی و عدم ورود به زمین جریمه کرد.
واژه الدنبوشی معادل سحر است و گفته می شود اصلیت این واژه آفریقایی است. عکس بالا در جریان تقابل بین دو تیم آفریقایی موکورا و رایون اسپورت روآندا گرفته شده است. بازیکنی به نام موسی کامارا نگاهش به یک شی عجیب در کنار تیرک دروازه حریف می افتد و برای برداشتن آن می دود. او موفق به کشف دنبوشی تیم حریف شد. تیم حریف موسی کامارا را دنبال کردند تا طلسم را از دستش بگیرند اما کامارا طلسم را از زمین بیرون برد و کارت زرد هم گرفت. او پس از این اتفاق جنجالی توانست پس از چند دقیقه با ضربه سر تیم حریف را باز کند.
درخواست کودتا در عربستان
سرعت تحولات عربستان بسیار زیاد شده است. علت این مسئله نیز به تشدید نارضایتی ها از ملک سلمان و ولیعهد جوان این کشور برمی گردد. در واقع محمد بن سلمان ولیعهد عربستان با اصلاحات نمایشی خود ترکیب قدرت در این کشور را بر هم زده و اکنون اعتراضات و مخالفتها به تدریج در حال گسترش است. این وضعیت می تواند بن سلمان را از رسیدن به تخت پادشاهی دور کند. البته وی در یک ماه گذشته پس از حادثه تیراندازی در کاخ الخزامی در ریاض از انظار عمومی به دور بوده و همین مسئله سبب شده است سناریوهای مختلفی در مورد سرنوشت وی مطرح شود. با این در حال در این شرایط یکی از شاهزادههای جدا شده از آل سعود از برادران پادشاه سعودی درخواست کرده علیه حکومت فعلی عربستان کودتا کنند. شاهزاده خالد بن فرحان، این درخواست را نزد شاهزاده احمد بن عبدالعزیز و شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز مطرح کرده و گفته حکومت «احمق و غیرمنطقی و بی ثبات» ملک سلمان چنان آسیبی به خاندان سلطنتی و پادشاهی عربستان وارد کرده که به نقطه بی بازگشت رسیده است. شاهزاده خالد که در سال 2013 در آلمان پناهندگی سیاسی دریافت کرد، گفت:« اگر قرار باشد که احمد و مقرن با یکدیگر ائتلاف کنند، در آن صورت 99 درصد اعضای خاندان سلطنتی، نیروهای امنیتی و ارتش پشت آنها میایستند.» وی تصریح کرد:« من با استفاده از این فرصت از عموهایم احمد و مقرن که پسران عبدالعزیز هستند میخواهم برای تغییر دادن وضعیت به سمت بهتر شدن آن کاری انجام دهند.» شاهزاده خالد تاکید کرد،ایمیلهای بسیاری از سوی مردم و اعضای پلیس و ارتش در حمایت از تقاضایش دریافت میکند. او اظهار داشت، من از این ایمیلها به این نتیجه میرسم که آنها به جای تقاضا کردن دارند از شاهزاده احمد بن عبدالعزیز التماس میکنند تا ابتکاری برای تغییر وضعیت فعلی در پیش بگیرد.
تداوم غیبت بن سلمان
در روزهای گذشته غیبت یک ماهه بن سلمان ولیعهد عربستان به تیتر نخست بسیاری از رسانه ها تبدیل شده است. بن سلمان پس از ماجرای تیراندازی در کاخ الخزامی در اول اردیبهشت ماه دیده نشده و همین مسئله شایعه زخمی شدن وی را تقویت می کند. اکنون مقامات سعودی به دنبال آن هستند تا با انتشار برخی تصاویر بدون تاریخ، این شایعه ها را کنترل کنند.
مدیر دفتر ولیعهد سعودی در ابتدا یک تصویر از بن سلمان با برخی از مقامات منطقه ای منتشر کرد که البته بدون تاریخ بود. پس از این خبر، خبرگزاری رسمی عربستان بدون پرداختن به اخبار منتشر شده درباره دلیل غیبت طولانی ولیعهد این کشور در انظار عموم، مدعی تماس تلفنی وی با صدراعظم اتریش شد. در ادامه خبرگزاری عربستان بامداد چهارشنبه با انتشار عکسهایی از «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، نوشت، او در جلسه روز سهشنبه هیئت وزیران این کشور حضور داشته است. خبرگزاری رسمی سعودی نیز تصویری از محمد بن سلمان ولیعهد آل سعود در حالی که ریاست شورای امور اقتصادی و توسعه را برعهده دارد، منتشر کرده است. در نهایت نیز کاخ الیزه خبری را در مورد گفت و گوی ماکرون رئیس جمهور فرانسه با بن سلمان منتشر کرده است. کاخ الیزه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در تماس تلفنی خود با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در خصوص برگزاری کنفرانسی درباره یمن در اواخر ماه ژوئن(تیرماه) در پاریس رایزنی کرد. به نظر می رسد که پس از فشارهای رسانهای در مورد چرایی غیبت بن سلمان، دربار سعودی به دنبال انتشار اخباری مبنی بر زنده بودن وی است. البته در هیچ کدام یک از خبرهای منتشر شده در این مورد، فیلمی از بن سلمان منتشر نشده و تنها چند تصویر وجود دارد که میتواند برای هر زمانی باشد.
اصلاحات نمایشی بن سلمان
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در یک سال اخیر با ارائه سند چشم انداز 2030 به انجام برخی اصلاحات در عربستان اقدام کرده است. اما کارشناسان درباره نیت واقعی بن سلمان و همچنین واقعی بودن این اصلاحات از همان ابتدا شک داشتند. یکی از این اصلاحات اعطای مجوز رانندگی به زنان بود. اما گویا این اصلاحات نمایشی بوده و در عرصه عمل همچنان محدودیتهای زیادی وجود دارد. نهادهای غیردولتی اعلام کردند که مقامات عربستان به سرکوب فعالان مدافع حقوق زنان ادامه داده و سه نفر دیگر را بازداشت کردند. عربستان پیش از این چند نفر را به اتهام اینکه خیانتکار بودهاند، بازداشت کرد. فعالان حقوقی میگویند، بیشتر بازداشت شدگان از زنانی هستند که خواهان حق رانندگی شده بودند.
به گفته مرکز حقوق بشر شورای همکاری خلیج فارس، تعداد بازداشت شدگان به 12 نفر میرسد. عفو بینالملل نیز اعلام کرده که تعداد بازداشت شدگان به 10 نفر میرسد که هفت نفر از آنها زن هستند. سماح حدید، مدیر کمپینهای عفو بینالملل در خاورمیانه در این مورد اعلام کرد، با وجود محکومیت بینالمللی و درخواستها برای آزادی فعالان، آنها به خاطر دفاع از حقوق بشر همچنان در زندان هستند، درحالی که با مدافعان حقوق زنان اینگونه برخورد میشود، دیگر، مقامات عربستانی نمیتوانند علنا بگویند که طرفدار اصلاحات هستند.
عرصه خارجی:
پاسخ منفی پامپئو به ریاض
در حالی که عربستان امیدوار است تا با استفاده از دلارهای نفتی خود در دوران دونالد ترامپ بتواند موافقت آمریکا با ایجاد تاسیسات هستهای را جلب کند، اما وزیر خارجه جدید آمریکا دست رد به سینه سعودی ها زد. مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفته است اگر عربستان به دنبال همکاری در زمینه انرژی ایجاد شده از انرژی اتمی و بخش تجاری در این زمینه است و میخواهد با کمپانیهای آمریکایی همکاری داشته باشد نباید به غنی سازی اورانیوم دست بزند. طبق اظهارات وی عربستان گفته است که به دنبال برنامه صلح آمیز انرژی اتمی است و ما به آنها گفتیم که از آنها توافق بخش 123 را میخواهیم که براساس آن نباید غنی سازی اورانیوم صورت گیرد. اظهارنظرهای وزیر امور خارجه آمریکا در جریان جلسه استماع در مقابل کمیته روابط خارجی سنای آمریکا مطرح شده است.
این نخستین اظهارنظر دقیق آمریکا درباره سیاست همکاری اتمی با ریاض است که سبب اختلاف نظر در میان برخی از قانونگذاران آمریکایی، مقامهای دولتی و کارشناسان منع تسلیحات شده است. عربستان اعلام کرده که به دنبال ساخت دو راکتور اتمی برای به دست آوردن وجهه بینالمللی است. این درخواست از سوی دولت ریاض از سوی پنج گروه بینالمللی شامل کنسرسیومی تحت امر کمپانی وستینگهاوس که هم اکنون با ورشکستگی روبروست و کمپانی "بچل" در حال بررسی است و دولت عربستان گفته بود که یکی از آنها را تا پایان مارس سال جاری میلادی انتخاب میکند. با این حال عربستان هنوز نیازمند مذاکره برای پذیرفتن توافق 123 آمریکا مبنی بر عدم غنی سازی اورانیوم است. این در حالی است که یکی از کمپانیهای کره جنوبی که از تکنولوژیهای آمریکایی استفاده میکند در حال ساخت چهار راکتور در امارات است.
عربستان این مسئله را مطرح کرده است که حق غنی سازی اورانیوم خود را دارد و به قوانین مربوط به توافق منع گسترش تسلیحات (NPT) پایبند است. اما برخی از قانونگذاران آمریکایی درباره دستیابی عربستان به تجهیزات اتمی نگرانی خود را ابراز کردهاند به ویژه پس از آنکه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در گفتوگوی تلویزیونی خود با شبکه خبری سیبیاس اعلام کرد: عربستان به دنبال دستیابی به بمب اتمی نیست اما اگر ایران بمب اتمی خود را داشته باشد عربستان نیز به دنبال آن خواهد بود.
ائتلاف سعودی مهمان یوروویژن
رژیم صهیونیستی و سعودی که در حال برداشتن خیزهای بلندی برای عادیسازی روابط دوجانبه هستند، مصمم هستند از کانال هنری وارد شوند به طوری که قرار است تلآویو از ریاض برای مشارکت در مسابقه آواز یوروویژن دعوت بهعمل بیاورد. در همین ارتباط «ایوب قرا» وزیر ارتباطات رژیم صهیونیستی اعلام کرد که تلآویو از عربستان برای مشارکت در مسابقه آواز یوروویژن(که یک مسابقه بینالمللی موسیقی است که از سال 1956 به صورت سالیانه برگزار میشود )که سال آینده در اراضی اشغالی برگزار میشود، رسماً دعوت خواهد کرد. ایوب قرا، در گفتوگو با کانال دهم تلویزیون اسرائیل، تصریح کرد که پیشرفت چشمگیری در روابط بین عربستان و اسرائیل ایجاد شده است؛ امری که اجازه میدهد که تلآویو از عربستان برای مشارکت در مسابقه آواز یوروویژن دعوت بهعمل بیاورد. وی خاطرنشان کرد روابط ویژهای که بین نظام حکومتی در ریاض با دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا وجود دارد، میتواند شانس پاسخ مثبت عربستان به این پیشنهاد اسرائیل را بیشتر کند. ایوب قرا تاکید کرد، اسرائیل دعوتنامه حضور در مسابقات آواز را به تمام کشورهای عربی، که آن را «ائتلاف سعودی» خواند، ارسال خواهد کرد.
روابط ارتجاع عرب با اسرائیل در حال رسمی شدن است. خبرنگار رادیوی رژیم صهیونیستی اخیرا اقدام به انتشار عکسی در صفحه خود در شبکه اجتماعی توییتر از نمایندگان ورزش امارات و رژیم صهیونیستی در جریان حضور آن ها در کنفرانسی ورزشی در شهر بوتسوانا کرده است. علاوه بر این روزنامه فرامنطقهای القدس العربی به نقل از رادیو رژیم صهیونیستی اعلام کرد، فرماندهان نیروی هوایی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به همراه اردن در نشستی که به دعوت نیروی هوایی رژیم صهیونیستی در شهر هرتزلیا برگزار شد، شرکت کردند. به نظر می رسد ترامپ به دنبال آن است تا از شرایط کنونی در راستای عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل بهره گیرد.
اعتراف اسرائیل به ناتوانی عربستان در برابر موشک های یمنی
شاید زمانی که «صالح الصماد» رئیس فقید شورای عالی سیاسی یمن گفت «سال 2018 سال حملات موشکی به عربستان خواهد بود» کمتر کسی این اظهارات را جدی می گرفت. رسانه های سعودی پس از این اظهارات اقدام به تمسخر موشک های یمنی کرده و پس از هر حمله موشکی یمن اعلام می کردند که سامانه های دفاعی عربستان موشک های را در هوا منهدم کرده است. اما انصارلله همواره تاکید داشته که موشک هایش با دقت به اهدافی مانند کاخ الیمامه، شرکت نفتی آرمکو و وزارت دفاع عربستان اصابت کرده است. شاید تحت تاثیر حملات رسانه ای سعودی، برخی کارشناسان همواره در قدرت موشک های یمنی شک و تردید داشتند. اما یک مرکز صهیونیستی اخیرا در پژوهشی به قدرت بالای این موشک ها اعتراف و تاکید کرده که «سامانه های دفاعی عربستان قادر به انهدام موشک های یمنی نیستند.» بر اساس نتایج تحقیقی که از سوی مرکز پژوهشهای استراتژیک "بیگن" وابسته به دانشگاه "برایلان" منتشر شده، موشکهای بالستیکی که از سوی نیروهای وابسته به انصارالله یمن شلیک میشوند، به دلیل دقت بالا در هدفگیری و ارتقای فنی «بسیار خطرناک» هستند. در بخشی از این تحقیق به ماجرای نزدیکی علنی سعودی ها و صهیونیست ها هم به این شکل اشاره شده که: «صنایع نظامی اسرائیل میتوانند وارد بازار سلاح عربستان شده و نقش بزرگی را در تجهیز ریاض به سامانههای نظامی که به دلیل چالشهای امنیتیاش به آنها نیاز دارد، ایفا کنند... تهدیداتی که در پی شلیک موشکهای بالستیک از سوی انصارالله علیه عمق خاک عربستان وجود دارند، احتمال درخواست عربستان برای خرید سامانههای دفاع هوایی اسرائیل جهت مقابله با این موشکها را افزایش میدهد.»
نتایج تحقیقی که از سوی این مرکز صهیونیستی منتشر شده، فاش می کند عربستان در سال جاری میلادی نسبت به خرید سامانههای دفاع موشکی اسرائیل به ویژه سامانه "گنبد آهنین" و سامانه "تروفی" تمایل نشان داده و این مسئله بر بروز تغییری بزرگ در روابط ریاض-تلآویو دلالت دارد. در این تحقیق حتی تاکید شده، «سال 2015 شاهد آغاز گسترده روابط میان ریاض و تلآویو بود و عربستان تلاش داشت از روابط خود با اسرائیل برای تقویت قدرت بازدارندگی و دفاعیاش و ارتقای آن برای مقابله با ایران در منطقه استفاده کند، عربستان میتواند میدانی برای سنجش کیفیت سامانههای دفاع هوایی اسرائیل باشد.»
طبق این گزارش، در حال حاضر عربستان برای دفع موشکهایی که از یمن شلیک میشوند، بر سامانه پاتریوت آمریکا تکیه کرده است، عربستان در سال 2015 سامانه دفاع هوایی "تاد" آمریکا را به قیمت 15 میلیارد دلار خریداری کرد. مرکز بگین سادات در پایان تاکید کرده، از ابتدای سال جاری میلادی یمن در پاسخ به حملات عربستان و با سامانههای موشکی ساخت خود مانند بدر 1 و یا سامانههای ارتقا یافته از روی موشکهای روس مانند قاهر ام 2 و برکان 2 اچ عمق خاک عربستان را هدف قرار داده و اهدافی را در ریاض منهدم کرده است.